1 / 16

Artur Andrzejuk

Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis ” – odyseja tekstów i koncepcji przez kultury, epoki i szkoły filozoficzne. Artur Andrzejuk. Liber de causis. Liber de causis to szereg wypisów z Elementów teologii Proklosa, skomentowanych przez nieznanego arabskiego autora.

trilby
Download Presentation

Artur Andrzejuk

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis” – odyseja tekstów i koncepcji przez kultury, epoki i szkoły filozoficzne Artur Andrzejuk

  2. Liber de causis • Liber de causisto szereg wypisów z Elementów teologii Proklosa, skomentowanych przez nieznanego arabskiego autora. • Przełożona na łacinę przez Gerarda z Kremonyprzed rokiem 1187 i do Komentarza Tomasza z 1272 roku uważana w Europie za tekst Arystotelesa. Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  3. „Odyseja” tekstu Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  4. „Odyseja” koncepcji zwolennik Arystotelesa znajduje w Księdze interesujące go zagadnienia Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  5. Przykład: problematyka esse • Liber de causis- IV twierdzenie: prima rerum creatarumestesse et non estanteipsumcreatumaliud (pierwsze z rzeczy stworzonych jest bytowanie i nie ma nic innego stworzonego przed nim) • Stoichéiosistheologikénr 138: Pa/ntwntînmetexo/ntwntÁjqe…aj„dio/thtojkaˆ™kqeoume/nwnprètisto/n ™stikaˆ¢kro/taton to\ o¦n (Bytstanowi pierwszą i najwyższą rzecz spośród tych wszystkich, które mają udział w boskości i dzięki temu doznają przebóstwienia). • Tomasz z Akwinu: „Wydaje się jednak, że zamiarem autora nie jest powiedzieć o jakimś bytowaniu oddzielonym, tak jak mówili platonicy, ani też o bytowaniu w którym powszechnie uczestniczą wszystkie rzeczy istniejące, tak jak mówi Dionizy, lecz raczej o bytowaniu w którym uczestniczy się na pierwszym stopniu bytu stworzonego, które jest bytowaniem wyższym. A chociaż bytowanie wyższe znajduje się zarówno w inteligencji, jak i duszy, to jednak w samej inteligencji wcześniej jest rozważane właśnie samo bytowanie, niż zasada inteligencji, i podobnie w przypadku duszy. Z tego też powodu dodaje uprzednio, że takie bytowanie znajduje się „ponad” duszą i „ponad” inteligencją”. Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  6. Problem przekładu essewLiber de causis prima rerum creatarum est esse • Pierre Duhem, uważa, że jest to po prostu istnienie • zwraca uwagę, że dla arabskich neoplatoników zarówno byt, jak i istnienie oraz istota stanowią synonimy. • Etienne Gilson esse z Liber de causistłumaczy jako byt • Rozwiązanie to jednakże nie wyjaśnia esse jednoznacznie, ale wyłącznie analogicznie, • Mieczysław Gogacz zaproponował termin „bytowanie” Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  7. Tematyka Liber de causis KONTEKSTOWE IMMANANTNE Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  8. Komentarz św. Tomasza • Komentarz Tomasza z expositio– wykładem • czuje się wyraźny dystans Tomasza do jego treści, wiązanej przez niego jednoznacznie z poglądami „platoników” • samą treść Księgi wyjaśnia zazwyczaj odniesieniami do Proklosa. Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  9. Problematyka essew Komentarzu do Liber de causis- punkt wyjścia • Henri-Dominique Saffrey- w Księdze o przyczynach nie występuje problem istnienia • Louis Rougier- logiczne rozróżnienie Arystotelesa z jego Analityk Tomasz uznał za różnicę realną i w ten przewrócił cały arystotelizm • AiméForest- wieloznaczne stwierdzenia Liber de causis Tomasz interpretuje na korzyść swojej teorii Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  10. Główne interpretacje Problematyka essew Komentarzudo Liber de causis Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  11. Marie-Dominique Roland-Gosselin • podstawy tego odróżnienia w tym, że człowiek otrzymuje najpierw esse, potem życie (vita) i wreszcie inteligencję. W tym wyróżnieniu esse, vita i intelligencji można by dostrzec różnicę między esse i essenta (vita i intelligentia) • drugim źródłem pomysłu Tomasza mogła być teoria „yliathim”, reprezentowana w Księdze o przyczynach przez złożenie inteligencji z esse i formy Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  12. Mieczysław Albert Krąpiec • Tomasz niezgodnie z tekstem Księgi zinterpretował ją na korzyść swojej koncepcji esse • podstawy odróżnienia esse i essentia mogą też znajdować się w neoplatońskim przeciwstawieniu prajedni i wielości Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  13. Mieczysław Gogacz • w duszy nie ma złożenia z materii i formy; dusze i inteligencje stanowi esse i forma. • Bóg nie wchodzi w strukturę rzeczy stworzonych jako ich esse, lecz jest odrębnym samoistnym istnieniem • istnienie substancji duchowych jest w pewien sposób ograniczone, gdyż pochodzi od wyższego esse, i od niego się różni Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  14. Paweł Bany • essejest aktem bytu decydującym o jego istnieniu • byt jednostkowy posiada wyłącznie jeden akt esse w swej ontycznej strukturze • Bóg jest wyłącznie aktem istnienia (ipsumessesubsistens), co sytuuje go na wyjątkowej pozycji bytowej oraz umożliwia stwarzanie, czyli udzielanie esse bytom pochodnym Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  15. Paweł Milcarek • w De ente et essentia, Akwinatawykorzystuje swoje rozumienie „yliathim” na poparcie tezy o różnicy pomiędzy istnieniem i istotą w bycie; „nie dyskutując z tą terminologiczną nieścisłością wykorzystał możliwą interpretację do przedstawienia swej własnej tezy”. • „Wpływ Księgi o przyczynach na odkrycie aktu istnienia jest więc wciąż przedmiotem dyskusji. Faktem bezspornym pozostaje jedynie to, że Akwinata legitymował swoją doktrynę odwołaniami do De causis. • Nie były one jednak nigdy tak liczne, jak w przypadku Awicenny czy Boecjusza Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

  16. Podsumowanie i wnioski • Tomasz w swoim Komentarzu szuka „prawdy rzeczy” • jest nią teza o esse jako akcie bytu • prawdą jest także, że problematyka esse była podejmowana w wielu nurtach filozoficznych • Tomasz z Akwinu starał się że filozoficzne doświadczenie esse jest wspólne wielu filozofom • Arystoteles – Analityki wtóre • Boecjusz – odróżnienie entia quo i entiaquod • Awicenna • Neoplatonizm Komentarz Tomasza z Akwinu do „Liber de causis”

More Related