THE SEVEN WONDERS OF THE WORLD SIEDEM CUDÓW śWIATA

1. THE SEVEN WONDERS OF THE WORLDSIEDEM CUDÓW śWIATA

2. THE LOCATION OF THE WONDERS AROUND THE WORLD Lokalizacja Cudów Świata

3. THE GRAND CANYONWIELKI KANION

4. The Grand Canyon is a steep-sided canyon carved by the Colorado River in the United States in the state of Arizona. It is largely contained within the Grand Canyon National Park, one of the first national parks in the United States. President Theodore Roosevelt was a major proponent of preservation of the Grand Canyon area, and visited it on numerous occasions to hunt and enjoy the scenery. • The Grand Canyon is 446 km long, up to 29 km wide and attains a depth of over 1,800 metres. Nearly two billion years of the Earth's geological history have been exposed as the Colorado River and its tributaries cut their channels through layer after layer of rock while the Colorado Plateau was uplifted. Recent evidence suggests the Colorado River established its course through the canyon at least 17 million years ago. Since that time, the Colorado River continued to erode and form the canyon to the point we see it at today. • Before European immigration, the area was inhabited by Native Americans who built settlements within the canyon and its many caves. The first European known to have viewed the Grand Canyon was García López de Cárdenas from Spain, who arrived in 1540.

5. Wielki Kanion jest stromym kanionem wyrzeźbionym przez rzekę Kolorado i znajduje się w stanie Arizona, USA. Kanion w znacznym stopniu mieści się w granicach Parku Narodowego Wielkiego Kanionu, jednego z pierwszych narodowych parków w Stanach Zjednoczonych. Prezydent Theodore Roosevelt był głównym zwolennikiem zachowania zasobów naturalnych Wielkiego Kanionu i przy licznych okazjach odwiedzał to miejsce aby polować i zachwycać się krajobrazem. • Wielki Kanion jest 446 km długi i 29 km szeroki oraz osiąga głębokość ponad 1,800 metrów. Prawie 2 biliony lat geologicznej historii Ziemi ujawniły, że rzeka Kolorado i jej dopływy rzeźbiły koryta przez warstwy skały podczas gdy płaskowyż Kolorado był wzniesiony. Ostatnie odkrycia sugerują, że rzeka Kolorado zbudowała swój bieg przez kanion co najmniej 17 milionów lat temu. Od tego czasu rzeka Kolorado kontynuowała żłobienie i formowanie kanionu do takiego stopnia jaki widzimy dzisiaj. • Przed imigracją Europejczyków, teren kanionu był zamieszkiwany przez rdzennych Amerykanów, którzy zbudowali osady w granicach Wielkiego Kanionu i jego jaskiń. Pierwszym Europejczykiem, który widział Wielki Kanion był García López de Cárdenas z Hiszpanii, który dotarł tam w 1540 roku.

7. THE MOUNT EVERESTGÓRA EVEREST

8. Mount Everest is the world's highest mountain above the mean sea level at 8,848 metres. It is located in the Himalayas on the Nepal-China (Tibet) border. • In 1856, the Great Trigonometric Survey of British India established the first published height of Everest, then known as Peak XV- 8,840 m. In 1865, Everest was given its official English name by the Royal Geographical Society upon recommendation of Andrew Waugh, the British Surveyor General of India at the time, who named it after his predecessor in the post, and former chief, Sir George Everest. Chomolungma had been in common use by Tibetans for centuries, but Waugh was unable to propose an established local name because Nepal and Tibet were closed to foreigners. • The highest mountain in the world attracts many well-experienced mountaineers as well as novice climbers who are willing to pay substantial sums to professional mountain guides to complete a successful climb.

9. Góra Everestjest największą na świecie górą znajdującą się ponad poziomem morza na wysokości 8,848 metrów. Jest zlokalizowana w Himalajach na granicy Nepalu i Chin. • W 1856 Wielkie Trygonometryczne Badanie Indii przez Brytyjczyków ustaliło pierwszą opublikowaną wysokość Everestu, wtedy znanej jako Szczyt XV- a było to 8,840 m. W 1865 nadano górze jej oficjalną angielską nazwę przez Królewskie Społeczeństwo Geograficzne na wniosek Andrew Waugh, wtedy głównego brytyjskiego geodetę Indii, który nazwał go na cześć swojego przodka w tej posadzie i poprzedniego naczelnika, pana George’a Everesta. Nazwa Chomolungma była powszechnie używana przez Tybetańczyków przez wieki ale Waugh nie był w stanie zaproponować ustaloną lokalną nazwę ponieważ Nepal i Tybet byli bliskimi obcokrajowcami. • Najwyższa góra na świecie przyciąga wielu dobrze doświadczonych alpinistów jak i również nowicjuszy, którzy są skłonni zapłacić spore sumy profesjonalnym przewodnikom górskim po to aby ukończyć pomyślnie wspinaczkę.

