Stedelijke Bibliotheek Hasselt

1. Stedelijke Bibliotheek Hasselt JEUGD- & SCHOLENWERKING enkele blikvangers en troeven BVL Overleg ~ 22-06-2007

2. agenda 1- kader: jeugd- & scholenwerking SBH 2- voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ 3- Bib-i 4- ‘leesbeestenboekjes’ 5- leesspaarkaart ‘lees als een beest’ 6- jeugdboekenweek

3. 1 * kader • Bibliotheken in Hasselt (PBL én SBH) • SBH focust op basiswerking • kinderen én basisonderwijs = prioritair • Basisonderwijs Hasselt • 25 scholen, 34 vestigingen: 27 LO, 26 KO, 2 Bijzonder onderwijs • aantal leerlingen: 4742 LO & 2120 KO • leerkrachten: 339 LO & 138 KO

4. 1 * kader • Jeugdwerking: • Collecties 2006: voor ca. 69.000 euro of ca. 7.500 stuks aanwinsten • Deelbibliotheken met focus op jeugd (gem. 75 % collectiegeld) • Projecten en structurele acties: meestal ook school gerelateerd • Middelbaar onderwijs: scholen buiten grote ring, slechts 2

5. 1 * kader • Scholenwerking: • Schooluitleningen: • in de 8 vestigingen: 13 scholen • 5 centrum scholen naar PBL • gemiddeld: elke klas 1 x per maand • Schoolpakketten naar 9 schoolvestigingen: • 3 x per jaar (+ op aanvraag themapakketten) • 30 boeken per klas + themapakketten a.h.v. voorkeurlijsten (met niveau’s, thema’s)

6. 1 * kader • Scholenwerking: • Structureel overleg: • Nieuwsbrief basisonderwijs: Bib-i • Werkgroep LOP & Bieb: taal & leesstimulatie ism. dienst welzijn en Lokaal Overlegplatform BO • Minstens 3 x per jaar bezoek aan alle directies • In elke school een vaste contactpersoon • Toelichting op personeelsvergaderingen en algemene vergadering LOP

7. 1 * kader • Scholenwerking: • Projecten: • In samenwerking met of op vraag van scholen of scholengroepen: Fiesta Latina, auteurs-lezingen, … • Globale projecten naar alle scholen: jeugdboekenweek, het grote leesfeest, … • Bibliotheekgebonden: voorlezen, zomeractie, …

8. agenda 1- kader: jeugd- & scholenwerking Hasselt 2- voorlezen… ‘verdwalen in verhalen’ 3- Bib-i 4- leesbeestenboekjes 5- leesspaarkaart ‘lees als een beest’ 6- jeugdboekenweek

9. 2 * voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ • Start : • Vanaf september 2000 • Alleen in Kuringen, niet in deelbiebs • Doelgroep: 4-7 jaar • Doelstellingen: … cf. voorleesweek • “voorleesjaar” : schooljaar, sept.-juni • Wekelijks: elke zondag van 11u tot 11u30 • Voorlezers = personeel • Aanpak: weinig gestructureerd (boekenkeuze, uitwerking,…)

10. 2 * voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ • Inzet vrijwilligers als voorlezers (sept. 2001): • Eenvoudige werving: oproep in bieb met affiche en flyers, én artikel in informatieblad stad • Reactie goed: voldoende vrijwilligers (20-tal) • Start in deelbibliotheken: 1 x maand (laatste zondag) • Meer structureleaanpak: • thema’s verwerkt in boekenkeuze • ondersteuning vrijwillige voorlezers (kennismaking bieb, boekentips & keuzelijsten, gratis lidmaatschap) • beter organisatie: jaarprogramma en jaarschema voorlezers • Afsluiter: evaluatie, gezellig samenzijn, boekenbon als dank, …

11. 2 * voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ • Evolutie in overleg met vrijwilligers • 2004-2005: viering 5de voorleesjaar • Eigen affiche & logo “Voorlezen is verdwalen in verhalen”, naar ontwerp van Frank Daenen • Promoactie: affiche naar alle basisscholen, klassen doelleeftijd, kinderopvang, buitenschoolse opvang, ontmoetingspunten Kind & Gezin, enz. • Persmoment • 1 x per maand ook aan 2de doelgroep van 8-12 jaar: mislukt, te weinig opkomst • Invoering vormingsmoment voor vrijwilligers

