Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

1. Działanie 6.5 „Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową” Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2013 1 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

2. Priorytet 6 - ,,Turystyka i Kultura” Działanie 6.1, 6.2, 6.4, 6.5 • Planowanenabory w ramach Priorytetu 6 – Turystyka i Kultura • 1. Nabór w ramach Działania 6.1„Turystyka uzdrowiskowa” • Nabór nr 8/K/6.1/2009 („Turystyka uzdrowiskowa”) - Termin naboru - od 30.03.2009 do 1.06.2009 r. • 2. Nabór w ramach Działania 6.2 „Turystyka aktywna” • Nabór 9/K/6.2/2009 – („Turystyka aktywna”) - Termin naboru - od 30.03.2009 do 1.06.2009 r. • 3. Nabór w ramach Działania 6.4 ”Turystyka kulturowa - poza szlakami” • Nabór nr 11/K/6.4/2009 („Turystyka kulturowa - poza szlakami”) - Termin naboru - od 30.03.2009 do 1.06.2009 r. • 4. Nabór w ramach Działania6.4 ”Turystyka kulturowa – na szlakach” • Nabór nr 12/K/6.4/2009 („Turystyka kulturowa - na szlakach”) - Termin naboru - od 31.03.2009 r. do 8.06.2009 r. • 5. Nabór w ramach Działania 6.5 „Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową” • Nabór 13/K/6.5/2009 („Schroniska”) - Termin naboru – od 31.03.2009 r. do 3.06.2009 r. 2 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

3. Priorytet 6 - ,,Turystyka i Kultura” Działanie 6.5 – Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową • Cel Działania 6.5: • Wzmocnienie oraz rozwój regionalnych produktów turystycznych. 3 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

4. Beneficjenci Działania 6.5 • Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia • Administracja rządowa • Publiczne szkoły wyższe • Instytucje kultury: samorządowe, państwowe oraz współprowadzone z Ministrem właściwym ds. kultury i dziedzictwa narodowego • PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne • Organizacje pozarządowe w tym regionalne i lokalne organizacje turystyczne • Spółki prawa handlowego nie działające w celu osiągnięcia zysku bądź przeznaczające zysk wyłącznie na cele statutowe, w których w obu powyższych przypadkach udział większościowy – ponad 50% akcji udziałów itp. – posiadają jednostki sektora finansów publicznych i/lub podmioty prawa publicznego określone w dyrektywie 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi 4 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

5. Okres realizacji projektu w Działaniu 6.5 • Zgodnie z Rozporządzeniem Rady (WE) 1083/2006 z 11 lipca 2006 r. do wydatków kwalifikowanych zaliczyć można wydatki poniesione od dnia 01.01.2007 r., w tym poniesione na projekty, których realizacja rozpoczęła się przed tą datą; • Termin rozpoczęcia kwalifikowalnościw odniesieniu do projektów, w których występuje pomoc publiczna, powinien być zgodny z obowiązującymi w tym zakresie zasadami; • Zakończenie finansowe realizacji projektu musi zostać dokonane najpóźniej do dnia 01.12.2012 r. (należy przez to rozumieć datę poniesienia ostatniego wydatku w projekcie czyli dokonanie przez Beneficjenta zapłaty na podstawie ostatniej faktury/innego dokumentu księgowego o równoważnej wartości dowodowej, dotyczącej wydatków kwalifikowalnych poniesionych w ramach projektu). Data ta wpisywana jest przez beneficjenta w polu F Wniosku o dofinansowanie data zakończenia finansowego realizacji projektu. Beneficjent składa ostatni wniosek o płatność w terminie do 30 dni od dnia zakończenia finansowego realizacji projektu, nie później niż do dnia 31.12.2012 r. Wrocław, 02 kwietnia 2009 r.

6. Nabór w Działaniu 6.5 • Nabór nr 13/K/6.5/2009 (Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową) • Terminy naborów do Działania 6.5 • Od 31.03.2009 do 03.06.2009 r. Nabór nr 13/K/6.5/2009 • tryb konkursowy • Projekty dotyczące: • Projekty dotyczące budowy, modernizacji obiektów pełniących lub przeznaczonych do pełnienia funkcji schronisk turystycznych, prowadzonych przez jednostki sektora finansów publicznych oraz organizacje pozarządowe (np. PTTK, PTSM) wraz z niezbędnym wyposażeniem (w tym jako jeden z elementów projektu inwestycyjnego działania z zakresu termomodernizacji i wykorzystania energii słonecznej, działania dostosowujące obiekty do potrzeb osób niepełnosprawnych jako jeden z elementów projektu inwestycyjnego oraz przedsięwzięcia dotyczące drogowej infrastruktury towarzyszącej,np. parkingi itp.) przy obiektach atrakcyjnych turystycznie (jako jeden z elementów projektu inwestycyjnego). • Poprzez schroniska turystyczne rozumie się schroniska albo schroniska młodzieżowe zdefiniowane w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz.U.04.223.2268 z póź. zm.), spełniające wymogi określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz.U.06.22.169). • Rodzaj kategorii interwencji w ramach Działania 6.5 – 57 – Inne wsparcie na rzecz wzmocnienia usług turystycznych 6 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

