HAFRANNSÓKNASTOFNUNIN OG STOFNMAT Á ÞORSKI

1. HAFRANNSÓKNASTOFNUNIN OG STOFNMAT Á ÞORSKI Fyrirspurnaþing, 16.-17. nóvember 2001

2. EFNI ERINDIS • HAFRANNSÓKNASTOFNUNIN • Rannsóknir • Ráðgjafarferli • SAGA STOFNMATS OG ÓVISSAN • Aðferðir og skekkjuvaldar • ÖLDIN SEM LEIÐ • Af hverju minni bolfiskveiði í dag ?

3. HAFRANNSÓKNASTOFNUNIN 170 Starfsmenn Útibú (6) Rannsóknaskip (3) Fiskveiðiflotinn Veiðieftirlit Ísafjörður Gagnasöfnun-Þorskur - 200 þús. mældir - 25 þús. aldursgreindir Úrvinnsla Stofnmat Veiðiráðgjöf Alþj. hafrannsóknaráðið Akureyri Ólafsvík Reykjavík Hornafjörður Grindavík Vestmannaeyjar

4. MIKIÐ SPAUG OG SPÉ: Einn strákur við tölvu að reikna vitlaust !

5. AÐFERÐIR VIÐ STOFNMAT • Aldurs-afla aðferð (VPA): 1970-2000 Árgangi fylgt eftir í veiði og dæmið gert upp er hann er genginn í gegn • Aldursgreindur afli+Vísitölur • “Handstillt” 1970-1988 • Adapt 1988-1994 • XSA frá 1994-2000 • Tímaraðagreining: 2001 • Haft til hliðsjónar um árabil • 6 mismunandi aðferðir skoðaðar saman

6. HVERNIG HEFUR TIL TEKIST ? • Höfum mælikvarða á frammistöðu með því að bera saman: metinn stofn á hverjum tíma (þá) og “endanlegt mat” (nú)

7. ÞORSKUR: MAT Á STÆRÐ VEIÐISTOFNSÞÁ OG NÚ

8. SKEKKJA Í STOFNMATI • Mismunur á mati á hverjum tíma (þá) og endanlegu mati (nú) • Reiknast sem hlutfall af stofni

9. Ofmat á 1976 árganginumMeðalþyngd ofmetin, loðnustofninn hrundi Grænlandsganga ofmetin Þorskur: Hlutfallsleg skekkjaMat á hverjum tíma miðað við númat

10. Ástæður ekki að fullu ljósarSkekkjumat ekki endanlegt Þorskur: Hlutfallsleg skekkjaMat á hverjum tíma miðað við númat

11. ORSAKIR OFMATSINS ? • Lækkun meðalþyngdar-lélegt aðgengi að loðnu • Aukinn veiðanleiki 1997 og 1998 • Vísitölur í stofnmælingum hækkuðu. • Afli á sóknareiningu óx í flest veiðarfæri • Síbreytileg hegðun flotans og vaxandi sveigjanleiki • Stækkun á möskvastærð í netum 1996-1998. • Árgangar entust vel í afla

12. ORSAKIR OFMATSINS ? • Árgangar 1993 og 1996 metnir lægri en áður • Árgangur 1993: Hingað til ekki sést samsvarandi lækkun á mati árgangs eftir 4 ár í veiði • Árgangur 1996: Minnsti árgangur sem mælst hefur • Aukið brottkast?

13. Veiðistofn á hverjum tíma skv. Aldurs-afla aðf. og Tímaraðagreiningumiðað við númat ERUM VIÐ NÚ AÐ GERA BETUR ?

14. Mat á stærð veiðstofns með mismunandi aðferðum árið 2001 ERUM VIÐ NÚ AÐ GERA BETUR ?

15. ÖLDIN SEM LEIÐAf hverju ekki veitt jafn mikið nú og á fyrri hluta síðustu aldar, t.d. 400-500 þús. tonn ?? • Aðal ástæðan: • Of mikil sókn, veiðar undanfarin 30-40 ár ekki sjálfbærar - ofveiði • Afli um langt skeið umfram ráðgjöf • Einnig: • Grænlandsgöngur lagst nánast af s.l. 30 ár • Vegna loftslagsbreytinga á síðustu öld ? • Vegna lítils hrygningastofns við Ísland ? • Vegna breytinga á straumum og minni seiðareks ?

16. ÞORSKUR: LANDAÐUR AFLI (TONN) EFTIR ALDRI 3-5 ára 9-11 ára 6-8 ára 12+ ára

17. ÞORSKUR: HLUTFALL LANDAÐS AFLA AF VEIÐISTOFNI

18. ÖLDIN SEM LEIÐ (frh) • Aðrir Þættir: • Skark aukist ? • Brottkast ? • Hvalastofnar í vexti ? • Meiri lífmassi tekinn úr vistkerfinu nú en áður • Óæskilegur aukaafli

19. AÐ LOKUM • MIKLAR RANNSÓKNIR AÐ BAKI STOFNMATI • STOFNMAT • Óvissu háð - nýtingarstefna, endurskoðuð aflaregla taki mið af því • Getum gert betur í rannsóknum; m.a. áætlanir um grunnslóðarall, skipulegt merkingarátak og beinna aðgengi að gögnum veiðiflotans • Aukið samstarf við sjómenn, m.a. við túlkun gagna og brottkastsrannsóknir

20. AÐ LOKUM • SAGAN OG AFRAKSTUR MIÐANNA • Þurfum að draga úr sókn • Grænlandsgöngur stóðu undir miklum afla áður fyrr-nær lagst af • Þrír miðlungs árgangar í farvatninu-Nauðsynlegt að vernda þá • Ekki raunhæft nú að miðað við að afrakstur náist umfram 300-350 þús. tonn