FİNANSAL YÖNETİM

1. FİNANSAL YÖNETİM

2. Finansal yönetim; işletmelerin finansal kaynaklarının planlanması, örgütlenmesi, yönetilmesi ve denetlenmesidir. Finansal işlemin geniş bir kapsamı vardır. Finansal işlevlerle ilgili konular: 1. İşleyişin, değişiklikleri ve büyümenin planlanması ve kestirilmesi 2. Muhasebe düzeninin ve bütçelemenin eşgüdümlenmesi ve denetimi 3. Finanslama: Fonların elde olunması ve kullanımı 4. Maliyet analizi: Kapital maliyetinin ve işletme maliyetlerinin ölçülmesi ve denetimi 5. Fiyatlandırma: Fiyat ve kâr arasında ilişki kurulması 6. Kredi ve geri ödetimi: Likidite ve müşteri hesaplarının güvenliği 7. Varlıkların Yönetimi: Değişmez varlıklara ve girdilere yapılan yatırımların kalanları. 8. Sigorta, prim ve emeklilik planlarının yönetim ve denetimi. 9. Vergiler: Etkilerinin ölçülmesi ve en aza indirilmesi

3. FİNANS İŞLEVİNİN ÖRGÜTSEL KONUMU FİNANS MÜDÜRÜ Muhasebeci Veznedar Kredi Yöneticisi KÜÇÜK BİR İŞLETMEDE FİNANSAL ÖRGÜTLEME

4. BAŞKAN YARDIMCISI FİNANS Finans Müdürü Denetçi Kredi ve Ödetimi Sigorta ve Primler Nakit Yönetimi Fiyat Analizi Kâr Analizi Muhasebe BÜYÜK BİR İŞLETMEDE FİNANSAL ÖRGÜTLEME

5. FİNANSAL YÖNETİMİN İŞLEVLERİ 1. FİNANSAL PLANLAMA: Gelecekteki para giriş çıkışlarının kestirilmesi ve planlanmasıdır. 2. FİNANSLAMA: Günlük işlemlerden elde olunan nakit akışı ile karşılanamayan fon gereksinimlerinin karşılanmasıdır. 3. FİNANSAL DENETİM: Para akışının plana ve kararlaştırılan politikaya uygun olarak yürüyüp yürümediğini anlamak amacıyla işletmenin geçmişteki ve şimdiki finansal işleyişi ve harcamaların denetlenmesidir.

6. İŞLETMELERİN FİNANSAL YAPISININ İNCELENMESİ Bir işletmede kullanılan sermayenin elde edildiği kaynakların türü ve özellikleri, bu kaynakların kendi aralarındaki bileşimi o işletmenin finansal yapısını ortaya koyar. İşletmelerin hangi ölçüler içinde öz ya da yabancı sermaye kullanacakları, bunların hangi çeşit yatırımlara aktarılacağı gibi konular işletmelerin finansal yapılarının özelliklerini belirler. Bu yapıyı ele alırken öncelikle sermaye ve bilanço konuları ayrıntıyla ele alınacaktır.

7. SERMAYE Sermaye terimi iktisatta, muhasebede ve işletmecilikte değişik biçimlerde ve anlamlarda kullanılmaktadır. İktisat yönünden sermaye, tüm fiziki üretim araçlarını (makine, donatım, binalar vb.) kapsar. İşletmecilikte sermaye; işletmenin amacı ve üretim çabalarına uygun olarak toplanmış tüm maddi ve maddi olmayan varlıklardır.

8. SERMAYE ÇEŞİTLİ ÖLÇÜTLERE GÖRE BÖLÜMLENDİRİLEREK İNCELENEBİLİR 1. KAYNAKLARINA GÖRE SERMAYE: Öz sermaye,Yabancı sermaye (Dış kaynak sermayesi) 2. NİTELİKLERİNE GÖRE SERMAYE: Maddi sermaye, Maddi olmayan sermaye 3. KULLANIŞ BİÇİMLERİNE GÖRE SERMAYE: Durağan sermaye, Döner sermaye

9. KAYNAKLARINA GÖRE SERMAYENİN BÖLÜMLENDİRİLMESİ • ÖZ SERMAYE: Girişimci kendisi sermaye sahibi ise ve kuracağı işletme elindekinden daha büyük bir sermayeyi gerektirmiyorsa işletmeyi kurmak için kişisel varlıklarından işletmeye ayırdığı bu sermaye ÖZ SERMAYEadını alır. İşte işletme sahibinin ya da işletme ortaklarının koyduğu sermayeye öz sermaye denir. • 2. YABANCI SERMAYE: İşletmenin borçlanma yoluyla sağladığı ve belli bir karşılık ödediği sermayedir. Çoğu kez kısa, orta ve uzun süreli olarak ayrılır.

