PROGRAM EDUKACJI ANTYTYTONIOWEJ DLA UCZNIÓW KLAS I-III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

2. Zgodnie z założeniami Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015 oraz Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia na lata 2009 – 2013 Departament Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia przygotował dwa programy edukacyjne: • „Nie pal przy mnie, proszę” - program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół podstawowych. • „Znajdź właściwe rozwiązanie” - program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjów.

3. Programy w wersji pilotażowej były wprowadzonei realizowane w wybranych szkołach na terenie każdej powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej w II semestrze roku szkolnego 2009/2010. Liczba wytypowanych szkół: • Program „Nie pal przy mnie proszę”: 20 szkół podstawowych. • Program „Znajdź właściwe rozwiązanie”: 20 gimnazjów. Łącznie 40 szkół na terenie województwa śląskiego.

4. PROGRAM EDUKACJI ANTYTYTONIOWEJ DLA UCZNIÓW KLAS I-III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH „NIE PAL PRZY MNIE, PROSZĘ” EDYCJA PILOTAŻOWA ROK 2010 Katowice, 19.01.2010 r.

5. Dziecko opuszczające przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej ma przed sobą bardzo ważny i trudny etap w życiu. Styl życia dziecka zmienia się. Do tej pory jego zajęcia miały przede wszystkim charakter zabawy, teraz główną formą aktywności staje się nauka. Wiąże się z tym wiele stresów wynikających z nowych, nieznanych dziecku sytuacji i obowiązków.

6. Niestety, oprócz zachowań pozytywnych, dzieci obserwują także takie zachowania starszych kolegów, które są niewłaściwe, jak np. palenie papierosów. Uczniowie klas młodszych jeszcze nie sięgają po pierwszego papierosa, ale mogą utwierdzić sięw przekonaniu, że palenie papierosów świadczyo dorosłości oraz pozwala na przynależność do grupy starszych kolegów. Wzmacnia się więc wyraźnie pierwsza faza uzależnienia − przygotowania.

7. Według danych szacunkowych, co roku około4 mln polskich dzieci narażonych jest na mimowolne wdychanie dymu tytoniowego, czyli na palenie bierne. Bierne palenie ułatwia wprowadzenie dziecka w życie, w którym palenie papierosów jest normą. Istnieje więc duże zapotrzebowanie na program edukacji antytytoniowej dla dzieci należących właśnie do tej grupy wiekowej.

8. Program przeznaczony jest dla uczniów klasI-III szkoły podstawowej. • Program stanowi drugie ogniwo w cyklu programów profilaktyki antytytoniowej adresowanych do dzieci i młodzieży,a inicjowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną we współpracy z resortem edukacji i realizowanych w szerokim partnerstwie lokalnym.

9. Podstawowe zajęcia programowe umożliwią przeprowadzenie pięciu zajęć warsztatowychw ciągu roku szkolnego, w tym dwóch dwugodzinnych i trzech jednogodzinnych. • Program proponuje realizację zajęć metodami aktywizującymi dostosowanymi do wieku dzieci.

10. W programie zawarte zostały uporządkowane treści dotyczące zdrowia (dostosowane do poziomu percepcji dzieci). • Program ma charakter profilaktyczny, ale przede wszystkim ma na celu wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobiew sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich papierosy.

12. RAMOWE ZAŁOŻENIA PROGRAMU EDUKACJI ANTYTYTONIOWEJ DLA UCZNIÓW KLAS I-III SZKÓŁ PODSTAWOWYCH „NIE PAL PRZY MNIE, PROSZĘ”

13. I. CEL GŁÓWNY PROGRAMU • Zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu. II. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU • Zwiększenie wiedzy w zakresie odpowiedzialności za własne zdrowie • Kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich bliskich • Kształtowanie postaw asertywnych

14. III. ADRESACI PROGRAMU • Uczniowie klas I – III szkół podstawowych IV. REALIZATORZY PROGRAMU • Nauczyciele • Inni przedstawiciele środowiska szkolnego,np. pielęgniarki szkolne

