Download
1 / 20
210 likes | 667 Views
Ruminant Forestomach. Normal Anatomy. Rumen papillae. Reticulum epithelial folds. Omasum epithelial folds. Ön Mideler. Rumen, reticulum ve omasum bölümlerine ayrılan ruminantların ön mide sistemleri kutan bir mukoza ile örtülüdür. Submukozada bez ve lenf foliküleri yoktur.
E N D
Ruminant Forestomach Normal Anatomy Rumen papillae Reticulum epithelial folds Omasum epithelial folds
Ön Mideler Rumen, reticulum ve omasum bölümlerine ayrılan ruminantların ön mide sistemleri kutan bir mukoza ile örtülüdür. Submukozada bez ve lenf foliküleri yoktur. Yeni doğanlarda ön mideler tam gelişmemiştir, gelişme kaba yemlerin alınmasıyla başlar Rutin otopsiler sırasında rumen içeriğinin incelenmesi çoğu kez üstün körü yapılır. Oysa, bilinen toksik maddelerin varlığının ilk ve kimi zaman tek işaretini rumen içeriğinin kokusu ve görünüşü sağlayabilir. Örneğin: Üre zehirlenmesi amonyak kokusu ve alkali Ph ile fark edilebilir. Organofosfatların karakteristik keskin-yakıcı, pişmiş turbu hatırlatan insektisid kokusu vardır. Taxus zehirlenmesi sedir yağı benzeri aromatik bir kokuyla ve içerikte iğnelerin varlığı ile kendini belli eder. Diğer bitki zehirlenme şüphesi olan olgularda tipik bitki yaprakları rumen içeriği içinde aranmalıdır. Yağlı boya parçalarının, metal kursun parçacıkları içinde aranmalıdır. Yağlı boya parçalarının, metal kursun parçalarının yağlımsı içeriğinin ve kokunun (kullanılmış krank-differensiyel yağından dolayı) varlığı kursun zehirlenmesine işaret edebilir.
Ön Mideler Postmortem Değişiklikler Ölümden ekseriya birkaç saat sonra ruminal mukoza yerinden rumenomalacie dökülür. Lamina propriya’dan geniş gri parçalar halinde ayrılır ve rumen açıldığında sindirilmiş içeriği kapsar. Epitelium’un kalıcı sağlam yapışması anormaldir. Bu aşırı adhesionlar (yapışmalar) dystrofik değişikliklerde, akut rumenitiste, özellikle funguslar tarafından oluşturulduğunda ve nekrobasiller rumenitiste iyileşen lezyonlar çevresinde olur. (Ruminal acidosis’in erken devrelerinde adhesionlar oluşmayabilir. ) Kokuşmaya bağlı gaz oluşumu Postmortem timpani Ruptur
Ön Mideler Ruminal Mukozada Hatalı-Yetersiz Beslenmeye Bağlı Dystrofik Değişiklikler Yeni doğanlarda ruminal papillar rudimenterdir ve mukozaya nispeten soluk-yumuşak bir görünüm verir. Sonraki ruminal papilla gelişimi başlıca beslenme için verilen gıdanın tipine bağlıdır. Hayvanlar sütle beslendikçe küçük veya papilla hiç gelişmez. Yeterli seviyede kaba besin kapsayan rasyonla beslenen hayvanlar uzun, ince, düzenli, beyaz, gri ruminal papilları geliştirir Konsantre yemden zengin rasyonlar siyah, çubuk ve dil benzeri papillaları doğurur. Papillalardaki gelişme konsantre yemin tipine bağlıdır. Mikroskobik olarak papillar epitel hücrelerinde belirgin bir acanthozis, hyper ve paraketozis ve hyperpigmentasyon vardır. Ruminantlar yeterli seviyede (N % 15) kaba yemle beslendiklerinde hyper ve paraketozis görülmez. Kaba yemin mukozal yüzeyden keratinaseous kalıntıları ve bezin parçacıklarını uzaklaştırıldığı ileri sürülmüstür. Ruminal epitelium’un hiperkeratosisi vitamin A yetersizliği olan buzağılarda görülür.
Ön Mideler Ön Midelerin Genişlemesi (Rumen Dilatasyonu) [Tympani, Hoven, Bloat: Sıvı veya gaz ile şişme, gerilme] Ön midelerin tympanic şişkinliği akut veya kronik/ tekrarlayıcı olabilir. Bu ikisi arasında temel bir farklılık vardır. Baklagiller ile beslenen sığırların akut tympanisi rumen içeriğinin köpürmesi ile karakterize olurken, kronik veya tekrarlayan tympani de gaz serbesttir ama geğirmedeki (eructation) fiziksel veya fonksiyonel bir hatadan dolayı çıkarılamaz (tutulma).
