Kenmerk 23 Streven naar Absolutisme Les 1: Absolutisme & andere bestuursvormen

1. Kenmerk 23Streven naar Absolutisme Les 1: Absolutisme & andere bestuursvormen

2. H4:§ 5:p78 Machtsbasis • Twee elkaar versterkende monopolies • Belastingmonopolie • Geweldsmonopolie • Uiteindelijk hadden de burgers in de steden die de vorsten mede naar hun absolute status hadden gedragen het nakijken / werden zij ook onderworpen aan het absolute regime • Maar niet overal!!

3. Begin van de grondwet Willems opvolgers verloren echter langzaamaan hun greep op het land De adel, geestelijkheid en burgers werden steeds sterker Na een nederlaag tegen de Franse koning Filips Augustus (wordt vervolgd) moest Koning Jan zonder Land in 1216 het Magna Charta tekenen. Hier stond o.a. in dat de vorst geen belasting kon opleggen zonder toestemming van de standen Ontstaan Parlement Tevens ontstond er in de 14e eeuw het zogenaamde House of Lords Een institutionalisering van het adviesrecht van de leenmannen aan de heer Hierin nam de hoge adel zitting De koning zat deze voor Ook de lage adel gingen structureel vergaderen Hieruit ontstond het Lagerhuis (House of Commons) Verdergaande centralisatie

4. Burgeroorlog in Engeland • In de 17eeeuw ontstond zelfs in Engeland een strijd tussen de aanhangers van de koning en van het parlement • Het parlement won • Gevolg • In de Bill of Rights(1689) werd vastgelegd dat de meeste macht bij het parlement lag • Wetten moesten altijd door het parlement • Recht op verdediging voor een rechtbank • Deel van de mannelijke bevolking mocht stemmen

5. Het Absolutisme • Een absoluut vorst had • alle macht in handen • de overtuiging dat hij de macht van God had gekregen • Dus • hoefde/hield met niemand rekening • Onder andere Frankrijk, Pruisen, Rusland en Oostenrijk kende een absoluut vorst

6. De Republiek • In 1566 gaf de Beeldenstorm een aanzet tot De Opstand die in 1568 echt startte. • In 1581 schrijft Willem van Oranje het Plakkaat van Verlatinge; een unieke daad; men kon niet anders! • Filips II was gewoon een slecht vorst! • In 1579 sloten drie Zuidelijke Gewesten de Unie van Atrecht en onderwierpen zich weer aan Filips II. De andere Zuidelijke Gewesten sloten zich bij het Noorden aan en vormden de Unie van Utrecht • Na het Twaalfjarige bestand (1609-1621) werd de Vrede van Munster (1648) getekend • Spanje erkende de Republiek

7. Plakkaat van Verlatinge Vrede van Munster

8. De Republiek • De republiek (De Unie van Utrecht) werd bestuurd door de Staten Generaal[p. 170] • (gegoede) burgers kregen kiesrecht • (gegoede) burgers bestuurden het land • Voor de inwoners van de Republiek komen er vrijheidsrechten; vrijheid van … • Meningsuiting, drukpers, vergadering, religie, privéaangelegenheden, en willekeurige vrijheidsontneming mag niet,

9. Ondertekening Unie door de Staten Generaal Staten Generaal

10. Nog ff vergelijken • Een absoluut vorst had • alle macht in handen • de overtuiging dat hij de macht van God had gekregen • Dus • hoefde/hield met niemand rekening