Klimat szkolny w badaniach międzynarodowych szkół grupy wyszehradzkiej

1. Klimat szkolny w badaniach międzynarodowych szkół grupy wyszehradzkiej dr Rafał Otręba

2. Klimat szkolny - problemy • Jakie są związki klimatu szkoły z osiągnięciami uczniów? • Jak rozumieć pojęcie klimatu szkolnego? • Co świadczy o klimacie w organizacji? • Jak można zmierzyć klimat szkolny? • Jakie są związki klimatu szkolnego z wymaganiami państwa wobec szkół?

3. klimat szkolny ? ? dobra, zdrowa szkoła zdrowie organizacji osiągnięcia ?

4. Klimat szkolny ---- osiągnięcia + wpływ na motywację + wpływ na wiarę w siebie + wsparcie przez nauczyciela - strach i brak zainteresowania - stres Klimat szkolny ---- zdrowie organizacji + wpływ na zdrowie ucznia + wpływ na zdrowie nauczyciela + dobry klimat: czynnik chroniący zdrowe zachowania klimat szkolny ? ? dobra, zdrowa szkoła zdrowie organizacji osiągnięcia ? Zdrowie organizacji ---- osiągnięcia + wyżywienie: zdolność do koncentracji, zdolność do absorpcji wiedzy + ruch: zdolność do koncentracji, obniżenie poziomu agresji - uzależnienia, - choroba psychiczna - zmęczenie, zaburzenia snu

5. Klimat szkolny - pojęcie • Dyskusje nad klimatem szkolnym sprowadzają się do trzech nurtów: • - charakterystyka emocjonalna atmosfery wychowawczej konkretnej szkoły, • - charakterystyka panujących w danym środowisku wychowawczym norm i wartości, • opis subiektywnie odbieranych środowisk nauczania. • klimat szkolny tworzy się nie w wyniku odczuć pojedynczej jednostki, lecz dotyczy odczuć jednostek, • w przeciwieństwie do klimatu organizacyjnego kultura organizacyjna ma swoje zakorzenienie w wartościach, przekonaniach i założeniach - w ten sposób staje się nieuświadomionym elementem każdej organizacji H. Fend - „pod pojęciem klimatu szkolnego (…) rozumiemy to, co tworzą uczniowie i nauczyciele, kiedy formują ożywione formy interakcji nauczania i uczenia się korzystając z utrwalonych prawnych i instytucjonalnych uregulowań szkoły”. F. Eder - subiektywnie postrzegana konfiguracja istotnych elementów związków wychowawczych zachodzących pomiędzy uczniem a nauczycielem, między uczniami oraz kolektywnych wyobrażeń uczniów i nauczycieli wewnątrz środowiska szkolnego. Klimat - osobowość organizacji

6. Jak opisać klimat w mojej szkole i w mojej klasie? Klimat opisujemy na podstawie: intuicji, obserwacji, doświadczenia

7. Jakie są elementy klimatu szkolnego? • Głównymi elementami środowiska szkoły, które kształtują jej klimat są stosunki między uczniami i nauczycielami, samymi uczniami oraz właściwości procesu edukacyjno-wychowawczego. Według M. Rutteraelementamiklimatuszkolnegosą: • włączenie pochwały i nagradzania jako głównych pedagogicznych sankcji w miejsce krytyki i kary, • odpowiedzialność i współdecydowanie uczniów, • wysoka ocen dobrych osiągnięć uczniów, • komfort materialny i osobowy dla ucznia: każdy uczeń ma w szkole dorosłą osobę, do której może się zwrócić o pomoc, • nauczyciel jest dobrym wzorem postępowania, • dobrze przygotowane lekcje, • dobra współpraca wśród nauczycieli.

8. Jak analizować klimat szkolny? miejsce, w którym można czuć się dobrze szanują uczniów SZKOŁA NAUCZYCIELE miejsce, w którym wiadomo, gdzie jest moje miejsce przygotowują urozmaicone zajęcia 1 2 3 4 5 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 5 4 3 2 1 mają między sobą dobre relacje wspiera się osobowy i społeczny rozwój NA LEKCJI UCZNIOWIE identyfikują się ze szkołą treści przekazuje się w sposób zrozumiały

9. Jak dyrektor może kształtować klimat szkolny? kooperacyjny styl zarządzania, jasne zadania i decyzja, przywiązywanie wagi do wspólnej pracy i informacji zwrotnej, wspieranie nauczycieli, dobre relacje z rodzicami, władzami, umożliwianie dokształcania się przez nauczycieli, realne możliwości partycypacji.

