Cb . 21 Monera - na BAICTÉIR

1. Cb. 21 Monera- na BAICTÉIR Staphlococcus Bacteria in the nose. Coloured scanning electron micrograph (SEM) of bacteria (green) on the surface of the nasal cavity. Mucus, secreted by cells in the lining of the nose, traps foreign objects, such as bacteria, preventing them from entering the lungs.

2. Cuspóiríléann: (ÁRD) cénfath go ceallaprócarótachaiadnabaictéir. • Tarraing & lipéidarceallbaictéir • 3 cruthannabunúsacha a mbíonnarbaictéir • Atairgeadhsnabaictéir & naionspóir • Cothúsnabaictéir • (ÁRD) cuarfás (graf) nabaictéir • 2 baictéirdíobhálach & 2 cheanntairbheach. • Antaibheatach & drochúsáid I cursaíleighis.

3. StruchtúrnaMonera/bacteir: - ClúdachCapsúlglóthaigh,goháirithecinnpataigineach - Flagella don ghluaiseann. - Nílchillorganáidíle scannáin thartorthuiontu. • Píosaciorclacha DNA iontu– naplasmaid. • Ribasóimchun _________ a cruthú don baictéir - CillBallaíclúdaithe le capsúl.

4. Structúir an Monera

5. RíochtnaBactéir (Monera): Rangaíteariad de réircruth: 1. Coccaissféaracha a fhaightearina n-aonar, i ingrúpaí, i bpéirínó i slabhraíms- staphlococcus 2. Slaita fhaightearina n-aonarnó i slabhraí& bíonn flagella acu go minicchungluaiseacht. 3. Bísighinambíonn flagella go minic.

6. Baictéir- Cénfathcomhrathúil?!? • Orgánaigh is sine arDomhan (4000 millúinblanuas!). • In annmarachtáil GAN na 4 ríochtannabeoeile • Le fáil I ngach ÁIT arDomhan. • Orgánaigh is flúirseach. *

7. CeallBaictéir *Cuireannsiadspóirarfáil le linncoinníollachamí-oirúnach. *Crapann an chill baictéarach & cuirtearcótarighinarfáillaistigh den bhunchill– an t-ionspór. * Nuaira thaganncoinníollachaceartarísionsunnsiaduisce & pléascannsiad an fallaseachtarach.

8. AtáirgeadhsnaBacteir: • Déscoilteadh, (cinéalMiotóis). -Macasamhlaíonn an píosa DNA ciorcalach an ________ -Ceanglaíonn an dáplasmid don chillscannán. -Fásann an cillscannán & scartarna plasmid/chrómasóm -Scoilteannan chill trínaláragfoirmiú 2 chill.

9. CothúsnaBaictéir 1.Baictéir Uatrófacha-Cumasbiaadhéanamhi2 slí. • UatrófaighFhótaisintéiseacha– m.s.baictéirghlasa an tsulfair. • UatrófaighCeimisintéiseacha – a fhaigheannfuinnimh as imoibritheceimiceacha Root nodules of legumes Rhizobiumbacteria,which are the symbiotic organisms that fix nitrogen.

10. CothúsnaBaictéir 2.Baictéir Heitreatrófacha– • Shapraifíteacha– bia ó ábhar neamhbheo/lofa • Sheadánacha- bia ó orgánaigh bheo- déanannsiaddochair don óstachm.s.baictéirgurcúisgalairiad. • Seadánachas(parasitism) – Orgánaigh a déananndochardon óstach(host) m.s.streptococci–baictéirgurcúisgalariad.

11. Toscaí le tionchararFásnambaictéar • Ocsaigin:D’fheadfadhbaictéirfás le nóganocsaigin. AnaeróbaíroghnachnóAnaeróbéigeanta (obligate) a dtugtararbaictéirnachféidirleo a bheithbeoganocsaigin- (formhórnabaictéir).

12. BactéirAneróbach(níl O₂ agteastáiluatha) & an Mars Rover ‘Curiosity could be carrying Earth bacteria, threatening search for Mars life’ M.F. 2012

13. 2. Teocht:Fásannchuidbaictéiragteochtárd. Fásannroinntbaictéirníosfearragteochtíseal. (20°-30°) 3. pH:Fásannbaictéiréagsúlaag pH éagsúla 4. Tiúchantuaslagann: Bíonnéifeachtagtiúchannatuaslagannsatimpeallachtarfásnambaictéir. (Tábhachtachleasúbia) Bactéir a fasannsna Deep Sea Vents- teochtanna & brú an -árd

14. Tá approx. 100 trillion cealla I duinefásta & 1,500 trillion micróib. De réiruimhireachatátútógtha as 10% ‘duit’.Ach- toisc go bhfuilceallaeocarótachaI bhfadníosmónáceallaprocarótachaníleadar ach 2 go 5 lbs do domais.

