L-EWKARISTIJA

1. FLIMKIEN FIL-QSIM TAL-}OB| L-EWKARISTIJA Manuel Micallef

2. “U kuljum kienu jmorru fit-tempju flimkien, jaqsmu l-]ob\ fi djarhom u jissie]bu fl-ikel bi qlub fer]ana u safja.” (Atti 2, 46) “Fl-ewwel jum tal-[img]a, in[barna flimkien biex naqsmu l-]ob\.” (Atti 20, 7)

3. IL-QUDDIESA: ¬ELEBRAZZJONI TAL-G}AQDA • “Nag]tikom kmandament [did, li t]obbu lil xulxin” ({wanni 13, 34) • “Dan hu l-kmandament tieg]i: li t]obbu lil xulxin kif ]abbejtkom jien” ({wanni 15, 12) • “Mela jekk jien il-Mulej u l-Img]allem, ]siltilkom saqajkom, hekk intom g]andkom ta]slu saqajn xulxin” ({wanni 13, 14) • “Minn dan jag]raf kul]add li intom dixxipli tieg]i, ji[ifieri jekk ikollkom l-im]abba bejnietkom” ({wanni 13, 35)

4. L-A}}AR ¬ENA Waqt li fl-a]]ar `ena ji``elebra l-festa tal-G]id, it-tifkira ta’ l-E\odu u tal-patt ta’ Alla mal-poplu, {esù jibda jwettaq il-veru passa[[ mill-mewt g]all-]ajja u l-patt il-[did b’demmu. Il-quddiesa hi t- ti[did u t-tis]ib f’dan il-patt: `elebrazzjoni tal-g]aqda tag]na ma’Alla u tal-g]aqda bejnietna.

5. X’{ARA FL-A}}AR ¬ENA TA’ KRISTU Il-[urnata qabel miet {esù hi msej]a }amis ix-Xirka. Dakinhar filg]axija, {esù ried li x-xirka (il-komunjoni, l-g]aqda) li kellu ma’ l-Appostli, til]aq il-qu``ata tag]ha. ‘Kelli xewqa kbira li nag]mel din l-ikla tal-G]id mag]kom qabel ma nbati!’(Luqa 22, 15).

6. Qabel l-ikla, {esù ]asel saqajn l-Appostli u xxutahomlhom. Imbag]ad qallhom: ‘Jiena tajtkom e\empju, biex kif g]amilt jien mag]kom, hekk tag]mlu intom ukoll’ ({wanni 13, 15).

7. Ikompli jispjegalhom li min i]obb tassew lil ]biebu irid ikun lest li jaqdihom bla kundizzjoniiet. Ju\a l-kelma: ‘ikun l-ilsir’. Kelma qawwija u xokkanti. ‘Jekk dawn il-]wejje[ tafuhom, henjin intom jekk tag]mluhom’ ({wanni 13, 17)

8. Imbag]ad, {esù kompla bir-rit Lhudi tas-Seder sakemm f’`ertu mument, ]a l-]ob\, radd il-]ajr (ewkaristija), qasmu newwilhulhom u qal: ‘Dan hu [ismi li jing]ata g]alikom; ag]mlu dan b’tifkira tieg]i’.

9. Wara ]a l-kal`i u qal: ‘Dan il-kal`i huwa l-Patt il-{did b’demmi, id-demm li jixxerred g]alikom’ (Luqa 22, 19-20)

10. Il-Komunjoni (it-Tqarbin)tqarreb lin-nisrani lejn {esù u lejn l-a]wa kollha li jitqarbnu .

11. F’kull quddiesa, l-Insara jaqsmu l-Ewkaristija, l-Ikla Sagrifikali tal-G]id ta’ {esù. Waqt l-Ewkaristija, • l-Insara jiftakru fl-A]]ar ¬ena ta’ {esù, • fil-Kmandament ta’ l-Im]abba u • fis-Sagrifi``ju ta’ {esù fuq is-Salib u • jiftakru wkoll li {esù ]are[ rebbie] fuq il-mewt.