7. Alokacja dla Działania 6.5 Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową Alokacja 3 040 000 Euro (14 275 840 PLN)  (wg kursu 1 Euro = 4,6960 PLN Europejskiego Banku Centralnego z przedostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc ogłoszenia tj. 26.02.2009 r.) O podziale kwot na poszczególne projekty w ramach alokacji w danym działaniu decyduje Zarząd Województwa. 02 kwiecień 2009 r. Wrocław, 02 kwietnia 2009 r.

8. Poziom dofinansowania dla Działania 6.5 Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową – tryb konkursowy Maksymalny poziom dofinansowania projektów wynosi 70% wydatków kwalifikowanych projektu W przypadku projektów objętych pomocą publiczną – zgodniez zasadami pomocy publicznej. 8 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

9. Preferencje – Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową Preferencje i wymogi dla poszczególnych priorytetów i działań RPO WD wynikają bezpośrednio z opisów poszczególnych osi priorytetowych Programu (pkt 2 Cel I uzasadnienie Priorytetu). Preferencje i wymogi znajdują odzwierciedlenie: • w zapisach Uszczegółowienia RPO WD tj. opisie priorytetów oraz celachi uzasadnieniach poszczególnych działań RPO WD; • wkryteriach oceny i wyboru projektów zatwierdzonych przez Komitet Monitorujący. Wrocław, 02 kwietnia 2009 r.

10. Preferencje w ramach działania 6.5 – Działania wspierające infrastrukturę turystyczną i kulturową Realizowane projekty muszą wpisywać się w założenia Programu Rozwoju Turystyki dla Województwa Dolnośląskiego (którego częścią są Koncepcje Rozwoju Subregionalnych Produktów Turystycznych) – weryfikacja tej preferencji nastąpi: 1. Na etapie oceny merytorycznej: • na podstawie kryterium kluczowego „Spójność zewnętrzna projektu” (sekcja 2.5). Niezależni eksperci dokonują oceny projektu ustalając, czy istnieje związek między celami projektu, a odpowiednimi dokumentami sektorowymi lub strategicznymi o charakterze lokalnym/regionalnym. Oznacza to, że w pkt. D wniosku o dofinansowanie „Zgodność z dokumentami strategicznymi” należy uwzględnić powiązania projektu z Programem Rozwoju Turystyki dla Województwa Dolnośląskiego. 2. Na etapie oceny strategicznej dokonywanej przez Zarząd Województwa, który może wziąć pod uwagę wpływ projektu na realizację Programu Rozwoju Turystyki, w tym fakt wpisania projektu w Koncepcje Rozwoju Subregionalnych Produktów Turystycznych. Kryterium : „Wpływ projektu na realizację Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego”, w którym badane będzie w jakim stopniu projekt przyczynia się do realizacji celów zapisanych w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego. Maksymalnie można uzyskać 30 pkt. z czego, po 15 pkt. za: - pilność osiągnięcia efektów realizacji projektów ze względu na ich wpływ na realizację SRWD, - wpływ efektów realizacji projektów na wdrożenie SRWD w kontekście równomiernego rozwoju społeczno – gospodarczego Dolnego Śląska. Wrocław, 02 kwietnia 2009 r.

11. Preferencje w ramach Działania 6.5 - cd Realizowane projekty muszą wykazywać wyraźny wpływ na gospodarkę regionu. Istotne będą przede wszystkim te przedsięwzięcia, które przyciągną turystów spoza regionu – weryfikacja tej preferencji nastąpi: • na etapie oceny merytorycznej: na podstawie kryterium kluczowego „Adekwatność projektu do celu działania” (sekcja 2.1). Niezależni eksperci dokonują oceny projektu ustalając, czy projekt przyczynia się do podniesienia jakości lub standardów usług/produktów turystycznych i/lub kulturowych? Realizowane projekty powinny w jak najszerszym aspekcie uwzględniać poprawę dostępu osób niepełnosprawnych do infrastruktury turystycznej oraz obiektów dziedzictwa kulturowego i instytucji kultury – weryfikacja tej preferencji nastąpi: • na etapie oceny merytorycznej: na podstawie kryterium dodatkowego „Wpływ realizacji projektu na politykę równych szans” (sekcja 2.5). Niezależni eksperci dokonują oceny projektu ustalając, czy wpływ jest neutralny lub niski (0), średni (1), wysoki (2). Wrocław, 02 kwietnia 2009 r.

