Diana Fecenec Pracownia Testów Psychologicznych III Ogólnopolska Konferencja Naukowa

1. Trafność Dziecięcej Skali Rozwojowej DSRPorównanie wyników dzieci z populacji ogólnej i wychowanków domów dziecka Diana Fecenec Pracownia Testów Psychologicznych III Ogólnopolska Konferencja Naukowa Psychologii Klinicznej Dziecka Jachranka 8 - 10 maja 2009

2. Dziecięca Skala Rozwojowa DSR Autorzy Matczak, A. Jaworowska, A. Ciechanowicz, D. Fecenec, J. Stańczak, E. Zalewska Wydawca Pracownia Testów Psychologicznych, 2007 .

3. Dziecięca Skala Rozwojowa DSR– podstawowe informacje • przeznaczona do oceny aktualnego poziomu rozwoju u dzieci w wieku od 2 miesięcy do 3 lat • opracowana na podstawie wyników ogólnopolskiej populacji dzieci • posiada aktualne normy z 2006 roku • składa się ze Skali Wykonaniowej i Skali Obserwacyjnej

4. Dziecięca Skala Rozwojowa DSR – przedmiot diagnozy • diagnozowanie aktualnego poziomu rozwoju – wynik ogólny w Skali Wykonaniowej • wskazywanie „słabych” i „mocnych” stron rozwoju dziecka – wyniki w testach Skali Wykonaniowej • dostarczenie informacji o ważnych dla rozwoju cechach temperamentu dziecka – wyniki Skali Obserwacyjnej

5. Dziecięca Skala Rozwojowa DSR – testy Skali Wykonaniowej • Manipulacja • Percepcja • Bazgranie i rysowanie • Klocki • Porównywanie • Pamięć • Mowa • Słownik • Zachowania społeczne • Motoryka

6. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPytanie badawcze Czydzieci przebywające wdomach dzieckaróżnią się pod względem aktualnego poziomu rozwoju od dzieci w tym samym wieku, zpopulacji ogólnej?

7. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby dzieci z populacji ogólnej • N = 188 • wiek: 2;7 [2;5(0) – 2;8(30)] i 2;11 [2;9(0) – 3;0(30)] • próba reprezentatywna ze względu na wiek i płeć dziecka oraz miejsce zamieszkania i wykształcenie matki, stanowiąca fragment próby normalizacyjnej DSR • dzieci zdrowe (nie chorujące przewlekle), urodzone w terminie

8. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRKryteria doboru próby walidacyjnej • dziecko w trakcie badań przebywało w domu dziecka

9. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRKryteria doboru próby walidacyjnej • wiek dziecka mieścił się w przedziale od 2;5(0) do 3;0(30)

10. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRKryteria doboru próby walidacyjnej • u dziecka nie zdiagnozowano takich chorób jak Zespół Downa, porażenie mózgowe itp.

11. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPróba walidacyjna – dodatkowe informacje • długość pobytu dziecka w placówce • wiek oraz wykształcenie rodziców dziecka • nieprawidłowości w rodzinie biologicznej dziecka

12. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na wiek i płeć dziecka – dane procentowe N = 37

13. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na długość pobytu w domu dziecka – dane procentowe N = 37

14. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej – informacje dodatkowe Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na wiek i wykształcenie matek (dane procentowe) N = 37

15. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej – informacje dodatkowe Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na wiek i wykształcenie ojców (dane procentowe) N = 37

16. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej – informacje dodatkowe Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na problemy występujące u matek (dane procentowe) N = 37

17. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRCharakterystyka próby walidacyjnej – informacje dodatkowe Charakterystyka próby walidacyjnej ze względu na problemy występujące u ojców (dane procentowe) N = 37

18. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównanie wyniku ogólnego Skali Wykonaniowej DSR Wyniki dzieci z domów dziecka (N = 37) oraz dzieci z populacji ogólnej(N = 188) (t-Studenta)

19. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównanie wyniku ogólnego Skali Wykonaniowej DSR Aktualny poziom rozwoju dzieci przebywających w domach dziecka jest o prawie jedno odchylenie standardowe niższy niż u dzieci z populacji ogólnej.

20. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównanie wyników w testach Skali Wykonaniowej DSR Wyniki dzieci z domów dziecka (N = 37) oraz dzieci z populacji ogólnej(N = 188) (t-Studenta)

21. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównanie wyników w testach Skali Wykonaniowej DSR Poziom rozwoju dzieciprzebywających w domu dziecka jest przynajmniej o pół odchylenia standardowego niższy niż u dzieci z populacji ogólnej w zakresie następujących przejawów rozwoju: • manipulacja specyficzna (KLO) • koordynacja wzrokowo-ruchowa, kontrolowanie ruchów ręki (KLO) • analiza percepcyjna wzoru przestrzennego (KLO) • klasyfikowanie przejawiające się w identyfikowaniu obiektu ze wzorem (POR) • pamięć wzrokowa i słuchowa (PAM) • umiejętność rozumienia i produkowania mowy (MOW) • bierna i czynna znajomość słów (SŁO) • umiejętność zabawy naśladowczej (Z.SPO) • elementarna samoświadomość (Z.SPO) • sprawność i koordynacja ruchowa (MOT)

22. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównanie wyników w testach Skali Wykonaniowej DSR Dzieci przebywające w domach dziecka oraz dzieci z populacji ogólnej nie różniły się pod względem poziomu rozwoju w zakresie: • umiejętnościróżnicowania prostych kształtów geometrycznych (PER) • analizy percepcyjnej dotyczącej położenia (kierunku) linii (BAZ)

23. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRTest SŁOWNIK Porównanie rozwoju słownika biernego i czynnego u dzieci z domów dziecka (N = 37)i dzieci z populacji ogólnej (N = 188)

24. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRTest SŁOWNIK • Wyniki w zadaniach testu SŁOWNIK badających słownik bierny są niższe w przypadku dzieci z domów dziecka – mniej niż pół odchylenia standardowego • Wyniki w zadaniach testu SŁOWNIK badających słownik czynny są zdecydowanie niższe w przypadku dzieci z domów dziecka – ponad jedno odchylenie standardowe

25. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRPorównywanie, Pamięć Mowa –testy najsilniej nasycone czynnikiem g * p < 0,05

26. Dziecięca Skala Rozwojowa DSRTrafność diagnostyczna testu MOTORYKA

27. Dziecięca Skala RozwojowaDSR Wnioski z badań walidacyjnych Wyniki badań walidacyjnych pokazały, że w porównaniu z populacją dzieci, co do których istniała hipoteza, iż ich aktualny poziom rozwoju jest niższy niż przeciętny, rzeczywiście prezentują niższy na tle tej populacji poziom rozwoju. Wskazuje na to wynik ogólny w Skali Wykonaniowej DSR. Można zatem sądzić, że DSR pozwala trafnie identyfikować dzieci o niższym niż przeciętny aktualnym poziomie rozwoju.

28. Dziecięca Skala RozwojowaDSR Wnioski z badań walidacyjnych DSR pozwala również trafnie identyfikować te trudności i deficyty rozwojowe, które są związane ze środowiskiem, w jakim rozwija się dziecko. Wskazuje na to zdecydowanie większa różnica między porównywanymi grupami w zakresie wyników odnoszących się do słownika czynnego niż słownika biernego. Tak niski poziom rozwoju słownika czynnego u dzieci z domów dziecka jest prawdopodobnie konsekwencją kumulacji czynników biologicznych i środowiskowych, takich jak np. brak werbalnych interakcji z osobami dorosłymi i wynikająca z tego uboga stymulacja w zakresie mowy.

29. Kontakt:www.practest.com.pld.fecenec@practest.com.pl