15. Baictéir, GalaragusAntabheataigh • BaictéirDíobhálacha– • cúisgalar, • Milleadhbarraí & bia, • lobhafiacla Samplaí: Salmonella Vibrio cholerae – cúisCholera Mycobacterium tuberculosis – cúis TB. **Táibhfadníosmóbaictéartairbheachaannnábaictéirdíobhálacha**

16. GalairDíobhálacha: • Cholera- (Vibriocholerae) untreated, the disease will progress from massive diarrhea to shock in 4-12 hours and possibly death within 18 hours or several days. Luckily, with oral rehydration therapy, a person can survive from cholera; in its most severe form, cholera can kill within three hours. • Anthrax (Bacillus anthracis)- Once contaminated, the bacteria quickly multiples and kills its host by producing two lethal toxins. Death can take from two days up to a month from the cold like symptoms, which then lead to serious breathing problems, shock and the eventual fatality. Large amounts of antibiotics have been shown to be able to stop the disease. A vaccine is known, then again there are also antibiotic-resistant strains of anthrax. • MRSA- (methicillin-resistantStaphylococcusaureus). http://www.youtube.com/watch?v=A6S44yd32ps Superbugs bbcdocu

17. (b) BaictéirTairbheach/maith: • SinteisiúVit K saStéigMór • RólsatimtriallNitrigine. • DéantúsIogairt/cáis • Inslin a cruthú. • Briseadhsíosorgánaighmarbh (dianscaoileadh) Bifidobacteria and lactic acid bacteria are always present in blue cheese

18. Antaibheataigh (AntiBiotics) Ceimicáina bhfuiltocsaineach do bhaictéir. • Tógadhiadardtús ó fungais penicillin ó penicillium. (Alexander Fleming 1928) • Tógadhchuidmóracuanois ó baictéir-streiptimícin • Maraíonnsiadbaictéirganéifeachtardhaoine. • Nuair a tugtarantaibheathachd’otharmaraíteargachbaictéirsacoirp. The story of streptomycin is no ordinary tale of discovery. It began in August 1943, when Dr. Schatz, a 23-year-old graduate student at the Rutgers College of Agriculture, isolated the powerful antibiotic produced by a bacterium, Streptomyces griseus, that had been found in a pot of farmyard soil. His supervisor, Professor Waksman, began to drop Dr. Schatz’s name and claim sole credit & won the Nobel Prize for medicine in 1952!!! http://www.youtube.com/watch?v=BUYLvsAbPz4

19. CuarFásnambaictéir Pas an bháis Pas Cónaitheach Pas Easpónantúil Pas Moillithe

20. CuarFásnambaictéir Nuaira cuirtearbaictéir le meánúrtápatrúncomóntafás le feiceáil: 1. Pas Moillithe(lag): téannnabaictéirigcleachtadhar an timpeallachtnua. nífásannsiadmórángo dtí go mbíonnsiad in annna h-einsímíceart a dhéanamh. 2. Pas Easpónantúil(exponential): Tosaíonndéscoilteach &méadú. Tánacoinníollachafoirfe do fás 3.Pas Cónaitheach(stationary): Níbhíonnlaghdúnóméadúar an líonbaictéir. Tosca éagsúla is cúis le seo m.sh. iomaíochtmaidir le bia, spásnóhocsaigin. D’fheadadhábharthocsaineachanófuíollábhar cur isteacharnabaictéirfreisin. • Fás mall de bharrfachtóiríteoranta m.sh easpaspás, bia, taiseachas, ocsaigin. 4. Pas Bás- rátabháisníosairdenárátaatáirgeadh

21. MicribhitheolaíochtTionsclaíochta Bithphróiseasáil (bio processing) – úsáidtearbaictéarchunbia & táirgíeile a dhéanamhduinn. Úsáidtearbaictéar(& fungi) chunpróitéiní a dhéanamhduinn.

22. Bithphróiseasáil Úsáidtearbaictéar (& fungi) chunpróitéiní a dhéanamhduinn. • Coipeadh (fermentation) =fásmicrea-orgánaigh. • Déantar é iumarar a dtugtarbithimoibritheoir(bioreactor). • Cuirtearcothaighleo & fásann an orgánaighchuntáirge a dhéanamh. The production of algae to harvest oil for biodiesel has not yet been undertaken on a commercial scale

23. Úsáidí do micrea-orgánaigh I Bithphrósáil • DéantúsPhrótéiní do Daoine: • HormóinInslin • Antabheathaigh- Penicillin & Streptomycin • Coipeadh (fermentation) • DéantúsAlcól • Bácáiracht

25. ModhLeanúnachSreabhach(Continuous Flow) • Ithtearroinntmiocrorgánaigh mar ionadánphróitéin. Tugtarpróitéiníaoncheallach (SCP) orthu. Is é an slí is éifeachtaíchunméidmórpróitéiníaonchealleach a dhéanamhná an miocrób a coimeádsa pas logartamach. • Déantar é sin le umarmór(coipitheoir) le meáninacuirtear an mhiocrób. • Cuirtearocsaiginisteach san umar, coimeádtarsúilgearrar an teochtagusúsáidtearcéaslaímórachun an meáncorrú.

26. Coimeádtarsmachtartoisceile m.sh. pH, leibhéalfuíollábhar, tiúchancothaigh