Namazın Farzları

1. Namazın Farzları www.sunumvaaz.com

2. 32 FARZIN 12’Sİ NAMAZIN FARZIDIR

3. NAMAZIN FARZI • Ergenlik (bulûğ) yaşına ve belli bir aklî olgunluk düzeyine gelmiş her Müslüman'ın namaz kılması farzı ayındır. Buna göre namazın kişiye farz olmasının şartları, Müslüman olmak, bulûğ çağına ulaşmak ve akıllı olmak üzere üç tanedir. Bu şartlara namazın vücûb şartları yani kişinin namaz kılmakla yükümlü olmasının şartları denir. • Sahih ve eksiksiz bir şekilde kılınabilmesi için namazın birtakım farzları ve vacipleri (sıhhat şartları), sünnetleri ve adabı bulunmaktadır. Farzlara riayetsizlik, namazın bozulmasına yol açar.

4. A) NAMAZIN FARZLARI • Namazın on iki farzı vardır. Namazın farzları, namazın dışındaki farzlar ve namazın içindeki farzlar olarak iki gruba ayrılır. Namazın dışındaki farzlar, namazdan önce ve namaza hazırlık mahiyetinde olduğu için "namazın şartları" (şurûtü's-salât) olarak adlandırılır. Namazın içindeki farzlar ise, namazın varlığı ve tasavvuru kendisine bağlı olduğu, yani bu farzlar namazın mahiyetini oluşturduğu için "namazın rükünleri" (erkânü's-salât) adını alır. Bunlar namazı oluşturan unsurlardır. Namazın farzlarından herhangi birinin eksikliği durumunda namaz sahih olmaz.

5. Namazın 12 farzı vardır. Bunların 6 tanesi namaza başlamadan önce yapılır. Diğer 6 taneside namaza başladıktan sonra yerine getirilir. 32 FARZIN 12’Sİ NAMAZIN FARZI • 1) Hadesten Taharet: • 2) Necasetten Taharet: • 3) Setr-i Avret: • 4) İstikbal-i Kıble: • 5) Vakit: • 6) Niyet: • 1) İftitah Tekbiri: • 2) Kıyam: • 3) Kıraat: • 4) Rükû‘: • 5) Sücûd: • 6) Ka'de-i Ahîre:

6. Namazın Dışındaki Şartlar.(Namaza Başlamadan Önce Yapılması Gerekli Olanlar) 1) Hadesten Taharet: Hades, abdest almak, gerekli hallerde gusül yapmaktır. ABDEST VE GUSÜL • Namaz kılmadan önce abdest almak ve bedenen temizlenmek.

7. 1. HadestenTahâret • Boy abdesti almak için su temin edemeyen veya su bulduğu halde bu suyu kullanma imkânı bulamayan kimseler teyemmüm ederler. Aynı durum, namaz abdesti almak için su bulamayan kimse için de geçerlidir. • Tilâvet secdesi ve şükür secdesi gibi namaz benzeri işler (eksik namazlar) için de hadesten temizlenmiş olmak yani abdestli bulunmak şart görülmüştür. • Namaz kılarken herhangi bir sebeple abdest bozulursa namaz da bozulmuş olur.

8. Namazın Dışındaki Şartlar.(Namaza Başlamadan Önce Yapılması Gerekli Olanlar) 2) Necasetten Taharet: Namaz kılacak kişinin, bedeninde, elbisede ve namaz kılacağı yerde pislik varsa bunları temizlemektir. Namazın sıhhatine engel olacak ölçüde necâset taşıyan bir elbise ile bilmeyerek namaz kılan kimsenin, bu durumu öğrendikten sonra namazını iade etmesi gerekir. Vücudun, Elbisenin ve Namaz Kılınacak Yerin Temiz Olması.

9. 2. NecâsettenTahâret • Vücut, elbise ve namaz kılınacak yerin, -insan kanı ve idrarı, at, koyun gibi hayvanların idrar ve dışkıları gibi- dinen pis sayılan şeylerden temizlenmesi demektir. Ağır (galîz) necâset ve hafif necâsetin neler olduğu ve bunların hangi ölçüde bulunmalarının namaza engel olacağı konusu TEMİZLİK bölümünde açıklanmıştır. • Namazın sıhhatine engel olacak ölçüde necâset taşıyan bir elbise ile bilmeyerek namaz kılan kimsenin, bu durumu öğrendikten sonra namazını iade etmesi gerekir.

