510 likes | 947 Views
KURTULUŞ SAVAŞI. M.KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKMASI(19 MAYIS 1919) Mondros imzalandığı zaman Mustafa Kemal Paşa Suriye cephesinde savaşmaktaydı.Mondros tan hemen sonra Adana da yıldırım orduları grup Komutanlığına atandı. KURTULUŞ SAVAŞI.
E N D
KURTULUŞ SAVAŞI M.KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKMASI(19 MAYIS 1919) Mondros imzalandığı zaman Mustafa Kemal Paşa Suriye cephesinde savaşmaktaydı.Mondros tan hemen sonra Adana da yıldırım orduları grup Komutanlığına atandı.
KURTULUŞ SAVAŞI • Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkması:Mondros Mütakeresi ‘nden sonra Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığı’nın kaldırılması üzerine İstanbul’a gelen Mustafa Kemal Paşa,ülkenin ve ulusun kurtuluşu adına bir şeyler yapma inancıyla yetkilerle görüşmeler yaptı.
9. ORDU MÜFETTİŞLİĞİNİNGÖREVLERİ • Görev bölgesinde iç asayişi sağlamak • Halkın elindeki silah ve cephaneleri toplamak • Türk ordularının terhis işlerini tamamlamak • İşgallere karşı kurulan milli kuruşları ortadan kaldırmak • NOT: amaç Anadolu da milli mücadeleyi başlatmak • Milli egemenliğe dayalı kayıtsız şartsız bağımsız yeni bir Türk devleti kurmaktır.
HAVZA GENELGESİ(28 MAYIS 1919) Mustafa Kemal Paşa,havza’da ülkedeki tüm askeri ve sivil makamlara genelge yayınlayarak: • İşgallerin protesto edilmesini ve mitingler yapılmasını • Milletin uyarılarak harekete geçirilmesini istedi. VE GENELGE ETKİSİNİ HEMEN GÖSTERDİ.birçok yerde miting yapıldı.Bu mitinglerin en önemlisi İstanbul sultan Ahmet meydanında yapıldı.
ÖNEMLİ NOTLAR • ulusal bilinci uyandırmaya yönelik ilk bildiridir. • havza genelgesiyle Mondros’a ilk defa tepki Gösterildi.ulusal direniş başladı. ilk protesto mitingi 30 mayıs 1919’da havzada gerçekleştirildi.
Amasya genelgesi (22 haziran 1919) • Mustafa kemal paşa Amasya’da tüm ulusa önemli bir genelge yayınladı.Ali Fuat Paşa,Rauf bey,Refet Bey’in genelgenin hazırlanmasında büyük katkıları oldu.ayrıca Erzurum’da bulunan 9.Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa ile Konya da bulunan ordu müfettişi Cemal Paşa’nın da görüş ve onayları da alındı.
AMACI:Sivas’ta milli bir kongre toplanmasını sağlamak ve tüm milli cemiyetleri tek çatı altında birleştirmektir. • KARARLAR: • Vatanın bütünlüğü ve milleti,n bağımsızlığı tehlikededir.(gerekçe) • Ulusun bağımsızlığını,yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır.(yöntem) • Sivas’ta milli bir kongre toplanması kararlaştırıldı.kongreye her ilden 3’er delege katılacaktır.delegeler Müdafaa-i Hukuk Reddi İlhak ve belediyeler tarafından seçilecektir.(amaç) • Hiçbir askeri ve sivil örgüt dağıtılmayacak.
… • NOT:Amasya genelgesinin o dönemin ünlü komutanlarına imzalatılmasının sebepleri: • Ulusal mücadeleyi halka mal etmek • Ulusal mücadeleye katılımı arttırmak
Amasya genelgesinin önemi ve sonuçları • Kurtuluş savaşının ilk siyasi belgesidir. • Milli egemenlik kavramından ilk kez söz edildi. • Temsil heyeti fikri ortaya çıktı. • Kurtuluş savaşının gerekçe,yöntem ve amacı ilk kez belirtildi. • Yeni Türk devletinin kurulması yolunda ilk adım atıldı. • Genelge Türk halkına çağrıdır ve ihtilal beyannamesi niteliği taşımaktadır.
Erzurum kongresi(23 Temmuz-7Ağustos) Kongrenin Toplanma Amacı: • Doğu Anadolu’daki Ermeni tehlikesine karşı önlem almak. • Bölgedeki Türk halkının her yönüyle güvenliğini sağlamak. 23 Temmuz 1919’da M. Kemal Paşa,Erzurum Kongresi başkanlığına seçildi.böylece milli mücadele sürecinde ilk kez liderlik vasfını kazandı.