10. ÖZ SERMAYE YABANCI SERMAYE 1. Paylara bölünmez, yalnızca rakamlarla belirtilir. 2. Kâr ve zararla ilgisi yoktur. 3. Sorumluluk taşımaz. 4. Kararlara katılma hakkı yoktur . 5. Yönetime katılamaz. 6. Bir süreye bağlıdır. 7. Oranı önceden belirtilen bir faiz getirir. 1. Paylara bölünür 2. Kâr ve zarara katılır. 3. En az, payı oranında sorumluluk taşır. 4. Kararlara katılma hakkı verir. 5. Çoğu kez yönetime doğrudan katılır. 6. Çoğunlukla süresizdir. 7. Faiz söz konusu değildir.

11. SERMAYENİN NİTELİKLERİNE GÖRE BÖLÜMLENDİRİLMESİ MADDİ SERMAYE Elle tutulup gözle görülen, somut sermaye ögelerine maddi sermaye denir. Örneğin; bina ve arsalar, makinalar, donanım, stoklar taşıt araçları. MADDİ OLMAYAN SERMAYE Maddi sermaye ögelerine girmeyen ve soyut olarak oluşan sermaye ögeleridir. Örneğin; patent hakları, şerefiye ( peştemallık ) lisanslar, markalar, imtiyazlar.

12. KULLANIŞ BİÇİMLERİNE GÖRE SERMAYENİN BÖLÜMLENDİRİLMESİ • Değişmez Sermaye • Döner Sermaye • 1. DEĞİŞMEZ SERMAYE: İşletmeye bağlı olan ve yöneltildiği amaç bırakılmadıkça işletmeden ayrılmayan değerlerin temsil ettiği kapitaldir. Değişmez sermaye genellikle şu ögeleri kapsar: Uzun süreli alacaklar ve fonlar Maddi değişmez değerler Maddi olmayan değişmez değerler Katılımlar

13. 2. DÖNER SERMAYE ( İşletme Sermayesi- Çalışma Sermayesi) Üretim sürecine katılarak süreç sonunda tükenen, biçim değiştiren ya da pazara sürülen sermaye ögelerine Döner Sermaye denir. Döner sermayeyi oluşturan varlıklar , nakit ve işletmenin didinme dönemi içinde genellikle bir yılda nakte çevrilebilir ya da kullanılabilir özelliktedirler. Değişmez sermaye ile döner sermaye arasındaki temel fark değişmez sermayenin kullanılırken tüketilmemesine karşın, döner sermayenin kullanılıp tüketilmesidir.

14. DÖNER SERMAYEYİ OLUŞTURAN İŞLETME VARLIKLARI 1. Nakit paralar 2. Taşınır değerler 3. Stoklar 4. Süreleri bir yıldan kısa ticari alacaklar ve alacak senetleri 5. Gelecek hesap döneminde ödetilecek alacaklar ve temel didinme dışında geçici işlemlerden doğan alacaklar. 6. Gelecek hesap dönemine ilişkin kira, vergi, faiz gibi peşin ödenmiş giderler. 7. Sermayenin ödenmiş bölümü

15. SERMAYENİN SAĞLANMASINDA FİNANSMAN ÇEŞİTLERİ İşletmelere özgü her türlü amaç için kapitalin sağlanması anlamına gelen finansmanının nasıl yapıldığı hangi gereksinmeler için yapıldığı, sürekliliği, kaynağı gibi konuların incelenmesi finansman çeşitlerini ortaya koyar. Finansman türlü açılardan bölümlendirilmektedir: a- Finansmanın yineleme derecesi b- Sermayenin kaynakları c- Sermayenin hareket yönü d- Sermayenin niceliği

