De auteur in zijn/haar veelzijdigheid

1. De auteur in zijn/haar veelzijdigheid • 1 - auteur als creator • 2 - economische aspecten • 3 - sociaalrechterlijke aspecten • 4 - fiscale aspecten • 5 - auteur en beleid • 6 - auteur in de waardeketen van boek • 7 - auteur in het digitale tijdperk

2. De AUTEUR creëert… Scheppingsdrang Beïnvloeding via woorden Artistieke kunnen tonen Inkomen verwerven Cultureel kwaliteitsdenken Kennisoverdracht Status en bekendheid Le plaisir de se voir imprimé Schrijfgoesting … de AUTEUR wil gelezen worden I. Auteur als creator

3. De LEZER zoekt… Recreatie/ontspanning Informatie voor hobby en vrije tijd Vakinformatie Instructie Cultuur Status Sociaal contact Leesrituelen … de LEZERwil aanbod naar zijn leesbehoefte I. Auteur als creator

4. Auteur zoekt lezer / lezer zoekt auteur DOEL = lezersbereik via een medium klassieke cyclus: CREATIE – PRODUCTIE - DISTRIBUTIE - CONSUMPTIE het contact auteur – lezer ontstaat via bemiddeling uitgeverijen via intermediair van verkoop-, leen- en leespunten

5. bruggenbouwers uitgever tussen- handel lezer/koper auteur

6. I. Auteur als creator Relatie auteur – uitgever **author – driven** het selectieproces!! **publisher – driven** studieboeken – VAK-publicaties - formats – reeksconcepten – imitaties – BV-boeken

7. I. Auteur als creator Debuteren? ** literaire tijdschriften, blogs, websites ** literaire wedstrijden ** introductie bij uitgeverij via fondsauteur ** schriftelijke sollicitatie: introductiecahier ** ongericht manuscript = slush pile noot: {vertalingen: initiatief uitgever}

8. I. Auteur als creator jaarlijks verschijnen ca. 35.000 nieuwe Nederlandstalige titels (elke 15 minuten) 4.200 kinder- en jeugdboeken 5.300 fictietitels 2.900 non-fictie vrije tijd 10.000 Wet./ VAK-titels 7.800 educatieve uitgaven totale actuele aanbod = 105.000 titels

9. I. Auteurs als creator Publicatiekans: ingestuurde manuscripten t.o.v. debuutpublicaties fictie voor volwassenen = ca. 2 % KERN: “le plaisir de se voir imprimé’ alternatieven: eigen beheer – mybook.com – kostendelend uitgeven – crowdfunding – curriculum verder opbouwen – internet – schrijfopleidingen – (zelf)kritiek verzamelen … andere hobbies

10. II. Economische aspecten • Honoraria: “gebruikelijke” vergoedingen 10 % (max. 15 %) op VP excl. BTW x verkochte aantallen 5 % / 7,5 % op VP excl. BTW voor pockets vertalers 6,3eurocent / woord + 2 % bij verkoop hoger dan 5.000 ex • Leenrecht budget = 1.230.000 € (incl. A.V.16%, journalistiek 2%, literair 39 %) 30 % uitgevers 70 % auteurs uitbetaling 2004-06 (VL: ff.46€ / auteur)(NL gemiddeld 650 €/auteur ) • Reproductierechten Reprobel int 22,6 miljoen € per jaar (AV,gedrukte media,bladmuziek) 50 % uitgevers / 50 % auteurs aandeel boeken = 55 % // aandeel NL-talig = 55 % // aandeel voor literatuur = 10 % //

11. II. Economische aspecten • (internationale) licenties6 % op verkoopprijs buitenland x verkochte aantallen eventueel niet terugvorderbaar voorschotte verdelen tussen oorspronkelijke uitgever en auteur (gebruikelijk 50/50) • nevenrechten contractueel vastgelegd? gebruikelijk = 50 / 50 uitgever – auteur • lezingen / voordrachtenzie ook:lezingenlijst Vlaams Fonds voor de Letteren • schrijfopdrachten columns, copywriting, journalistiek, recensies, theater, scenario…. • subsidies VFL werkbeurzen, projectbeurzen, stimuleringssubsidie…

12. II. Economische aspecten Inkomenssituatie auteurs VAV-onderzoek maart 2011 84 % heeft een diploma hoger onderwijs 16 % is ‘auteur’ als hoofdberoep voor 60 % van de auteurs is het totale gezinsinkomen lager dan 3.000 euro (Vlaams gemiddelde = 3.287 euro) voor 2/3 van de auteurs vormen de literaire inkomsten minder dan 10 % van hun inkomen (gemiddeld aandeel is 22,5 %) voor 80 % van de auteurs volstaat het literaire inkomen niet Componenten van het literaire inkomen:29 % royalties en honoraria 19 % subsidies17 % theater 15 % lezingen 9 % leenrecht, reprografie11 % overige (workshops, schrijfopdrachten…)

13. II. Economische aspecten Inkomenssituatie literaire vertalersVAV-onderzoek najaar 2011 90 % heeft een universitair diploma richting vertaal-/letterkunde eerste vertaling in een literair tijdschrift (48 %), als boek (42 %) verschillende brontalen (F 68 %; E 42 %, D 39 %) opdrachtgever voor literaire vertaling: 38 % Vlaamse uitgeverijen 31 % Nederlandse uitgeverijen 12 % Vlaamse literaire tijdschriften 6 % Nederlandse literaire tijdschriften 19 % is literair vertaler in hoofdberoep – 55 % in bijberoep 79 % kan niet rondkomen met inkomsten uit literaire vertalingen Gemiddeld jaarlijks inkomen 16.222 euro (literaire inkomsten: 40 % honoraria – 4 % auteursrechten – 56 % subsidies)