11. THE VICTORIA FALLSWODOSPADY WIKTORII

12. The Victoria Falls is a waterfall located in southern Africa between the countries of Zambia and Zimbabwe. The falls are the largest in the world and considered one of the most famous falls. • David Livingstone, the Scottish missionary and explorer, is believed to have been the first European recorded to view the Victoria Falls — which he did from what is now known as 'Livingstone Island' in Zambia, the only land accessible in the middle of the falls. David Livingstone gave the falls the name 'Victoria Falls' in honour of his Queen. While it is neither the highest nor the widest waterfall in the world, it is claimed to be the largest. This claim is based on a width of 1,708 metres and height of 108 metres, forming the largest sheet of falling water in the world. • There are two islands on the crest of the falls: Boaruka Island (or Cataract Island) near the western bank, and Livingstone Island near the middle — the place that David Livingstone first saw the falls from in Zambia.

13. Wodospady Wiktorii znajdują się w południowej Afryce pomiędzy państwami Zambia i Zimbabwe. Te wodospady są uważane za największe i najbardziej sławne na świecie. • David Livingstone, szkocki misjonarz i badacz, jest uważany za pierwszego Europejczyka, który widział Wodospady Wiktorii- udało mu się to będąc na wyspie Livingstone w Zambii, jedynej powierzchni dostępnej pośrodku wodospadów. David Livingstone nadał wodospadom nazwę Wodospady Wiktorii na cześć jego Królowej. Pomimo, że nie jest to najwyższy ani najszerszy wodospad na świecie to jest uznany za największy. To stwierdzenie jest oparte na szerokości 1,708 metrów i wysokości 108 metrów formując największą taflę spadającej wody na świecie. • Na grzbiecie wodospadów znajdują się dwie wyspy: Boaruka blisko zachodniego brzegu oraz Livingstone blisko środka wodospadu-miejsca gdzie David Livingstone po raz pierwszy zobaczył wodospad w Zambii.

15. PARICUTINWULKAN PARICUTIN

16. Parícutinis a cinder cone volcano in the Mexican state of Michoacán, close to a lava-covered village of the same name. • The volcano began as a fissure in a cornfield owned by a farmer, Dionisio Pulido, on February 20, 1943. Pulido, his wife, and their son all witnessed the initial eruption of ash and stones first-hand as they plowed the field. The volcano grew quickly, reaching five stories tall in just a week, and it could be seen from afar in a month. Much of the volcano's growth occurred during its first year. The nearby villages Paricutín (after which the volcano was named) and San Juan Parangaricutiro were both buried in lava and ash; the residents relocated to vacant land nearby. • After roughly one year, the volcano had grown 336 meters tall. For the next eight years the volcano would continue erupting, although this was dominated by relatively quiet eruptions of lava. In 1952 the eruption ended and Parícutin went quiet, attaining a final height of 424 meters from the cornfield where it began. Parícutin is believed to be a monogenetic volcano, which means that once it has finished erupting, it will never erupt again. • The volcano is unique in the fact that its formation was witnessed from its very inception.

17. Wulkan Paricutin jest spopielonym stożkiem znajdującym się w środkowym Meksyku, w stanie Michoacán, w pobliżu wioski o tej samej nazwie. • Wulkan rozpoczął się jako szczelina na polu kukurydzianym należącym do rolnika Dionisio Pulido 20 lutego w 1943 roku. Jego żona, Pulido, i ich syn byli świadkami pierwszego wybuchu popiołu i kamieni kiedy uprawiali ziemię. Wulkan wzniósł się szybko osiągając 5 pięter wysokości jedynie w ciągu tygodnia i mógł być zauważony w oddali w ciągu miesiąca. Większość wzrostu wulkanu pojawiła się podczas pierwszego roku tworzenia. Pobliskie wioski takie jak Paricutin ( po której nazwano wulkan) i San Juan Parangaricutiro zostały pogrzebane przez lawę i popiół; ich mieszkańcy przenieśli się do pobliskiej opuszczonej ziemi. • Po roku czasu wulkan wzrósł do 336 metrów wysokości. Przez kolejne osiem lat wulkan kontynuował wybuchy, chociaż te wybuchy były zdominowane przez stosunkowo ciche wybuchy lawy. W 1952 erupcja zakończyła się i wulkan wygasł osiągając ostateczną wysokość 424 metrów. Wulkan Paricutin jest uważany za monogenetyczny wulkan, który oznacza, że raz wygasły już nigdy nie wybuchnie. Ten wulkan jest unikalny ponieważ jego tworzenie się było obserwowane od samego początku.

