Орындағандар : Ерікті орта мектебінің химия пәні мұғалімі: Карабекова С.А Алматы 2014 жыл

1. Жоба жұмысының тақырыбы: МеталдартақырыбындаPISA тапсырмаларын бере отырып, оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту. Орындағандар: Ерікті орта мектебінің химия пәні мұғалімі: Карабекова С.А Алматы 2014 жыл

2. Жобаныңмақсаты: оқушылардыңғылыми-жаратылыстанусауаттылығындамытумақсатында  PISA бағдарламасытапсырмаларынорындауарқылы,алғанбілімдерінкүнделіктіөмірдепайдалану. Оқыту тиімділігін арттыру, тыңдау, көру, талдау, жинақтау ойлау, ынтаны қабылдау, дағдылану қабілетін арнайы жасалған оқу және танымдық жағдайлар арқылы дамыту.

3. Жобаның міндеті : • Оқыту үрдісінде теориялықматериалдардыоқып-зерттеуоқушылардың ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мәдениетін дамыту, сөздік қорын молайту, сауаттылыққа баулу, жекетұлғағабағытталғанбелсендіоқыту. • Оқушылардың ой-пікірін қалыптастыру, танымдылығын, сабаққа деген мотивациясын дамыту, материалистік көзқарасты қалыптастыра отырып, сөйлеу тілін, ой жүйелеу шеберлігін дамыту; • PISA талаптарынасәйкестапсырмалардысынитұрғыдаойлатаотырып, АКТ-мен орындату

4. Күтілетіннәтиже:1.Алдына қойғанмақсатына жете алатын, өздеңгейін, мүмкіндігін, іскерлігінбіліпқанақоймай, өзбетіменізденісдағдыларынқалыптастыратынтұлға.2.Қызығушылығын арттыраотырып ой-өрісіндамыту. 3.АКТ-ны меңгерген, шығармашылтұлғақалыптасу.

5. Жобаның өзектілігі: Қазіргі уақытта дүниежүзілік білім беру кеңістігіне ену мақсатында баланы тұлғалық дамуына бағытталған жаңа оқыту технологияларын, халықаралық зерттеу әдістерін пайдалану ең көкейкесті мәселенің бірі болып табылуда. Соның ішінде бүгінгі жас ұрпақты тәуелсіз, бәсекеге қабілетті, дарынды, шығармашыл, кез келген проблемалық ситуацияларды шешуге даярлау мақсатында PISA халықаралық зерттеуде ролі өте зор.

6. Сабақтың мақсаты: Металдар тақырыбын түсіндіре отырып, тақырыптың өзектілігін ашу

7. Тақырыптың міндеті: • Металдар туралы тақырыпты кең көлемде талдай отырып,игеру. • Сабаққа деген қызығушылығын арттыру • Оқушының табиғат байлықтарын бағалауға және тиімді пайдалануға тәрбиелеу

8. Қызығушылықтыояту. «Ой қозғау» стратегиясы.(Оқушыларға Қ. Мырзалиевтің «Менделеев кестесі» өлеңіноқиотырып, оқушыларданөлеңденеше металл элементтіңатыаталатындығын табу жөніндетапсырмаберіледі) Балалықпенбайқамаппын, олкездердеаңғалмын, Менделеев кестесінеқараптұрыптаңқалдым.Таңқалдым да ойғашомдым, жасырамыннесіне,Химия емес, осы кестесалдыөмірдіесіме.Кімойлағанформулаларқозғайдыдепшеріңді,Ұядағыәр элемент біртағдырбопкөрінді.Анауемес, мынауемес – титан болу сырың ба?О, жасаған! Титан неге жиырмаекіншіорында?Темірдейдепмақтаушыедік, Темірдің де кезіөткенКезіөтпесе, тұрармаеді 26 - шыкезекте.Былқетпейтінсабырлы да, салмақтыболғасын,Тоғызыншықатарғаәреңілігіптіқорғасын.