12. 2 * voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ • Voorleesactie anno 2007 • In Kuringen wekelijks op zondag, met vast uur (11-11u30) • In 7 deelbibliotheken maandelijks op zondag • Doelgroep: 4-7 jaar • Opm. doelgroep 8-12 jaar: alleen een sleep-in, met auteur die komt voorlezen • Bereik: gewone voorleessessie gemiddeld 8 tot 10 kinderen; bij acties van 20 tot 80 kinderen

13. 2 * voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ • (Voorleesactie anno 2007) • Voorleesjaar = schooljaar • Startzondag in september: auteur of verteltheater, met receptie voor jong en oud • Voorlezers = een ploeg van 26 vrijwilligers, waarvan 20 actief (rest valt in op vraag) • Leesduo’s: in Kuringen, voorlezen per twee (meer mogelijkheden, grotere betrokkenheid, steun aan elkaar…), minstens 2 verhalen

14. 2 * voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ • (Voorleesactie anno 2007) • Regelmatig hernieuwde oproep naar kandidaten: via kanalen stad (informatieblad, website, e-nieuwsbrief stad), lerarenopleidingen, scholen • Voorleeshoek in elke vestiging • Vormingsmoment voor de vrijwilligers: technieken, achtergronden,… bvb. Link, muzikale begeleiding • Afsluitmoment voor de vrijwilligers: gezamenlijke activiteit met etentje of drink, meestal buiten de bieb, met bedankje

15. 2 * voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ • (Voorleesactie anno 2007) • Materialenkoffer voor de vrijwilligers • Vrijwilligers worden betrokken bij andere activiteiten, worden uitgenodigd op externe vormingsmomenten (PSLB): bvb. voorleesweek, jeugdboekenweek, zomervoorlezen in Kapermolen • Stimuleren creativiteit vrijwilligers: voorlezen met knutselen, gebruik handpoppen of kamishibai (Japans verteltheatertje > illustraties uit boek)

16. 2 * voorlezen ‘verdwalen in verhalen’ • (Voorleesactie anno 2007) • Actieve werving kinderen door flyers per bib: tijdens schooluitleen, enz. • Eigen affiche en flyer • Speciale acties (meestal succesnummers): • Sinterklaas leest voor… • Halloween: lekker griezelen • Sleep-in tijdens voorleesweek, …

17. agenda 1- kader: jeugd- & scholenwerking Hasselt 2- voorlezen… ‘verdwalen in verhalen’ 3- Bib-i 4- leesbeestenboekjes 5- leesspaarkaart ‘lees als een beest’ 6- jeugdboekenweek

18. 3 * Bib-i • Nieuwsbrief voor het Hasselts kleuter- en lageronderwijs • Doel: • Op structurele wijze communiceren met leerkrachten en directies, minstens 4 x per jaar • Informeren over onze bieb: acties, aanbod, … • Informeren algemeen: nieuws i.v.m. lezen, taal, boeken, tips, ook bronnen, websites • Uitwisselen informatie: ook nieuws uit de scholen

19. 3 * Bib-i • Start in 2002: • Gedrukte versie • Van SBH én PBL • Exemplaar voor elke leerkracht, directie, personeelsleden bieb… • Vanaf 2006: digitale nieuwsbrief Bib-i • Actief werven en opvragen mailadressen leerkrachten • Ook op website bibliotheek.hasselt.be • Kostenbesparend, snellere informatiedoorstroming, minder werk

20. agenda 1- kader: jeugd- & scholenwerking Hasselt 2- voorlezen… ‘verdwalen in verhalen’ 3- Bib-i 4- leesbeestenboekjes 5- leesspaarkaart ‘lees als een beest’ 6- jeugdboekenweek

21. 4 * leesbeestenboekjes • Ontworpen n.a.v. 2 de grote leesfeest (sept. 2006) “Lees als een beest” • In de marge van het leesfeest maar voor de bieb belangrijker dan het evenement zelf… • Feest : introduceren van de leesbeesten • Zes leerjaren, zes leesbeestenboekjes

