Download
1 / 61
E N D
سکته مغزی شرح حال
سكته مغزي • اصطلاح «سكته مغزي» وضعيتي را توصيف مي‌كند كه در آن، جريان خون يك قسمت از مغز در اثر يك لخته خوني يا يك رگ خوني پاره شده، به‌طور ناگهاني و جدي مختل مي‌شود. انتقال سريع بيمار به بيمارستان بسيار حياتي است. اگر سكته مغزي به دليل لخته روي داده باشد، مي‌توان با دادن دارو، وسعت صدمه مغزي را محدود و روند بهبود را سريع‌تر كرد. • به عبارت دیگر: سکته مغزی یک آسیب حاد مربوط به سیستم عصبی است که در آن ، جریان تامین کننده مواد مغذی و اکسیژن قسمتی از مغز قطع می شود.در نتیجه ، عملکرد عصبی ناحیه آسیب دیده مختل می شود.لازم به ذکر است قطع جریان خون معمولا در شریان ها اتفاق می افتد ، اما می تواند وریدها را نیز درگیر کند.سکته مغزی یک مساله اورژانسی پزشکی است که می تواند به آسیب موقتی عصبی و حتی مرگ منجر شود ، در صورتی که سریع و به موقع تشخیص و درمان نشود.
تشخيص ممكن است موارد زير وجود داشته باشند: • مشكلاتي در تكلم و بلع • اگر از بيمار بخواهيد كه دندان‌هاي خود را نشان دهد، تنها يك طرف صورت حركت خواهد كرد و يا حركت (دوطرف) يكسان نيست. • از دست دادن قدرت يا حركت در اندام‌ها • سردرد شديد و ناگهاني • وضعيت ذهني منگ و هيجان‌زده كه مي‌تواند با مستي اشتباه گرفته شود. • از دست رفتن هوشياري به‌طور ناگهاني يا تدريجي
علائم سكته مغزي • - ضعف، سوزن سوزن شدن يا مور مور شدن دست و پا يا هر دو؛ ممكن است اين علائم در يك طرف بدن ظاهر شوند. فلج اندام ها هم ممكن است رخ دهد. • - مشكلات بينايي از جمله تاري ديد، كاهش بينايي، دوربيني و حتي نابينايي كامل، مي تواند از علائم سكته مغزي باشد. • - مشكلات تكلم، برخي از بيماران توان روان صحبت كردن را از دست مي دهند. • - گاهي افرادي كه دچار سكته مغزي مي شوند، هوشياري خود را نسبت به زمان و مكان حاضر از دست مي دهند، به طوري كه ممكن است تلوتلو خورده و بر اثر گيجي به زمين بيفتند.
- اين بيماران احتمال دارد هوشياري خود را نيز از دست داده و دچار اغماء شوند. • - سردرد شديد، تهوع، استفراغ و سفت شدن گردن نيز ممكن است ايجاد شود. • سنگيني ناگهاني در اندام يا كرختي و ناتواني در كنترل عضلات • عدم توانايي حركت دادن بخشي از بدن • بي اختياري مدفوع يا ادرار
دو نوع سكته مغزي وجود دارد: 1- سكته مغزي ايسكميك اين نوع سكته مغزي، زماني اتفاق مي افتد كه يك لخته خون يا چربي، موجب انسداد رگ و قطع جريان خون در مغز شود. انسداد شريان مي تواند داخل يا اطراف مغز رخ دهد، همچنين لخته هاي خوني مي توانند توسط جريان خون از ديگر نقاط بدن به مغز آورده شوند. علل اين نوع سكته عبارت اند از: • - رسوب چربي و ايجاد پلاك در شريان هاي گردني و اختلالات قلبي كه منجر به تشكيل لخته هاي خوني مي گردد. • اين علائم سكته گذرا يا خفيف، حدود چند دقيقه تا چند ساعت طول كشيده و سپس به كلي از بين مي رود.