Ön Mideler 1- Akut, Primer tympanie Primer tympani, köpüklü şişkinlik olarak da adlandırılır. Rumen içeriğinde köpük üretimi normalde görülür. Bununla beraber üretilen köpük miktarı azdır ve kalıcı da değildir. Köpük üreten ve köpük önleyen faktörler-etmenler arasında gayet hassas bir denge vardır. Bu faktörler çeşitlidir ve bunlar ruminal içerik üzerine etkiyerek köpüklü şişkinliğin karakteristiği olan köpüklü viscous içeriği oluşturur. Sondalama ile geçmez. Özellikle baklagillerin alınmasıyla eriyebilir eriyebilir proteinlerin fazlaca rumende bulunması + mikroflora tarafından parçalanan bu proteinlerin rumen içeriğinin yüzeyinde denature olarak erimez hale dönüşmeleri →köpük stabilizasyonu. Köpük oluşumu için optimum Ph 5.4 – 6.0. Proteinler viskozite artırıcı, bitki lipidleri ise (metal iyonları ile rekabet ederek) köpük ↓ Aşırı köpük üretimi rumenin genişlemesine neden olur çünkü hayvanlar geğiremezler. Köpüklü rumen içeriği KARDİYA´nın temizlenmesini önler, bu kısım normal geğirmenin tetiklendiği yerdir. Köpük özefagusa girerek yutma refleksini uyarır-stimule eder, buda normal geğirmeyi önler.
Ön Mideler Hayvanlar arasında şişkinliğe karşı duyarlılıktaki değişiklik, salgılanan tükürüğün miktarı ve yapısı tarafından belirlenebilir. Tükürük salgısının çok açık bir şekilde rumendeki köpüğü arttırıcı veya önleyeci özelliklere sahiptir. Tükürük salgısı ↓ rumen içeriğinin viskozitesi ↑. Bu köpüklenmeyi çabuklaştırır. Köpüklenmeye çok duyarlı sığırlar, köpüklenmeye az duyarlı olan sığırlardan daha az tükürük üretirler. Sulu ve yüksek konsantre gıdalar tükürük salgısını azaltır ve böylece rumen içeriğinin viskozitesini değiştirir Tükürük salgısındaki bikarbonatlar ile citric, malonik succinic asidler gibi baklagillerde yüksek düzeylerde bulunan organic asidlerin kombinasyonu (bileşimi) balon şekillenmesini arttırarak fazla miktarda CO2 üretimiyle sonuçlar. Rumen oluşan-üretilen gazın %40-70´nden CO2 sorumludur. Tükürük salgısındaki mucoproteinler viscositeyi ↑, mucinler viskoziteyi ↓. Tükürük salgısı içindeki tükürük oluşumu çabuklaştıran ve önleyen çeşitli maddelerin seviyeleri bezin tabiatına bağlıdır. Parotid ve submaksillar bezler mucince zengin tükürük meydana getirirler. Bu bezler hayvan yerken ve ruminal basınç yüksek iken aktif olarak tükürük salgılarlar. Tükürük salgınsın tamponlayıcı-buffering etkisi rumen içeriğinin pH´sını eriyebilen –soluble proteinlerin (büyük ihtimal ile) sabit köpük oluşturabilecekleri seviyenin üzerine çıkarır. Şişkinlikte tükürük daha fazla çalışmalar,diğer faktörlerinde rol oynayabildiğini gösterebilir.
Ön Mideler Konsantre yemden zengin ve kaba yemden fakir rasyonlar tükürük salgısını azaltmakla kalmaz aynı zamanda rumen mikroflorasını da değiştirirler. Bunlar fazla sayıda kapsullenmiş bakterilerin büyümesini hızlandırır, bu tip bakteriler polysacchoridlerin concentrationlarını arttırır ve bunlarda viscositeyi arttırlar . Bu bakteriler çoğunlukla da mucinolytic´dirler ve tükürük salgısı içindeki mucinleri tahrip edebilirler. Bu muhtemelen merada geziye alınanlarda tedrici olarak gelişen şişkinliği açıklar, çünkü ruminal floranın değişmesi zaman alır. Şişkinlikten dolayı olan ölümün nedeni muhtemelen diafragma üzerine intraabdominal basıncın artması, solunumun engellenmesi ve karın boşluğundaki iç organlarda kan dolaşımının kısa devre – döngü kombine etkileri sonucu olabilir. Karın boşluğundaki basıncın artması iç organlardaki kan dinamiği (sirkulasyon) üzerine de önemli etkilere sahiptir. Vena cava posterior üzerine basınç vardır ve bu basınç hayvanın arka kısmındaki kan akışının yeniden düzenlenmesine neden olur. Kan beldeki venalara Longitudinal vertebral sinuslara doğru buradan intercostal venalara ve hemizigos veya costocervical venalar içine kısa devre yaptırılır (shunt ettirilir) .