16. 1. FİNANSMANIN YİNELENME DERECESİNE GÖRE FİNANSMAN TÜRLERİ • Sürekli Finansman • Özel Finansman • Sürekli Finansman: Sık sık karşılaşılan kapital gereksinimleri için yapılan finansmandır. Günlük ya da dönemsel olarak veya belirli sürelere bağlı olmadan yinelenen işletme gereksinimlerinin sürekli karşılanması gerekir. • Özel Finansman: İşletmelerin her zaman gereksinmedikleri, kimi özel durumların oluşması ile doğan finansman gereğidir. Genellikle bir ya da birkaç kez başvurulan finansmandır.

17. SERMAYENİN KAYNAKLARINA GÖRE FİNANSMAN TÜRLERİ 1-Özkaynaklardan Finansman 2-Yabancı Kaynakalardan Finansman 3-Oto Finansman 1-Öz Kaynaklardan Finansman: İşletmelerin ya kuruluşlarının başlangıcında ya da daha sonra ortaya çıkacak kapital gereksinmelerinin işletme sahibi ya da sahiplerince karşılanmasını belirleyen finansman biçimidir. • 2-Yabancı Kaynaklardan Finansman:İşletmenin gereksindiği kapitalin üçüncü kişilerden sağlanması demektir. • İki çeşidi vardır: • Kısa Süreli Borçlar • Uzun Süreli Borçlar

18. OTOFİNANSMAN • Bir işletmenin elde ettiği kârın tümünü ortaklarına dağıtmayarak, bir bölümünü işletmede bırakmasıdır. İşletmelerde otofinansman iki türlüdür. • 1.Açık Otofinansman: İşletme ortaklarının bilgisi ile kârların • bir bölümünün ya da tümünün işletmede bırakılmasına denir. • Dağıtılmayan kârlar: • Ortaklara dağıtılabilir nitelikteki kâr payları • 2. Yedek akçeler • Karşılıklar • Amortismanlar • 2.Gizli Otofinansman: Gerçekte dağıtılmayan kârlardan oluşan yedek akçe ayırmak demektir.

19. OTOFİNANSMANIN YARARLARI 1. Faiz ödemelerine yer bırakmayarak dolayısıyla da daha hareketli bir fiyat politikası gütme olanağı verir. 2. Sermayeyi arttırımı için ortaklara başvurmadan işletmeye ek kaynak yaratılabilir. 3. Sermaye arttırımı için yeni pay senetlerinin çıkarılması ve bunların üçüncü kişilerce alınması durumunda işletme yönetimini karşılaşacağı olumsuzluklar otofinansmanla engellenir. 4 .Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin kredi sağlama güçlükleri alınan kredinin faiz yükünü karşılamadaki sorunları otofinansmanla azaltılabilmektedir. 5. Gizli otofinansmanla işletme, göze batmadan ek kaynak yaratma olanağını sağlayabilmektedir.

20. OTOFİNANSMANIN SAKINCALARI 1. Otofinansman yöneticiler tarafından rasgele ve spekülatif amaçlarla kullanılabilir. 2. Denetimin olmayışı riskli alanlara yatırım yapılmasını ve işletmenin tümünün tehlikeye sokulmasına yol açar. 3. Kredi alma yerine otofinansmana başvurulması, kredi kurumlarının iş hacmini daraltacak, kredi ,istemini düşürecektir. 4 Sermaye pazarları açısından olumsuzluklar doğuracaktır. 5. Gizli otofinansman yoluyla işletmenin durumunun olduğundan daha kötü gösterilerek bunun art niyetler için kullanılması önemli bir sakıncadır.

21. SERMAYE HAREKETİNİN YÖNÜ BAKIMINDAN FİNANSMAN TÜRLERİ 1 .AKTİF FİNANSMAN: Sermaye veren yönünden gerçekleşen finansmandır. Bu finansman, faiz geliri elde etmek , borçlu işletmenin yönetimini etkilemek kâra katılmak, denetim, ileride işletme ile birleşme sağlamak amacı ile yapılır. 2. PASİF FİNANSMAN: Sermayeyi alan yönünden gerçekleşen finansmandır. Kapital yetersizliği kârlılığı arttırma isteği gibi nedenlere bağlı olabilir.