12. Wewnętrzna linia demarkacyjna dla Priorytetu 6 Komplementarność i demarkacja z przedsięwzięciami współfinansowanymi w ramach innych priorytetów RPO • Projekty inwestycyjne przedsiębiorstw związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w obiektach wpisanych do rejestru zabytków będą wspierane w ramach priorytetu ,,Przedsiębiorstwa i innowacyjność” • Projekty inwestycyjne przedsiębiorstw prowadzących działalność uzdrowiskową wspierane będą w ramach priorytetu ,,Przedsiębiorstwa i Innowacyjność” • m.in. projekty z zakresu rekultywacji zdegradowanych i zdewastowanych obszarów znajdujących się na terenach turystycznych czy uzdrowisk, mających na celu rekultywację i zagospodarowanie tych terenów na cele rekreacyjne i wypoczynkowe będą realizowane w ramach priorytetu ,,Środowisko i bezpieczeństwo ekologiczne” • Projekty w obiektach wpisanych do rejestru zabytków związane z ich dostosowaniem do potrzeb edukacji (dydaktyki) będą realizowane w ramach priorytetu „Edukacja” • Projekty w obiektach wpisanych do rejestru zabytków związane z ich dostosowaniem do potrzeb Zakładów Opieki Zdrowotnej działających w publicznym systemie opieki zdrowia będą realizowane w ramach priorytetu „Zdrowie” • W niniejszym priorytecie nie będą wspierane projekty, wskazane do realizacji na obszarze wsparcia w ramach priorytetu ,,Miasta” (wymienione w załączniku do Lokalnego Programu Rewitalizacji, zgodnie z wytycznymi IZ) 12 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

13. Wskaźniki osiągnięcia celów projektu • należy zdefiniować wskaźniki w taki sposób, aby dostarczały łatwo weryfikowalnych informacji, na podstawie których można zmierzyć postęp realizacji projektu względem przyjętych założeń • należy unikać wyboru takich wskaźników, które nie są związane z istotą projektu oraz tych zbyt skomplikowanych • należy wykorzystać w pierwszej kolejności wskaźniki opisujące cele i priorytety programu, które w Uszczegółowieniu RPO WD są oznaczone symbolem RPO, a w rozwijanej liście w Generatorze Wniosków są wyróżnione poprzez (*). Jeżeli użycie tych wskaźników jest niemożliwe lub niecelowe ze względu na charakter projektu należy wykorzystać wskaźniki agregowane w Krajowym Systemie Informatycznym, które w Uszczegółowieniu RPO WD są oznaczone symbolem MRR, a na rozwijanej liście w Generatorze wniosków są wyróżnione poprzez (**). Jeżeli użycie tych wskaźników jest niemożliwe lub niecelowe to należy skorzystać z pozostałych 13 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwiecień 2009 r. 01

14. Wskaźniki produktu dla Działania 6.5 (wg. stanu Uszczegółowienia na dzień 10 lutego 2009 r.) Definicje: • MODERNIZACJA - poprzez modernizację rozumie się rozbudowę, przebudowę lub nadbudowę obiektu budowlanego podnoszącą standard obiektu, która nie polega wyłącznie na odtworzeniu stanu pierwotnego (zgodnie z definicją zawartą w RPO WD 2007-2013). • OBIEKT- w rozumieniu przepisów Ustawy prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.). • TERMOMODERNIZACJA- w rozumieniu przepisów Ustawy o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. z 1998 r., Nr 162, poz. 1121). • ŚRODEK TRWAŁY - środek na stałe zainstalowany w projekcie (niezbędny do realizacji projektu), który nie był współfinansowany z publicznych środków krajowych ani wspólnotowych w okresie 7 lat poprzedzających datę dokonania zakupu danego środka trwałego przez beneficjenta, włączony w ewidencję środków trwałych, traktowany przez beneficjenta jako wydatek inwestycyjny zgodnie z przepisami o rachunkowości. • SCHRONISKO- schronisko lub schronisko młodzieżowe w rozumieniu ustawy o usługach turystycznych (Dz. U. z 1997 Nr 133 poz. 884 ze zm.). Wrocław, 02 kwietnia 2009 r.

