390 likes | 679 Views
Renal Anemi Nedenleri-Sonuçları. Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı. TND Renal Anemi Çalışma Grubu Sürekli Eğitim Toplantısı İstanbul, 5 Nisan 2008. Sunu hedefi. Kronik böbrek hastalığı anemisinin mekanizmalarını fizyopatolojisini
E N D
Renal AnemiNedenleri-Sonuçları Dr. Şehsuvar Ertürk Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Nefroloji Bilim Dalı TND Renal Anemi Çalışma Grubu Sürekli Eğitim Toplantısı İstanbul, 5 Nisan 2008
Sunu hedefi Kronik böbrek hastalığı anemisinin • mekanizmalarını • fizyopatolojisini • klinik sonuçlarını bilmek
Sunu planı • Renal anemi tanım, sıklık, belirleyiciler • Normal eritropoez ve KBH’de durum • Fizyopatolojik ve klinik sonuçlar
Renal anemi Erkek Hb < 13.5 g/dL Kadın Hb < 12 g/dL
Bright-1836 Anemia is a characteristic manifestation of chronic kidney disease
Tarihçe • Bright 1836 Üremi-Anemi • Carnot-Deflandre 1906 Hemopoietine • Miyake 1977 Pürifikasyon • Lin/Jacobs 1985 Gen klonlanması rHuEPO • Winearls/Escbach 1986-87 Klinik uygulama Renal anemi tedavisinde devrim (!?)
KBH’de Anemi prevalansı • 1.058 hasta, ortalama yaş 66 yıl. • KBH (prediyaliz) Evre 3 4 5 %16 %32 %51 De Nicola L, et al (TABLE in CKD Study Group). Kidney Int 69:538-545, 2006
KBH’de aneminin belirleyicileri • Yaş • Cinsiyet (kadın) • Diabetes mellitüs • Kalp yetersizliği • GFR düşüklüğü • Proteinüri
KBH’de 5 yıllık izlem sırasında Hb düzeyinde değişim: (A) Albümin atım hızına göre (B) Başlangıç GFR’ye göre Thomas MC, et al. Am J Kidney Dis 48:537-545, 2006
Eritropoez Pluripotent Stem Cell BFU-E CFU-e Pronormoblast Normoblast Retikülosit Eritrosit IL-3, IL-6, IL-11 GM-CSF, IL-3 IGF-1 EPO EPO …….… ……… ……..
Kemik iliği-normal eritropoetik ada Sieff CA. UpToDate 16.1, 2008
Hipoksi / HIF-a / EPO Sieff CA. UpToDate 16.1, 2008
EPO Reseptör aktivasyonu Dimerizasyon Transfosforilasyon Fosforilasyon Protein (Scr homology 2) bağlanma noktaları oluşumu Lacombe C, Mayeux P. Nephrol Dial Transplant 14(Suppl 2):22–28, 1999.
EPO-biyolojik etki Singh AK. The Newer Erythropoietins. ASN Renal Week - November 2006
KBH’de aneminin etyolojisi • Kemik iliği baskılanması EPO eksikliği/EPO direnci İnflamatuvar sitokinler Apopitoz, eritroid öncülerde azalma ACEi/ARB • Demir eksikliği Malnutrisyon Absorpsiyon azalması GIS kayıpları (ASA, NSAID) İatrojenik (kan örneklemeleri) • Hemodilüsyon (su ve sodyum birikimi) Rao M and Pereira BJG. Kidney Int 68:1432-38, 2005 Lewis BS, et al. Nephrol Dial Transplant 20(Suppl 7):vii3-6, 2005
Hematokrit-Epo düzeyi ilişkisi Sieff CA. UpToDate 16.1, 2008
Eritropoez - negatif düzenleme T lenfositler (CD8-supresor) eritropoetik aktiviteyi baskılar • Hücre-hücre etkileşimi • Sitokinler CD3/IL-2/IFN-g CD2/LFA3 TNF-a/IL1-a
rHuEPO direnci sebepleri • Demir eksikliği • Vit B12 eksikliği • Folik asit eksikliği • Diyaliz yetersizliği • Sekonder hiperparatiroidizm • Alüminyum intoksikasyonu • İnfeksiyon/İnflamasyon/Malnutrisyon • ACEi/ARB’ler • Genetik özellikler?