19. THE GREAT BARRIER REEFWIELKA RAFA KORALOWA

20. The Great Barrier Reef is the world's largest reef system composed of over 2,900 individual reefs and 900 islands stretching for over 2,600 kilometres over an area of approximately 344,400 square kilometres. The reef is located in the Coral Sea, off the coast of Queensland in north-east Australia. • The Great Barrier Reef can be seen from outer space and is the world's biggest single structure made by living organisms. This reef structure is composed of and built by billions of tiny organisms, known as coral polyps. CNN labeled it one of the seven natural wonders of the world. • A large part of the reef is protected by the Great Barrier Reef Marine Park, which helps to limit the impact of human use, such as fishing and tourism. Other environmental pressures on the reef and its ecosystem include runoff, climate change accompanied by mass coral bleaching. • The Great Barrier Reef has long been known to and used by the Aboriginal Australian and Torres Strait Islander peoples, and is an important part of local groups' cultures and spirituality. The reef is a very popular destination for tourists.

21. Wielka Rafa Koralowa jest największą na świecie formacją raf składających się z 2,900 pojedynczych raf i 900 wysp, rozciągając się ponad 2,600 kilometrów na powierzchni około 344,400 kilometrów kwadratowych. Rafa Koralowa znajduje się na Morzu Koralowym, u wybrzeży Queensland w północno- wschodniej Australii. • Wielka Rafa Koralowa jest widzialna z kosmosu i jest największą na świecie pojedynczą strukturą zrobiona przez żyjące organizmy. Ta struktura rafy składa się i jest zbudowana przez biliony malutkich organizmów znanych jako polipy koralowe. CNN oznakował tę rafę jako jeden z siedmiu naturalnych cudów świata. • Duża część rafy jest chroniona przez park Wielkiej Rafy Koralowej, który pomaga ograniczać wpływ ludzkich korzyści takich jak rybołówstwo i turystyka. Inne środowiskowe zagrożenia rafy i jej ekosystemu obejmują spływy, zmianę klimatu i towarzyszące temu blaknięcie koralu. • Wielka Rafa Koralowa jest znana i używana przez Aborygenów i tamtejszą ludność zamieszkującą pobliskie wyspy, jest główną częścią lokalnych grup kulturowych i duchowych. Rafa jest bardzo popularną atrakcją turystyczną.

22. HARBOUR OF THE RIO JANEIROPORT Z POMNIKIEM CHRYSTUSA ZBAWICIELA

23. Harbour of Rio de Janeiro is located around Rio de Janeiro, Brazil. The Harbor of Rio de Janeiro was created by erosion from the Atlantic Ocean and is also known as Guanabara Bay. • The Harbour is surrounded by gorgeous granite monolith mountains that include the famous Sugar Loaf Mountain at 395 m, Corcovado Peak at 704 m, and the hills of Tijuca at 1021 m. Visitors will also experience numerous islands including Governor's island, Fundao and Snakes Island. • Sugar Loaf Mountain and Corcovado both offer panoramic views of the harbor and surrounding landscape. Sugar Loaf Mountain is actually in the harbor and provides views back over the city and into mountains. • Corcovado peak also offers visitors with an opportunity to see the famous monument - Christ the Redeemer.

24. Port z pomnikiem Chrystusa Zbawiciela jest zlokalizowany w Rio de Janeiro w Brazylii. Port w Rio de Janeiro został stworzony przez erozję Oceanu Atlantyckiego i jest również znana jako Zatoka Guanabara. • Port jest otoczony przez niesamowite granitowe monolitowe góry takie jak słynna góra Sugar Loaf (395 m), szczyt Corcovado (704m) i góry Tijuca (1021m). Zwiedzający mają okazję zobaczyć liczne wyspy wliczając w to wyspę Governor, Fundao i Wyspę Węży. • Góry Sugar Loaf i Corcovado oferują panoramiczne widoki portu i otaczającego go krajobrazu. Góra Sugar Loaf jest usytuowana w porcie i dostarcza widoków zarówno na miasto i na góry. • Szczyt Corcovado również oferuje zwiedzającym szansę zobaczenia sławnego pomnika Chrystusa Zbawiciela.