Kararları: • Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez. • Manda ve himaye kabul edilemez. • Kuva-yiMilliye’yi etkin ve milli iradeyi egemen kılmak esastır. • Milli meclisin toplanmasına çalışılacaktır. • Her türlü işgal ve müdahalesine karşı,millet hep birlikte haklarını sonuna kadar savunacaktır.
Önem ve Sonuçları • Bölgesel bir kongredir.Aldığı kararlar yönünden Ulusaldır. • Amasya Genelgesi’ndeki esaslar,ilk defa millete mal edildi. • Milli sınırlardan ilk kez söz edildi. • Manda ve himaye ilk kez reddedildi. • Sivas Kongresi’ne zemin hazırladı. • Doğudaki cemiyetler tek çatı altında birleştirildi.
SİVAS KONGRESİ(1-11 Eylül 1919) • Kongrenin Toplanma amacı: • Amasya genelgesindeki esasları ve Erzurum’da alınan kararları tüm ulusa mal etmek. • vatanın bütünlüğünü ve milletin bağımsızlığıyla ilgili kararlar almak. • Anadolu ve Trakya’daki tüm cemiyetleri birleştirmek.
Kararlar: • Erzurum Kongresi’nde alınan kararlar aynen kabul edilerek tüm ulusa mal edildi. • Anadolu ve Trakya’daki tüm cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirildi. • Erzurum’da seçilmiş kolan Temsil Kurulu’nun sayısı arttırılarak tüm ulus adına söz söyleme yetkisi verildi.( TBMM’nin açılmasına kadar M.Kemal seçildi.)
Önemi ve sonuçları • Milli bir kongredir. • M. Kemal Paşa ulusal lider oldu. • Sivas kongresi kararları kendisinden sonraki gelişmelere de ışık tuttu.(Lozan,Mudanya,Amasya Görüşmeleri,TBMM’nin açılması) • Temsil kurulunun ilk siyasi başarısıdır. • Mandacılık bir daha gündeme gelmeyecektir.
Diğer kongreler • Balıkesir kongresi • Alaşehir kongresi • Nazilli kongresi • Lüleburgaz kongresi • Pozantı kongresi son kongredir. • Kars İslam şurası ilk toplanan kongredir.
Ortak özellikleri • Yöresel kongrelerdir. • Saltanata bağlı kaldılar. • Batı Anadolu’daki yunan işgallerine karşı çıktılar. • Batı Anadolu illeri adına yetkili bir merkez heyeti oluşturdular. • Genel seferberlik ilan ettiler.silahlı mücadeleyi esas aldılar.
Amasya görüşmeleri(20-22 Ekim 1919) • Protokolde yer alan kararlar: • Her iki taraf arasında anlaşmazlık kalmadı. • Mebusan Meclisi’nin toplanması kararlaştırıldı. • Tüm ülkede serbest ve müdahalesiz genel seçimler yapılacaktır. • Hükümet manda ve himayeyi kabul etmeyecek,azınlıklara ayrıcalık vermeyecektir. • İstanbul hükümeti,temsil kurulundan habersiz hiçbir uluslar arası antlaşma imzalamaycaktır.
Önemi ve sonuçları • İstanbul hükümeti,Temsil Kurulunun varlığını resmen tanıdı. • İtilaf devletleri bu yaklaşmadan endişelenerek yunan ordusuna taarruza hazır olmaları emrini verdi. • Tüm ülkede genel seçimler yapıldı.itilaf devletleri seçimleri saltanat yanlılarının kazanacağını seçimlere karışmadılar. • Müdafa-i hukukçular seçimleri büyük bir çoğunlukla kazandı.
Temsil kurulunun Ankara’ya gelmesi • M.Kemal‘in Ankara’yı merkez olarak seçmesinin nedenleri şunlardır: • İstanbul’a yakın olması • Cephelere yakın olması • Anadolu’nun merkezinde olması • Güvenli bir yerde olması • Haberleşme ve ulaşım kolaylığı • Ankara halkının milli mücadeleyi desteklemesi
Meclis-i Mebusan’ınToplanması ve Misak-ı Milli • Mustafa kemal Ankara’da mebusan Meclisi toplanmadan önce milletvekilleriyle bir toplantı yaptı.bu toplantıda bazı kararlar alındı.bu kararlar: • M. Kemal’i meclis başkanlığına seçmek • Meclis Müdafaa-i Hukuk grubunu kurmak • Vatanın bütünüyle ilgili kararlar almak.
Önemi ve sonuçları • Anadolu hareketinin ilk siyasi başarısıdır. • Mısak-ı milli ile yeni Türk devletinin milli ve bölünmez sınırları çizildi. • Mısak-ı milli ile Türk halkının en temel hakları istendi. • Mısak-ı milli ,Türk halkının bağımsızlık şuuruna tam olarak eriştiğini gösterir. • Bu gelişmeler TBMM’nin açılmasına zemin hazırladı.
