Skutki nadużywania leków przeciwbólowych

1. Skutki nadużywania leków przeciwbólowych

2. Wszyscy łykają tabletki przeciwbólowe. W wielu przypadkach bywają bardzo pomocne, ale mogą być także naprawdę niebezpieczne - przedawkowanie paracetamolu w skrajnych przypadkach może doprowadzić nawet do śmierci. • Co roku tysiące osób doznaje uszczerbku na zdrowiu wskutek nadmiernego przyjmowania przeciwbólowych farmaceutyków, a więc aspiryny, paracetamolu czy ibuprofenu. • Niebezpieczne bywa nie tylko przedawkowanie klasycznych tabletek przeciwbólowych, ale także tych zwalczających objawy przeziębienia i grypy. • Przekonanie o skuteczności ich działania skłania nas do przyjmowania ich przy każdej okazji, tymczasem mogą one wywoływać także poważne skutki uboczne, takie jak krwawienie żołądka, uszkodzenie wątroby i nerek, astmę, czy nawet prowadzić do śmierci.

3. JAK DZIAŁAJĄ LEKI PRZECIWBÓLOWE? • Uczucie bólu powstaje w wyniku podrażnienia receptorów bólowych na skutek np. urazu fizycznego bądź stanów chorobowych (ostrych i przewlekłych). Impuls nerwowy z takiego receptora przesyłany jest drogą nerwów do rdzenia kręgowego, a następnie wyżej do kory mózgowej gdzie powstaje wrażenie bólu. • Działanie leków polega na “udawaniu” substancji, które ból zmniejszają (np. endorfin), lub na wpływie na wytwarzanie substancji ból nasilających (prostaglandyn). • Osoby, które się leczą wiedzą, że leki przeciwbólowe możemy podzielić na: • Narkotyczne • Nienarkotyczne

4. Leki narkotycznełączą się ze swoistymi dla siebie receptorami opioidowymi w mózgu i powodują prawie natychmiastowe zniesienie bólu. Są to leki bardzo silne dlatego też stosuje się je w bardzo ostrych i przewlekłych bólach oraz przy chorobach nowotworowych. Dodatkowym atutem tych leków jest to, że potrafią polepszyć nastrój pacjenta. Jednak jest bardzo duże ryzyko uzależnień się od takich leków. • Leki nienarkotycznehamują enzym cyklooksygenaze, która jest niezbędna do produkcji nasilających ból prostaglandyn. Ich działanie przeciwbólowe jest nieporównywalnie słabsze niż leków narkotycznych, ale nie powodują za to uzależnień (sporadyczne przypadki) i często posiadają właściwości przeciwgorączkowe i przeciwzapalne.

5. DLACZEGO POWINNIŚMY UWAŻAĆ NA LEKI PRZECIWBÓLOWE?

6. Nadużywanie leków może doprowadzić do wrzodów żołądka, chorób wątroby czy też upośledzenia funkcjonowania nerek. • Czy zanim sięgamy po tabletkę przeciwbólową zastanawiamy się dlaczego odczuwamy ból? Biorąc tabletki tylko go zagłuszasz. Moim zdaniem powinno się znaleźć przyczynę tego bólu, który u nas się pojawił. Nasz organizm jest mądry tylko niestety są czynniki, które nas „ogłupiają” np. reklamy. Boli? – weź tabletkę. Nie możesz zasnąć? – weź tabletkę. Masz rozwolnienie? – weź tabletkę. To zaczyna przerażać! Wymyślają co chwilę jakieś nowości i nic tylko je brać.

7. Nefropatia analgetyczna to choroba spowodowana przewlekłym stosowaniem leków o działaniu przeciwbólowym , które mogą prowadzić do psychicznego uzależnienia, jest ona narastającym problemem w wielu państwach. • SKUTKI: • martwica brodawek nerkowych , • Przewlekłe śródmiąższowe zapalenia nerek, które ma charakter postępujący i prowadzi do niewydolności nerek, • dużo wyższe ryzyko nowotworu układu moczowego , • nadciśnieniem tętniczym, • niedokrwistością hemolityczną

8. AspirynaJest jednym z najstarszych leków przeciwbólowych. Zanim jednak uzyskała obecną postać, przez tysiąclecia stosowano jej substytut, którymi były napary z liści wierzby. Obecnie wiemy, że substancję aktywną były silnie działające salicylany, które w organizmie ludzkim są metabolizowane do kwasu acetylosalicylowego, czyli... aspiryny!, noszącej w medycynie nazwę „leku” cudownego. Popularności aspiryny- jako uniwersalnego leku „na wszystko”- nie dorównuje żaden specyfik. Dziennie jej spożycie wynosi 35 000 kg i w Anglii 6000 kg. Analogi aspiryny, np. acetylosalicylan lizyny, stosuje się dożylnie w leczeniu bólów pooperacyjnych i przygotowaniu do zabiegów.

