Genetyczne aspekty w onkologii ginekologicznej

1. Genetyczne aspekty w onkologii ginekologicznej Katedra i Klinika Ginekologii Operacyjneji Onkologii Ginekologicznej Dorosłych i Dziewcząt PAM Kierownik: Prof. zw.dr hab. n. med. Izabella Rzepka–Górska

2. regulujące procesy naprawcze ?

3. Rak jest chorobą genetyczną

4. Na obecnym etapie wiedzy można przyjąć, że 10 - 20% nowotworów ma podłoże dziedziczne

5. Do głównych genów, których odziedziczone uszkodzenie jest przyczyną raków jajnika/piersi są antyonkogeny BRCA1/2 oraz BRCA X

6. Kryteria uznania danej choroby nowotworowej za uwarunkowaną dziedzicznie są: • rodowodowo-kliniczne • molekularne

7. Kryteria rodowodowe Diagnoza definitywna: przynajmniej 3 krewnych dotkniętych rakiem piersi/jajnika rozpoznanych w dowolnym wieku

8. Z wysokim prawdopodobieństwem: A/ 2 raki piersi/jajnika wśród krewnych I0 (lub II0 przez mężczyznę)

9. B/ 1 rak jajnika (rozpoznany w dowolnym wieku) i 1 rak piersi (rozpoznany przed 50 rokiem życia)

10. C/ 1 Rak piersi lub jajnika w rodzinie

11. wystąpienie raka piersi poniżej 40 roku życia • wystąpienie raka piersi obustronnego - jeden z nich rozpoznany przed 50 rokiem życia

12. Wystąpienie raka piersi rdzeniastego lub atypowego rdzeniastego • wystąpienie raka piersi i jajnika u tej samej osoby • wystąpienie raka piersi u mężczyzny

13. Kryteria kliniczne • wystąpienie raka jajnika w wieku 46-50 lat, o stopniu morfologicznej złośliwości G3 i w III/IV0 zaawansowania klinicznego (FIGO)

14. wystąpienie raka jajnika w wieku 51-60 lat, o stopniu morfologicznej złośliwości G1/2 i w I/II0 zaawansowania klinicznego (FIGO)

15. Molekularne • Stwierdzenie dziedzicznej mutacji konstytucyjnej genu

16. Ryzyko wystąpienia raka w zależności od rodzaju mutacji genu BRCA 1 / 2 • Gruczoł piersiowy: 50-80% / 30-60% • Jajnik: 40-60% / 10-30% • Otrzewna/Jajowód: 10% / ?

17. Penetracja genu obecność mutacji: 5382insC 2x częściej powoduje wystąpienie raka niż stwierdzenie mutacji 4153delA

18. Na obecnym etapie wiedzy wykorzystując efekt mutacji założyciela można wykryć mutację genu BRCA1 w ~ 14% kolejnych raków jajnika, a w grupie rodzin spełniających kryteria rodowodowo-kliniczne w ~ 40%.

19. Mutację genuBRCA2w którym to nie wykryto w populacji polskiej efektu założyciela stwierdza się W 4 - 10% raków jajnika w rodzinach o spełnionych kryteriach rodowodowo-klinicznych

20. Wyniki te oznaczają, że w ~50% raków w rodzinach których spełnione są kryteria rodowodowo-kliniczne niepotrafimy na obecnym etapie wiedzy wykazać podłoża molekularnego

21. Międzynarodowe Centrum Nowotworów Dziedzicznych Prof. dr habil. n. med. JanLubińskido kwietnia 2005 < 2900- wykrytych mutacji genu BRCA1 Jest to największy rejestr w świecie

22. Gen (y) BRCA X

23. Typy kliniczne dziedzicznych raków piersi/jajnika • HBC - SS • HOC - SS • HBOC (~80%)

24. Charakterystyka kliniczna raków jajnika rozwijających się na bazie mutacji genów BRCA1/2

25. Wiek diagnozy BRCA1 – niższy od średniej populacyjnej o 5 - 6 lat BRCA2 – równy lub wyższy od średniej populacyjnej o 3 - 5 lat

26. Zaawansowanie kliniczne (FIGO) BRCA1/2 - III/IV0

27. Stopień morfologicznej złośliwości (G) BRCA1/2 –G3 (~90%)

28. Typ histopatologiczny surowiczy BRCA1/2 – 80 - 90 %

29. Opieka nad rodzinami w których nowotwory złośliwe rozwijają się na podłożu dziedzicznym

30. Badania Kontrolne USG Markery

31. Badaniami przezpochwowymi USG można wykryć zaledwie 10% wczesnych postaci raka jajnika NAROD S.A. ONTARIO 1999

32. Markery

33. Profilaktyka zabiegowa

34. Dogrudnia 2004 w Klinice wykonano–120 operacji profilaktycznych u nosicielek mutacji genu BRCA1

35. RODOWODY RODZIN

45. Każdy rak jajnika i piersi jest wskazaniem do wykonania testów molekularnych genów BRCA