26. NORTHERN LIGHTSZORZA POLARNA

27. Northern Lights (Aurora)is a natural light display in the sky, particularly in the polar regions, caused by the collision of charged particles directed by the Earth's magnetic field. An aurora is usually observed at night and typically occurs in the ionosphere. These phenomena are commonly visible between 60 and 72 degrees north and south latitudes. Auroras do occur deeper inside the polar regions, but these are infrequent and often invisible to the naked eye. • In northern latitudes, the effect is known as the aurora borealis (or the northern lights), named after the Roman goddess of dawn, Aurora, and the Greek name for the north wind, Boreas, by Pierre Gassendi in 1621.Auroras seen near the magnetic pole may be high overhead, but from farther away, they illuminate the northern horizon as a greenish glow or sometimes a faint red. Its southern counterpart, the aurora australis (or the southern lights), has similar properties, and is visible from high southern latitudes in Antarctica, South America and Australia. • Auroras can be spotted throughout the world and on other planets. They are most visible closer to the poles due to the longer periods of darkness and the magnetic field.

28. Zorza polarna jest naturalnym światłem ukazywanym na niebie a szczególnie w regionach polarnych spowodowanych przez kolizję naładowanych cząsteczek kierowanych przez Ziemskie pole magnetyczne. Zorze polarne jest najczęściej obserwowane nocą i zazwyczaj pojawiają się w jonosferze. Ten fenomen jest widoczny pomiędzy 60 a 72 stopniem północnej i południowej szerokości geograficznej. Częściej zorza polarne pojawiają się w regionach polarnych ale są nieczęste i często niewidoczne gołym okiem. • W północnych szerokościach geograficznych ten efekt jest znany jako zorza polarna północna, której nazwa pochodzi od rzymskiej bogini świtu, Aurora i greckiej nazwy wiatru północnego, Boreas nazwanej przez Pierre Gassendi w 1621 roku. Zorza widziane blisko pola magnetycznego mogą być wysoko nad głową ale widziane z dalszej odległości oświetlają północny horyzont i tworzą zieloną albo czasami bladą czerwoną łunę. Jego południowy odpowiednik, zorza polarna południowa ma podobne właściwości i jest widzialna z południowych szerokości geograficznych w Antarktydzie, południowej Ameryce i Australii. • Zorza polarne są spotykane na całym świecie i na innych planetach. Są bardziej widoczne bliżej biegunów z powodu dłuższych okresów ciemności i pola magnetycznego.

30. ŹRÓDŁA www.en.wikipedia.org http://en.wikipedia.org/wiki/Wonders_of_the_World • ZDJĘCIA KANIONU http://www.pinger.pl/szukaj/po_tagu?t=Grand%20Canyon http://cudaswiata.cba.pl/cdn1.html • ZDJĘCIA MOUNT EVEREST http://adventure.nationalgeographic.com/adventure/mount-everest-photo-gallery/#/pumori-base-camp_10466_600x450.jpg http://adventure.nationalgeographic.com/adventure/mount-everest-photo-gallery/#/everest-village_10464_600x450.jpg • ZDJĘCIA VICTORIA FALLS http://www.travlang.com/blog/victoria-falls-witness-the-matchless-aquatic-beauty/ http://www.holidaycheck.pl/city-zdjecia_Victoria+Falls-ch_ub-oid_7428.html?mediaCategoryMainId=4&action=detail&detailPage=6#detailView • ZDJĘCIA WULKANU PARICUTIN http://www.unmuseum.org/7wonders/paricutin.htm • ZDJĘCIA RAFY KORALOWEJ http://cudaswiata.cba.pl/cdn2.html • ZDJĘCIA POMNIKA W RIO DE JANEIRO http://cudaswiata.cba.pl/ncud3.html http://wikitravel.org/en/Rio_de_Janeiro http://news.nationalgeographic.com/news/2007/07/photogalleries/seven-wonders/ • ZDJĘCIA ZORZA POLARNE http://www.planetaenergii.pl/wiki/artykul.xml?id=1267 http://www.widoczki.com/zorza-polarna-5.html