15. Wskaźniki produktu dla Działania 6.5 (wg. stanu Uszczegółowienia na dzień 10 lutego 2009 r.) 15 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

16. Wskaźniki produktu - cd (wg. stanu Uszczegółowienia na dzień 10 lutego 2009 r.) 16 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwiecień 2009 r. 01

17. Wskaźniki produktu - cd (wg. stanu Uszczegółowienia na dzień 10 lutego 2009 r.) Wrocław, 02 kwietnia 2009 r.

18. Wskaźniki rezultatu (wg. stanu Uszczegółowienia na dzień 10 lutego 2009 r.) Wrocław, 02 kwietnia 2009 r.

19. Wydatki niekwalifikowalne dla Działania 6.5 (Załącznik nr 6 do Uszczegółowienia, pkt. K) 19 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

20. Zasady dofinansowania projektów • Projekty nie objęte zasadami pomocy publicznej podlegają rygorowi art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. 1 • Projekt generujący dochód oznacza jakąkolwiek operację obejmującą inwestycję w infrastrukturę, korzystanie z której podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających lub jakąkolwiek operację pociągającą za sobą: • sprzedaż gruntu lub budynków • dzierżawę gruntu bądź najem budynków • jakiekolwiek inne odpłatne świadczenie usług • Przyjęte rozwiązanie: • metoda luki w finansowaniu jako sposób wyliczenia poziomu dofinansowania z EFRR w ramach RPO WD (nie dotyczy projektów objętych przepisami o pomocy publicznej oraz projektów poniżej 1 000 000 Euro całkowitych kosztów projektu). 1Rozporządzenie Rady nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. Urz. UE L 210 z 31.07.2006) z uwzględnieniem zmian wynikających z Rozporządzenia Rady nr 1341/2008 z dnia 18 grudnia 2008 r. zmieniające Rozporządzenie Rady nr 1083/2006 ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności w odniesieniu do niektórych projektów generujących dochody 20 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

21. Zasady dofinansowania projektów – trwałość projektu • Beneficjent zobowiązany jest do zachowania trwałości projektu przez okres 5 lat od daty finansowego zakończenia projektu zgodnie z art. 57 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. • Trwałość zostanie zachowana gdy projekt nie zostanie poddany zasadniczym modyfikacjom: • mającym wpływ na jego charakter lub warunki jego realizacji lub powodującym uzyskanie nieuzasadnionej korzyści przez przedsiębiorstwo lub podmiot publiczny • oraz • wynikającym ze zmiany charakteru własności elementu infrastruktury albo z zaprzestania działalności produkcyjnej • Warunki muszą zostać spełnione łącznie z zachowaniem związku przyczynowo – skutkowego. 21 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

22. Łączenie projektów „Wytyczne Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 – 2013 w zakresie możliwości łączenia w jednym projekcie różnych rodzajów przedsięwzięć kwalifikowanych do wsparcia w ramach RPO WD” dostępne są na stronie internetowej www.rpo.dolnyslask.pl w zakładce Dokumenty i wytyczne/Wytyczne/Wytyczne IZ RPO WD Zgodnie z przedmiotowymi Wytycznymi w przypadku połączenia w ramach jednego projektu i jednej kategorii interwencji różnych rodzajów przedsięwzięć kwalifikowalnych do wsparcia w ramach danego działania RPO WD wnioskodawca przekazuje w osobnym załączniku do wniosku o dofinansowanie projektu kategorię wydatków przeważających (która determinuje rodzaj projektu, który jest zgłaszany do danego naboru) oraz kategorię wydatków uzupełniających (charakterystycznych dla danego innego rodzaju projektu, który jest realizowany w ramach połączonego przedsięwzięcia). 22 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

23. Ocena oddziaływania na środowisko „Wytyczne w zakresie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć współfinansowanych z krajowych lub regionalnych programów operacyjnych” dostępne są na stronie internetowej www.mrr.gov.pl. 23 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01

24. Dziękuję za uwagę Wydział Wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego Dział Priorytetów Nr 6,7,8 oraz ZPORR Dominika Kanaś (071) 776 95 29 e-mail: dominika.kanas@umwd.pl Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wybrzeże Słowackiego 12-14 50-411 Wrocław www.rpo.dolnyslask.pl 24 Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego Wrocław, 02 kwietnia 2009 r. 01