23. 4 * leesbeestenboekjes

24. 4 * leesbeestenboekjes • Algemeen uitgangspunt: • De leesbeesten: een rode draad voor een structurele inhoudelijke samenwerking met het basisonderwijs gedurende de 6 leerjaren • Doelstellingen naar de leerlingen: • Stimuleren lezen in het algemeen, bibliotheekgebruik in het bijzonder • Eigen leesbehoeften ontdekken en leescapaciteiten bevorderen • Kennismaken met aanbod en mogelijkheden van de bieb, vanuit klas én vanuit de bieb • Aanbod functioneel leren gebruiken d.m.v. opdrachten • Positieve impulsen, onder meer door wedstrijdelementen

25. 4 * leesbeestenboekjes • (Algemeen uitgangspunt): • Doelstellingen naar de leerkrachten: • Positieve actie uitlokken, door mogelijkheden en aanbod van de bieb te koppelen aan de lesopdracht • Impulsen geven om leesgedrag positief mee te ontwikkelen • een aantrekkelijk werkinstrument aanbieden

26. 4 * leesbeestenboekjes • Zes thema’s • 1ste leerjaar: taalplezier 1 (poes) • 2de leerjaar: taalplezier 2 (hond) • 3de leerjaar: leesboeken & gedichten (giraf) • 4de leerjaar: strips & vraag- en weetboeken (koe) • 5de leerjaar: internet (hert) • 6de leerjaar: kranten (vleermuis)

27. 4 * leesbeestenboekjes • Boekjes = drieledig opgevat: • Het kind kan er zelfstandig mee aan de slag: thuis, in de klas, in de bieb • Samenwerking met ouders en leerkrachten zijn nodig • Bibliotheekbezoek noodzakelijk voor bepaalde opdrachten • Bij elk boekje: een uitgewerkte toelichting voor de leerkrachten

28. 4 * leesbeestenboekjes • Fase 1 – schooljaar 2006-2007 • Elke leerling van het basisonderwijs in Hasselt ontving een leesbeestenboekje, via de school, na het leesfeest • Evaluatie mei: bijsturing • Fase 2 – schooljaar 2007-2008 • Boekjes op aanvraag naar scholen • Boekjes basis van bibliotheekintroducties op maat van elk leerjaar

29. agenda 1- kader: jeugd- & scholenwerking Hasselt 2- voorlezen… ‘verdwalen in verhalen’ 3- Bib-i 4- leesbeestenboekjes 5- leesspaarkaart ‘lees als een beest’ 6- jeugdboekenweek

30. 5 * leesspaarkaart • Eerste leesspaarkaart: n.a.v. leesfeest ‘Zwem eens in een boek’ (febr. 2005) • Tweede leesspaarkaart, als actiepunt na het leesfeest sept. 2006, ‘Lees als een beest’

33. 5 * leesspaarkaart • Kenmerken: • Laagdrempelige tool • Oude, beproefde techniek (die werkt) • Voor kinderen LO en kleuters • Aandachtstrekker op bieb en lezen • Met herhalingselement • Systeem van beloning: bij volle kaart een beloning

34. 5 * leesspaarkaart • (Kenmerken): • Appel op medewerking leerkrachten: ook zij mogen stempel zetten bij lees- en boekactiviteiten in de school, klas of bieb • Ouders worden gestimuleerd om met kind naar bieb te komen • Met volle kaart  kind wordt lid van de “leesbeestenclub”: • Leesbeesten zijn soort “ereleden” van de bieb • Leesbeesten worden uitgenodigd bij speciale activiteiten, achter de schermen-acties, enz.

35. agenda 1- kader: jeugd- & scholenwerking Hasselt 2- voorlezen… ‘verdwalen in verhalen’ 3- Bib-i 4- leesbeestenboekjes 5- leesspaarkaart ‘lees als een beest’ 6- jeugdboekenweek

36. 6 * jeugdboekenweek • Vast en prioritair gegeven in jeugd- en scholenwerking • In samenwerking met PBL • Klemtoon op onderwijs • Activiteiten in klasverband voor kleuters en kinderen LO (max. invulling 14 dagen, elk dagdeel 1 in Kuringen én 6 of 12 per deelbibliotheek) • Activiteiten naar individuele kinderen • Structurele samenwerking met lagere graad van de stedelijke academie: inkleding bieb • Eigen flyer en extra Bib-i

37. Zie ook… • website school&bibliotheek www.schoolenbibliotheek.be • Op deze website: voorbeelden uit SBH, maar ook uit andere Limburgse bibliotheken