Katedra Zarządzania Ochroną Środowiska Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

1. Katedra Zarządzania Ochroną ŚrodowiskaUniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Problematyka badawcza

2. Katedra Zarządzania Ochroną Środowiska została powołana na Wydziale Zarządzania w czerwcu 2000 roku. Jako nowa jednostka Katedra rozpoczęła działalność naukowo-badawczą w roku akademickim 2000/2001. W roku 2006 katedra została przeniesiona na Wydział Ekonomii. Aktualnie Katedra ZOŚ zatrudnia 4 pracowników naukowo-badawczych – 1 profesora, 1 adiunkta, 2 asystentów. Informacje ogólne

3. Problematyka badawcza W Katedrze ZOŚ realizowane są prace badawcze z zakresu następującej problematyki: • zarządzania terenami poprzemysłowymi; • ekonomicznych skutków degradacji środowiska; • oceny oddziaływania przedsięwzięć i działalności gospodarczej na środowisko; • rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska; • biznes planów dla firm i przedsięwzięć proekologicznych; • oceny ekoefektywności gospodarki w tym poszczególnych sektorów przemysłu; • oceny efektywności funkcjonowania ekonomiczno-prawnych instrumentów ochrony środowiska; • oceny efektywności ekonomicznej i skuteczności ekologicznej inwestycji proekologicznych; • programowania zrównoważonego rozwoju gmin i regionów; • zarządzania środowiskowego w przedsiębiorstwie i w gminie • rozwoju rynku dóbr i usług ekologicznych; • równoważonej produkcji (poszczególnych sektorów przemysłu) oraz zrównoważonej konsumpcji; • master planów gospodarki odpadami; • oceny systemu finansowania ochrony środowiska, w tym roli funduszy ochrony środowiska ; • oceny rozwoju rynku finansowego ochrony środowiska w Polsce; • marketingu ekologicznego; • uwarunkowań prawno - ekonomicznych zarządzania jakością powietrza; • ryzyka ekologicznego.

4. Zrealizowane badania statutowe Zrealizowane badania statutowe dotyczyły następujących zagadnień badawczych: • 2002: Zarządzanie środowiskiem na poziomie lokalnym w procesie integracji europejskiej • 2003: Wdrażanie systemów zarządzania środowiskiem w polskich przedsiębiorstwach przemysłu elektro–energetycznego w procesie integracji europejskiej • 2004: Rozwój rynku energetyki odnawialnej w warunkach gospodarki polskiej w świetle wymogów Unii Europejskiej • 2005: Handel emisjami – nowy rynkowy instrument zarządzania ochroną środowiska. Problemy, doświadczenia, praktyka • 2006: Polska polityka przemysłowa i energetyczna w świetle współczesnych trendów i nowych instrumentów Unii Europejskiej • 2007: Zrównoważony rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich w regionie śląskim • 2008 - 2009: Programowanie zrównoważonego rozwoju w gminach śląskich • 2010:Ocena programowania zrównoważonego rozwoju w gminach śląskich • 2011-2013: Rozwój rynku dóbr i usług ekologicznych w warunkach gospodarki polskiej

5. Badania własne W latach 2004 – 2007 dr Agnieszka Sobol prowadziła badania własne, których efektem jest przygotowana rozprawa doktorska pt. „Uwarunkowania zrównoważonego rozwoju w wybranych jednostkach samorządu lokalnego na przykładzie porównań Polska – Szwecja”. Dr Agnieszka Sobol została laureatką konkursu ,,Samorządu Terytorialnego” na najlepsze rozprawy doktorskie. Patronami instytucjonalnymi Konkursu są: Fundacja BGK im. Jana Kantego Steczkowskiego, Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich, Związek Województw RP, Unia Metropolii Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP oraz Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej.

6. Granty KBN W Katedrze ZOŚ zrealizowane zostały trzyletnie badania realizowane w ramach grantu KBN nt. „Rozwój rynku dóbr i usług ekologicznych w województwie śląskim w warunkach restrukturyzacji gospodarki". Grant nr 1H02C03714 - kierownik projektu prof. Elżbieta Lorek. Wyniki badań zrealizowane w ramach badań były prezentowane na konferencjach krajowych i zagranicznych w czołowych uczelniach akademickich oraz publikowane w wiodących czasopismach z zakresu ekonomii i zarządzania środowiskiem.

7. Udział w towarzystwach naukowychi sieciach naukowych Prof. Elżbieta Lorek – kierownik Katedry jest członkiem licznych stowarzyszeń naukowych i komisji PAN takich jak : • Europejskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych – członek Zarządu, • Śląski Klaster Wodny – członek Zarządu, • Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej, • Komisja Ochrony Terenów Górniczych PAN, • Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych, • Stowarzyszenie Ekologicznej Informacji Publicznej. • Akademicka Sieć Transferu Technologii- Politechnika Krakowska • Polsko-Niemiecka Sieć Naukowców Zorientowanych na Zrównoważony Rozwój. Powyższe jednostki organizują liczne krajowe i zagraniczne konferencje naukowe, warsztaty i badania w których udział biorą pracownicy Katedry ZOŚ.