22. SERMAYENİN NİCELİĞİ YÖNÜNDEN FİNANSMAN TÜRLERİ 1. NORMAL FİNANSMAN: İşletmenin işlevlerinin yerine gelmesinde sermaye niceliği yönünden bir güçlükle karşılaşılmaması durumunda söz konusudur. 2. AŞIRI FİNANSMAN: İşletmenin elinde bulunan sermaye niceliği, didinmelerini en uygun biçimde yürütmesi için gereken sermaye niceliğinden fazla ise buna aşırı finansman denir. 3. EKSİK FİNANSMAN: İşletmenin ekonomik olarak çalışması için gerekli olan sermayenin işletmede bulunmaması ya da sağlanamamasıdır.

23. İŞLETMELERİN SERMAYE KAYNAKLARI Fon kullananlar ile fon sunanlar arasındaki akımı düzenleyen, çeşitli kurumlar, araçlar ve hukuksal ile yönetsel yapı, bir ülkenin mali pazarlarını ortaya koyar.Mali yapı içinde işletme sahiplerinin fon sağlayabileceği iki temel pazar vardır. Bunlar, Sermaye Pazarı ve Para Pazarıdır. 1- Para Pazarı ve Fon Sağlanması Kısa süreli fonların sunu ve isteminin karşılaştığı pazarlar para pazarı adını alır. Para pazarının araçları ticari senetler, bu pazarın kanalları ise ticaret bankaları ve bu gibi borç para veren kurumlardır. Para pazarlarının çeşitli pazarlarla ilişkisi vardır. Bunlar: 1- Sermaye pazarları ile ilgilidir, 2- Menkul değerler borsalarıyla ilgilidir, 3- Kambiyo borsaları, emtia borsaları, sigorta borsaları ve öbür borsalar ile ilgilidir.

24. İŞLETMELERİN SERMAYE KAYNAKLARI 2- Sermaye Pazarları ve Fon Sağlanması Bir yıldan uzun süreli fonların istem ve sunumunun karşılaştığı pazarlardır. Bu fonların kullanımı, kısa süreli fonların kullanımına göre daha geniş bir zaman dilimine yayılır. A- Sermaye Pazarı Araçları a) Menkul Değerler: Ortaklık ya da alacaklılık sağlayan, belli bir tutarı temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan, dönemsel gelir getiren, katlı nitelikte, seri olarak çıkarılan, birbirinin aynı olan ve önceden belirlenen koşullara uygun olan “kıymetli evrak”tır. b) Öbür Araçlar: Menkul değerler dışında kalan ve koşulları yasalarca belirlenmiş araçlardır.

25. B- Sermaye Pazarı Araçlarıyla İşletmelerin Finansmanı a - Pay Senetleri (Hisse Senetleri) b- Tahviller c-Öbür Menkul Değerler a - Pay Senetleri (Hisse Senetleri) Şirket üzerinde mülkiyet hakkını belirleyen belgeye pay senedi (hisse senedi) adı verilir. Pay senetleri çeşitli yönlerden bölümlendirilebilir: aa. Dolaşımları Bakımından Pay Senetleri 1. Nama (ada) yazılı pay senetleri: Şirkete ortak olan kişilerin adlarına yazılı olarak düzenlenmiş pay senetleridir. 2. Hamiline (taşıyana) yazılı pay senetleri: Herhangi bir kişi adına düzenlenmeyen, mülkiyet hakkını senedi elinde bulundurana veren pay senedi türüdür.

26. a - Pay Senetleri (Hisse Senetleri) bb. Sahiplerine Sağladığı Hak ve Çıkarlar Bakımından Pay Senetleri 1- Adi (bayağı) pay senetleri: Kâr dağıtımı, oy hakkı, mal varlığının tasfiyede bölüşümü gibi konularda ortaklar arasında hiç bir farklılık yaratmayan pay senetleridir. 2- Ayrıcalıklı pay senetleri: Kâr dağıtımında, tasfiyede mal varlığının bölüşümünde ve başka konularda ayrıcalık hakları tanınmış pay senetleridir. Pay alma önceliğine sahip pay senetlerinde varolan ortaklara belli bir süre içinde yeni senetlerden satın alma önceliği tanınır. Şirketler, yeni çıkaracakları pay senetlerinden bir bölümünü bedelsiz olarak eski pay sahiplerine dağıtırlar. Diğer uygulamada ise, her ortağa sermayeden belli oranlarda satın alma hakkı verilir. Ortakların elinde bulunan payın belli bir oranında bedelli olarak yeni pay alma hakkı, pay senedinin üzerinde yazılı değerden olmaktadır.