10. Namazın Dışındaki Şartlar.(Namaza Başlamadan Önce Yapılması Gerekli Olanlar) 3) Setr-i Avret:( Örtünmek ) Namaz kılacak kişinin vücudunda örtünmesi gereken yerleri örtmesi demektir. ÖRTÜNMEK • Erkeklerin: Göbek ile diz kapağı arasını (dizkapağı dahil),Kadınların: Yüz, el ve ayaklardan başka vücudunun her tarafını örtmeleri gerekir.

11. Namazın Dışındaki Şartlar.(Namaza Başlamadan Önce Yapılması Gerekli Olanlar) 3) Setr-i Avret:( Örtünmek ) • Namaz esnasında avret mahallinin, kişinin iradesi dışında açılması durumunda, açılan yer eğer örtülmesi gereken yerin dörtte biri oranına ulaşmış ve bir rükün eda edilecek bir süre (sübhânellâhi'l-azîm diyecek kadar bir süre) açık kalmış ise kişinin namazı bozulur. Kendi iradesi ile açacak olursa namazı hemen bozulur. • Hz. Peygamber'in "Allah, bulûğa ermiş kadının namazını başörtüsüz kabul etmez ve "Kadın bulûğ çağına erince elleri ve yüzü dışında başka yerlerinin başkasına görünmesi helâl olmaz" şeklindeki hadisleri göz önüne alınınca, başörtüsüz kılınan namazın geçerli olmayacağı anlaşılır.

12. Namazın Dışındaki Şartlar.(Namaza Başlamadan Önce Yapılması Gerekli Olanlar) 4) İstikbal-i Kıble: (Kıbleye Yönelmek) Namazı kıbleye dönerek kılmaktır. Kıble, Mekke şehrindeki kutsal bina olan Kâbe yönüdür. Kabe’ye Dönerek Namaz Kılmak • Kâbe'nin bulunduğu noktadan 45 derece sağa ve sola sapmalar kıbleden (Kâbe yönünden) sapma sayılmaz. Sapma derecesi daha fazla olursa "kıbleye yönelme" şartı aksamış olur.

13. Namazın Dışındaki Şartlar.(Namaza Başlamadan Önce Yapılması Gerekli Olanlar) 4) İstikbal-i Kıble: (Kıbleye Yönelmek) • Kıblenin ne tarafta olduğunu bilmeyen kimsenin, yanında kıble yönünü bilen birisi varsa ona sorması gerekir. Böyle biri varken ona sormayıp kendisi ictihad ederek, yani kıble yönünü bulmaya çalışarak bir yöne yönelmiş ve yöneldiği tarafın kıble yönü olmadığı ortaya çıkmış ise, namazı iade etmesi gerekir. • Kıblenin ne tarafta olduğunu bilmeyen kimse, soracak birini bulamadığı takdirde yıldız, güneş, rüzgâr gibi birtakım doğal alâmetlere dayanarak kıble yönünü bulmaya çabalar ve kanaat getirdiği tarafa yönelerek namazını kılar. Fakat namaz esnasında kıble yönünü anlaması halinde, namazını bozmadan o tarafa yönelir ve namazını tamamlar. • Kıble yönünü bilmeyen kimse, birine sormadan veya kıblenin ne tarafta olduğunu araştırma zahmetine katlanmadan (ictihad etmeden) rastgele bir tarafa yönelse, namaz esnasında yöneldiği tarafın kesin olarak kıble tarafı olduğunu anlasa namazı yeniden kılar. Çünkü namazın ilk kısmı şüpheli olduğu için, sağlam kanaate dayalı ikinci kısım, şüpheli birinci kısım üzerine bina edilemez. Ancak bu durumu namazı bitirdikten sonra anlayacak olursa, iade etmesi gerekmez.

14. Namazın Dışındaki Şartlar.(Namaza Başlamadan Önce Yapılması Gerekli Olanlar) 5) Vakit: Namazları kendi vakitleri içinde kılmaktır. Namaz vaktinin girmesi veya ezanın okunması

16. Namazın Dışındaki Şartlar.(Namaza Başlamadan Önce Yapılması Gerekli Olanlar) “Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının sünnetini kılmaya.” 6) Niyet: Hangi namazı kıldığını bilmek ve kalbinde hatırlamaktır. Niyetin dil ile söylenmesi sünnettir.Kalpten geçirilen ile dil ile söylenen birbirine uymuyor ise, kalpten geçirilene itibar edilir. • Namaza başlamadan önce yapılması gereken son şart niyet etmektir.