12. Jum il-Mulej

13. Il-jum tal-}add b]ala Jum il-Mulej ¬elebrazzjoni Qadi ta' l-a]wa

14. IL-QUDDIESA TAL-}ADD • Ir-Riti tal-Bidu • Il-Litur[ija tal-Kelma • Il-Litur[ija Ewkaristika • Ir-Riti tal-G]eluq

15. Riti tal-bidu • Da]la tas-Sa`erdot • L-Att Penitenzjali • Il-Glorja • Il-Kolletta

16. Il-Litur[ija tal-Kelma • L-ewwel Qari: matul is-sena tinqara’ silta mill-Antik Testment. Fi |mien l-G]id, is-silta tittie]ed mill-Atti ta’ l-Appostli. Dan ikun qari marbut mal-Van[elu. • Is-Salm Responsorjali: jing]ad jew jitkanta salm b]ala twe[iba tal-Knisja g]all-Kelma ta’ Alla. • It-tieni qari: dan dejjem jittie]ed minn xi silta tat-Testment il-{did minbarra l-Evan[elji. • Akklamazzjoni: g]ajta ta’ tif]ir g]ax se jixxandar il-Van[elu. Din tkun ‘Hallelujah’ normalment barra \mien ir-Randan meta ssir ‘Glorja u tif]ir lilek Kristu’.

17. Qari mill-Evan[elju: silta minn wie]ed mill-erba’ Van[eli. • L-omelija: i`-¬elebrant japplika t-tag]lim tal-Kelma ta’ Alla g]al \minijietna u jag]mel riflessjonijiet biex i[g]alna na]sbu u ng]ixu iktar skond il-qalb ta’ Alla. B]al profeta, jfakkarna dwar l-im]abba ta’ Alla u l-impenn li g]andu jkollna biex inkunu fidili g]all-Patt il-{did. • Il-Kredu: flimkien nistqarru l-artikli tal-Fidi li tg]aqqadna b]ala l-Poplu ta’ Alla. Importanti li din l-istqarrija ng]iduha b’le]en g]oli.

18. It-Talbiet tal-Komunità: inressqu t-talbiet tag]na li jesprimu l-]ti[ijiet tal-Knisja universali, tal-Knisja lokali, tas-so`jetà u ta’ okka\\jonijiet spe`jali.

19. Litur[ija Ewkaristika • Il-kelma ewkaristija [ejja minn kelma griega li tfisser ringrazzjament. Mela l-Litur[ija Ewkaristika hi `elebrazzjoni ta’ ringrazzjament, mill-bidu sa’ l-a]]ar. }a nirringrazzjaw lil Missierna ta’ kull [id li pprovdilna imma b’mod spe`jali talli tag]na lil Ibnu {esù b]ala ikel tal-]ajja u xorb ta’ salvazzjoni. • Din il-Litur[ija tinqasam f’diversi partijiet importanti marbutin ma’ xulxin.

20. Il-pre\entazzjoni tad-doni: • il-]ob\ u l-inbid u l-ilma jittellg]u pro`essjonalment lejn l-altar waqt kant adatt. Ma’ dawn id-doni, il-komunità tista’ tippre\enta wkoll doni o]ra pratti`i u/jew simboli`i skond it-tema ta`-`elebrazzjoni. Il-[abra ta’ flus issir dan il-]in u tittella b]ala rigal/kontribuzzjoni mill-komunità g]all-b\onnijiet varji pastorali, so`jali jew ta’ manteniment tal-knisja. • Imbag]ad, is-sa`erdot ibierek lil Alla tal-provvidenza tieg]u u tal-pjan meravilju\ li jibdel il-]ob\ u l-inbid fil-{isem u Demm ta’ Kristu. Hawn, a]na mistiedna ning]aqdu fl-offerta tag]na nfusna, ta’ xog]olna, tar-relazzjonijiet, ta’ l-ambjent tag]na, tal-mentalità tag]na, tax-xewqat tag]na. Meta l-]ob\ u l-inbid isiru l-Offerta Qaddisa tal-}aruf ta’ Alla, l-Ispirtu s-Santu joffri lilna wkoll ma’ {esù. Dan hu l-iskop ta’ l-Offertorju.

