120 likes | 630 Views
SOSYOLOJİDE KURAMSAL DÜŞÜNCE. Jurgen HABERMAS Ulrich BECK Manuel CASTELLS. JURGEN HABERMAS. DEMOKRASİ VE KAMUSAL ALAN
E N D
SOSYOLOJİDE KURAMSAL DÜŞÜNCE Jurgen HABERMAS Ulrich BECK Manuel CASTELLS
JURGEN HABERMAS DEMOKRASİ VE KAMUSAL ALAN Habermasbugünbatı tipi demokrasidediğimiz liberal temsilidemokrasininiçiboşaltılmışbirdemokrasianlayışıolduğunuiddiaeder. Habermasagöre liberal temsilidemokrasisadecesandığaindirgenmişbirdemokrasidir. Demokrasininbuşekildeişlemesigerçekanlamdabirdemokrasiolmayıppasifapolitikbireylerinçoğalmasınayolaçmıştır.
DemokratiktoplumunönündekibuprobleminçözülebilmesiiçinHabermas’agöreKamusalAlanıncanlandırılmasıgerekmektedir. Kamusal Alan Habermas’tademokrasininçerçevesinioluşturmaktadır. Habermasagöreulusalmeclisvepartilerdahil, yürürlüktekiusuleuygunortodoksdemokratikişlemlerinbizeortakkararlar alma konusundayeterlibirtemelsağlamadığınıönesürmektedir. DolayısıylaHabermasagöredemokrasiancakcemaatvediğeryerelgruplarınortakakılçerçevesindebirarayagelereksiyasetedahafazlakatılımıylagerçekleşebilir.
En önemlieseriolanİletişimselEylemKuramı (1986) adlıkitabındaHabermas; varolanteknolojikgelişmelerle- internet gibi- beraberiletişimaraçları -televizyon, gazetegibi- sayesindekamusalalancanlandırılıpinsanlarınsiyasalkonularıtartışıpsiyasettedahaetkinrolalabileceginiveböylecekatılımcıdemokrasiningerçekleşebileceğiniiddiaetmektedir. • Kamusal Alan Nedir? Neresidir? • Habermasagöre en azikikişininbirarayagelipsiyasibirkonuyutartıştığıtümmekanlarkamusalalanolaraktanımlanabilir. Habermas’ınbutanımıkamusalalanıoldukçageniştutupmümkünolduğukadarsiyasetinheryerdeişlenebileceğinigöstermektedir.
HabermasKuramında; insanlarınkamusalalanyaratıpsiyasigündemibelirlemeleriyleberabersiyasetenkarar alma mekanizmasınadahafazlaetkidebulunacaklarınısavunmaktadır. Doğrudandemokrasininbuçağdaçokzorolduğununfarkındaolsa bile Habermasortayaatmışolduğutartışmacı/müzakerecidemokrasimodelinde internet sayesindeinsanların mini referandumyollarıylasiyasetedahaetkinkatılabileceğiniiddiaetmektedir.
Ulrich Beck ve Risk Toplumu Ulrich Beck’in en önemliiddiasıeskisanayitoplumununortadankalkmaktaolduğuveyerini “risk toplumu”nunalmasıdır. Beck’egöreKüreselbirçağdayaşamışolmamızbelirsizliktehlikesineyolaçmıştır. Bilimveteknolojininilerlemişolmasışüphesizinsanlığabirçokyararsağlamışolsadaçokcidditehlikeler de getirmiştir. Örneğin: genetikolarakdeğiştirilmişürünyetiştirilmesinidestekleyenlerbuürünlerinolsaolsabizedünyanın en fakir ülkelerindekiaçlığısonaerdirmeveherkesiçinucuzyiyecekteminetmeolanağısağlayacağınıiddiaeder. AmaBeck’egörebuteknolojininsağlıklaalakalıtehlikeliveistenmediksonuçlarıbuteknolojinin risk boyutunudagöstermektedir.
Beck’egöre, tehliketoplumununönemlibiryönüonuntehlikelerininmekansal, zamansalvetoplumsalbakımdan belli biryerekısıtlanmışolmamasıdır. Bugününtehlikeleribütünülkelerivebütüntoplumsalsınıflarıetkilemektedir; butehlikelerinsadecekişiseldeğil, küreselsonuçlarıvardır. Üretilmiştehlikelerinbirçoğu, örneğinterörizmyadaçevrekirliliği, ulusalsınırlarınötesinegeçmektedir. 1986’da Çernobilnükleerelektriksantralindekipatlamabununaçıkbirörneğinioluşturur.
Çernobil’inhemenyakınındayaşayanherkes, -yaşları, sınıfları, toplumsalcinsiyetlerivekonumları ne olursaolsun- tehlikelidüzeyderadyasyonamaruzkaldılar. Aynızamanda, kazanınetkileriÇernobil’inçokötelerineuzandı- bütünAvrupa’davedahaötelerdepatlamadançoksonra normal olmayandüzeylerderadyasyontespitedildi. Beck, ulusdevletinartıkküreseltehlikedünyasıilebaşaçıkmayamuktedirolmadığınıilerisürmektedir. Tersine, devletlerarasındaulusötesiişbirlikleriolmalıdır. Ulusdevletlerindargörüşlülükleriyenitehlikelerle, küreselısınmagibi, uğraşırkenbirengelhalinegelmektedir.
Beck, uluslararasıterörizmlesavaşırken ne içinsavaştığımızısormamızgerektiğinibelirtmektedir. Beck’inülküsü, kültürelçeşitliliğitanımavekabuletmeyedayalıolarakherkesikucaklayan (kozmopolitan) birsistemdir. Herkesikucaklayandevletlersadeceterörizmekarşıdeğil, fakataynızamandadünyadaterörizminsebeplerinekarşıdasavaşırlar. Böylecedevletler, Beck’egöre, tektekdevletlerdüzeyindeçözümsüzgörünenfakatişbirliğiyoluylaüstesindengelinebilirolanküreselsorunlarlailgilenmenin en önemlivasıtasınıoluştururlar.
Manuel CastellsveAğEkonomisi • Castells’agöreiçindebulunduğumuztoplumuntemelinitelekomünikasyonvebilgisayarlaroluşturmaktadır. KapitalistsistemCastells’agöresadeceişçisınıfınahükmedenbirsistemdeğilaksineteknolojininilerlemesiyleberabertümtoplumlarıkuşatmışbirağekonomisisistemidir. • Castells’ınağekonomisiterimiyleanlatmakistediği en temelözellikartıktoplumlarınbusistemindışındayeralamayışlarıdır. Dolayısıylatoplumlarbuağekonomisinehapsolmuşbirerteknolojiaygıtıhalinegelmiştir.
Castells, yeniküreseltopluma “otomot” toplumdemektedir. BöylelikleCastells’agöreinsanlığın, kendiyaptığımızmakinelerindünyamızıdenetleyeceğikabusugerçekolmanıneşiğindedir... Castells’agöre; Ağtoplumundakişiselkimlikdahaaçıkbirmeselehalinegelir. Artıkkimliklerimizigeçmişimizdenalmıyoruz; kimliklerimiziteknolojiyikullanaraksanaldünyadankazanmaktayız. Gelenekselailebağlarısanaldünyadakiiletişimimizleberabereskiöneminiyitirmektedir.