17. 6) Niyet: Namaza başlarken yapılan niyetin namaz sonuna kadar hatırlanması şart değildir. Bu bakımdan bir kimse bir vaktin farz namazına niyet ederek namaza başlasa, daha sonra nâfile kılıyormuş gibi bir zan ile namazını tamamlasa, farz namazı kılmış sayılır. • Hanefî mezhebine göre farz namazlar, vitir namazı, adak namazı ve bayram namazları için belirleme şarttır. • Nâfile namazlar için "falanca namazın ilk sünnetini veya son sünnetini kılmaya niyet ettim" diye niyet edilir. • Niyet ederken hangi farz namazın kılındığının belirlenmesi (tayin) şart olmakla birlikte, eda veya kazâ şeklinde bir belirleme yapmak gerekli değildir. • Cemaatle namaz kılınması halinde imama uymaya da niyet edilmesi gerekir. • Niyetin Zamanı. Niyetin iftitah tekbiriyle birlikte yapılması efdaldir. Fakat niyet ile tekbir arasında namaz ile bağdaşmayacak bir iş bulunmaması şartıyla, tekbirden önce de niyet edilebilir. Tekbir alındıktan sonra yapılan niyet çoğunluk tarafından kabul edilen görüşe göre geçerli olmaz.

18. Namazın İçindekiler ( Rukün ) “ALLAHU EKBER” Allah En Büyüktür. Başlama, Açılış Tekbiri 1) İftitah Tekbiri:Namaza başlarken tekbir almak demektir. İmama uymak üzere ayakta alınan iftitah tekbirinin tamamen kıyam halinde alınması şarttır. Buna göre, rükû halinde bulunan imama uyacak olan kimse, kıyam halinde Allah deyip, ekber lafzını rükûa vardıktan sonra diyecek olsa, imama uyması sahih olmaz. Namaza Tekbir ile başlanır.

19. 1. İftitah Tekbiri • Bilen ve söylemekte güçlük çekmeyen kişi iftitah tekbirinde Allahüekber demelidir. Allah'ı yüceltme, O'nun büyüklüğünü ikrar anlamı taşıyan "Allahü kebîr", "Allahü azîm" gibi başka sözlerle tekbir alındığında, farz yerine gelmiş olur. Fakat "estağfirullah" (Allah'tan bağışlanmak dilerim) veya "bismillah" gibi dua anlamı taşıyan ifadelerle tekbir alınacak olursa farz yerine gelmiş olmaz. Yine bir kimse Arapça dışında bir dilde tekbir getirecek olsa, Ebû Hanîfe'ye göre bu da yeterlidir. • Tekbir cümlesinde "Allah" kelimesinin ilk harfi olan A harfini uzatarak "Âllah" yahut "Aallah" veya "Eallah" diye tekrarlayarak okumak câiz değildir. Bu şekilde okumak mânayı bozacağı için, farz yerine getirilmemiş ve namaz geçersiz olur. • İmama uymak üzere ayakta alınan iftitah tekbirinin tamamen kıyam halinde alınması şarttır. Buna göre, rükû halinde bulunan imama uyacak olan kimse, kıyam halinde Allah deyip, ekber lafzını rükûa vardıktan sonra diyecek olsa, imama uyması sahih olmaz.

20. Namazın İçindekiler ( Rukün ) 1. İftitah Tekbiri • Hz. Peygamber'in tekbir alırken ellerini omuz hizasına kadar kaldırdığına dair rivayet bulunduğu gibi, kulak hizasına veya kulaklarının üstü hizasına kadar kaldırdığına dair rivayetler de vardır. Bu rivayetlerin birleştirilmesi durumunda, tekbir alırken başı hafifçe öne eğerek başparmak kulak memesine değecek şekilde elleri kaldırmanın uygun olduğu belirtilmiştir.

21. Namazın İçindekiler ( Rukün ) 2) Kıyam: Namazda ayakta durmak demektir. • Kıyam "doğrulmak, dikelmek, ayakta durmak" demektir. Namazı oluşturan ana unsurlardan biri olarak kıyam, iftitah tekbiri ve her rek`atta Kur'an'dan okunması gerekli asgari miktarı okuyacak kadar bir süre ayakta durmak anlamına gelir.

