1 / 39

BELLEK

BELLEK. Prof Dr Süheyla ÜNAL. Bellek. Sinir ağları aracılığı ile kolaylaştırılmış yollar Bireyin ihtiyacı olduğu bilgiyi zihnindeki depodan çağırıp, kullanabilmesi. Bellek. Kodlama ( bilginin kaydı) Depolama ( bilgiyi düzenleme ve saklama) Geri çağırma

will
Download Presentation

BELLEK

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. BELLEK Prof Dr Süheyla ÜNAL

  2. Bellek • Sinir ağları aracılığı ile kolaylaştırılmış yollar • Bireyin ihtiyacı olduğu bilgiyi zihnindeki depodan çağırıp, kullanabilmesi

  3. Bellek Kodlama (bilginin kaydı) Depolama (bilgiyi düzenleme ve saklama) Geri çağırma (bilgiyi anımsama ve tanıma)

  4. Kodlama • İnsanlar bilgiyi hedef materyal bağlamında kodlarlar • Fiziksel benzerlik • Duygusal benzerlik • Anlayış benzerliği (çocukluk amnezisi, madde etkisi altındaki yaşantılar) Tulving (1983)

  5. Kaydetme • Ayrıntılandırmak-Varolan bilgiye yenibağlantılar aracılığı ile yeni bilgilerin eklenmesi • Düzenlemek- İyi düzenlenmiş ve sınıflandırılmış bilgi daha kolay öğrenilir ve hatırlanır • Bağlam-fiziksel ve duygusal yönleri olan bilgi daha kolay öğrenilir ve hatırlanır

  6. Kaydetme • Sinaptik öğrenme (uyarılabilirlikte değişme) • Glutamat • NMDA reseptörleri (Ca++ kanalları), postsinaptik değişiklikler • NOS -> NO -> retrograd haberciler -> presinaptik değişiklikler • BDNF • CREB

  7. Kaydetme-depolama • Kısa süreli öğrenme Ca2+ sinyalinde ve sinatik vezikül havuzundaki değişiklikle oluşur • LTP ve LTD günler ve haftalarca etkisi devam eder • Gen ekspresyonu ve protein fosforilasyonu ile ilişkilidir

  8. Kaydetme • Postsinaptik nöron BPAB (Back-propagating action potential) ile depolarize olduğunda NMDA reseptörleri açılır ve presinaptik nörondan glutamat salınır • Glutamat NMDA reseptörlerini etkinleştirir ve hücre içine Ca2+ girişi olur AMPA reseptörler NMDA res BPAB AMPA res artışı

  9. LTP • Ca2+ girişi için presinaptik ve postsinaptik aktivitenin eş zamanlı olması gerekir • Ca2+ girişi kinazların aktivasyonunu başlatır

  10. CREB Cyclic AMP response element binding protein • CREB fosforilasyonu LTP’nin anlaşılmasında anahtar olabilir • CREB belirli bir konsantrasyona ulaştığında kalıcı olarak dönüşür

  11. LTP • Hücre iskeletini oluşturan proteinler yeniden düzenlenir • RNA transkripsiyonu membran reseptör proteinleri sentezi gerçekleşir • Protein üretimi nöronlar arasında yeni sinapsların oluşumuna yol açar • Zamanla kullanılmayan sinapslar kaybolur, kullanılanlar stabilleşir • Sinapstaki değişim stabilize olur

  12. LTP-LTD

  13. NMDA receptor NMDA receptor complex

  14. Yapısal plastisite Visualization of new spine growth after LTP

  15. Kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarım

  16. Kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarım • Anılar yeterince etkili iseler kalıcı bellek izlerine dönüşürler • Tekrarlar bilginin KSB’’ten USB e aktarımını kolaylaştırır • Beyin yeni bilgileri tekrarlama eğilimindedir (rüyalar-duyusal yaşantıların konsolidasyonu) • Konsolidasyon sırasında yeni anılar benzeri tipteki eski anılarla bağlantılı olarak depolanır

  17. Hatırlama • Yakında oluş • Sıklık • Bağlantı • Düzenleme • Dışlaştırma • Dizinin başında ya da sonunda olmak

  18. Bellek anatomisi

  19. Hippocampal model • Hipokampal yapılar epizodik bellek ile ilişkilidir • Yenilik arayışı sırasında depolama ve hatırlama arasında şift oluşur

  20. Parahippocampal model • Epizodik bellek • Duyusal bütünleştirme • ‘Nesne’ & ‘bağlam’ girdileri • Geri çağırma mekanizmaları • Serbest çağrışım • İpuculu çağrışım • Tanıma Hippocampus Entorhinal cortex Perirhinal cortex Postrhinal cortex Unimodal and polymodal association areas (frontal, temporal, and parietal lobes)