Ön Mideler Şişkinliği olan hayvanlar çoğunlukla gazla şişkin olarak ölü bulunurlar; doğal deliklerden kan dışarı akar ve gazlı gerginlikten dolayı ölü hayvan çoğu sırt üstü döner. Kan koyu renktedir ve iyi pıhtılaşmaz, bu her iki özellik ölümün anoksi´dan dolayı olduğunu gösterir.
Ön Mideler Ense ve gövdede subkutan kanamalar belirgindir. Boyun kaslarında ense ve kafa lenf yumrularında belirgin ödem, konjesyon ve kanamalar vardır. Her zaman görülmeyen ama önemli bir bulguda özofagus mukozasında (bloat- line)-şişkinlik çizgisidir. Bu lezyon cervikal özefagustaki mukozanın congention özefagustaki mukozanın congention ile petechial ve ecchymotic kanamasından dolayıdır bu aniden veya tedrici olarak yavaş yavaş thoracal girişte soluk mukozaya dönüşür. Trahea mukozası özellikle torakal girişin önünde kanamalıdır.
Ön Mideler Bronchuslarda paranasal ve frontal sinuslarda kan pıhtılarısıklıkla görülebilir. Akciğerler ileriye doğru itilmiş diaphragmadan dolayı anteriyer thoraks´a doğru sıkıştırılmıştır . Abdominal iç organlarda, özellikle karaciğerde basınç iskemisi vardır. Karaciğer loblarının uç kenarları konjeste olabilir. Arka bacakların lenf düğümleri ve kasları soluktur. Özellikle vulva ve perineium´da belirgin subkutan ödem olabilir. Ölümden hemen sonra otopsi yapılırsa rumen içeriğinin çok fazla ve köpüklü olduğu görülür köpük ölümden sonra tedrici olarak kaybolur ve eğer otopsi 10-12 saat geciktirilirse ekseriya görülmez. Ölümden sonra kasık fıtkı (inguinal hernia) ve diafragma yırtığı oluşabilir.
Ön Mideler 1- Kronik, Sekonder tympanie Sekonder tympani veya sekonder şişkinlik akut olabilir ama ekseriya akut şiddetlenme dönemleriyle kronik bir tabiat gösterir. Çoğunlukla normal rumen fermantasyonu sonucu oluşturulan gazın fiziksel veya fonksiyonel bir hata sonucu geğirilememesi sonucu ortaya çıkar. Fiziksel problemler, özofagus veya sulcus özefagikusun tumor, papilloma veya yabancı cisim tarafından tıkanmasını; retikular adhesionları, özefagus stenozunu kapsar. Fonksiyonel nedenler, organofosfat zehirlenmesini, nervus vagusun adhezyon veya lenfosarkom gibi tümoral gelşmelerden dolayı tahribini içerir. Bu topluca ‘vagus hazımsızlığı-vagal hazımsızlık’ olarak adlanan sydromların bir parçasıdır. Vagus hazımsızlığı persiste rumen atonisi, düzensiz motilite, bilateral karın şişkinliği, iştahsızlık ve süt veriminde düşme gibi belirtilerle ortaya çıkar. Tip I: Nervus vagus’ta farinks, servikal bölge ve göğüs boşluğunda lezyon vardır. Örneğin yabancı cisimlerin batması ve bunların ilerlemesine bağlı yangılar. T II Omasal transport yetersizliği. Rumen- retikulumdan omazuma geçişte aksama vardır. Retikuloomazal orfisyumda abse gibi. Omazum büyür-genişler, içerik kurudur. N. Vagus lezyonludur.
Ön Mideler Tympanie diğer ani ölüm nedenlerinden mutlaka ayırt edilmelidir. Hypomagnesemia, Yanıkara, Malignant edema (gazlı ödem), Antraks, yıldırım çarpması ve elektrik çarpmalarıdır. Bu lezyonların hiç birisi ne abdominal kan akışının değişikliğiyle ilişkili lezyonlara sahiptir ne de rumen içeriği köpüklüdür, gazlıdır. Yanıkara ve malignant ödem olayları gibi bakteriyel infeksiyonlar tipik kan lezyonlarıyla karakterizedir ve antraks´ta böğürtlen benzeri dalak dahil olmak üzere septisemik lezyonlar vardır. Aşırı tahıl –dane yenmesi sonu ruminal gerginlik oluşur ama rumen içeriği suludur ve fermantation bir kokusu vardır. Rumenin postmortem şişkinliği antemortem tympani ile kesinlikle karıştırılmamalıdır. Tympani teşisinin konması için ekstraruminal lezyonların mutlaka bulunması gereklidir.
Ruminant Forestomach – Foreign Bodies • Trichobezoars = hairballs • Hair forms nidus • Phytobezoars = plant balls
