430 likes | 881 Views
DÜNYA SEPSİS GÜNÜ 13 EYLÜL. ‘ World Sepsis Day ’ Global Sepsis Alliance (GSA) ’ nın Bir Girişimidir. GSA, Sepsis ile alakalı, sepsisin tanı/bakım/tedavisin üstlenmiş kar amacı gütmeyen organizasyonlar tarafından kurulmuştur. Global Sepsis Alliance (GSA).
E N D
‘World Sepsis Day’ Global Sepsis Alliance (GSA)’nın Bir Girişimidir GSA, Sepsis ile alakalı, sepsisin tanı/bakım/tedavisin üstlenmiş kar amacı gütmeyen organizasyonlar tarafından kurulmuştur
Global Sepsis Alliance (GSA) • Toplumun, sağlık çalışanlarının, hastaların, ailelerin eğitilerek sepsisin tıbbi acil durum olarak erken dönemde fark edilerek tedavi edilmesini sağlamak amacıyla çalışan gönüllü bir kuruluş
Türk Yoğun Bakım Derneği • Kuruluş: 1978 (Avrupa Yoğun Bakım derneği 1981) • 1979’dan itibaren kurslar • 1984’den itibaren kongreler • 1989’dan itibaren uluslararası toplantılar • Avrupa Yoğun Bakım Derneğinde Türkiye Temsilciliği • Avrupa Yoğun Bakım Derneği Yönetim Kurulu Üyeliği • Bilimsel Dergi • Web sayfası • Üye Sayısı: 1300
Dünya Sepsis Günü13 Eylülwww.world-sepsis-day.orgwww.saglik.gov.trwww.yogunbakim.org.tr sepsisi durdurun hayat kurtarın
Dünya Sepsis Günü 2020 Hedefleri • Sepsiste hayatta kalma olasılığının tüm hasta grupları için dünyanın tamamında arttırılması • Sepsis sonrasında uygun rehabilitasyon servislerine daha kolay ulaşılabilinmesini sağlamak • Gerek sağlık çalışanlarının gerekse toplumun sepsis farkındalığının arttırılması ve sepsisi anlamalarının sağlanması • Global sepsis probleminin, sepsis kontrol ve yönetiminin pozitif etkilerinin kayıtlar ve değerlendirmeler ile açık şekilde ortaya koyulması 2020 yılına kadar sepsis sıklığının % 20 azaltılması
Sunum Akışı • Tanımlama • İnsidens • Mortalite • Maliyet • Sepsis Sonrası • Sepsisin Önlenmesi • Tanı • Tedavi • SONUÇ
Sepsis nedir? Beyin Akciğer İnfeksiyon Kalp Karaciğer Böbrek Vücudun infeksiyona yanıtının kendi doku ve organlarına hasar vermesi ile ortaya çıkan ve erken tanı konulmaz ve tedavi edilmezse şoka, çoğul organ yetersizliğine ve ölüme yol açan hastalık
SİRS = Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu İnfeksiyon / Travma Sepsis Ağır Sepsis SİRS SİRS + kanıtlanan veya şüphelenilen infeksiyon
Bakteri Pankreatit Virüs Sepsis Travma İnfeksiyon SİRS Ağır Sepsis Mantar Yanıklar Parazit Diğer
SİRS = Sistemik İnflamatuar Yanıt Sendromu İnfeksiyon / Travma Sepsis Ağır Sepsis SİRS ≥ 1 organ disfonksiyonun eşlik etmesi
Altered Consciousness Confusion Psychosis Kalp Böbrek Akciğer Koagülasyon sistemi Karaciğer, GİS SEPSİS’TE Etkilenen Organ Sistemleri MSS İmmunolojik Yanıt Kemik İliği
Şiddetli SEPSİS’de infeksiyon odağı Diğer/bilinmiyor Endokardit Merkezi sinir sistemi Yara/yumuşak doku Cihaza bağlı Abdominal Genitoüriner Primer bakteremi Solunumsal Angus et al, Crit Care Med 2001; 29: 1303-10
İnsidans • Dünya çapında 20 – 30 milyon / yıl yeni vaka • 100.000 maternal sepsis / yıl • Yalnız gelişmekte olan ülkelerde değil, gelişmiş ülkelerde de insidans yüksek !!!
İnsidans 377 / 100,000 Akciğer ABD ve Avrupa* için 100.000 kişide vaka sayısı Meme 223 / 100,000 208 / 100,000 22.8 / 100,000 331.8 / 100,000 Prostat Sepsis HİV İnme * Kanser Mİ Sepsis en sık karşılaşılan Hastalıktır
İnsidans: YAŞ İNGİLTERE 2008 yılında septisemi ve sepsis tanısıyla hastaneye yatırılan hastaların 2/3’ü 65 yaş ve üzerinde Erkek Kadın Oran / 10,000 popülasyon ABD < 65 Yaş: 95/100.000 > 65 Yaş: 1.220 /100.000 < 65 85 Yaş
Gelişmekte olan ülkelerde her yıl > 6,000,000 yenidoğan ve çocukta SEPSİS gelişmektedir.
