Parki technologiczne - droga na szczyt

1. dr inż. Jacek Jettmar Parki technologiczne - droga na szczyt Part-financed by the European Union (European Regional Development Fund)

2. Prowadzący …. Konferencje i projekty, w których uczestniczyłem: • International Association of Science Parks – coroczne konferencje • XVIII - IASP World Conference on Science and Technology Parks – Bilbao 2001, temat wiodący: Science and Technology in the Knowledge and Digital Economy • XX - IASP World Conference on Science and Technology Parks – Lizbona 2003, temat wiodący: Habitats of Excellence – Managing and PromotingInnovation • Konferencje w regionach europejskich – np. Konferencja Parków Skandynawskich – Tampere • W Polsce – SOOIiP (Stowarzyszenie Organizatorów Ośrodków Innowacji i Przedsiębiorczości w Polsce) od 1993 r.; coroczne konferencje i bogata lista publikacji oraz projektów badawczych Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna – główny lobbysta i konsultant powstania strefy, długoletni dyrektor biura marketingu i dyrektor biura rozwoju, • Wprowadzanie strategicznych inwestorów, rozwój terenów • Koncepcja utworzenia GPNT, wiele opracowań strategicznych, Zawodowy konsultant, szef firmy, która opracowała m.in. studium wykonalności dla PPNT w Gdyni, kierownik realizacji projektu Regionalnej Strategii Innowacji dla Woj. Pomorskiego, setki opracowań dla firm i JST. Aktualnie moderator merytoryczny konferencji transferu technologii na PG.

3. Wprowadzenie • Baza światowej wiedzy na temat parków naukowych i technologicznych jest przeogromna – pierwszy park powstał w 1951r. USA • Projekt DISKE – Development of Innovative Systems through Knowledge Exchange (Rozwój innowacyjnych systemów poprzez wymianę wiedzy) • Bardziej szczegółowe cele Projektu DISKE – „zintensyfikowanie przygranicznej współpracy pomiędzy innowacyjnymi MSP i wzmocnienia ich potencjału ekonomicznego i konkurencyjności poprzez współpracę parków naukowo-technologicznych i inkubatorów” • Ze strony Internetowej i poprzedzających prezentacji dowiedzieć się można jakie drogi prowadzą Partnerów na szczyt • Temat prezentowany poprzez pryzmat własnych doświadczeń

4. Parki technologiczne – drogi na szczyt • W programie dzisiejszej konferencji jest wiele prezentacji nt. drogi na szczyt: • Benchmarking, znakomite opracowania PARP • strategia przyszłej współpracy, • najlepsze praktyki, • IPR w UE, • Triple Helix Model • i dyskusja panelowa … • Wydawnictwa i publikacje dają również ogromną wiedzę i wskazówki, jak się wspinać! Znakomite przykłady najlepszych praktyk zagranicznych i krajowych powszechnie dostępne w Polsce. • Ale jak dobre rady wdrożyć?

5. Historia rozwoju koncepcji parków • W świecie globalnym, państwa i regiony poszukują efektywnych pomostów pomiędzy uniwersytetami, firmami, klastrami przemysłowymi i agencjami rządowymi dla kreowania konkurencyjnego rozwoju. Ważnymi aktorami w tym rozwoju są parki technologiczne. • Cykl życia parku: powstanie, rozwój, dojrzałość • Generacje rozwojowe parków: • pierwsza generacja – „drabina” • Druga generacja – „schody” • Trzecia generacja – „schody ruchome” • Czwarta generacja – „winda”

6. Modele działania parków w Polsce • Model parku naukowo-technologicznego–powiązanego i współpracującego z uczelniami, zwłaszcza technicznymi • Typy firm w parku: • Firmy dojrzałe korzystające z prestiżowej lokalizacji • Firmy technologiczne typu spin-off i start-up • Firmy usług dla lokatorów parku • Specjalistyczna infrastruktura i laboratoria usługowe • Inkubator technologiczny • Model parku przemysłowo-technologicznego – nastawionego na przyciąganie inwestorów oraz na współpracę z firmami, • Specjalizacja specjalnych stref ekonomicznych (zagraniczni lokatorzy strategiczni – miejsca pracy)

7. Żeby wejść na szczyt trzeba widzieć drogę! • Trzeba rozumieć, jak funkcjonuje współczesna gospodarka i rozwój technologiczny w świecie • Uwarunkowania te mają ogromny wpływ na rozwój parków technologicznych i ich lokatorów. • Trzeba nieustannie śledzić co się dzieje w otoczeniu, bo cały czas występują zmiany! Jak funkcjonuje współczesna gospodarka i rozwój technologiczny w świecie ?