9. PRZYKŁADY INTERAKCJI ASPIRYNY ASA (kwas acetylosalicylowy) i jego pochodne: (ASPIRYN, POLOPIRYNA, UPSARIN, ACARD, ACESAN, BESTPIRIN ITP.). • W połączeniu z alkoholem, zwiększa się ryzyko wystąpienia krwawień z przewodu pokarmowego. • Stosowane łącznie z innymi lekami przeciwbólowymi (ibuprofen, paracetamol, naproxen) zwiększa ryzyko krwawień oraz uszkodzeni śluzówki żołądka. • Substancja ta nie powinna być stosowana u pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. • Pochodne kwasu acetylosalicylowego nie tylko zmniejszają wartość terapeutyczną leków przeciwastmatycznych, ale mogą również wywoływać ataki duszności u osób cierpiących na astmę. • Stosowanie poniżej 12. roku życia w niektórych przypadkach może wywołać tzw. zespół Reye’a, stanowiący zagrożenie dla życia dziecka.

10. ParacetamolParacetamol (acetaminofen) jest jednym z najpopularniejszych leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych dostępnych bez recepty. W praktyce klinicznej po raz pierwszy został zastosowany w1893r., jednak powszechne jego zastosowanie, jako leku dostępnego bez recepty, dotyczy ostatnich czterdziestu lat. Obecnie substancja ta jest podawana we wszystkich grupach wiekowych. Substancję tą zalecają min. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Amerykańska Akademia Pediatrii(APP) jako bezpieczny również dla najmłodszych pacjentów w zwalczaniu bólu i gorączki. Jest obecnie najpopularniejszym z leków przeciwbólowych. Siła działania przeciwbólowego paracetamolu znacznie wzrasta w przypadku jego kojarzenia z kodeiną.

11. PRZYKŁADY INTERAKCJI PARACETAMOLU Paracetamol(APAP, PANADOL, EFFERALGAN, PARACETAMOL, ETORAN ) Nasila działanie niektórych leków nasennych wraz z alkoholem, zwiększa ryzyko uszkodzenia wątroby. Stosowany łącznie z niektórymi lekami przeciwbólowymi zwiększa ryzyko uszkodzenia nerek. Przedawkowanie, np.: na skutek jednoczesnego zażywania różnych preparatów handlowych zawierających w swoim składzie paracetamol, prowadzi do uszkodzenia wątroby.

12. Ibuprofen(IBUPROFEN, IBUPROM, NUROFEN, IBUFEN, IBUM) • Nasila działanie leków przeciwkrzepliwych • W trakcie terapii ibuprofenem spożywanie alkoholu nasila toksyczność leku. • Kwas acetylosalicylowy zmniejsza jego działanie przeciwzapalne i zwiększa ryzyko krwawień z przewodu pokarmowego.Metamizol (PYRALGINUM) • ze względu na silne właściwości uczulające powinien być stosowany ostrożnie, zwłaszcza u dzieci i osób starszych, • Nasila działanie doustnych leków przeciw cukrzycowych, • W okresie ciąży i karmienia piersią stosowanie leku jest zabronione. Fenacetyna (TABLETKI OD BÓLU GŁOWY „Z KRZYŻYKIEM”) • może powodować zależność lekową, • Stosowana przewlekle uszkadza nerki oraz upośledza właściwości hemoglobiny. • Substancja ta ze względu na właściwości uzależniające oraz znaczną toksyczność w wielu krajach została wycofana z obrotu.

13. Ketanol i Ketanol Forte • Niesterydowy lek przeciwzapalny, należy do grupy pochodnych kwasu prioponowego, wykazuje również działanie przeciwbólowe. Lek wydawany jest na receptę z zalecenia lekarza. • Zastosowanie ketanolu: • choroby reumatyczne, • zwyrodnienie stawów, • zesztywnienie kręgosłupa, • gościec, • bóle korzonkowe, • bardzo silne i silne bóle różnego pochodzenia • choroba nowotworowa • Ketanol może maskować rozwój ostrej infekcji albo choroby.

