Tatry

1. Tatry Bo Polska Jest Piekna

2. Tatry Tatry – najwyższe pasmo w łańcuchu Karpat (Karpaty Zachodnie). Powierzchnia Tatr wynosi 785 km², z tego około 175 km² (ponad 22%) leży w granicach Polski, a ok. 610 km² (niecałe 78%) na terytorium Słowacji. Długość Tatr, mierzona od wschodnich podnóży Kobylego Wierchu (1109 m) do południowo-zachodnich podnóży Ostrego Wierchu Kwaczańskiego (1128 m), wynosi w linii prostej 57 km, a ściśle wzdłuż grani głównej 80 km. Grań główna Tatr przebiega od Huciańskiej Przełęczy (905 m) na zachodzie do Zdziarskiej Przełęczy (1081 m) na wschodzie.Tatry są objęte ochroną przez ustanowienie na ich obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz przynależności do Światowej Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO.

3. Tatrzański Park Narodowy Tatrzański Park Narodowy, utworzony w 1954, w województwie małopolskim. Powierzchnia 21 164 ha (w tym 11 514 pod ochroną ścisłą). Siedzibą dyrekcji jest Zakopane. Obejmuje północną część masywu Tatr. Krajobraz wysokogórski uformowany w okresie plejstocenu przez lodowce górskie. Wysokie, strome szczyty (najwyższy Rysy, 2499 m n.p.m.) rozcinają głębokie żleby i rynny. Liczne formy polodowcowe - kotły lodowcowe zajęte często przez jeziora, żłoby lodowcowe, doliny zawieszone, rygle skalne, wały moren czołowych i bocznych (morena), wygłady lodowcowe. Rozwinięte zjawiska krasowe - jaskinie (np. Wielka Śnieżna, Mylna, Mroźna), wywierzyska, lejki i żłobki krasowe. Malownicze jeziora wysokogórskie (m.in. Czarny Staw pod Rysami, Morskie Oko, Czarny Staw Gąsienicowy).

4. Tatrzański Park Narodowy

5. Tatry W Tatrzańskim Parku Narodowym żyją trzy gatunki ssaków niewystępujące nigdzie indziej w Polsce: kozica, świstak i nornik śnieżny. Jednym z symboli tych gór stał się niedźwiedź polarny. Najciekawszymi sponad 50 gatunków ssaków są z pewnością rysie, żbiki, wilki, wydry, nietoperze, jelenie i sarny. Jedynym typowo wysokogórskiptak to płochacz halny żyjacy w piątrze hal.

6. Kozice Kozice zręcznie i pewnie poruszają się po stromym terenie. Mają bardzo silne nogi. Ich kopyta są wąskie i długie, z dużą przerwą pomiędzy racicami, co ułatwia balansowanie na skałach i lodzie.

7. Swistaki Świstaki zasiedlają piętro hal i górne partie kosówki. Żyją w rodzinach, Kopą liczne nory, w których kryją się w razie niebezpieczeństwa. Zimę przesypiają, a ich sen trwa od października do kwietnia- ponad 200 godzin!

8. Nornik śnieżny Jako typowy mieszkaniec wysokich gór nornik śnieżny żyje na skalistych stokach, usypiskach i skąpo porośniętych piargach od górnej granicy występowania drzew aż do przeszło 4000 m n.p.m. W Polsce spotykany w Tatrach

9. Płochacz halny Płochacz halny, chroniony ptak z rzędu wróblowatych. Występuje w górach, w Polsce gnieździ się łącznie 100-150 par: w Tatrach, Bieszczadach, na Babiej Górze i w Sudetach.

10. Flora Tatr Pomimo ostrego klimatu w rejonie Tatr występuje ok. 1000 gatunków roślin naczyniowych (tj. kwiatowych i paprotników) z czego 250 stanowią rośliny górskie i wysokogórskie. W najwyższym piętrze tatrzańskich turni, czyli powyżej 2300 m rośnie jeszcze 120 gatunków roślin. Najefektowniej prezentują się rozkwitające bujnie, zwłaszcza w porze letniej rośliny kwiatowe