8. Megatrendy • Rozwój gospodarczy wymaga posiadanie nowych zasobów wiedzy • Gospodarka oparta jest o wiedzę – innowacyjność i transfer technologii, szybkie zmiany występują stale • Firmy funkcjonują w środowisku globalnej konkurencji • Funkcje intensywnego rozwoju wiedzy koncentrują się w centrach badawczo-rozwojowych • Występuje silna konkurencja pomiędzy najlepszymi ośrodkami B+R • Miasta i regiony są zaangażowane w globalnej konkurencji o pozyskanie najlepszych badaczy i lokowanie najlepszych firm • Permanentna edukacja i krzewienie przedsiębiorczości są podstawą sukcesu indywidualnego i całych społeczeństw

9. Lokomotywami nowoczesnego rozwoju przemysłowego są koncerny globalne (1) • Nowoczesne produkty i technologie wymagają ogromnych nakładów na badania naukowe i wdrożenia do produkcji • Ośrodki badawcze tych koncernów zwykle lokalizowane są w krajach wysokorozwiniętych i przy najlepszych wyższych uczelniach świata • Innowacyjne produkty i systemy produkcyjne stanowią podstawę uzyskiwania przewagi nad konkurentami, dlatego systemy je tworzące są najważniejsze w strategiach rozwojowych przodujących firm

10. Lokomotywami nowoczesnego rozwoju przemysłowego są koncerny globalne (2) • Koncerny te poszukują dla działalności produkcyjnych lokalizacji, gdzie występuje tania siła robocza i panują stabilne warunki polityczne • Warunkiem dodatkowym jest istnienie szczególnych zachęt lub preferencji • Istnieje zjawisko przesuwania się produkcji masowej z krajów o wysokich kosztach robocizny do krajów o niskich kosztach robocizny • Na ten trend nakłada się zasada lokalizowania produkcji finalnej blisko głównych klientów, stąd podobne fabryki tego samego koncernu istnieją na każdym kontynencie • Warunki produkcji w trybie „Just-in-Time najlepiej można spełnić w formie skupienia fabryki montażu finalnego i firm produkujących podzespoły na jednym terytorium w formie celowo utworzonego obszaru przemysłowego • Gospodarka globalna narzuca więc konieczność tworzenia nowoczesnychparków przemysłowych - jest to obiektywny trend światowy

11. Nowoczesne gospodarki narodowe oparte o wiedzę są silnie wspomagane przez rządy W krajach wysoko rozwiniętych rządy prowadzą aktywną politykę przemysłową i wspierania sektora nauki i techniki (rozumianą jako obowiązek państwa), która określa: • Narodowe strategie innowacji i programy rozwojowe tworzące warunki do innowacyjności i komercjalizowania wyników B+R w gospodarce • W tym zakresie mamy „rewolucję” w Polsce - NCN, NCR, nowe prawo o szkolnictwie wyższym! • Strategie i programy te określane są również na poziomie regionalnym np. RIS • Budowanie z pomocą państwa i z środków UE rozbudowanych systemów strukturalnego wsparcia gospodarki opartej na wiedzy, czy są one sprawne i wystarczające? • Programy finansowania i struktury wsparcia dla MSP umożliwiające im wprowadzanie nowoczesnych produktów i technologii, czy są one sprawne i wystarczające .

12. Postęp naukowo-techniczny zmienił metody projektowania i wytwarzania wyrobów przemysłowych oraz tworzenia systemów produkcyjnych (1) • Opracowano specjalizowane oprogramowania dla wielu aplikacji inżynierskich, przez co projektowanie stało się łatwe • Nastąpił ogromy rozwój przemysłu uniwersalnych modułów, podzespołów i części standaryzowanych • Stworzyło to warunki do stosunkowo łatwego (elastycznego) konfigurowania nowych produktów i systemów produkcyjnych, pod konkretne potrzeby nawet pojedynczego klienta oraz spowodowało ogromne skrócenie cykli wdrożeniowych • Powyższe umożliwiło wejście na ten rynek małych prywatnych firm usług projektowo i badawczo-rozwojowych zakładanych przez dynamicznych młodych inżynierów i badaczy.

13. Postęp naukowo-techniczny zmienił metody projektowania i wytwarzania wyrobów przemysłowych oraz tworzenia systemów produkcyjnych (2) • Dla wielu zastosowań powstały standaryzowane platformy produktowo-technologiczne, tj. standardy systemów i kluczowych podzespołów, ukierunkowujących całą branżę (przykłady – standard PC, standard GSM, inne przykłady – systemy okienne, rolet, systemy klimatyzacji, automatyki itp.) • Nastąpił ogromy rozwój sektora producentów niestandardowych podzespołów i części - tzw. "kooperantów”, spełniających wszelkie specyficzne wymagania finalnych producentów