Hemodinamik (Kardiyak output artışı) Sistemik arteriyel dilatasyon TPR azalışı Afterload azalışı Atım volümü artışı Kan viskozitesi azalışı Venöz dönüş artışı Preload artışı Sempatik aktivasyon Kalp hızı artışı Non-hemodinamik (O2) EPO oluşumu artışı (!) 2,3-DPG artışı Anemiye bağlı kronik hipoksemiye yanıtlar
Yeni kardiyovasküler ve renal risk faktörleri • Anemi • Hiperfosfatemi ve SHPT • Hiperhomosisteinemi • C-reaktif protein • Proinflamatuvar sitokinler • Sempatik aktivite artışı • Endotelyal disfonksiyon (NO/ADMA) Zoccali C. Kidney Int 70:26-33, 2006
Aneminin olası sonuçları Anemi Egzersiz kapasitesi Koagulasyon İmmün yanıt Kognitif fonksiyon Seksüel fonksiyon İştah/Nutrisyon Yaşam kalitesi Büyüme-gelişme Depresyon Anjina pektoris Sol ventrikül hipertrofisi Kalp yetersizliği Miyopati Renal hasar progresyonu Ölüm Gomez JML, Carrera F. Kidney Int 61 (Suppl 80):S39-S43, 2002
Epo-renal hasar progresyonu Rossert J, et al. Kidney Int 68(Suppl 99):S76-S81, 2005
Anemi-progresyon(RENAAL/post-hoc analiz) Başlangıç Hb düzeyine göre SDBY gelişme riski. Hastalar: DM Tip 2, aşikar nefropati. Shahinfar S, et al. Kidney Int 67(Suppl 93):S48-S51, 2005
Aneminin sonuçları(KKY - 1,061 hasta) Hb 1g/dL Mortalite 13% Horwich TB, et al. J Am Coll Cardiol 39:1780-86, 2002
Aneminin sonuçları(KBH-prediyaliz) • 246 hasta, 12 ay izlem SVKİ’de >20% artış Hb 0.5 g/dL OR 1.32 • 853 hasta Mortalite ve SDBY gelişimi Hb<12 g/dL 1.97 Hb<11 g/dL 2.57 Levin A, et al. Am J Kidney Dis 27:347-54, 1996 Kovesdy CP, et al. Kidney Int 69:560-64, 2006
Aneminin sonuçları(SDBY) • 93.087 hasta (mortalite) Hb<10 g/dL HR: 1.64 Hb 12-13 g/dL HR: 0.79 Roberts TL, et al. Nephrol Dial Transplant 21:1652-62, 2006. • 432 hasta Hb 1 g/dL Mortalite 14% Foley RN, et al. Am J Kidney Dis 28:53-61, 1996.
Aneminin sonuçları(SDBY) • Hemodiyaliz hastalarında uzun dönemde sol ventrikül kitlesi artışının bağımsız belirleyicisi Ertürk S, et al. Nephrol Dial Transplant 11:2050-2054, 1996. Kutlay S, et al. Am J Kidney Dis 47:485-492, 2006.
Aneminin klinik sonuca etkisi 1 Milyon Medicare bireyi, yaş>67y 1-yıllık mortalite: Anemi % 8 KBH % 8 KKY %13 Hiçbiri % 4 Hepsi %23 Herzog CA, et al. J Card Fail 10:467-72, 2004
Hemoglobin düzey değişimi % 40 30 20 10 0 N 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 1.5 2.5 5.1 Hb değişim sıklığı Hb değişim düzeyi, g/dL Fishbane S, Berns JS.Kidney International 68: 1337–1343, 2005
Hemoglobin düzey değişimi nedenleri • Hedef hemoglobin aralığının dar olması • Ani rHuEPO doz değişiklikleri • Demir tedavisi dozu • Hastaneye yatış gerektiren akut hastalıklar
Hb düzeyi değişimi-klinik sonuç (SDBY) 54,328 insidan HD hastası Hb<11.0 g/dL; 0-1-2-3 ay • Hastaneye yatış RR 1.70,95% CI 1.63-1.76 • Ölüm RR 2.48,95% CI 2.28-2.69 Ishani A, et al (Chronic Disease Research Group). Nephrol Dial Transplant. 2007 Dec 8 (Epub ahead of print).
Hb hedefine geç ulaşmak-klinik sonuç • 29,131 HD hastası • %36 hasta > ortalama süre (1.3 ay) • Hastaneye yatış RR 1.15, 95% CI 1.12-1.19 • Ölüm RR 1.26, 95% CI 1.20-1.33 Ishani A, et al(Chronic Disease Research Group). Nephrol Dial Transplant 22:2247-55, 2007.
Ekonomik yön • Anemik ve anemik olmayan hastaların maliyet farkı: (Amerikan Doları/hasta/yıl) KKY 29.511 KBH 20.529 Kanser 18.418 Ershler WB, et al. Value Health 8:629-38, 2005
Ülkemizde durum • Anemik ve anemik olmayan hastaların maliyet farkı 25,000 YTL/hasta/yıl • Ülkemizde ESA kullanımı HD %59.8 SAPD %55.4 • Ülkemizde SDBY hastalarında ESA’lara yapılan harcama >150 Milyon YTL/yıl
Dünyada durum • 1.353 hasta, KBH Evre 3-5 Anemiklerin %78’i EPO almıyor. De Nicola L, et al (TABLE Study Group). Kidney Int 69:538-45, 2006. • 24.778 hasta, yaş>67 Diyaliz öncesi 2 yıl içinde anemiye yönelik test <50% Kausz AT, et al. J Am Soc Nephrol 16:3092-101, 2005. Anemi yeterli tedavi edilmemektedir
Renal anemi tedavisinin olası yarar ve riskleri Yarar Egzersiz kapasitesi artışı Yaşam kalitesi artışı Progresyon yavaşlaması SVKİ azalışı ? Hastaneye yatış azalışı Sağ kalımda artış Risk Hipertansiyon Tromboz Mortalite artışı ?
Sonuç • KBH’li hastalarda aneminin temel sebebi EPO eksikliğidir. • Anemi KBH’nin erken evrelerinde başlar ve sıklığı zamanla artar. • KBH’li hastalarda anemi önemli bir morbidite ve mortalite sebebidir. • Tedavinin klinik sonuçlara etkisine ilişkin daha fazla çalışmalara gereksinim vardır.