15. V. CZAS TRWANIA PROGRAMU • Lata 2010 – 2013 • Edycja pilotażowa: II – VI.2010 VI. ORGANIZATORZY PROGRAMU • Główny Inspektorat Sanitarny • Państwowa Inspekcja Sanitarna – WSSE (16)i PSSE (318)

16. VII. KOORDYNATORZY PROGRAMU • Poziom krajowy – GIS • Poziom wojewódzki – WSSE • Poziom lokalny – PSSE • Poziom szkolny – wytypowani koordynatorzyw szkołach VIII. PARTNERZY PROGRAMU • Ministerstwo Edukacji Narodowej • Stowarzyszenie na Rzecz Dzieciństwa Wolnego od Tytoniu • Inni – na poziomie wojewódzkim, powiatowymi lokalnym

17. IX. METODYKA REALIZACJI PROGRAMU • Przedstawienie oferty programowej dyrektorom szkół podstawowych w kraju: Edycja pilotażowa – liczba szkół na terenie PSSE wg ustaleń z WSSE • Przeszkolenie i przygotowanie koordynatorów programu

18. XI. REALIZACJA PROGRAMU W SZKOŁACH • Poinformowanie pracowników szkół o sposobie realizacji programu w placówce: Wykonawcy: szkolny koordynator programu

19. Poinformowanie rodziców dzieci o sposobie przeprowadzenia programu w szkołachi współdziałania z rodzicami: - spotkanie z rodzicami - list do rodziców - inne formy wg możliwości Wykonawcy: dyrektorzy szkół i nauczyciele

20. Przeprowadzenie zajęć warsztatowych z uczniami wg zaproponowanych scenariuszy zajęć: Zajęcia 1. Co to jest zdrowie? Zajęcia 2. Od czego zależy nasze zdrowie? Zajęcia 3. Co i dlaczego szkodzi zdrowiu? Zajęcia 4. Co robić, gdy moje zdrowie jest zagrożone? Zajęcia 5. Nie pal przy mnie, proszę.

21. Wykonawcy: szkolni koordynatorzy programu; inni przedstawiciele środowiska szkolnego; specjaliści zaproszeni z zewnątrz;  Realizacja zajęć z rodzicami i opiekunami uczniów według autorskich projektów w szkołach Wykonawcy: szkolni koordynatorzy; inni przedstawiciele środowiska szkolnego; specjaliści zaproszeni z zewnątrz;

22. XII. NADZOROWANIE I MONITOROWANIE REALIZACJI PROGRAMU Wykonawcy: PSSE

23. XIII. PODSUMOWANIE I OCENA REALIZACJI I EDYCJI Dokonanie podsumowania i oceny z uwzględnieniem następujących wskaźników: • liczby szkół, które wprowadziły program • liczby dzieci, które uczestniczyły w programie • liczby szkół, które powiadomiły rodzicówo realizacji programu

24. liczby rodziców, którzy uczestniczyliw programie • liczby realizatorów programu w szkołach(z podaniem stanowiska/zawodu realizatora, np.: dyrektorzy szkół, pedagodzy, nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej, lekarze, pielęgniarki, psychologowie)

25. liczby przeszkolonych osób: - na poziomie wojewódzkim - na poziomie powiatowym • wydanie dodatkowych materiałów oświatowo-zdrowotnych i pomocy dydaktycznych integralnie związanych z programem • zaobserwowanych efektów w zmianie postawi zachowań dzieci i ich rodziców

26. pozyskanie lokalnych partnerów, sojuszników, darczyńców na rzecz realizacji działań programowych (rodzaj udzielonego wsparcia) • liczba i rodzaj informacji na temat realizacji programu w środkach masowego przekazu Wykonawcy: /PSSE/szkoły

27. XIV. OPRACOWANIE SPRAWOZDANIA Z REALIZACJI PROGRAMU Wykonawcy:PSSE/szkoły