27. a - Pay Senetleri (Hisse Senetleri) cc. Pay Senedine Benzer Değerler 1- Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgeleri: Kâr ve zarara katılma ve ortaklık hakkı vermekle birlikte, pay senedi sayılmayan bir menkul değerdir. Bu belgeler belli bir süreye bağlıdır. 2. Katılma İntifa Senetleri: Ortaklık haklarına sahip olmaksızın, kârdan pay alma, tasfiye sonuçlarından yararlanma, yeni pay alma gibi olanaklara önceden belirlenen biçimde sahip olma hakkı veren menkul değerlerdir. Ada ya da taşıyana yazılı olabilir.

28. B- Sermaye Pazarı Araçlarıyla İşletmelerin Finansmanı b- Tahviller Anonim şirketlerin borç para bulmak için saymaca (nominal) değeri eşit olarak çıkardıkları borç senetlerine tahvil denir. Tahvillerin bir çok çeşidi bulunmaktadır. Bunlar: aa-Primli Tahviller: Tahvilin satışında başlangıçta ya da ana paranın geri ödenmesi sırasında yapılan ek ödemeleri içeren tahvillerdir. bb-Güvenceli Tahviller:Çıkarılacak tahvilin toplamına göre işletme aktiflerinin tümü ya da bir bölümünün karşılık gösterildiği tahvillerdir. cc-Kâra Katılımlı Tahviller: Tahvillerin faiz gelirleri dışında kârdan da pay almasını sağlayan tahvil çeşididir. dd-Endeksli Tahviller: Tahvil sahiplerine enflasyonun üstünde gerçek bir gelir sağlamak isteyen işletmelerce çıkarılır. Enflasyondan etkilenmeyen belirli bir değişkene bağlı olarak faiz ve ana para hesabı yapılır. ee-Pay Senedi Satın Alma Hakkı Veren Tahviller: Tahvil sahiplerine, ödeme süresi sona erdiğinde ya da belli bir süre içinde, ellerindeki borç senetlerini pay senetleri ile değiştirme hakkı verilir.

29. B- Sermaye Pazarı Araçlarıyla İşletmelerin Finansmanı c-Öbür Menkul Değerler aa- Gelir Ortaklığı Senetleri: Köprü, baraj, elektrik santralı, karayolu,demiryolu haberleşme sistemleri ile sivil kullanıma yönelik deniz ve hava limanları ile benzerlerinden kamu kurum ve kuruşlarının olanlarının gelirlerine, gerçek ve tüzel kişilerin ortak olması için çıkarılan senetlerdir. bb- Banka Bonoları ve Banka Garantili Bonolar: Kalkınma ve yatırım bankalarının açtıkları krediler karşılığında elde ettikleri ticari senetleri, ortak borçlu ve zincirleme kefil olarak halka sunmaları ile oluşan “banka garantili bono”adını alır. cc- Finansman Bonoları: Kısa süreli finansman gereksinmesini karşılamak için çıkarılan bir menkul değerdir.

30. C- Sermaye Pazarı Kurumları Sermaye pazarında, gereken tüm işlevleri yerine getirmek üzere oluşan kurumlar dörde ayrılır: a- Aracı Kuruluşlar b- Yatırım Ortaklıkları c- Yatırım Fonları d- Öbür Kurumlar

31. C- Sermaye Pazarı Kurumları a- Aracı Kuruluşlar:Sermaye pazarlarında menkul değerlerin alım ve satımına aracılık eden kuruluşlar ikiye ayrılır: Bankalar ve Aracı Kurumlar. Aracı kuruluşların yapabilecekleri işler üçe ayrılır: 1- Sermaye Pazarı araçlarının halka sunulması 2-Sermaye pazarı araçlarının ikinci el pazarda alım-satımına aracılık etmek 3- Müşteri portföyü yönetimi. b- Yatırım Ortaklıkları:Sermaye pazarı araçları, altın ve öbür değerli madenler portföylerini işletmek amacıyla oluşturulan anonim şirketlerdir.

