1 / 14

Mövzu 3 . Xəstəliklərin əmələ gəlməsi və mahiyyəti

Aqronomluq i xtisas ı nın “Bitki mühafizəsi” i xtisaslaşması üzrə “Ümumi fitopatologiya” kursu. Mövzu 3 . Xəstəliklərin əmələ gəlməsi və mahiyyəti. P L A N: 3 . 1 Xəstəlik nədir ? 3.2 Patoloji proses və onun mahiyyəti 3.3 Patomorfoloji dəyişikliklər

xander-riddle
Download Presentation

Mövzu 3 . Xəstəliklərin əmələ gəlməsi və mahiyyəti

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Aqronomluq ixtisasının “Bitki mühafizəsi” ixtisaslaşması üzrə “Ümumi fitopatologiya” kursu Mövzu 3. Xəstəliklərin əmələ gəlməsi və mahiyyəti P L A N: 3.1 Xəstəlik nədir ? 3.2 Patoloji prosesvə onun mahiyyəti 3.3 Patomorfoloji dəyişikliklər 3.4 Patofizioloji- biokimyəvi dəyişikliklər 3.5 Bitki xəstəliklərinin tipləri və simptomları 3.6 Bitki xəstəliklərinin təsnifatı

  2. ƏDƏBİYYAT 1.Cəfərov İ. Ümumi fitopatologiya. Bakı: Elm, 2007, 392 s. 2.Cəfərov İ.H. Fitopatologiya (fənnini öyrənilməsinə dairmetodikvəsait) Bakı: Elm, 2008, 184 s. 3. İbrahimov A.Ş., Abdulova Z.A., Mehdiyeva L.N. Mikologiya. Bakı: “Bakı Universiteti”, 2008, 324 c. 4.M.Timur Döken, Erkol Demirçi, Hüseyn ZenginFitopatoloji. Erzurum: 2010, 256 s. 5. Головин П.Н., Арсенъева М.В., Тронова А.Т. Практикум по общей фитопатологии. Санкт-Петербург, изд. Ланъ, 2002, 288 с. 6. Защита растений в устойчивых системах землепользования / Под общей ред. док. с.х. наук Д.Шпаара, книга 1, Торжок ООО «Вариант», 2003, 391 с. 7. Попкова К.В. Общая фитопатология. М.: Агропромиздат, 1989, 362 с. 8.Семенкова И.Г., Соколова Э.С. Фитопатология. М.: Изд. Академия, 2003, 496 с. 9. Чикин Ю.А. Общая фитопатология (часть 1). Учебное пособие - Томск: ТГУ, 2001, 170 с.

  3. 3.1 Xəstəlik nədir ? Bitkixəstəliyipatolojiprosesolub, sahib bitki, xəstəliktörədicivəətrafmühitamillərinintəsirialtındabaşverir. Xəstəlikhaqqında ilk tərifhələ XIX əsrinəvvəllərindəA.Frank (1812), O.Dekandol (1832) tərəfindənverilmişdir. Alimlərhesabetmişlərki, bitkinin normal fiziolojivəziyyətindənhərhansıbirkənarlaşmasıonunxəstəliyidir. Beləanlayışbitkixəstəliyihaqqındabirtərəflitəsəvvüryaradır, xəstəliyəyalnızfiziolojihalkimibaxır, onasəbəbamillərbarədəisəfikiryaratmır. Birsıraəlavələrləbunöqteyinəzəri XX əsrinalimlərindənS.İ.Rostovsev, A.Ş.Bondarsev, E.Stekmen, Dj.Xarrarvəbaşqalarıdamüdafiəetmişlər. Bitkixəstəliyi - bu məhsulu məhv edəndir (A.Frank, 1812). Bitki xəstəliyi - bu bitkinin normal fizioloji vəziyyətdən kənarlaşmasıdır (O.Dekandol, 1832).