Sepsis insidansı her yıl % 8 – 13 artmaktadır Sepsis (Temel tanı veya sekonder tanı) nedeni ile hastaneye yatışlar
Hastaneye Yatış Sepsis nedeniyle hastaneye yatış oranlarında 2 kat artış (2000-2008) Oran / 10,000 popülasyon Septisemi veya sepsis primer tanısıyla hastaneye yatış Septisemi veya sepsis primer tanılı veya sekonder tanı Yıl
Sepsis, halk sağlığı problemiİngiltere’de senelik ölüm sebepleri (bin/yıl) 39 34 25 10 Meme kanseri Barsak kanseri Sepsis AC kanseri NHS Evidence 2009
SEPSİS Mortalitesi 1000 ölüm / saat 24.000 ölüm / gün 8 milyon ölüm / yıl SepsisteMortalite: %30-60 Reinhart K. Rev Bras Ter Intensiva. 2013; 25(1):3-5
Maternal SEPSİS Mortalitesi Gelişmekte Olan Ülkeler TÜRKİYE: 16.5 / 100.000 1.120 / 100.000 Malawi Orta Gelir Düzeyindeki Ülkeler 540 / 100.000 Hindistan MATERNAL ÖLÜMLERİN İKİNCİ SIRADAKİ NEDENİ: SEPSİS Gelişmiş Ülkeler 13 / 100.000 İngiltere Sağlık Bakanlığı Anne Ölümleri Merkez Komisyonu WHO
SEPSİS’te Organ Yetmezliği Sayısı-Mortalite İlişkisi Mortalite (%) Organ yetersizliği sayısı Hebert et al.Chest 1993;104:230-5
Maliyet Ortalama maliyet / hasta ($) Toplam hastane maliyeti (milyar $) Ortalama maliyet / hasta Toplam hastane maliyeti Age Yaş • Ortalama yatış süresi 19.6 gün • Ortalama maliyet $22,100/ vaka • Toplamhastane maliyeti $16.7 MİLYAR • Maliyetin % 52.3’ü 64 yaş üzerinde • Maliyetin % 30.8’i 74 yaş üzerinde Angus et al, Crit Care Med 2001; 29: 1303-10
Maliyet • 2008 yılında ABD’de sepsise bağlı toplam hastane maliyeti $ 14.6 MİLYAR • Avrupada sepsis maliyeti 25,000 Euro / vaka • Uzun dönem sekellere bağlı maliyet bilinmiyor Maliyette artış % 11.9 / yıl National Center for Health Statistics DOI: http://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db62.htm
SEPSİS Sonrası Yaşam Kalitesi Kronik ağrı Kognitif bozukluklar CIP/CIM Yaşam kalitesinde azalma Depresyon Posttravmatik stres bozukluğu Kaşeksi
Posttravmatik Stres Bozukluğu Insidensi Tecavüz Savaş ICU’dan taburcu olanlar* *Sepsis, tüm ICU vakalarının %50-60’ını oluşturur Fiziksel şiddet Yangın, doğal afet
SEPSİSİN ÖNLENMESİ Aşılama El Hijyeni Temiz Doğum Sanitasyon
İlk 6 saat Tanı Resüsitasyon İlk 24 saat Başlangıç tedavisi Hastane İdame Taburculuk öncesi ve sonrası Derlenme
Sepsis Tanısı Atlanmamalı • Ateş (≥ 38.3°C)- Hipotermi (< 36°C) • Lökositoz (> 12,000/µL)- Lökopeni (< 4000/µL) • Taşikardi (> 90/dk) • Takipne • Bilinç durumunda değişiklik • İleri derecede ödem veya pozitif sıvı dengesi • Hiperglisemi (> 140 mg/dl) + • KANITLANMIŞ VEYA ŞÜPHE EDİLEN ENFEKSİYON
Yeni Organ Disfonksiyonu? • Ensefalopati: somnolans, konfüzyon, deliryum • Koagülasyon: trombositler < 100,000 /µL veya INR>1.5 veya aPTZ>60 sn • Renal: idrar çıkışı < 0.5ml /kg/h veya en az iki saat süreyle ve yeterli sıvı resüsitasyonuna rağmen • Asidoz: laktat artışı (> 1 mmol/l) • Akciğerler: takipne, hızlı nefes alma • Arteryal hipoksemi: oksijensiz SpO2 <90%, PaO2/FiO2 < 300 • Dolaşım: hipotansiyon (SKB≤ 90 mmHg / OAB < 70 mmHg), ciltte lekelenme, soğuk ekstremiteler • Karaciğer: total bilirübin > 4 mg/dl SKB: Sistolik kan basıncı; OAB: ortalama arter basıncı; SpO2: pals oksimetrede oksijen satürasyonu
Şüphe varlığında hızla tedavi başlanmalı !!!! Kazanılmış her saat mortaliteyi yaklaşık % 8 azaltır ! Kardiyak arrest (dakikalar) Travma (1 saat) AMI (1 saat) Şiddetli sepsis (1 saat) İnme (3 saat)