11. Stawy tatrzańskie W Tatrach jest ponad 200 stawów, po polskiej stronie ok. 40, z czego powierzchnia 95 stawów przekracza 0,5 ha. Wszystkie są pochodzenia lodowcowego, wyjątek stanowi krasowy Cichy Stawek pod Szeroką Jaworzyńską. Największymi są Morskie Oko (34,54 ha) i Wielki Staw Polski (34,14 ha). Od lat toczy się spór o to, który z nich jest największy. Do najgłębszych zalicza się Wielki Staw Polski (79,3 m) i Czarny Staw pod Rysami (76,4 m). Na Słowacji największym i najgłębszym jest Wielki Hińczowy Staw (22,08 ha; 53,7 m). Natomiast Lodowy Staw (2157 m) obok okresowego Baraniego Stawku (2207 m) stanowią najwyżej położone jeziora tatrzańskie, w Polsce jest to Zadni Mnichowy Stawek ok. 2070 m.

12. Morskie oko Morskie Oko - najsłynniejsze i uważane za największe jezioro w Tatrach, położone w Dolinie Rybiego Potoku, u stóp Mięguszowieckich Szczytów. Morskie Oko jest jeziorem polodowcowym, ale nie karowym - powstało w przegłębieniu dna żłobu lodowcowego, zamkniętym wałem moreny czołowej. Nad Morskim Okiem stoi (od 1908) schronisko turystyczne imienia S. Staszica, który badał jezioro w 1805. Morskie Oko posiada naturalne zarybienie, stąd w przeszłości nazywane było Rybim Stawem. Obecna nazwa Morskiego Oka wiąże się z legendą, wg której jezioro posiadało podziemne połączenie z morzem.

13. Schronisko nad Morskim Okiem Stoi od 1908 roku, jest imienia S. Staszica, który badał jezioro w 1805. Placówką kieruje Maria Łapińska, posiada 35 miejsc w pokojach 3-, 4-, 5-, i 6-osobowych,; wszystkie w cenie 35 zł. W schronisku działa restauracja, czynna w godz. 8.00 do 18.00; specjalność to - naleśniki z bitą śmietaną (6,5 zł.), fasolka po bretońsku (8 zł.) oraz herbata z rumam (7,5 zł.) Można również korzystać z przechowalni bagażu (3 zł.) oraz pryszniców zawsze z ciepłą wodą a w dobrze zaopatrzonym kiosku z pamiątkami można nabyć dyplom za przejście 9-kilometrowej trasy z Palenicy do schroniska. Jast to punkt wyjścia na Rysy, Przełęcz Pod Chłopkiem i Wrota Chłubińskiego.

14. Smreczyński Staw Smreczyński Staw należy do jednych z najmniejszych w Tatrach, leży w Dolinie Pyszniańskiej w Tatrach Zachodnich, otoczony jest pięknymi smrekami, a w dali tłem dla wszystkiego jest Błyszcz, Bystra, Ornak i Smreczyński Wierch. Nad Smreczyński Staw możemy się wybrać spacerowym szlakiem biegnącym Doliną Kościeliską. Wycieczkę zaczynamy przy parkingu w Kirach, czas dojścia do stawu to ok. 2 godz., odległość ok. 8 km. Droga, którą trzeba iść jest wygodna, płaska i nie nastręcza żadnych trudności. Przed Halą Ornak odchodzi w lewo czarny szlak do stawu, od tego miejsca idzie się fajną dróżką pośród lasu ok. 25 min. (na drogowskazie jest napisane 45 min.)

15. Wąwóz Kraków Wąwóz Kraków – boczna odnoga Doliny Kościeliskiej, skalny jar rozpoczynający się na wysokości ok. 1030 m n.p.m., tuż przed Wyżnią Kościeliską Bramą (czyli Bramą Raptawicką), w górnej części Polany Pisanej, po jej wschodniej stronie. Wąwóz ma łączną długość ok. 1,5 km i biegnie aż po Kamienne Tomanowe w zachodnich zboczach Ciemniaka, gdzie na wysokości ok. 1350 m n.p.m. rozpłaszcza się i zatraca.

16. Jaskinia Mroźna Jaskinia Mroźna - położona jest ona na wschodnim zboczu Doliny Kościeliskiej w tak zwanym masyw Organów, czyli około sto dwadzieścia metrów ponad dnem doliny. Nazwa najprawdopodobniej pochodzi od panującej w jej wnętrzu niskiej temperatury oraz powiewu zimnego powietrza.