22. Namazın İçindekiler ( Rukün ) 2. Kıyam • Farz ve vâcip namazlarda ve Hanefî mezhebinde benimsenen görüşe göre sabah namazının sünnetinde kıyam bir rükündür. Gücü yeten kişi bu rüknü yerine getirmeden, meselâ oturarak farz veya vâcip bir namaz kılarsa namazı geçerli olmaz. Yine bir kimse, çekiliverse düşeceği bir tarzda, duvara veya bastona yaslanarak namaz kılacak olursa, namazı geçersiz olur. Nâfile namazlarda ise kişi, ayakta durmaya gücü yettiği halde oturarak da namaz kılabilir. Hasta veya ayakta durmaya gücü yetmeyen kişiden kıyam vecîbesi düşer. Bu kişi oturmaya güç yetiriyorsa, namazı oturarak kılar. Bu durumda oturma, o kişi için hükmen kıyam yerine geçer. Oturmaya da gücü yetmiyorsa nasıl kılabiliyorsa öyle, uzanarak veya ima ederek kılar.

23. Namazın İçindekiler ( Rukün ) ElhamdülillahiRabbil Alemin ………. 3) Kıraat: Namazda ayakta iken Kur'andan bir ayet veya sure okumaktır. Kıraat nâfile namazların, vitir namazının ve iki rek`atlı namazların bütün rek`atlarında, dört veya üç rek`atlı farz namazların ise herhangi iki rek`atında olması farzdır. Kıraatin ilk iki rek`atta olması ise vâciptir.

24. Namazın İçindekiler ( Rukün ) 3. Kıraat Farz namazların ilk iki rekatlarında Kur'ân-ı Kerîm'den bir parça okumak da farzdır. Dolayısı ile bu farzın yerine gelmesine yetecek kadar Kur'ânâyetini ezbere bilmek de farz olmuş olur. Bu farz, Kur'ân'ın neresinden olursa olsun, üç kısa âyet kadar okumakla yerine gelmiş olur. Meselâ her rekatta okunan "fâtiha" ile bu farz da yerine getirilmiş olur. Bizzâtfâtihanın okunması ise ayrıca vaciptir. • "Zelletü'l-karî" bahsinde görüleceği üzere "Namazda, kıraat rüknü yerine getirilirken Kur'an'dan olmayan bir kelime okunursa namaz bozulur."

25. Namazın İçindekiler ( Rukün ) Rükûda üç defa“SübhâneRâbbiye’l-Azim” (Büyük olan rabbim her türlü kusurdan uzaktır.) 4) Rükû': Namazda eller diz kapağına erişecek kadar eğilmektir. Hz. Peygamber'in uygulamasına en uygun rükû şekli, sırt ve baş düz bir satıh oluşturacak biçimde eğilmektir. • Doğrulurken“Semi Allahü li-men hamideh”deriz.Tam doğrulunca da“Rabbenâ leke’l hamd”

26. Namazın İçindekiler ( Rukün ) 5) Sücûd: Rükû'dan sonra ayaklar, dizler ve ellerle beraber alnı yere koymaktır. Secde sözlükte "itaat, teslimiyet ve tevazu içinde eğilmek, yere kapanmak, yüzü yere sürmek" anlamına gelir. Namazın her rek`atında belirli uzuvları yere veya yere bitişik bir mahalle koyarak iki defa yere kapanmak namazın rükünlerindendir. Yalnız alnın ve burnun yere değmesi yeterli değildir. Alın yerin sertliğini hissetmelidir. Hz. Peygamber'in uygulamasına en uygun secde yüz, eller, dizler ve ayak parmaklarının üzerine olmak üzere yedi uzuv üzerinde yapılanıdır. Kalabalık cemaatlerde arka saftakiler ön saftakilerin sırtına secde edebilirler. Rükûda üç defa“Sübhânerabbiyel-a ‘lâ” (En yüce olan rabbim her türlü kusurdan uzaktır.)

27. Namazın İçindekiler ( Rukün ) (Son Oturuş) 6) Ka'de-i Ahîre : Namazın sonunda "Ettehiyyatü" okuyacak kadar oturmak demektir.