2- سكته مغزي خونريزي دهنده اين نوع از سكته هاي مغزي، ناشي از پاره شدن يك رگ خوني در داخل يا سطح مغز مي باشد. وقتي كه يك رگ خوني پاره مي شود، ديگر حس به سلول هاي مغزي نمي رسد، به علاوه نشت خون از رگ پاره شده، مي تواند به بافت مغزي آسيب جدي وارد نمايد. علل اين نوع سكته عبارت اند از: • - فشاربالا كه موجب تضعيف عروق خوني مي گردد؛ • - سخت شدن رگ ها كه عروق مغزي را شكننده مي كنند؛ • - آنوريسم يعني ضعيف شدن يك نقطه در ديواره عروق كه مي تواند پاره شود؛ • - ضربه مغزي؛ • - مصرف مشروبات الكلي.
شناخت عوامل سكته مغزي، كليد پيشگيري از آن هستند. اين عوامل عبارت اند از: • سن: بروز آن در افراد مسن تر بيشتر احتمال دارد. • جنسيت: مردان بيش از زنان به سكته مغزي مبتلا مي شوند. • سابقه سكته مغزي • سابقه خانوادگي • ديابت و بيماري هاي خاص • فشارخون بالا • بيماري هاي قلبي • تنگي شريانها • كشيدن سيگار • چاقي • اعتياد
علل • معمولاً تصلب شرايين (آترواسكلروز) يا فشار خون بالا. اين موارد ممكن است منجر به موارد زير گردد: ترومبوز كه در آن جريان خون در اثر تنگي يا بسته شدن يك شريان مسدود مي‌گردد. آمبولي كه در آن بخش كوچكي از رسوب چربي يا يك لخته خوني كوچك از يك رگ مبتلا يا قلب به مغز مي‌رود. خونريزي مغزي كه در آن يك رگ خوني مغز پاره شده، به بافت مغزي اطراف خود خونريزي مي‌كند. پارگي آنوريسم يك شريان كوچك مغز
عوامل تشديد كننده بيماري • رژيم غذايي پرچربي يا پر نمك • بيماري شريان كرونر • سابقه حملات گذراي ايسكميك • فيبريلاسيون دهليزي (نوعي ضربان قلب نامنظم)
كنترل سكته مغزي • معمولاً پزشكان قبل از وخيم شدن بيماري ها، مي توانند از تشديد آنها جلوگيري كنند. لذا حتماً با پزشك متخصص خود مشورت كنيد. اين كار به شما كمك خواهد كرد كه وزن و فشار خود را كنترل كرده و از مسائلي كه سلامتي شما را تحت الشعاع قرار مي دهند جلوگيري كنيد. به خاطر داشته باشيد! مصرف كمِ نمك و ورزش كردن شما را در پايين نگه داشتن فشار خون، ياري مي دهد.
عواقب مورد انتظار • سكته مغزي در 23 موارد باعث مرگ، آسيب پايدار يا ناتواني مي‌شود. در بقيه موارد، امكان بهبود كامل بدون ناتواني درازمدت وجود دارد. يك سكته مغزي خفيف ممكن است نشانه‌اي زودهنگام از حملات شديدتر باشد. ناتواني نسبي در افرادي كه از سكته مغزي نجات مي‌يابند، ممكن است ماه‌ها طول بكشد. عوارض احتمالي پنوموني (ذات‌الريه) افسردگي زخم فشاري حاصل از استراحت طولاني در بستر فلج يا ناتواني پايدار
اگر سكته مغزي رخ داد: • عملكرد سريع مي تواند زندگي بيمار را نجات داده و عوارض مغزي ايجاد شده را به حداقل برساند، پس حتماً اورژانس را خبر كنيد، حتي اگر علائم پس از مدتي از بين رفته باشند. • اقدامات اورژانس جهت بهبود وضع مصدوم با ارزيابي هاي لازم و پيشگيري از عوارض مي تواند در نجات جان بيمار مؤثر باشد. پس از انتقال بيمار به بيمارستان، اقداماتي همچون تصويربرداري، سي تي اسكن، الكتروكارديوگرافي و ساير آزمايشات از قلب انجام مي شود. در پاره اي از موارد نيز، به وسيله جراحي، خونريزي يا انسداد كه موجب سكته مغزي شده از ميان برداشته مي شود. البته حيات دوباره افرادي كه دچار سكته مغزي شده اند، بستگي به خفيف يا شديد بودن سكته و دائمي يا برگشت پذير بودن آن دارد
درمان آزمون‌هاي تشخيصي مي‌توانند شامل • بررسي‌هاي آزمايشگاهي مايع نخاع‌وخون، • نوارقلب، • اكوكارديوگرافي، • سونوگرافي، • آنژيوگرافي، • سي‌تي‌اسكن • و راديوگرافي سر باشند.
