Zjawisko świadomości

1. Zjawisko świadomości Renata Ziemińska

2. Metafory świadomości • Świadomość to termin pierwotny, którego znaczenie można przybliżyć przez odwołanie się do określeń poczucie przeżywania, doznawania, obecności, zachodzenia czegoś.

3. Świadomość nieaktowa • Nieaktowe postacie świadomości to: • (1) moment przeżywania towarzyszący każdej świadomej czynności, polegający na ujawnieniu się przeżycia przez samo jego zachodzenie; • (2) doznawanie jako świadomość treści wrażeniowych; • (3) nastrój; • (4) świadomość tła - tego, co na horyzoncie, poczucie istnienia horyzontu tego, co jest tematem i znajduje się w centrum uwagi.

4. Świadomość aktowa • Samodzielną funkcję poznawczą pełni świadomość aktowa, zorganizowana w akt (oprócz aktów poznawczych są inne akty świadome, np. oczekiwanie, pragnienie, dążenie). • Akt świadomości wyróżnia się jako całość w strumieniu przeżyć odniesieniem do określonego przedmiotu (zjawisko intencjonalności; Brentano, Husserl). Akt świadomości to faza strumienia świadomości.

5. Struktura aktu świadomości • (1) intencja - skierowanie do czegoś zewnętrznego względem aktu; • (2) treść lub materia - to dzięki czemu akt odnosi się do danego przedmiotu; • (3) jakość - sposób odnoszenia się do przedmiotu, różnicujący akty na wyobrażenia, percepcje, sądy, problemy itd.; • (4) przeżywanie - nierefleksyjna świadomość zachodzenia aktu; • (5) orientacja egotyczna - akt jest przeżywany jako czyjś, jako spełniany przez określone ja; • (6) retencja i protencja - akt jest przeżywany jako poprzedzony przez wcześniejszą, właśnie mijającą fazę strumienia świadomości i otwartą na następną, właśnie nadchodzącą fazę.