21. It-Talba Ewkaristika: • is-sa`erdot g]andu diversi Talbiet Ewkaristi`i minn fejn jag]\el. Kollha kemm huma jikkonsistu f’talb ta’ ringrazzjament, adorazzjoni, rakkont ta’ l-A]]ar ¬ena, talb ta’ inter`essjoni u dossolo[ija (g]ajta ta’ glorja) li tintemm bl-Amen il-Kbira. It-Talba Ewkaristika fiha diversi mumenti ta’ djalogu bejn is-sa`erdot u l-insara pre\enti. G]alhekk, kul]add g]andu jie]u sehem f’din it-talba hekk importanti.

22. Ir-Rit tat-Tqarbin: • ilkoll ning]aqdu b]al a]wa biex nitolbu lil Missierna. • Is-sa`erdot jag]mel talba ta’ liberazzjoni mid-dnub, mill-inkwiet u minn kull ]a\en ie]or. • Wara jag]mel talba g]all-g]aqda u l-pa`i u jistedinna biex nuru l-im]abba g]al xulxin billi nag]tu l-pa`i lil xulxin mhux simbolikament imma realment billi na]fru minn qalbna lil min g]amlilna d-deni. A]na, b’hekk inkunu qed ng]idu li nemmnu verament li a]na [isem wie]ed, il-{isem Mistiku ta’ {esù is-Salvatur.

23. Imbag]ad, is-sa`erdot jaqsam il-]ob\ b]alma g]amel {esù fl-A]]ar ¬ena u mad-dixxipli ta’ Emmaws. U nitolbuh li b]ala l-}aruf ta’ Alla juri ]niena mag]na u jag]tina l-pa`i. • Is-sa`erdot, issa, bi kliem l-Iskrittura jistedinna g]all-ikla tat-Tie[ tal-}aruf (Apokalissi 19, 9). A]na bi kliem umli nistqarru li bih g]andna l-fejqan avolja ma jist]oqqilniex.

24. Jitqarben is-sa`erdot u nitqarbnu a]na. • G]all-kliem ‘Il-{isem ta’ Kristu’ a]na nwie[bu b’fidi ‘Amen’ ji[ifieri iva, nemmen li dan hu {isem {esù umiljat g]alija u li jien bit-tqarbina se nsir {ismu g]all-o]rajn.

25. It-Tqarbin hu mument ta’ importanza imprezzabbli. Fi\ikament g]andna dejjem nuru dak li nemmnu. Kemm jekk nitqarbnu fuq ilsinna u kemm jekk fuq idejna, a]na rridu nir`ievu l-}ob\a ta’ Alla b’qima u m]abba. ¬erti [esti jew atte[[amenti \gur li huma \baljati per e\empju, g]a[[la, indifferenza, guffa[ni, tpa`pi`, da]q, idejn ma]mu[a. Dan ovvjament hu dak li jidher. }add ma jista’ ji[[udika l-qalb ]lief Alla. Però, ]afna drabi dak li hemm f’qalbna jo]ro[ fl-im[ieba tag]na. Iktar joqg]odu [esti ta’ m]abba u tenerezza b]al bewsa ta’ l-Ostja Mqaddsa, ras baxxa, silenzju devot, kliem ta’ m]abba lil {esù minn ta]t l-ilsien. Waqt it-Tqarbin, jista’ jsir kant mill-kor jew mill-[emg]a.

26. Riti tal-G]eluq • Wara t-Tqarbin g]andu jkun hemm mumenti ta’ apprezzament u gratitudni personali u komunitarji. • Bit-Talba ta’ wara t-Tqarbin, is-sa`erdot jag]laq dil-Litur[ija Ewkaristika. • Iberikna u jibg]atna nag]tu xhieda ta’ dak li ``elebrajna.

27. L-ewwel konklu\joni: • {esù jridna niltaqg]u mieg]u b]ala l-Mulej li miet u rxoxta g]alina. • Iridna fil-Quddiesa nesperjenzaw l-Im]abba tremenda ta’ Alla g]all-bnedmin. • Il-Quddiesa, fil-]sieb ta’ {esù, kellha tkun laqg]a dinamika ta’ ]elsien, fejqan, ma]fra u m]abba g]ax hu g]eleb id-dg]ufija kollha tag]na u ]ari[na rebbi]in!

