Meertaligheid en Taalpolitiek in België

1. Meertaligheid en Taalpolitiek in België Claudia Queren Monika Risthaus Nadine Wegener Sabine Yündem

2. Overzicht: • Geschiedenis van de Nederlandse taal in België - Sabine - • Indeling van het land in gewesten en gemeenschappen - Claudia - • Taalgrens, taalpolitiek en de Vlaamse Beweging - Nadine - • Wat zijn faciliteitengemeenten? - Monika -

3. Het Congres van Wenen (1814/15) http://nl.wikipedia.org/wiki/Afbeelding:Congresso_di_Vienna.png

4. Het Koninkrijk België in 1831

5. Geschiedenis van de taal in Belgiëvanaf 1815 • 1867: Eerste taalwet • 1898: De Gelijkheidswet erkent het Nederlands als nationale taal van België naast het Frans • 1962/63: Wetten leggen de Nederlands-Franse taalgrens vast als een onaantastbare administratieve & bestuurlijke grens • 1968/69: Splitsing van de Leuvense en de Brusselse universiteit in een Franse en een Nederlandse afdeling • 1970: Eerste staatshervorming • 1980: Tweede staatshervorming • 1988/89: Derde staatshervorming • 1993: Vierde staatshervorming

6. De federale staat België

7. Procentuele verdeling van de meertaligheid Bron: Harenberg Staatenlexikon, 2000

8. De Bestuursniveaus • Binnen het kader van hun bevoegdheden hebben alle drie de permissie om internationale verdragen te sluiten en goed te keuren Bron: Berghe, M. Van den (uitg.). Federaal België. Brochure bij het didactisch pakket over de Staatshervorming. Brussel 2002

9. De Vlaamse Gemeenschap (1) • bevoegdheden in de Vlaamse provincies en in de Brusselse gemeenten ten aanzien van de Nederlandstalige instellingen • Één Raad en één Regering oefenen zowel de gewestelijke als de gemeenschapsbevoegd-heden uit Bron van de kaart: www.belgium.be

10. De Franse Gemeenschap (2) • in het Frans: Communauté FranÇaise • is bevoegd in het Franse taalgebied en heeft een aantal specifieke bevoegheden in de Brusselse gemeenten met betrekking tot de Franstalige instellingen • Franse Gemeenschapsraad en –regering Bron van de kaart: www.belgium.be

11. De Duitstalige Gemeenschap (3) • is bevoegd in het Duitse taalgebied, dat is het grondgebied van een aantal gemeenten in de provincie Luik • heeft eveneens een eigen Raad en Regering, maar het aantal leden is minder groot Bron van de kaart: www.belgium.be

12. De bevoegdheden van de gemeenschappen • Culturele aangelegenheden • Persoonsgebonden aangelegenheden • Onderwijs • Gebruik van talen • Bestuurszaken • Onderwijs • Sociale betrekkingen tussen werkgevers en -nemers

13. De drie GewestenBron: www.belgium.be

14. Afsluitende samenvatting • De drie gemeenschappen beantwoorden aan de culturele verschillen in België • De bevoegdheden van de gewesten zijn gebonden aan het grondgebied en de economie • De federale Staat is verantwoordelijk voor het algemeen belang van het land (financiën, justitie, leger, sociale zekerheid, enz.) • Regeringen: zes, geen zeven! Complex rijkssysteem Bron van het wapen: http://nl.wikipedia.org/wiki/Afbeelding:Belgium_coat_of_arms_large.png

15. Taalgrenspolitiek en taalwetten • vanaf 1814 krijgt de taalgrens onder Wilhelm I voor de 1ste keer administratief belang • lager onderwijs is het belangrijkste middel • in de jaren dertig worden drie grote nieuwe taalwetten uitgevaardigd: • 28 juni 1932 wet op het taalgebruik in de administratie • 14 juli 1932 wet op het taalregime in het lager middelbaar onderwijs (regionaliteitsprincipe) • 15 juni 1935 wet op taalgebruik in rechtszaken • wettelijke grens: taalgrenslijn volgens de wet van 8 november 1962 treed 1 september 1963 in werking

16. Taalwetgeving in het onderwijs • 15 juni 1883: taalwet op het officiële middelbaar onderwijs • 4 mei 1910: wet op het vrije middelbaar onderwijs • 19 mei 1914: voertaal = onderwijstaal • 31 juli 1923: „wetvoorstel-Nolf“ • 5 april 1930: afkondiging wet op volledige vernederlandstaliging van de Gentse Universiteit • 14 juli 1932: streektaal = onderwijstaal • 8 nov. 1962: vastlegging taalgrens • 5 juli 1963: nieuw taalcompromis

17. Bereikte doelen van de Vlaamse Beweging • tot 1900 herkenning van het Nederlands als overheidstaal • „Vlaamiseering“ van de Universiteit van Gent • taalwetten van 1932 • 1962/63 vastlegging van twee homogene taalgebieden

18. Literatuurlijst: • Berghe, M. Van den (uitg.). Federaal België. Brochure bij het didactisch pakket over de Staatshervorming. Brussel 2002 • Harenberg Staatenlexikon. Die Geschichte aller Staaten im 20. Jhdt. Dortmund: Harenberg. 2000 • Lanotte, Johan Van de e.a. België voor beginners. 6e volledig bijgewerkte druk. Brugge: die keure. 2003 • Reinsma, Riemer. De kartelrand van het Vlaams. Een wandeling langs de Belgische taalgrens. In: Onze Taal. 74ste jaargang. nr. 6. juni 2005 • Voogd, Christophe de. Geschiedenis van Nederland. Vanaf prehistorie tot heden. Amsterdam: Arena. 2000 • Witte, Els e.a. Sprache und Politik. Der Fall Belgien in einer historischen Perspektive. Brussel: VUB University Press. 1999 Internet: • http://membres.lycos.fr/vlbvlr/page11nl.html? (november 2005) • www.belgium.be (november 2005)