32. C- Sermaye Pazarı Kurumları c- Yatırım Fonları:Halktan katılma belgeleri aracılığı ile toplanan paralarla, belge sahipleri hesabına, riski dağıtarak, çeşitli sermaye pazarı araçları ile taşınmaz mal, altın ve öbür değerli madenler portföylerini işletmek amacıyla oluşturulan anonim şirketlerdir. d- Öbür Kurumlar:SPK’nun 39. maddesi gereğince takas ve saklama, derecelendirme, denetleme ile uğraşan kuruluşlar; yatırım danışmanlığı, portföy yönetimi şirketleri, genel finans ortaklıkları sermaye pazarı kuruluşları arasında sayılır.

33. C- Finansmana İlişkin Özel Kavramlar a- Factoring b- Leasing c- Forward ve Swap d- Varlığa Dayalı Menkul Kıymet e- Repo a- Factoring: Büyük çaplarda vadeli satış yapan işletmelerin, bu satışlarından doğan 1-3 ay vadeli senete bağlı alacak haklarının finansal kuruluşlar tarafından satın alınması işlemidir. b- Leasing: Leasing, belli bir süre için kiralayan ve kiracı arasında imzalanan ve üreticiden kiracı tarafından seçilip, kiralayan tarafından satın alınarak kullanımı kiracıda, mülkiyetini satınalanda bırakan bir sözleşmedir. c- Forward ve Swap: Uluslar arası düzeyde iş yapan işletmelerin, döviz kurlarındaki dalgalanmaların doğurduğu riskleri en aza indirmek için başvurdukları yöntemler Forward ve Swap’tır.

34. C- Finansmana İlişkin Özel Kavramlar d- Varlığa Dayalı Menkul Kıymet (VDMK): Belli bir alacağı karşılık göstererek, o varlığın değerinin belirli bir oranında çıkarılan menkul değerlerdir. VDMK konusu olabilecek alacaklar için çeşitli ön koşullar getirilmiştir. Buna göre: 1- Belirli bir nakit akımı olması 2- Alacak portföyünün geçmiş yıllardaki gelişiminin ölçülebilir olması 3- Yeterli ekonomik büyüklükte olması 4- Nakit akımları ile alacakların ödenmesi arasında en çok 30-45 günlük fark olması 5- Süresi dolan alacakların ödenmesi 6- Toplam alacakların %80’i için çıkarma yetkisi verilmesi. e- Repo: Repo, taraflarca anlaşmaya varılan belli bir faizi de içeren bir fiyat üzerinden, bir menkul değerin belli bir süre sonra geri satın alınması yükümlülüğü ile satılmasıdır. Repo işlemleri, bankalar, aracı kurumlar, yatırım fonları, sigorta şirketleri gibi mali kuruluşlara, portföylerindeki menkul değerleri finanse etmelerine olanak sağlar.

35. III. İŞLETMELERİN YÖNETİMİNDE RİSK Genel anlamda risk başarısızlığa uğrama tehlikesidir Risk, ekonomik anlamdaki tüm didinmelerin karşılaştığı ve kullanılan kapitallerin yüz yüze bulundukları kayıplara uğrama tehlikesidir. . Girişim yönünden düşünüldüğünde ise işletme varlıklarının değer kaybına uğrama tehlikesidir. RİSKİ DOĞURAN NEDENLER: A. DOĞA OLAYLARI: Doğa olaylarına karşı önlemler alma, olayların yol açabileceği zararları önemli ölçüde azaltabilir. B. İNSANCIL İLİŞKİLER:İşletme içinde çalışan kişiler bir çok sorunun doğmasına yol açabilirler. C. KAPİTALİN KULLANILMASI:İşletmelerin finansmanında başvurulan yolların her biri kendine özgü riskleri de kapsamaktadır.