28. Fl-Evan[elju ta’ San {wann insibu lil {esù jg]allem dwar l-ikel u x-xorb li jag]ti Alla: ‘Jiena hu l-]ob\ ]aj li ni\el mis-sema .. .. U l-]ob\ li nag]ti jiena huwa [ismi g]all-]ajja tad-dinja .. .. Jekk ma tiklux il-[isem ta’ Bin il-bniedem u ma tixorbux demmu, ma jkollkomx il-]ajja fikom. Min jiekol [ismi u jixrob demmi g]andu l-]ajja ta’ dejjem .. .. G]ax [ismi hu ikel tassew, u demmi hu xorb tassew. Kull min jiekol [ismi u jixrob demmi jibqa’ fija u jiena fih’ (6, 51-56).

29. It-tieni konklu\joni: Meta nitqarbnu, mhux qed nir`ievu simboli imma verament il-{isem u d-Demm ta’ Kristu Rxoxt! Hu jg]ix fina bil-qawwa kollha tar-reb]a fuq kull ]a\en, bil-qawwa kollha tal-vittorja ta’ l-im]abba, bil-qawwa kollha tal-]ajja kotrana rebbie]a fuq il-mewt. Element ie]or importanti hu li l-quddiesa tfakkar b’mod pre\enti s-Sagrifi``ju tal-Kalvarju. J’Alla ma ninsew qatt dak li l-Mulej g]amel g]alina u ning]aqdu mas-sagrifi``ju tieg]u biex ikollna sehem ukoll fis-salvazzjoni tal-bnedmin.

30. It-tielet konklu\joni: A]na nxandru Mulej li sar Vittma Eterna biex kull mard u kull dnub jing]elbu. Il-quddiesa hi `-`elebrazzjoni ta’ l-im]abba sofferenti li salvatna. Il-Quddiesa hi tal-komunità ta’ dixxipli. San Pawl jg]allimna ]afna dwar il-Knisja. Dak li jag]mel lill-Knisja [isem wie]ed hu t-Tqarbin. ‘G]ax la l-]ob\a hi wa]da, a]na, li a]na ]afna, a]na [isem wie]ed; ilkoll kemm a]na nie]du sehem minn ]ob\a wa]da’ (1 Korintin 10, 17).

31. Ir-raba’ konklu\joni: {esù jrid li meta nitqarbnu bih a]na nsiru HU: {ismu! Issa, l-{isem ta’ {esù qatt ma jista’ jkun mifrud fih innifsu. G]al dir-ra[uni, San Pawl jikkonkludi li min jitqarben waqt li g]andu xi jg]id ma’ xi ]add jew ma jimpurtahx mill-o]rajn u ma jag]tix kas x’qed jag]mel, jisfa qed jiekol il-kundanna tieg]u stess g]ax ikun ]ati tal-mewt tal-Mulej. Dawn huma kliem li rridu nisimg]uhom b’attenzjoni. Piki fl-ir]ula tag]na, [lied u tilwim familjari, irjus s]an fil-grawnd sportiv u sitwazzjonijiet o]ra li jispi``aw f’firdiet, huma ostakli g]al tqarbin tajjeb. L-a]bar it-tajba hi li meta nitqarbnu sew, l-Ispirtu ta’ {esù jg]aqqadna flimkien u jibnina f’familja wa]da armonju\a. {esù ta’ spiss tkellem dwaru b]ala r-Rag]aj it-Tajjeb li jag]ti ]ajtu g]an-nag]a[ tieg]u. Hu g]andu mer]la wa]da.

32. It-twe[iba tag]na B’liema atte[[amenti nie]du sehem s]i] u bi frott fi`-`elebrazzjoni ta’ l-Ewkaristija? Atte[[ament ta’ offerta tag]na nfusna lil Alla Atte[[ament ta’ tif]ir u ringrazzjament. Ning]aqdu bejnietna!