240 likes | 392 Views
De financiële crisis en de reële economie Het belang van instituties en waarden Prof. Wim MOESEN Departement Economie Katholieke Universiteit Leuven Studiedag voor leerkrachten Economie 22 april 2010. Twee natuurlijke experimenten in twee decennia. 1989 Val Berlijnse Muur
E N D
De financiële crisis en de reële economieHet belang van instituties en waardenProf. Wim MOESENDepartement EconomieKatholieke Universiteit LeuvenStudiedag voor leerkrachten Economie22 april 2010
Twee natuurlijke experimenten in twee decennia • 1989 Val Berlijnse Muur • Overgang van Plan- naar Markteconomie • 2008 Financieel Debacle • Crisis in de markteconomie
Gemeenschappelijke kenmerken? De “onzichtbare hand” heeft de steun nodig van adequate overheidsinstellingen → Formele instellingen Efficiënte overheidsdiensten → Informele instellingen Normen en waarden
Missing markets in “The Credit Crunch” • Interbank kredieten • Liquiditeitsprobleem • Klanten deposito’s • Liquiditeitsprobleem • Kapitaal-injecties • Solvabiliteitsprobleem • REMEDIE: Overheidsinterventie
Fundamentele keuze • Ofwel opereert de financiële sector als een openbaar nutsbedrijf • → Strenge regulering • → “Honorabele” winsten • Ofwel opereert de financiële sector als een zuivere privé onderneming • → Zwakke regulering • → Geen privatisering van winsten en • socialisering van verliezen
Waar naartoe? • Een terugkeer naar klassiek bankieren • Narrow Banking versus Shadow Banking • Her-regulering • voorbeeld Canada • Toezicht door deugdelijk bestuur • Meer stringente kapitaalvereisten • voorbeeld Debt/Equity Swap
Het traject van de reële economie? • V-vorm • W-vorm • L-vorm • Vierkantswortel • (Geen wiskunde maar giskunde)
De overheid terug in de tent • Om het financiële debacle te remediëren • Om de instorting van de reële economie te vermijden: budgettaire stimulus plannen (Keynesiaanse deficit spending) • → Grote bugettaire tekorten • → Toename schuldgraad • (verhouding openbare schuld tot BNP)
Wat met de openbare financiën? • (Marginale) belastingverhogingen • Druk op efficiëntie-winsten bij de overheid • Omvangrijke financieringsbehoeften
Belastingen • Een Tobin-Tax op financiële transacties • Groene belastingen • …. • → Op Europees niveau • - Eigen middelen voor EU-budget • - Verlaging van BNP-contributie van lidstaten
Efficiëntiewinsten? Nodig data over: - omvang publieke sector - efficiëntie publieke sector
Een niet-parametrische benadering Output D FDH best practice grens H F B G A C xo, yo E Input
Niet-parametrische benadering • Omvang van de publieke sector gecorrigeerd voor • Kleine open economie • Dani Rodrick • Kleine gezinnen • Kristof De Witte & Wim Moesen
Een voorstel voor “Common Eurobonds” • Concept • Europees vehikel (ECB, EIB,…) als emissie-instituut voor euro-landen • Coupon interestvoet = gewogen gemiddelde van de nominale interestvoeten van de deelnemende landen • Elk land betaalt de eigen interestvoet aan het emissie-instituut
Doelstellingen • Financiering veilig stellen voor leden • Een grote eurobond-markt ontwikkelen (volume/liquiditeit) • De interest-spreads verminderen tussen de leden • Het “Moral Hazard” probleem beperken tussen leden
Uitdaging • Internationale belggers zijn op zoek naar adequate alternatieven: • Portefeuille-diversificatie vis-a-vis US Sovereign Bonds • Gains for all
De financiële crisis en de reële economieHet belang van instituties en waardenProf. Wim MOESENDepartement EconomieKatholieke Universiteit LeuvenStudiedag voor leerkrachten Economie22 april 2010