8. Współpraca naukowo - badawcza Katedra współpracuje ze środowiskiem naukowym: • Uczelnie krajowe: Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu i Krakowie, SGGW, SGH, AGH w Krakowie, Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, Uniwersytetem M. Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Uniwersytetem Medycznym w Lublinie, Uniwersytetem Przyrodniczym w Poznaniu, Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie, Uniwersytetem Śląskim, Uniwersytetem Łódzkim, Uniwersytetem Rzeszowskim, Uniwersytetem Opolskim, Uniwersytetem Białostockim, Uniwersytetem Gdańskim, Uniwersytetem Szczecińskim, Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu, Uniwersytetem Przyrodniczym w Lublinie, Uniwersytetem Warmińsko – Mazurskim w Olsztynie, Collegium Polonicum w Słubicach, Politechniką Śląską, Politechniką Białostocką, Politechniką Częstochowską, Politechniką Opolską, Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym w Szczecinie, Politechniką Świętokrzyską; • Uczelnie zagraniczne:TechnickaUniverzita w Ostrawie, Międzynarodowym Uniwersytetem w Zittau, Uniwersytetem w Heidelbergu, Uniwersytetem w Berlinie, Uniwersytetem Wileńskim, Uniwersytetem Lwowskim, Uniwersytetem w Tallinie, Uniwersytetem w Grodnie.

9. Współpraca naukowo – badawcza c.d. Katedra współpracuje z placówkami naukowo-badawczymi, środowiskiem samorządowym, przemysłem i szeregiem innych instytucji: • Jednostki krajowe: Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach, Instytut Ochrony Środowiska w Warszawie, Główny Instytut Górnictwa, Instytut Zrównoważonej Gospodarki Surowcami i Energią PAN w Krakowie, Norweski Instytut Badań Powietrza (NIHLU) Polska, Ministerstwo Środowiska, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ; • Jednostki zagraniczne: Instytut Technologii i Innowacji w Karlsruhe, Ministerstwo Środowiska w Szwecji, Szwedzkie Stowarzyszenie Władz Lokalnych, Szwedzki Instytut Zrównoważonego Rozwoju, Instytut Środowiska w Sztokholmie.

10. Aktywność badawcza na rzecz praktyki gospodarczej Katedra ZOŚ wykonywała usługi konsultacyjne na rzecz: • Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, a także prace naukowo-badawcze i eksperckie na rzecz podmiotów gospodarczych, instytutów naukowo–badawczych (GIG) oraz instytucji publicznych (Prokuratura Śląska). • Prof. Elżbieta Lorek brała udział w międzynarodowych projektach naukowo - badawczych, m.in.: „Ocena efektywności inwestycji budowy zbiornika wodnego Racibórz Dolny” realizowanego dla Banku Światowego; • Prof. Elżbieta Lorek jest autorką ekspertyz z zakresu ocen oddziaływania przedsięwzięć i działalności gospodarczych na środowisko oraz prac badawczych, studialnych (OOS) zwłaszcza w zakresie eksploatacji górniczej oraz opłacalności ekonomiczno-ekologicznej określonych działalności gospodarczych, a także opracowań master-planów dla zrównoważonego rozwoju gmin i regionów; • Prof. Elżbieta Lorek została powołana przez Zarząd Województwa Śląskiego jako ekspert do oceny projektów w ramach „Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 – 2013” w następujących dziedzinach: zarządzanie środowiskiem i dziedzictwo przyrodnicze, ochrona powietrza i odnawialne źródła energii, gospodarka odpadami, gospodarka wodno–ściekowa. Jako powołany ekspert recenzuje szereg projektów z w/w dziedzin finansowanych przez Urząd z Funduszu Spójności. Ponadto powołana została Przez Marszałka województwa do opracowania Strategii Ochrony Przyrody Województwa Śląskiego na lata 2010 – 2030.

11. Wybrane zadania badawcze realizowane wspólnie z podmiotami krajowymi lub zagranicznymi • Katedra ZOŚ uczestniczyła w realizacji programu międzynarodowego nt. „Zarządzanie środowiskiem w transgranicznym regionie„ - polsko - czeski grant pt. „Górny Śląsk i Północne Morawy jako silny region Środkowej Europy.” AE Katowice i VSB Technicka Univerzita Ostrava 2000-2002. • Katedra kontynuuje wspólne badania naukowe i współpracę dydaktyczną z VSB w Ostrawie. Kontynuując powyższe badania Katedra zorganizowała wraz z Katedrą Badań Strategicznych i Regionalnych oraz Katedrą Gospodarki Przestrzennej seminarium naukowe nt. „Konkurencyjność regionu transgranicznego Górny Śląsk-Północne Morawy”. • Prof. Elżbieta Lorek uczestniczy w realizacji programu współpracy polsko-niemieckiej w zakresie wdrażania zrównoważonego rozwoju. Efektem tych prac jest utworzenie Polsko-Niemieckiej Sieci Naukowców Zorientowanych na Zrównoważony Rozwój. W ramach sieci przygotowywane są projekty badań naukowych o zasięgu polsko–niemieckim oraz ogólnoeuropejskim. Efektem tej współpracy jest uzyskanie przez Sieć nagrody Komitetu ONZ „ Dekady Edukacji na rzecz Zrównoważonego Rozwoju” na lata 2010/2011.

12. Konferencje naukowe W 2008 roku Katedra ZOŚ zorganizowała konferencję naukową z udziałem naukowców zagranicznych nt. „Zrównoważony rozwój regionów uprzemysłowionych. Problemy. Praktyka . Perspektywy”. Efektem tej konferencji jest opracowanie przez prof. Elżbietę Lorek i wydanie w 2009 r. monografii naukowej w dwóch tomach pt. „Zrównoważony rozwój regionów uprzemysłowionych.”

13. Koło naukowe • W 2011 roku powołane zostało przy Katedrze koło naukowe „Pro Futuro”, którego członkowie prowadzą działalność z zakresu problemów zrównoważonego rozwoju.

14. Dziękuję za uwagę katedra.zos@ue.katowice.pl