10. Jak nauczyciel może kształtować klimat szkolny i klimat w klasie? styl zarządzania lekcją: wspierający, zajmujący uczniów, wymagający, rytuały szkolne na lekcji, troska o współpracę nauczycieli, wspólny praca nad wartościami, urządzenie klasy szkolnej, realne możliwości partycypacji.

11. Wymagania państwa a klimat szkolny

12. Wymagania państwa a klimat szkolny • Koncepcja pracy szkoły: jej wizja, misja, siły i słabości danej szkoły i kierunki jej działań, • Współpraca - jako świadome kształtowanie i atrakcyjna forma budowania pozytywnego wizerunku szkoły; do tego potrzeba otwartej komunikacji i kultury przekazywania informacji zwrotnej, • Uczucie wspólnoty - wspólne przedsięwzięcia, rytuały szkolne, świętowanie, projekty, • Troskliwa i zaangażowana praca dyrektora szkoły - jako wyraz troski o nauczycieli, ich rozwój i poszukiwanie impulsów do rozwoju.

13. Badania nad klimatem w szkołach państw grupy wyszehradzkiej Psychologia kolorów - „Teoria kolorów” Johanna Wolfganga Goethego, M. Lüscher - psychologia kolorów zajmuje się opisem dwóch zupełnie odmiennych sytuacji: - obiektywny sens postrzeganego koloru to odbieranie go jako pewnego sygnału emocjonalnego. W związku z tym kolor czerwony różni się znaczenie niebieskiego lub zielonego. Oznacza to również, że każdy kto widzi kolor czerwony otrzymuje dokładnie taki sam sygnał emocjonalny. - subiektywne, osobiste podejście do postrzegania koloru wynika z subiektywnego postrzegania danego koloru, które jest wynikiem pewnych doświadczeń człowieka. Subiektywne postrzeganie koloru wiąże się także z pewnym stopniem odczuć w stosunku do danego koloru.

14. Metoda CA JiříŠimonek – autor metody badania kolorów CA stosowanej do analizy klimatu szkolnego przez DAP Services Company Inc., łączy się słowo i kolor w jeden system, intelektualnie niemożliwe jest zatrzymanie procesu połączenia słowa i koloru w jeden system, ważne jest uchwycenie oryginalnych skojarzeń, które nie noszą śladów cenzury, nazwa koloru nie jest istotna, ważne jest, aby przez stowarzyszenie kolorów i słowa opisać można będzie dynamikę wewnętrznych uczuć człowieka i przetworzyć tę rzeczywistość za pomocą dostępnych technik komputerowych. ławka szkolna

15. Metoda CA dane analizuje się w trzech oddzielnych obszarach: nauczanie i uczenie się, dynamika relacji i potencjał do zachowań ryzykownych, a właściwe relacje między tymi obszarami prowadzą do osiągnięcia wysokiego poziomu umiejętności i rozwoju kompetencji uczniowskich.

16. Nauczanie i uczenie się

17. Postawa uczniów wobec przedmiotów Przedmiot X Przedmiot Y

18. Dynamika relacji Dynamika relacji jest bardzo trudna dla klasy. Komunikacja ze strony nauczyciela nie pozostawia miejsca na kompromis, tolerancję i w ogóle nie uwzględnia możliwości klasy. Metody nauczania i uczenia się, zachowanie, osiągnięcia, ocena i zasady społeczne są prezentowane klasie bez możliwości dyskusji na ich temat. Nauczyciel nie blokuje klasy, jeśli klasa akceptuje warunki i styl nauczania. Relacje są oparte na stylu autorytarnym, który ogranicza kreatywność jednostki i nie daje szansy na prawdziwą relację pomiędzy nauczycielem a klasą. ● Dynamika relacji wspiera kształtowanie się kluczowych umiejętności i kompetencji uczniów. ● Dynamika relacji ogranicza kształtowanie się kluczowych umiejętności i kompetencji uczniów. ● Dynamika relacji tłumi kształtowanie się kluczowych umiejętności i kompetencji uczniów.

19. Dynamika relacji

20. Potencjał zachowań ryzykownych

21. Potencjał zachowań ryzykownych Jak wysoki jest potencjał do ryzykownych zachowań pojawiających się w szkole? Czy niezdecydowani uczniowie mają wpływ na pojawienie się zachowań ryzykownych? Czy wpływ uczniów nieakceptujących ryzykownych zjawisk jest wystarczająco silny?

22. Dziękuję za uwagę