İlk 6 saat Tanı Resüsitasyon İlk 24 saat Başlangıç tedavisi Hastane İdame Taburculuk öncesi ve sonrası Derlenme
İlk ÜÇ saat içerisinde • Kan kültürleri (2- 3 set) • İntravenöz geniş spektrumlu antibiyotik • Laktat ölçümü • TA düşük veya laktat artışı var (≥ 4 mmol/l); • 30 ml/kg kristaloid ile sıvı replasmanı • Oksijen, gerekirse entübasyon (SpO2 > % 90) TA: arteriyal tansiyon
Antibiyotikler – Olabildiğince erken !!! Şok tablosu ortaya çıktıktan antibiyotik tedavisinin başlamasına kadar geçen süre <2 saat olursa yılda32,360 kişinin hayatı kurtulabilir. (Günde 89 kişi) sağkalım Survival(%) etkinantibiotiktedavisiuygulananhastalar Ölüm oranı (OR) Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat) Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat) Hipotansiyon başlangıcından sonraki süre (saat) SEPSİS Tıbbi Bir Acildir Antibiyotik tedavisinde her saat gecikme = yaşam şansını %7.6 oranında azaltıyor. Ortalama AB başlama süresi = 6 saat Dünya Sağlık Örgütü'nün araştırmasına göre Türkiye antibiyotiğin etkisiz kaldığı 3 ülkeden birisi. Kumar et al. Crit Care Med 2006; 34: 1589-96.
İlk ALTI saat içerisinde • Sıvı resüsitasyonuna cevap yok ve TA düşükse • OAB ≥ 65 mmHg olacak şekilde vazopresör (noradrenalin) • Sıvı resüsitasyonuna devam et. Hedefler; • SVB > 8mmHg* • ScvO2≥ 70% (Hct > 30% dobutamin düşün) • Laktat’ın normale dönmesi • • Mümkünse infeksiyon kaynağı tespiti ve kontrolü TA: arteriyal tansiyon; OAB: ortalama arter basıncı; SVB: santral ven basıncı; ScvO2: santral venöz oksijen satürasyonu * Hasta mekanik ventilasyon desteğinde ise SVB > 12 mmHg
Sepsis, vücudun infeksiyona yanıtının kendi doku ve organlarına hasar verdiği hayatı tehdit eden bir hastalıktır. Dünya çapında her yıl 20 – 30 milyon yeni vaka gelişmekte ve insidans her yıl % 8 – 13 artmaktadır. Sepsisin mortalitesi yüksektir. (%30-60) Sepsis acil bir durumdur. Tanı ve tedavide kazanılmış her saat mortaliteyi yaklaşık % 8 azaltmaktadır.
Ulusal Sepsis Kampanyası Hedefleri • Sepsisin gündemin öncelikli maddesi olması • Sepsisin artan tıbbi ve ekonomik yüküyle ilgili farkındalık yaratmak • Sepsis hastalarının tedavisi ile akut ve uzun süreli bakımı için iyi eğitimli personel sağlamak. • Sepsisin daha erken anlaşılmasını, tedavisinin daha etkili olmasını sağlayacak uluslararası sepsis kılavuzlarının uygulanmasını desteklemek. • Sepsis görülme sıklığını azaltacak ve sepsisle ilgili sonuçları iyileştirecek stratejilerin planlanması
Dünya Sepsis Günü 2020 Hedefleri • Sepsiste hayatta kalma olasılığının tüm hasta grupları için dünyanın tamamında arttırılması • Heryerde uygun rehabilitasyon servislerine daha kolay ulaşılabilinmesini sağlamak • Gerek sağlık çalışanlarının gerekse toplumun sepsis farkındalığının arttırılması ve sepsisi anlamalarının sağlanması • Global sepsis probleminin, sepsis kontrol ve yönetiminin pozitif etkilerinin kayıtlar ve değerlendirmeler ile açık şekilde ortaya koyulması 2020 yılına kadar sepsis sıklığının % 20 azaltılması
SEPSİS ERKEN ŞÜPHE EDİN !!!! ERKEN TEŞHİS EDİN !!!! ERKEN TEDAVİ EDİN !!!!
Dünya Sepsis Günü13 Eylülwww.world-sepsis-day.orgwww.saglik.gov.trwww.yogunbakim.org.tr sepsisi durdurun hayat kurtarın