  4. Bitki xəstəliyi filogenezdə bitki orqanizmi ilə mühit arasında for-malaşan münasibətlərin pozulmasının nəticəsidir (N.Naumov, 1926). Bitkixəstəliyi - bütöv bitkini və ya onun ayrı-ayrı orqanlarına toxunan və bəzən bitkinin vaxtından əvvəl məhv olmasına səbəb olan normal həyati proseslərinin pozulmasıdır (F.T.Brooks, 1953). Bitkixəstəliyihaqqındamüasiranlayış DÜİST 24507-81-ə aiddir: «Fitopatogeninvəyaəlverişsizmühitşəraitinintəsirialtındahüceyrə, toxuma, orqanvəbütövlükdəbitkidə normal maddələrmübadiləsininpozulmasıxəstəlikdir» (K.V.Popkova, 1989). Bitki xəstəliyi - bitki orqanizminin strukturunun və funksiyaları-nın patogenlə qarşılıqlı əlaqələr nəticəsində pozulmasıdır, bu isə bioloji məhsuldarlığın aşağı düşməsinə və ya bitkinin məhv olmasına səbəb olur (A.Belyayev, 1999). Qeyd etmək lazımdır ki, bitkidə gedən fizioloji və struktur pozul-malar onun məhsuldarlıq göstəricilərinə təsir edir: bir çox hallarda məhsul kəskin azalır, başqa halda isə onun keyfiyyəti pisləşir.

  5. Örtük Sitoplazma Nüvə Mitoxondri Ribosomlar Lizasom Holci aparatı Xloroplast Xromoplast Etdoplazmatik şəbəkə Plazmodesma Mikro borular Nişasta dənəsi Vakuol Sağlam bitki hüceyrəsi və onun komponentləri

  6. Hüceyrə daxilində qaustoriyalar

  7. Mildyuiləyoluxmuşüzümyarpaqlarının alt səthinəağızcıq vasitəsiləparazitinkonididaşıyanlarınınçıxışı

  8. 3.2 Patoloji proses və onun mahiyyəti Xəstəbitki-özünəməxsusbiolojisistemdir, onunçərçivəsidaxilindəikiorqanizmin- bitkivəpatogeninböyüməsi, inkişafıbaşverir. Bitki xəstəliklərini öyrə-nən zaman aşağıdakıları nəzərə almaq lazımdır: 1.Bilavasitəxəstəlyinsəbəbininöyrənilməsi; 2.Xəstəbitkininxüsusiyyətlərinintədqiqedilməsi, sahib bitkininvəpatogeninqarşılıqlıəlaqələrininöyrə-nilməsi; 3.Patoloji prosesininkişafınatəsiredənətrafmühitşəraitininöyrənilməsi.

  9. ERWİNİA PSEUDOMONAS • MONİLİA • PRUNUS NECROTİK RİNG-SPOT VİRUS • XANTHOMONAS CLASTEROSPORİUM VERTİCİLLUM

  10. T.D.Straxov (1962) yazır: «Ətrafmühitamillərininköməyiilə, bütün sort xüsusiyyətlərininseçilməsivəqidalanmaşəraitinidəyiş-məklətəkamülprosesinəticəsindəformalaşanparazitvəbitkiqar-şılıqlıəlaqələrinipozmaqolar». Patolojiprosesininkişafıhaqqındadeyilənfikirlərdünyanınbirsıraalimləritərəfindənqəbuledilirvətəkmilləşdirilir. Bu nöqteyinəzərdənE.Qoyman (1954), E.Müller, B.Lefler (1995), Y.T.Dyakov (2001) vəbaş-qalarınınfikirlərimaraqkəsbedir. Alimlərgöstərirlərki, ətrafmühitamillərihəmyoluxmayaqədərxəstəliktörədicininhəyatınavəbitkininhəssaslığına, eləcədəxəstəliyingedişidövrün-dəonlaragüclüsurətdətəsiredəbilirlər. OxşarfikrləriE.Stekmen, Dj.Xarrar (1959), H.İbrahimov (1962), K.V.Popkova (1989) dasöyləyirlərki, bütünparazitxəstəliklərininkişafıaçıq-aydınpatogen, sahib bitkivəətrafmühitamillərindənasılıdır.

More Related