9. Ал орнынсұрама сенАйтуға оны ұяламСығалайдыолбейшараақырғыбірұядан. элементтерішінде де қаттысірә, қақтығыс,Шылапшындықмысыңнан да тұркейіндеуақкүміс.КүмісдеймізКүмістің де өміремесөмірі –Екіншіемес,Үшіншіемес –Қырықжетіншінөмірі.Қалайсағанұнаймабұл?Ұнасаегер, ал тыңда:Жүлделіорынтимейқалған платина,Алтынға!Жетпіссегіз,Жетпістоғыз –ЕкеуініңкезегіЕкеуі де жаратқаннанбірқиянатсезеді.Тас - талқаныншығарғысыкелгендейбіршетінен,Платина сұп - сұрболып, қанышыққанбетіненҚұрметті тор тимесеегершынасылда бар маайып?Өзорынынкүте - күтекеткен алтын сарғайып

10. «Берилий»  «Темір» «Алтын» Топқа бөлу Берилий- тәттідегенмағынаныбереді, әсіресеберилийғарыштаөтемаңыздыорыналады, сондықтан да ғарыштаашылмағанқұпиялардызерттеу, оқып-білуміндетіміз.  Алтын- таңғыарайдегендібілдіреді, сондықтан да сендергеәрбірарайлапатқантаңдарыңсәттілікәкелсіндегімізкеледі.  Темір-металл, темірділатынтіліненаударғанда «қамал» дегендібілдіреді, сондықтан да бізқамалдайберікҚазақстанныңазаматымыз. 

11. Жаңа сабақ кезеңі «Білу» «Темір» тобынаРОЫНҚАҒС- қорғасын, свинец, плюмбум Рb 207 «Алтын» тобынаАСПЫН- сынап, ртуть, гидраргирум 201  «Берилий» тобынаАЫҚЙАЛ- қалайы, олово, станум 119 

12. Кімжүйрік? Топ басшыларыныңсайысы. «Темір» тобына ҚыздырылғанFe2O3 арқылысутектіөткізіп, теміралуғаболады. Егер 2,24л сутекжұмсалса, темірдіңмассасынесептеңдер. Реакция өнімініңшығымытеориялықмүмкіндіктің 95%-інқұрайды, практикалықшығымықанша? «Алтын» тобына Массасы 12г Al мен Cu қоспасытұзқышқылыменөңделді. Бөлініпшыққансутек 7,4л (қ.ж) көлемалды. Әрметалдыңқоспадағымассалықүлесінанықтаңдар.  «Берилий» тобына Массасы 15,2г хром(III) оксидіналюминийментотықсыздандырғанда 9г хром түзілді. Хромныңтеориялықпенсалыстырғандағышығымынпроцентпенкөрсет. . 

13. “Миға шабуыл” Топпен жұмыс • І топ: Жалпы металдар жайлы қандай мақал-мәтелдер білеміз? • ІІ топ: Қазақстанның қандай аймақтарында металл өндіріледі? • ІІІ топ: Қазақстан металдар өндіру жағынан нешінші орында?

14. Технологиялық карта

15. Табиғатта металдар қандай күйде кездеседі? Металдар табиғатта Металдар табиғатта қалайыға дейін қосылыстар күйінде кездеседі. Күміс,мыс,қалайы,қорғасын жеке және қосылыс күйінде кездеседі Алтын мен платинаны табиғи күйінде алуға болады Белсенділігі орташа металдар Белсенді металдар Белсенділігі төмен металдар

17. Өнеркәсіпте Ауыл шаруашылығында Медицинада • Өнерде Тұрмыста

18. Таза алтын сарытүсті, соғылғышжәнесозылғышметалл, химиялықинерттіэлемент па? Алтын ұсақұнтақтүріндехлормен, 400 - 650°С фосфорбуыменреакцияласадыма. Бастау «Алтын» латынша«sol» күн деген мағына берема? жоқ жоқ иә иә иә иә жоқ Түрлі алтын заттарды алтын мен мыстыңқұймасынанжасайды, олқұймадакөбінесе 58,3% алтын боладыма? Периодтық кестеде 79 орын алама? Алтын селен қышқылындада ериді, күштітотықтырғышқажатама? жоқ иә иә жоқ жоқ жоқ жоқ жоқ Алтын химиялық активті металл ма? AuCl3гидролизіндеаквоқышқылдapтүзіледі. Алтын Сібірде, Оралдажәне Орта Азия мен Қазақстандадакездеспеймама? иә иә

19. Үстелүстіндегіөрнектелген «Сыр сандықтың» ішіндеәртүрлібілезіктер, сырғалар, сақиналар бой тұмар, күмісбелбеулер бар. Әрбұйымдарғасұрақжазылғанкарточкаларбайланған. Біроқушысандықтағыбарлықбұйымдардыалыпкөрсетеді. Оныңәрқайсысындағысұрақтарғаоқушылардан тез жауапалады. Карточкадасұрақтарнегізіненмынадаймазмұндаберіледі: Сыр сандық 1. Қолыңдағықандайзат?2. Олқандайметалданжасалған?3. Не үшінпайдаланады?4. Қарсыілгекқандайметалдардыңқоспасы?5. Алтын қандайқышқылдаериді?6. Металдардыңкернеуқатарындақайэлементтіңактивтілігіжоғары?7. 23 г металл натрий тұзқышқылыменқосылғандақалыптыжағдайдақандайкөлемсутектүзіледі?8. Натрий гидроксидініңмолекулалықмассасы неге тең?