36. Başlıca Risk Çeşitleri FİYAT RİSKİ MODA RİSKİ PAZAR RİSKİ TEKNOLOJİK RİSK YASAL RİSK YÖNETİM RİSKİ ULAŞTIRMA RİSKİ EKONOMİK KONJOKTÜR RİSKİ KREDİ RİSKİ

37. Risk Çeşitleri A- Pazar Riski:Pazarda karşı karşıya gelen işletmelerin ya da kişilerin davranışlarının birbirleri için doğurduğu risklerdir. B- Fiyat Riski: Birbiriyle sıkı sıkıya bağlı olan fiyat hareketleri ve genel ekonomik işleyişteki değişiklikler, işletmelerde risklerin oluşmasına yol açan önemli etkenlerdir. C- Ekonomik Konjonktür Riski: Konjonktürün çok iyi olduğu dönemler bulunabileceği gibi, çok kötü olduğu dönemler de bulunabilir. İşletmeler, genelde ekonomik gidişin bu genel gidişiyle uyumlu bir gelişim gösterirler. D- Yönetim Riski: İşletmelerde ana risklerden birisi, herhangi bir nedenle kilit noktalardaki yöneticilerin yitirilmesi olasılığıdır.Bu durum, özellikle küçük ya da kurumsallaşmamış işletmelerde daha çok görülür. E- Teknolojik Risk: Teknolojik değişikliklerin çok hızlı olduğu günümüzde, özellikle üretim alanında eski teknolojileri hızla geliştirmemek önemli bir risktir.

38. Risk Çeşitleri F- Moda Riski: Moda işlerinde yaratıcı olarak yer alan işletmeler, bu modanın tutunmaması durumunda önemli kayıplara uğrar. Moda riski iki yönlüdür: 1) Modanın tutunmaması nedeniyle kayıplarla karşılaşma olasılığı. 2) İşletmenin elinde modası geçmiş mal olarak büyük ölçüde stok kalması. G- Ulaştırma Riski: Malın alım yerinde teslim edilmesi durumunda, alıcı için söz konusu olan risktir. H- Kredi Riski: Pazarda kredi ile satılan mal bedelinin zamanında ödettirilmemesi ya da ödettirilen tutarın gerçek tutardan az olması olasılığı, kredi riskini yaratır. İ- Yasal Risk: Siyasal iktidarların işletmelere ilişkin olarak yapacakları yasal düzenlemeler, kimi işletmeleri çok olumlu etkilerken kimilerini de olumsuz olarak etkiler.

39. RİSKLERDEN KORUNMA A. GÜVENLİK ÖNLEMLERİ ALMAK B. SINIRLAYICI ÖNLEMLER ALMAK C. ÖZEL FONLAR AYIRMAK D. RİSKİ BAŞKALARINA AKTARMAK

40. RİSKLERDEN KORUNMA A- Güvenlik Önlemleri Almak: Risklerin gerçekleşmesini engelleyici çeşitli önlemlerin önceden alınması, risklerden korunmada ilk başvurulacak yoldur. Bu önlemler genellikle tekniktir. B- Sınırlayıcı Önlemler Almak: Risklerin vereceği zararların azaltılması için, işletme dışı önlemlere de başvurulur.Örneğin; patentlerin, markların korunması için bunların tescil edilmesi gerekir. C- Özel Fonlar Ayırmak: İşletmeler, sigorta şirketlerine ödeyecekleri primlerin yükselmesi nedeniyle, kendileri zararların karşılanması amacıyla özel fon oluşturmaktadırlar.

41. RİSKLERDEN KORUNMA • D- Riskin Başkalarına Aktarılması:Bu korunma önleminin temelini sigorta oluşturur. Bir riskin sigorta işletmelerince sigortalanabilmesi için şu nitelikleri taşıması gerekir: • 1. Toplam zarar tutarı öngörülebilir olmalıdır. • 2. Risk, geniş bir coğrafik alana dağılmalıdır. • 3. Riskler arasında seçim yapılabilmelidir. • 4. Aynı tür risklere karşı sigortalanacak kümenin geniş olması gerekir. • Riskler sigortalanabilirlik açısından ikiye ayrılırlar: • SPEKÜLATİF RİSKLER: Ya kazanma ya da yitirme olasılığı bulunan durumlara ilişkin risk çeşitleridir. • SİGORTALANABİLİR RİSKLER: Bu riskte belirsizlik vardır. Zararın oluşup oluşmayacağı ya da ne zaman oluşacağı bilinmez.