داروها • داروهاي ضد انعقادي براي كاهش احتمال تشكيل لخته • داروهاي ضد پرفشاري خون در صورت ابتلا به فشار خون بالا
پيشگيري • به طور منظم ورزش كنيد. • از رژيم غذايي كم‌چربي استفاده كنيد. • سيگار نكشيد. • كنترل طبي هرگونه اختلال مزمن (مثل ديابت شيرين) • فشار خون خود را مرتب كنترل كنيد. اگر بالا باشد، به پزشك خود مراجعه كنيد. • در مورد مصرف روزانه آسپيرين، از توصيه‌هاي پزشكي بهره‌مند شويد. مطالعات حاكي از آن هستند كه اين امر ممكن است چنان بر لخته شدن تأثير كند كه احتمال ترومبوز يا آمبولي مغزي را كاهش دهد (در سكته خونريزي دهنده مؤثر نيست و ممكن است خطرناك باشد). • اگر دچار انسداد شريان كاروتيد باشيد، جراحي مي‌تواند احتمال سكته مغزي در آينده را كاهش دهد.
شرح بيماري • نشانگان گيلن باره عبارت است از يك‌بيماري التهابي نادر كه دستگاه عصبي مركزي را درگير مي‌كند و به سرعت موجب‌ضعف عضلات و بي‌حسي مي‌شود. اين نشانگان مي‌تواند در تمام سنين رخ دهد امابين 50-30 سالگي شايع‌تر است.
سندروم گيلن باره شايعترين علت فلج حاد عمومي بدن به شمار مي رود و به دنبال عفونت، التهاب، تزريق واكسن، انجام عمل جراحي، سرطانها و يا به صورت ايديوپاتيك در بدن رخ مي دهد.
علايم‌شايع • مراحل اوليه: ضعف عضلات دست و پا، ساعد، بازو، ساق و ران‌ها، شكم و قفسه سينه. ضعف عضلات در عرض 72 ساعت پيشرفت مي‌كند و ممكن است باعث بروز مشكلات تنفسي تهديدكننده حال بيمار شود. شوك (ضعف، غش، سرد شدن دست‌ها و پاها، تند شدن ضربان قلب؛ تعريق) • مراحل بعدي: گاهي فلج كامل براي هفته‌ها يا ماه‌ها
علل • ناشناخته است، اما امكان دارد يك اختلال خودايمني باشد. اين نشانگان گاهي به دنبال واكسيناسيون يا جراحي‌هاي كوچك ايجاد مي‌شود.
دهنده خطرعوامل افزايش • جراحي اخير • واكسيناسيون اخير • بيماري اخير، مثل عفونت خفيف تنفسي، گاستروآنتريت، بيماري هوچكين، يا لوپوس اريتماتوي منتشر
پيشگيري • در حال حاضر نمي‌توان از آن پيشگيري به عمل آورد.
عواقب موردانتظار • بهبود كامل بدون باقي ماندن هيچ اثري در اكثر موارد. در بعضي از بيماران، علايم در عرض 20-15 روز برطرف مي‌شوند، اما در بعضي بيماران هم علايم تا يك سال يا بيشتر ادامه دارند. با كمك انواع مختلفي از وسايل مكانيكي مي‌توان تحرك بيمار را بهبود بخشيد تا زماني كه بيمار خوب شود. بهبودي در بزرگسالان بهتر از كودكان صورت مي‌گيرد.