20. Кальций Кадмий  Калий  Кобальт Кристаллы ниобия Литий Олово Ртуть Серебро Осмий  Магний  Палладий Титан Платина Образец рубидия Никель  Натрий Молибден  Марганец Медный купорос

21. Картамен жұмыс • Суреттерді пайдаланып Қазақстан картасын алып балалардан жауап алу

23. Ежелдехимиктержердежеті металл жетіғаламшарғасәйкескеледідепесептедіолар: Ай – күміс, Күн–алтын, Юпитер – қалайы, Марс - темір, Сатурн – қорғасын, Шолпан–мыс.

24. І топ тапсырмасы «Темір» тобы «Сүттіңсуғаайналуы»  Кальций хлоридіерітіндісіне натрий карбонаты ерітіндісінқосқандаақтұнбатүзіледі, түзілгенақтұнбаға 20%-дықтұзқышқылынқосқанда «ақсүт» қайнап, түссізмөлдірсұйықтыққаайналады. Түсіндірме: кальций хлоридіерітіндісі натрий карбонаыерітіндісіменәрекеттескендеақтүсті кальций карбонаты тұнбағатүседі: CaCl 2+ Na2CO3 = CaCO3 + 2NaClТүзілгентұнбағатұзқышқылынқосқандатұнбаеріп кальций хлориді, су жәнекөміртек(IV) оксидітүзіледі, көмірқышқылгазыныңбөлінуіқайнаудыкөрсеткендегіреакцияныжазу

25. ІІ топ тапсырмасы «Алтын» тобы «Судыңлайлануы» Ізбессуыныңқаныққанерітіндісінекөмірқышқылгазынжібереміз. ЕрітінділайланадыТүсіндірме: кальций гидроксидініңерітіндісіндекөмірқышқыл газы еріп, кальций карбонатыныңақтұнбасытүзіледі: Ca(OH)2 +CO2 = CaCO3 + H2O Ізбессуыкөмірқышқылгазының бар екендігінанықтайтыниндикаторды табу.

26. ІІІ топ тапсырмасы «Берилий» тобы «Мыстыңтүсіқандай?»Сынауықтың1/3 көлеміне этил спиртінқұйылады. Маспластинкасынқысқышпеналып, оны жалынғаұстаймыз.Мыспластинкасықарайғансоң, жалыннаналып, спирт құйылғансынауыққасаламыз. Пластинка ашыққызылтүстүзеді. Түсіндірме: мыс пластинкасынқыздырғандаоттекпенәрекеттесіп мыс(II) оксидінтүзеді: 2Cu + O2 = 2 CuOМыс(II) оксидіспиртпенәрекеттесіп альдегид және…… түзіледі.Олқандай металл?СH3-CH2OH + CuO = CH3-COH +H2O + Cu 

27. «Жинақтау» Мақал-мәтелдер.Алмасқылышшығама?Негізіжасық………. темірденҚаншажуса кете ме, Қап-қаратүскөмірден?Таңсықнәрсе – ………………… , күмісте алтын даЕңқымбат-ау ұстамдылыққалпында. ………… қайнаудашынығады, Болат Батыр – майдандашынығады.

28. ЖұмбақтарЖезқораныңішінде, Темірқұлынкісінеп.Қайтакеліпісіне, Кіріседікісікөп. (Қоңырау)Мыс құлақты, жүзтісті, Жүзінебір – ақізтүсті. (Ара)Ақтүйірайналады, орынтаппай, Жүгіргендей су бетіненорынжақпай.Аздансоңсуғасіңіпжоқболады, Оқушым, ойланыпкөр, қойматаппай. (металл натрий)

29. Бағалау Топтық бағалау

30. Үйгетапсырма:Металдардықолдануаясында эссе жазу

31. Пайдаланылған әдебиеттер «Жалпы химия» Бірімжанов «Химиктер әлемі» Р.Уинстон Ғаламтор желісінен

32. Назарларыңызға рахмет!