14. Po stosowaniuketonalu mogą wystąpić : • zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (niestrawność, nudności, wzdęcia, bóle brzucha, biegunka lub zaparcia), • ból głowy, • występują skórne reakcje alergiczne. • Natomiast rzadko ale u niektórych spotykane są: : wymioty, brak łaknienia, zapalenie jamy ustnej, zawroty głowy, bezsenność, zaburzenia psychiczne. • Już po jednej dawce ketonal zostawia ślad w szpiku i ma działanie na układ nerwowy. • Ketonal w połączeniu z alkoholem powoduje utratę kontroli nad organizmem: zaniki pamięci, oszołomienie oraz utratę świadomości. • Ketonal to silny środek przeciw bólowy który po przedawkowaniu uszkadza mózg i wątrobę ale również układ nerwowy i obwodowy. Może doprowadzić do padaczki jak również i do śpiączki

15. Tramal ( chlorowodorek tramadolu) jest syntetycznym lekiem przeciwbólowym. Wykazuje także działanie uspokajające, przeciwkaszlowe. Ma działanie 5 do 10 razy słabsze od morfiny. Jest stosowany w leczeniu ostrych i przewlekłych bólów np. bólów nowotworowych, zawałowych, pourazowych, pooperacyjnych, a także bólów na tle stanów zapalnych oraz w uśmierzaniu nerwobólów. Lek przeznaczony jest dla dorosłych i dzieci powyżej 14 roku życia. Występuje najczęściej w postaci kapsułek, roztworu do wstrzykiwań, kropli doustnych, czopków doodbytniczych. Jest to silny lek z grupy opioidów i jak inne tego typu środki szybko może wywołać uzależnienie zarówno fizyczne jak i psychiczne.

16. Stosowanie Tramalu może również wywołać szereg działań niebezpiecznych jak: • osłabienie, • stany splątania, • trudności w zasypianiu, • bóle i zawroty głowy, • suchość w ustach, • zaburzenia w oddawaniu moczu, • objawy niepożądane ze strony układu krążenia: niemiarowe bicie serca, przyspieszenie czynności serca, • uczucie osłabienia, • duszność i omdlenia. • Ponieważ tramalpowoduje uzależnienie, po odstawieniu mogą wystąpić objawy abstynencyjne, takie jak pobudzenie, lęk, nerwowość, bezsenność, nadmierna aktywność ruchowa, drżenie, objawy majaczeniowe, objawy żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, biegunki, bóle brzucha, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, tachykardia, zapaść naczyniowa, bóle mięśni i stawów, drgawki.

17. Metody naturalne zamiast tabletki ? Jeżeli tak to jakie?

18. Gimnastyka – ćwiczenia relaksujące, rozciągające, rozluźniające, wzmacniające mięśnie dobrane przez specjalistę rehabilitacji. Bierną formą gimnastyki jest terapia manualna – terapeuta wprawia w ruch stawy i mięśnie. Kinezyterapia zwiększa siłę i zmniejsza napięcie mięśni, poprawia zakres ruchu i działanie układu nerwowego (bóle kręgosłupa, stawów, głowy). Fizykoterapia wykorzystuje różne bodźce fizyczne (prądy impulsowe oraz prąd stały, pole magnetyczne, ciepło, zimno, właściwości fizyczne wody, promieniowanie świetlne), by poprawić ukrwienie, zmniejszyć napięcie mięśni i uśmierzyć ból. Zabiegi wybiera lekarz (bóle przeciążeniowe, zwyrodnieniowe, reumatyczne kręgosłupa i stawów, mięśniowe, nerwobóle, urazy). Ulgę przyniesie ciepła kąpiel w wannie, jacuzzi, seans w saunie.

19. Terapia plastrami (kinesiotaping) – nowa metoda. Przeszkolony terapeuta okleja wybrane miejsca taśmami o specjalnej strukturze, które oddziałują na receptory bólu, układ limfatyczny, mięśnie, stawy (przynosi ulgę przy każdym bólu z powodu dysfunkcji układu mięśniowo-stawowego). Aromaterapia – najlepsze efekty daje stosowanie mieszanek olejków do masaży i kąpieli, a w bólach miejscowych przykładanie kompresów. Bóle głowy i migreny leczy się inhalacjami, w bólach kręgosłupa, mięśni pomoże ciepła kąpiel z olejkiem rozmarynowym, majerankowym, w nerwobólach – z olejkiem geraniowym, bazyliowym, na migrenę – inhalacje z olejkiem bazyliowym, grejpfrutowym, lawendowym, a na napięciowe bóle głowy – inhalacje z olejkiem lawendowym i eukaliptusowym.

20. Ziołolecznictwo – napary łagodzą skurcze naczyń, mają działanie uspokajające, rozluźniające (bóle miesiączkowe – kozłek lekarski, mięta, nagietek, rozmaryn, bóle brzucha – korzeń mniszka lekarskiego, ziele dziurawca, bóle mięśniowe – imbir, migrena – złocień maruna, nerwobóle – papryka). Joga przynosi wewnętrzną harmonię, rozluźnia, uśmierzając ból (menstruacyjny, reumatyczny, ból głowy). Medytacja zwalnia metabolizm, osłabia napięcie mięśniowe, relaksuje (bóle głowy, twarzy, pleców, szyi, ramion, brzucha).

21. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Prezentację przygotowałamgr Hanna Mrozek