17. Jaskinia Mroźna - Foto

18. Jaskinia Mylna Jaskinia Mylna leży w zachodnim zboczu Raptawickiej Turni. Otwory wejściowe, położone około 130 m ponad dnem doliny, są dobrze widoczne z drogi, jaskinię znali więc górale i zbójnicy. Nazwę swoją zawdzięcza licznym odgałęzieniom

19. Giewont Giewont, najbardziej znany szczyt Tatr Polskich i po Kasprowym najczęściej odwiedzany, stanowi symbol Zakopanego, górując nad miastem położonym w dolinie. Ze względu na ogromny ruch turystyczny wprowadzono w kopule szczytowej Giewontu ruch jednokierunkowy. Giewont słynie między innymi z pięknych widoków i licznych ciekawostek, a technicznie dzięki rozwiązaniom technologicznym dla bezpieczeństwa turystów, nie stanowią większych trudności. Jednocześnie mimo wszystko stanowi on jedno z najbardziej niebezpiecznych szczytów w całych Tatrach Polskich.

20. Dolina Bystrej Dolina Bystrej jest najkrótszą (6,1 km) walną doliną w polskich Tatrach. Ma za to aż siedem ramion, czyli dolin bocznych: Dolinę Kondratową, Dolinę Suchą Kondracką, Dolinę Świńską, Dolinę pod Zakosy (dwie ostatnie nazywane są Halą Goryczkową), Dolinę Suchą Kasprową oraz Dolinę Stare Szałasiska, czyli razem - Halę Kasprową i Dolinę Jaworzynkę, będącą jej wschodnim ramieniem.

21. Przelecz pod Chlopkiem Nazwa przełęczy wywodzi się od niewielkiej turniczki - Chłopka, która sterczy nad nią w grani, na stokach Mięguszowieckiego Szczytu Czarnego. Chłopek jest dobrze widoczny z Morskiego Oka.

22. Stawek Staszica Stawek Staszica znajduje się w Dolince za Mnichem. W związku z tym, że jest stawem okresowym, podczas suchego lata niestety zanika. Spośród innych stawów wyróżnia go niesamowity perlisto-grafitowy kolor. Staw Staszica można zobaczyć na własne oczy w drodze na Wrota Chałubińskiego i na Szpiglasową Przełęcz.

23. Dolina Chocholowska Najdłuższa i największa dolina Tatr Polskich, położona w Tatrach Zachodnich. Zakończenie na Siwej Polanie w pobliżu Witowa, na wysokoœci 920 m n.p.m. Długoœć około 10 km, powierzchnia - 35,6 km2. Licznymi rozgałęzieniami sięga głównej grani Tatr Zachodnich. Ograniczona masywami Siwiańskich Turni, Bobrowca, Grzesia, Rakonia, Wołowca, Jarzšbczego Wierchu, Kończystej, Starorobociańskiego Wierchu, pasmem Ornaku, Kominiarskim Wierchem, Opalonem i Wierchem Spalenisko. Posiada liczne odnogi i rozgałęzienia, m.in.: Dolina Koryciska, Długa, Głębowiec, Dudowa oraz największe: Dolina Starorobociańska, Jarzšbcza i Wyżnia Chochołowska.

24. Dolina Pieciustawow Dolina Pięciu Stawów Polskich stanowi wysoko położony (w całoœci powyżej górnej granicy lasu) wielki cyrk lodowcowy z kilkoma odnogami bocznymi. Znajduje się tu szereg jezior, w tym szejsœć (wbrew nazwie) większych: Wielki, Czarny, Przedni, Zadni, Mały i Wole Oko, noszacych ogólna nazwę Pięciu Stawów Polskich. Dolina Pięciu Stawów Polskich jest często odwiedzana przez turystów i taterników, znakowane szlaki wioda stad na: Zawrat, Kozia Przełęcz, Kozi Wierch, Krzyżne, Szpiglasowa Przełęcz, do Morskiego Oka przez Opalone oraz w dół do Doliny Roztoki. Znajduje się tutaj najwyżej położone w Polsce schronisko górskie (nad Przednim Stawem, na wysokoœci 1671 m n.p.m.).

25. Bibliografia Christian Parma　– „Tatry” Robert Szcząchor – „Tatry – panoramy” Jarek Majcher　– „W koronie Tatr” W prezentacji także zostały wykorzystane informacje zaczerpnięte z internetu .