عوارض‌احتمالي • فلج عضلات پلك، كه منجر به آسيب چشم مي‌شود. ترومبوفلبيت (تشكيل لخته در سياهرگ خصوصاً پا همراه با التهاب) • ذات‌الريه • نارسايي تنفسي • زخم‌هاي ناشي از فشار آمدن بيش از حد به نقاط خاص بدن در اثر فلج • يبوست يا گير كردن اجابت مزاج • مشكل مزمن در دستگاه عصبي
اصول‌كلي • بستري كردن بيمار در بخش مراقبت‌هاي ويژه (آي‌سي‌يو) تا بتوان وي را كاملاً تحت‌نظر داشت. اقدامات تشخيصي مثل گرفتن نمونه مايع نخاع و بررسي آن و نيز الكتروميوگرافي (نوار عضله) (در اين روش، عضله و عصب به كمك ثبت فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري الكتريكي عضلات بررسي مي‌شوند). اگر عضلات تنفسي زيادي ضعيف شوند، امكان دارد نياز به تهويه مصنوعي وجود داشته باشد. پلاسما فرز در موارد شديد (در اين روش پلاسماي خون از بيمار گرفته و پادتن‌هاي آن حذف مي‌شوند و سپس دوباره به جريان خون بازگردانده مي‌شود). • به هنگام بهبودي، فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري ذهني و اجتماعي خود را حفظ كنيد. سعي كنيد سرفه نماييد تا ريه‌ها از ترشحات مخاطي پاك شوند. براي كمك به تخفيف درد و فراهم آوردن شرايط انجام فيزيوتراپي از كمپرس گرم يا صفحه گرم‌كننده استفاده نماييد. از يك چارچوب براي جلوگيري از تماس و فشار آوردن روانداز يا پتو به بدن استفاده نماييد.
داروها • مسهل‌ها براي پيشگيري از يبوست • داروهاي كروتيزوني، اگرچه آنها هميشه مؤثر نيستند.
فعاليت در زمان ابتلابه اين بيماري تا حدي كه قدرت عضلاني‌تان اجازه مي‌دهد فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري خود را حفظ كنيد. از يكي از اعضاي خانواده‌تان يا فيزيوتراپ بخواهيد كه عضلات شما را حركت و كشش دهد. فيزيوتراپي مداوم
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟ • اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده‌تان علايم نشانگان گيلن باره را داريد. • اگر يكي از موارد زير هنگام درمان رخ دهد: ـ تب ـ مشكلات تنفسي ـ پيداشدن زخم روي پوست ـ تغييرات بينايي ـ ورم ساق پا يا دردناك بودن آن به هنگام لمس ـ يبوست • اگر دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شده‌ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
تحقیق: • نظر به اختلالات ژنتيكي و نقش عوامل محيطي بر اپيدميولوژي بيماري و به منظور تعيين سندروم گيلن باره، اين تحقيق روي كودكان بستري در بيمارستان نمازي شيراز طي 20 سال گذشته انجام گرفت.
نتایج: • طي مدت مورد بررسي 128 كودك مبتلا به گيلن باره وجود داشت كه تعداد 78 پرونده واجد شرايط بود. • بيماران در محدوده سني 4 ماهگي تا 14 سالگي قرار داشتند. تعداد پسران 6/1 برابر دختران بود. • ميانگين سني 26/6 سال است. بيشترين گروه سني بين 5-1 سال قرار داشتند. شيوع بيماري در فصول مختلف تفاوتي نداشت. • در 45% بيماران، عفونت دستگاه تنفسي فوقاني به فاصله 10 روز قبل از شروع فلج رخ داده بود. يك مورد بروز سندروم گيلن باره بعد از بيماري كالاآزار بود.
نتایج: • درگيري اعصاب مغزي در 31% مشاهده شد كه شايعترين آن عصب هفتم بود. • مشكلات تنفسي در 44% بيماران رخ داده بود كه در 23% منجر به استفاده از دستگاه تهويه مصنوعي شده است. • اختلال بلع و اسفنكتر به ترتيب در 30% و 17% بيماران مشاهده شد تغييرات فشار خون در 9% بيماران بوجود آمده بود كه بيشتر به صورت افزايش فشار خون بوده است. • عود بيماري در 6/4% بيماران رخ داده بود. مرگ در1/8% گزارش شده بود.