  21. Modal bellek modeli visual auditory e.g., current goals consciousness. e.g. ,knowledge skills,beliefs (msn) Yıllar, yaşam boyu (dak) (Atkinson & Shiffrin, 1968,1971)

  22. Bellek sistemleri Duyusal bellek Süre:Milisn Kapasite:Sınırsız Kısa süreli bellek (KSB) Süre: saniyeler Kapasite: 7  2 bit Uzun süreli bellek (USB) Süre: Görece kalıcı Kapasite: Sınırsız

  23. Duyusal bellek • Duyusal bilgilerin izlerinin kaydedilmesi • Dikkat ya da yorum olmaksızın otomatik oluşur • Bilinçdışıdır • Her duyu için farklı duyusal bellek depoları sözkonusudur • Görme (Iconikbellek) (Sperling 1960) • İşitme (Eko belleği) • Dokunma • Koku • Tat

  24. Duyusal bellek • İşlevi: • Duyusal bilgiyi Retain all the sensory input to that sensory system long enough for: • Bilinçdışı mental süreçler tarafından analiz edinceye kadar • Dikkat süreçleri aracılığı ile işlem belleğine aktarılıncaya kadar • Kapasite: • Büyük • Süre • Kısa (görüntü için 1sn, ses 4 sn)

  25. Kısa süreli bellek • Processing component through which current, conscious mental activity occurs • Two interrelated functions • temporary information storage • process information

  26. Çalışma belleği • Function: • Workplace of the mind: CPU Analogy • Conscious / active processing of information • Capacity: • Limited: 7 +/- 2 (E.g., try to remember the following string:7 1 6 5 3 8 9) • Duration: • Short (~30s) • Flow of conscious thought: • Amount of information that flows through is large

  27. Baddeley & Hitch’s model Central executive Attentional system, limited capacity, modality free Articulatory loop Verbal rehearsal system, time based capacity, ‘inner voice’ Visuo-spatial sketchpad Visual rehearsal system, limited capacity, ‘inner eye’ Primary acoustic store Sound based system, limited capacity, ‘inner ear’

  28. Çalışma belleği Episodic Buffer Visual Cache Inner Scribe Inner Speech PERCEPTION (Logie, 1995; 2003; Baddeley, 2000)

  29. Uzun süreli bellek • Daha önceki yaşantılar, bilgi ve anılar • Bilinen her şeyin temsil edildiği yer • Bilginin pasif depolandığı yer • Kapasite: sınırsız • Süre: yaşam boyu

  30. Uzun süreli bellek Squire & Zola, PNAS, 1996

  31. Eksplisit Implisit Amaçlı, istemli İstemsiz Çabaya dayalı Çabasız, otomatik Anımsama İlk öğrenme Tanıma Yeniden öğrenme

  32. Deklaratif bellek yapıları • Hippocampus and the amygdala, both limbic system structures • Specific areas of the thalamus and hypothalamus of the diencephalon • Ventromedial prefrontal cortex and the basal forebrain

  33. Eksplisit bellek • Epizodik bellek • İleriye dönük • Geriye dönük • Semantik bellek-düzenlenmiş bilgi • Kavramlar • Önermeler • Sınıflandırmalar • Şemalar • İmajlar

  34. Epizodic  Semantik • Olaya ilişkin anılar anlam belleğinin kapısını oluştururlar • Herşey olaya ilişkin anı izleri iel başlar • Epizodik anılar semantik bilginin anlaşılmasında kullanılabilir • Semantik bilgi epizodik anıların oluşmasını kolaylaştırabilir

  35. İmplisit bellek • Priming- USB’deki anıların duyu girdileri ile aktivasyonu • Kavramsal priming-anlamla bağlantı • Algısal priming-formla bağlantı • Prosedural bellek • Koşullanma

  36. İmplisit bellek DENTATE GYRUS PARA-HIPPOCAMPAL CORTEX ASSOCIATION/ SENSORY AREAS (FRONTAL, TEMPORAL, AND PARIETAL LOBES) ENTORHINAL CORTEX HIPPOCAMPUS CA1 AND CA3 PERIRHINAL CORTEX SUBICULUM

  37. İşlem belleği-prosedural bellek • Beceri, alışkanlık, bilginin kullanımı ile ilgili bilgileri kapsar • Sözel değildir ve bilinçdışıdır • Bazal gangliyonlar uyaran ile motor tepki arasında otomatik bağlantı kurulmasını sağlar Corpus striatum Premotor ve motor korteks

  38. Koşullama • Kortikal sistemler (priming) • Amigdala (korku koşullaması) • Serebellum (Göz kırpma koşullaması) Korteks Striatum

  39. Tek yönlü hiyerarşi İşlem belleği Semantik bellek Epizodik bellek

More Related