14. Postęp naukowo-techniczny zmienił metody projektowania i wytwarzania wyrobów przemysłowych oraz tworzenia systemów produkcyjnych (3) • Dzisiaj przewagi konkurencyjne w produkcji masowej i wielkoseryjnej buduje się w oparciu o platformy produktowo-technologiczne, „właściciel platformy” rządzi „branżą” • Występują trudne do pokonania bariery technologiczne i kapitałowe przy wprowadzeniu nowych platform produktowo-technologicznych, potrzebna jest wspólna strategia branżowa i alianse strategiczne firm • Nieustanne pojawianie się nowych materiałów, nowych rozwiązań technicznych pochodzących z innych branż wymusza modyfikacje standardów technicznych platform produktowo-technologicznych

15. Postęp naukowo-techniczny zmienił metody projektowania i wytwarzania wyrobów przemysłowych oraz tworzenia systemów produkcyjnych (4) • Pojawianie się nowych materiałów i nowych rozwiązań technicznych pochodzących z wyników badań generuje powstawanie całkowicie nowych platform produktowo-technologicznych • Powyższe zjawiska oddziaływają również silnie na jednostkowe standardy projektowania wyrobów i systemów produkcyjnych, stosowane w MSP • Wspieranie powstawania oryginalnych (konkurencyjnych) platform produktowo-technologicznych powinno stanowić istotną część polityki rządu i samorządów regionalnych • Systemy kształcenia i doskonalenia inżynierów muszą uwzględniać opisane zjawiska i trendy

16. Efektywne środowisko zewnętrzne dla rozwoju firm innowacyjnych/opartych o technologie (1) • Nowoczesne szkolnictwo średnie zawodowe i uniwersyteckie nie tylko przekazuje wiedzę, ale również krzewi ducha przedsiębiorczości • Bliskość do silnych ośrodków uniwersyteckich • Dobra komunikatywność absolwentów – znajomość przede wszystkim angielskiego, ale i kompetencja w technikach negocjacji, prezentacji itd. • Rozpowszechnienie solidnej wiedzy prawnej i ekonomicznej u absolwentów uczelni technicznych • Dostęp do inwestorów – „Seed capital“, „Business Angels“, „Venture Capital“

17. Efektywne środowisko zewnętrzne dla rozwoju firm innowacyjnych/opartych o technologie (2) • Możliwość zatrudnianie twórczych inżynierów i wysokokwalifikowanych robotników, system edukacji wyprzedzający potrzeby • Infrastruktura mediów energetycznych, transportu i telekomunikacji • Skupiska (klastry) i sieci współpracy firm oraz jednostek badawczych • Dostęp do strukturalnego wsparcia innowacji i do zaawansowanych usług biznesowych • Twórcza, entuzjastyczna atmosfera we współpracy przedsiębiorców, inżynierów, badaczy, artystów itp. w regionie • Właściwe siedziby (lokalizacje, budynki, sąsiedztwa itp.) • Najlepsze środowiska: park przemysłowy, park technologiczny, park naukowy, specjalna strefa ekonomiczna, dzielnica miasta „science city”

18. Podsumowanie Droga na szczyt dla parku wiedzie poprzez: • Aktywność gremiów zarządzających rozwojem parku, które muszą monitorować otoczenie gospodarcze i trendy w rozwoju technologicznym dla prowadzenia aktywnej polityki rozwojowej parku i wspierania jego lokatorów • Nieustanny rozwój funkcji parku przy wykorzystaniu potencjału B+R regionu i współpracy w sieciach międzynarodowych • Szukanie i wdrażanie wspólnych dla wielu firm parku platform współpracy naukowo-badawczej i produktowo-technologicznych • Systematyczne ocenianie postępu rozwojowego firm i konsekwentne stosowanie zasad regulaminu pobytu firm w parku • Konsekwentny benchmarking i wdrażanie najlepszych praktyk • Dążenie do wdrożenia modelu parku 4 generacji

19. Park naukowy czwartej generacji – kluczowe cechy • Wymiana wiedzy („brain exchange”) – w parku muszą spotykać się uczelnie i instytuty B+R, oraz firmy poszukujące rozwiązań innowacyjnych • Rozwój parku w globalnej sieci współpracy, w parku i online • Konieczna mobilność naukowców i wynalazców • Edukacja bez barier, wielokulturowość, fizyczne i wirtualne podróże, kooperacyjne środowisko sprzyjające komercjalizacji • Uzupełniające się kompetencje w dziedzinach badawczych • Potrzeb rynku powodują powstawanie „innowacyjnych zespołów” dla tworzenia wynalazków • Pętle sprzężenia zwrotnego łączą naukę z przemysłowymi innowacjami • Każdy zespół jest „przedsiębiorstwem badawczym”, które tworzy swój specyficzny produkt • Wielu udziałowców i użytkowników w parku – konkurenci, partnerzy, dostawcy, klienci • Tworzenie „innowacyjnej siły” parku jest przymusem • Menadżerowie parku muszą rozwijać w parku społeczność biznesu i społeczności wiedzy • Eksperymentalne laboratoria w parku – m.in. dla weryfikacji pomysłów start-ups

20. Dziękujemy za uwagę www.diskeproject.eu