14. III. Sociaalrechterlijke aspecten ** Welk sociaal statuut? werknemer – ambtenaar – zelfstandige ** Sociale zekerheidsrechten?arbeidsongeschiktheid – werkloosheid – ouderdom en overlijden – ziektekosten – kosten voor onderhoud kinderen ** Sociaal statuut van de kunstenaarofwerknemer (via opdrachtgever of via SBK) of zelfstandige

15. III. Sociaalrechterlijke aspecten • Sociaal statuut kunstenaar:kunstenaar wordt werknemer - ontvangt ‘loon’ Sociaal Bureau Kunstenaar treedt op als werkgever opdrachtgever is derde (betalende) partij voordeel: vermindering sociale zekerheidsbijdragen werkgever • Zelfstandige in bijberoep verplichte aansluiting bij kas voor zelfstandigen bij ‘regelmatige’ inkomsten geen sociale bijdragen op auteursrechten bouwt geen bijkomende sociale rechten op • Zelfstandige in hoofdberoepsociale bescherming als zelfstandige minimale bijdrage 665,31 € per kwartaalaantonen van socio-economische onafhankelijkheid

16. IV. Fiscale aspecten Auteursrechten worden beschouwd en belast als roerende rechten = 15 % • tot 15.050euro: 50 % forfaitaire kostenaftrek • 15.051 – 30.110 euro: 25 % forfaitaire kostenaftrek • 30.111 – 56.450 euro: 0 % forfaitaire kostenaftrek ** betaling moet gebeuren aan individu, geen vennootschap ** Inkomsten uit auteursrechten boven 56.450 euro worden belast als beroepsinkomsten (25 – 50 % progressieve belastingschalen) enkel aftrek bewezen beroepskosten

17. V. Auteur en beleid Algemeen boekenbeleid = schept – zonder onderscheid naar genre of kwaliteit – economische, juridische, fiscale en financiële voorwaarden voor de actoren in de boekensector = marktgericht, voorwaardenscheppend = doel: de beschikbaarheid van zoveel mogelijk (informatie over) boeken op zoveel mogelijk plaatsen voor zoveel mogelijk mensen, waarbij het accent ligt op een pluriform aanbod !! Federale bevoegdheden !! sociaal statuut – auteurswetgeving – fiscaliteit - BTW – leenrecht – vaste boekenprijs – sociaal statuut - reprografie – overheidsopdrachten …

18. V. Auteur en beleid Algemeen letterenbeleid: de culturele doelstelling staat voorop: de zorg voor het literair en cultureel waardevolle boek; het ondersteunen van een kwalitatief hoogstaand en divers aanbod dat de literaire behoeften vervult ◊ kadert binnen een algemeen cultuurbeleid ◊ bevoegdheid Vlaamse gemeenschap + participatie aan de literatuur en het lezen te bevorderen en lezers te enthousiasmeren (lectuurbeleid – Stichting Lezen Vlaanderen) + beheer, ontsluiting en conservering van boekcollecties (openbare bibliotheken, Letterenhuis, erfgoedbibliotheken…)

19. V. Auteur en beleid Specifiek letterenbeleid gerichte subsidiëring en ondersteuning van speciale voorzieningen en instellingen met als doel het bevorderen van de kwaliteit van de literatuur ~ letteren helpen creëren en produceren ~ letteren helpen verspreiden ~ letteren helpen verspreiden in het buitenland ~ de letterensector versterken ◊ uitvoerder: Vlaams Fonds voor de Letteren ◊

20. VI. Auteur in waardeketen relatie AUTEUR-UITGEVER + ‘professionele’ uitgeverij (auteursrelatie – investering - distributie – uitgeverijtaken) + modelcontract VAV / VFL + betrokkenheid auteur bij vormgevingsproces + 360° contracten relatie AUTEUR-TUSSENHANDEL + beschikbaarheid in boekhandel ~ 10 à 15 % totale titelaanbod + bereikbaarheid (Vlaanderen én Nederland): rol Meta4Books – ISBN – Centraal Boekhuis + boekhandel als literair podium, als etalage + webwinkels: vooral geplande aankopen relatie AUTEUR-LEZER + collectieve promotieacties (boek.be – SLV – O.B.) + auteurslezingen / bemiddelingsbureau + boekinformatie via media ▼; via vrienden ▲ + toenemend belang sociale media – websites – bereikbaarheid

21. VII. Auteur in digitale tijdperk Elke auteur zal in principe vanuit zijn eigen webomgeving aan iedere potentiële lezer zijn tekst in een elektronisch bestand rechtstreeks kunnen aanleveren. FUNCTIE-EROSIE – de rol van de uitgeverij als bewerker en vermarkter van het manuscript – de rol van de distributeur als opslagplaats en verspreider van het boek – de rol van de boekhandel als selecteur/presentator en leverancier aan de lezer kunnen “technisch” gesproken worden uitgeschakeld en auteur en lezer direct verbinden

22. VII. Auteur in digitale tijdperk Zijn volgende functies professioneel combineerbaar?- creëren - objectief en marktgericht selecteren - doelgroepgerichte vormgeving, digitale productie, communicatie, vermarkting (direct en tussenkanalen) - beveiligde stockering en verspreiding, facturatie, inning, remuneratie - auteursrechterlijke bescherming, exploitatie nevenrechten, ontwikkeling multimediale afgeleiden - presentatie aan doelpubliek, informatiebewaking en –sturing, metadatabeheersing en –verrijking - dialoog met lezers - zelfpromotie .... dus: schoenmaker blijf bij je leest…