Studiedag VAD 18 november 2011

1. Studiedag VAD 18 november 2011 Toepassing van de CRA+ vouchers- methodiek bij personen met een cocaïne- afhankelijkheid en evaluatie (Luca Littera)

2. Inhoudstafel • Nood aan een cocaïnespecifiek programma? • Community Reinforcement Approach (CRA) & Contingency • Managment (CM) • Resultaten van het onderzoek • Meerwaarde van CRA+vouchers-methodiek • Beperkingen en beïnvloedende factoren • Uitdagingen 2012

3. Nood aan een cocaïnespecifiek programma ? • Toenemende tendens cocaïnegebruik • Behandelingsverloop : • Hoge drop-out • Terugval • Getypeerd als draaideurcliënten • Hulpverlening minder toegespitst op deze doelgroep? • Hoe het succes binnen behandeling verhogen ?

4. Nood aan een cocaïnespecifiek programma ? • Literatuurstudie (De Kiem, 2008): • Integratief meersporenprogramma • Coherent theoretisch verklaringsmodel • Neurobiologisch model (disfunctioneel beloningssysteem) • Cognitief-gedragstherapeutische interventies • Evidence based • Community Reinforcement Approach & Contingency Managment (vouchers) • Onderzoek i.s.m. UGent (dec. 2008- sept. 2010): “Toepassing en analyse van een cocaïnespecifiek behandelingsprogramma (randomised controlled trial) • Eindrapport: De CRA+CM (vouchers) methodiek: “Is het belonen van abstinentie bij cocaïnegebruikers effectief?”

5. Community Reinforcement Approach (CRA) enContingency Management (CM) • Druggebruik: aangeleerd gedrag of aangeleerde gewoonte • Bekrachtigen en belonen van vooraf afgesproken gedrag • Operante conditioneringsprincipe • CRA • Opbouwen van een drugvrije levensstijl • Ombuigen van disfunctionele bekrachtingspatronen • Leefomgeving  belonende activiteiten • Inbouwen van natuurlijke bekrachtigers in verschillende levensdomeinen van cliënten • Positieve evoluties successief bekrachtigd

6. Community Reinforcement Approach (CRA) enContingency Management (CM) • CM • Korte termijn • Materiële beloningen (vouchers) o.b.v. speekseltesten • Therapietrouw bevorderen • Aanvankelijke negatieve gevolgen van verminderd gebruik of abstinentie compenseren

7. CRA+Vouchers binnen het AC De Kiem • Duur: 24 weken • Frequentie: • Week 1-12: tweemaal in de week een sessie en driemaal in de week een speekselcontrole • Week 13-24: eenmaal in de week een sessie en tweemaal in de week een speekselcontrole • Beloningen o.b.v. negatieve speekselcontroles (max. 1265€) • Behandeling 2011 verlaagd naar 635€

8. CRA+Vouchers binnen het AC De Kiem • Vaste basisstructuur “Protocol” • Verbeteren van het sociaal netwerk en besteding vouchers • Functie-analyse en zelfmanagmentplanning • Concreet behandelingsplan • Vaardigheidstraining • Probleemoplossende vaardigheden • Oriëntatie op werk / opleiding en vrijetijdsbesteding • Sociale vaardigheidstraining

9. CRA+Vouchers binnen het AC De Kiem • Therapeutische kenmerken • Motiverende gesprekstijl • Counselingstijl • Flexibiliteit • Empathie • Actieve betrokkenheid • Directief, maar collaboratief • Sociale bekrachtiging • Specifieke kenmerken • Intensief programma • Aanklampend werken • Nadruk op positieve gedachten en gedrag • Outreachend • Hier & nu • Verhoging probleemoplossend vermogen

10. Resultaten van het vergelijkend onderzoek • CRA+vouchers vergelijken met de standaardbehandeling • Randomised controlled trial • Vragenlijsten (EuropASI, Quality of life, motivatietest) • Statistische analyse (kwantitatief onderzoek) • Afname van cocaïnegebruik? • Afname psychische klachten? • Therapietrouw? • Invloed op de kwaliteit van leven? • Verdiepende interviews (kwalitatief onderzoek) • Ervaringen van de cliënten & CRA+vouchers therapeuten

11. Daling cocaïnegebruik in steekproef

12. Evolutie ernst psychische klachten

13. Resultaten therapietrouw • CRA+Vouchers groep (N=18) • 4 cliënten stopten voortijdig met de behandeling • 3 cliënten werden doorverwezen • 11 cliënten ronden het programma af (completers) • Meer continuïteit bij de opvolging van de gesprekken t.o.v. controlegroep • Standaard ambulante behandeling (controlegroep) (N=16) • 7 completers • 9 cliënten stopten voortijdig met de behandeling

14. Resultaten van het vergelijkend onderzoek • CRA + Vouchers behandeling • Significante afname cocaïnegebruik • Significante afname psychische klachten • Hoge therapietrouw • Positieve invloed op de kwaliteit van leven • Evolutie op verschillende levensdomeinen

15. Meerwaarde van de CRA+vouchers methodiek • Positieve ervaringen voor betrokken actoren • Hoge intensiteit • Vertrouwensrelatie • Invloed op het dagelijkse handelen • Gestructureerd werken • Speekseltesten als rem voor gebruik • Effectief kunnen belonen voor abstinentie • Inspraak en overleg • Vernieuwend • Gestandaardiseerde meetinstrumenten • Bereiken van een (nog) niet gemarginaliseerd) publiek • Combinatie van het protocol, speekseltesten en de beloningen

16. Beperkingen en beïnvloedende factoren • Onderzoek: • Randomised Controlled Trial (RCT) • Kleine onderzoekspopulatie (N=35) • Protocollair werken • Lange termijn • Hogere kost? • CRA+vouchers-methodiek: • Motivatie • Polygebruik • Cognitief/reflectief vermogen • Sociaal netwerk • Speekseltesten • Gebrek aan nazorg • Registratie en administratie

17. CRA+vouchers methodiek in 2011 • Niet gebonden aan Randomised Controlled Trial (RCT) • Evaluatie (na 6 en 9 maanden) • Vragenlijsten (EuropASI, Quality of life, motivatietest) • Protocol blijft de leidraad van de behandeling • Halvering beloning • Cocaïneafhankelijkheid niet in combinatie met heroïneafhankelijkheid • Extra aandacht naar vrouwen • Nazorg • Uitbreiding naar het AC in Ronse & Geraardsbergen

18. Uitdagingen voor 2012 • Verlengingsaanvraag ingediend bij het Verslavingsfonds: • Verder specifieke behandeling aanbieden in het AC Gent, Ronse & Geraardsbergen • Samenwerkingsverbanden aangaan met andere organisaties • Optimaliseren van het protocol en ontwikkelen van een praktisch handboek CRA+CM • Op zoek naar structurele financiering

19. Dankwoord voor: Universiteit Gent Federale overheidsdienst Volksgezondheid RIZIV Collega’s