TBMM’NİN AÇILMASI(23NİSAN 1920-1 NİSAN 1923) • ÖNEMİ: • Türk tarihinde milli egemenlik tam olarak ilk kez gerçekleştirildi. • Yeni Türk devletinin devletinin temelleri atıldı. • TBMM,vatanın ve milletin geleceğine el koyuldu. • İlk TBMM 23 nisan 1920_1 nisan 1923 arasında çalıştı. • Son olarak Lozan görüşmelerini başlattı.
Nitelikleri • Ulusal,demokratik,sürekli,kurucu,çok sesli,olağanüstü,savaşçı,ihtilalci,milliyetçi ve halkçı bir meclistir. • Güçler birliği ilkesi esas aldı. • Meclis hükümeti sistemi benimsendi. • Partileşme yoktur,gruplaşma vardır. • TBMM’nin temel amacı Mısak-ı Milli’yi gerçekleştirmektir.
TBMM’nin çıkardığı ilk yasalar • Ağnam vergisinin arttırılması • Hıyanet-i Vataniye kanunu(29 nisan 1920) • Firariler hakkında kanun ve istiklal Mahkemelerinin kurulması(eylül 1920) • NOT:1.TBMM’nin aldığı ilk karar vergi oranlarının attırılmasıdır. • Ağnam:Küçükbaş hayvan vergisidir.
TBMM’ye karşı ayaklanmalar • Doğrudan İstanbul hükümetinin çıkardığı ayaklanmalar:Ahmet Anzavur,Kuva-yı İnzibatiye • İstanbul hükümeti ve itilaf devletlerinin çıkardığı ayaklanmalar:Bolu, düzce,hendek,Adapazarı,Yozgat ,Afyon,Konya • Azınlıkların çıkardığı ayaklanmalar: Ermeni ayaklanmaları,Pontus Rum, • Kuva-yı milliye taraftarı:Çerkez Ethem,Demirci Mehmet,Yörük Ali Efe
Sevr barış antlaşması:Antlaşmayı imzalatmak için Yunanlılar İzmir ve çevresine saldırdı.Parlamentoda onaylanmadığında geçersiz sayılıp uygulanmadı. • TBMM’nin aldığı önlemler:Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarılarak İstiklal Mahkemesi kuruldu ve ayaklanmalar bastırıldı.
Teşkilat-ı esasiye (1921 anayasası): • Geniş kapsamlı değildir. • Meclise yasallık kazandırdı • Güçler birliği ilkesini kabul etti saltanat ve hilafete dokunmadı. • uyarı:Padişah taraflarını savaştan koparmamak için savaş bitene kadar saltanat ve hilafete dokunulmadı.
Kurtuluş savaş’ında cepheler Doğu cephesi:Ermenilere karşı yapılmıştır.ve Gümrü Antlaşması ile kapanmıştır. Gümrü antlaşması(3 aralık 1920) Önemi: • TBMM’nin ilk askeri ve siyasi zaferidir. • Uluslar arası alanda sağladığı ilk başarıdır.
Sonucu: • Sevr’in geçersizliği ilk kez belirtilmiştir. • İlk kapanan cephedir. • Doğu sınırı belirlemeye başlamıştır. • Halkın TBMM ye olan güveni artmıştır. • Ermeni meselesi çözüme kavuşturulmuştur. • Mısak-milli kısmen gerçekleştirilmiş.
Güney Cephesi: • İtalya,Fransa,Ermenilere karşıdır. • Ankara antlaşması ile kapanmış. • Düzenli orduya ihtiyaç duyulmadan düşman işgalinden kurtarılan cephemizdir.
Batı Cephesi: • Batı cephesindeki savaşlar : • 1.İnönü:zaferle sonuçlandı. • 2.İnönü:zafer • Kütahya Eskişehir:yenilgi ile sonuçlandı. • Sakarya:zafer • Büyük Taarruz: zafer
Önemli notlar: • Mısak-ı Milli’den ilk taviz = Batumİkinci taviz= Hatay • Osmanlı devleti hukuken Mudanya Ateş Antlaşması ile sona ermiştir. • Ermeni sorunu ilk defa Berlin Antlaşması ile ortaya çıkmıştır. • TBMM’yi tanıyan ilk itilaf devleti:fransa
TBMM’yi tanıyan ilk Müslüman devlet:Afganistan • Yunanlıların son saldırısı Türklerin son savunması:Sakarya Savaşı • Bugünkü doğu sınırımız Kars Antlaşması ile kesinleşti. • Düzenli ordunun ilk cephesi :Batı Cephesi