Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko” na lata 2007-2013

1. Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko” na lata 2007-2013 stan przygotowań do realizacji Janusz MikułaPodsekretarz Stanu Łódź, wrzesień 2007 r.

2. PO Infrastruktura i Środowisko Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007 - 2013

3. POIiŚ podstawowe informacje • Zatwierdzony przez Radę Ministrów 29 listopada 2006 r. • W trakcie negocjacji z Komisją Europejską. • Dofinansowanie z dwóch funduszy UE: • Funduszu Spójności (FS) oraz • Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR)

4. Powiązanie Programu z NSRO na lata 2007-2013 Dwa cele horyzontalne NSRO będą realizowane m.in. poprzez Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko”  Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej, mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjnościPolski  Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej

5. GŁÓWNY CEL POIiŚ Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej, przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej

6. Cele szczegółowe Programu • Budowa infrastruktury zapewniającej, że rozwój gospodarczy Polski będzie dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego. • Zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu. • Zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez dywersyfikację dostaw, zmniejszenie energochłonności gospodarki i rozwój odnawialnych źródeł energii. • Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski. • Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia zasobów pracy. • Rozwój nowoczesnych ośrodków akademickich, w tym kształcących specjalistów w zakresie nowoczesnych technologii.

7. Wielka infrastruktura za unijne pieniądze PO Infrastruktura i Środowisko • Łączna wartość alokacji dla POIiŚ – 27,9 mld euroz funduszy UE na lata 2007-2013 (2015) • Fundusz Spójności - 22,2 mld euro • Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - 5,7 mld euro • Szacowana łączna wartość programu na lata 2007-201537,6 mld euro, z czego wkład prywatny wyniesie ok. 2,3 mld euro

8. Podział środków dostępnych w ramach POIiŚ wg sektorów (w mld euro)

9. Priorytety w ramach POIiŚ • I. Gospodarka wodno - ściekowa (FS)* • II. Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi (FS)* • III. Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska (FS)* • IV. Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska (EFRR) • V. Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych (EFRR)* • VI. Drogowa i lotnicza sieć TEN-T (FS)* • VII. Transport przyjazny środowisku (FS)* • VIII. Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe (EFRR)* • IX. Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku (FS)* • X. Bezpieczeństwo energetyczne (EFRR) • XI. Kultura i dziedzictwo kulturowe (EFRR)* • Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia (EFRR) • Infrastruktura szkolnictwa wyższego *Na niebiesko zaznaczono priorytety, gdzie beneficjentami są m.in. JST

10. PO Infrastruktura i Środowisko System instytucjonalny POIiŚ • Instytucja Zarządzająca • Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - Departament Koordynacji Programów Infrastrukturalnych • 6 Instytucji Pośredniczących • Ministerstwo Środowiska - Departament Infrastruktury i Środowiska • Ministerstwo Transportu -Departament Planowania Strategicznego i Polityki Transportowej • Ministerstwo Gospodarki -Departamentu Funduszy Europejskich • Ministerstwo Kultury i DziedzictwaNarodowego - Departament Strategii Kultury i Spraw Europejskich • Ministerstwo Zdrowia -Departamentu Funduszy Strukturalnych i Programów Pomocowych • Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego - Departament Funduszy Europejskich

11. PO Infrastruktura i Środowisko System instytucjonalny POIiŚ c.d. • 26 Instytucji Wdrażających • Środowisko: NFOŚiGW, WFOŚiGW (16), Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych • Transport: Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Ministerstwo Gospodarki Morskiej • Energetyka: NFOŚIGW, Instytut Paliw i Energii Odnawialnej, Instytut Nafty i Gazu • Kultura: Władza Wdrażająca Programy Europejskie • Zdrowie: Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia • Szkolnictwo wyższe: Ośrodek Przetwarzania Informacji • instytucja audytowa – MF (odbył się pre-audyt instytucji) • komitet monitorujący POIiŚ – MRR (w lipcu odbyło się posiedzenie pre-komitetu) • instytucja certyfikująca - MRR

12. System wdrażania POIiŚ I. Instytucja Zarządzająca – Ministerstwo Rozwoju Regionalnego • II. Instytucje pośredniczące: • priorytet I-V – Ministerstwo Środowiska • priorytet VI-VIII – Ministerstwo Transportu • priorytet IX-X – Ministerstwo Gospodarki • priorytet XI – Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego • priorytet XII – Ministerstwo Zdrowia • priorytet XIII – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

13. PO Infrastruktura i Środowisko Struktura Programu • diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej kwalifikowalnego obszaru lub sektora z analizą sytuacji pod kątem mocnych i słabych stron • strategia rozwoju sektora/regionu z uzasadnieniem wybranych osi priorytetowych, w odniesieniu do SWW, NSRO oraz spodziewanych wyników oceny ex-ante • informacje o osiach priorytetowych i ich celach • informacje o komplementarności z działaniami finansowanymi z EFRROW oraz działaniami finansowanymi z EFR • plan finansowy w podziale na lata i osie priorytetowe ze wskazaniem źródeł finansowania • przepisy wykonawcze dla programu operacyjnego (system wdrażania) • ocena programu przed rozpoczęciem realizacji (ocena ex ante) wraz z oceną spodziewanego efektu makroekonomicznego • prognoza oddziaływania programu na środowisko • informacja o przeprowadzonych konsultacjach społecznych

14. PO Infrastruktura i Środowisko Nieco historii, fakty... Rada Ministrów w lutym 2006 r. ustaliła wykaz programów operacyjnych oraz ich zakres W lutym 2006 rozpoczęła się intensywna współpraca MRR jako Instytucji Zarządzającej POIiŚ z instytucjami pośredniczącymi (IP) – Ministerstwo Środowiska, Ministerstwo Transportu, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Zdrowia; Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego; w kwietniu 2007 – zawarto porozumienia o przekazaniu IP części kompetencji IZ Grupa robocza POIiS działa w okresie luty – sierpień 2006 (administracja centralna, samorządowa, organizacje pozarządowe)

15. PO Infrastruktura i Środowisko Nieco historii, fakty... • Projekt roboczy nr 1 – marzec 2006 • Konsultacje społeczne NSRO, w tym projektu rob. POIiŚ – czerwiec-lipiec 2006 • Projekt wstępny POIiŚ przyjęty przez RM – 1 sierpnia 2006 • Konsultacje społeczne projektu POIiŚ, ewaluacja ex-ante POIiŚ – wrzesień-październik 2006 • Konsultacje społeczne Wstępnego raportu prognozy oceny oddziaływania na środowisko POIiŚ – październik 2006 • Projekt POIiŚ przyjęty przez RM – 29 listopada 2006 • Przesłanie projektu POIiŚ do akceptacji KE – grudzień 2006

16. PO Infrastruktura i Środowisko Nieco historii, fakty... • Przyjęcie przez RM wstępnej listy projektów kluczowych – luty 2007 • Formalne przyjęcie przez KE projektu POIiŚ – marzec 2007 • I runda negocjacji z KE – maj-sierpień 2007 • Konsultacje społeczne projektu prognozy oddziaływania na środowisko wykazu dużychprojektów POIiŚ – czerwiec-lipiec 2007 • Ogłoszenie indykatywnej listy projektów kluczowych dla POIiŚ – sierpień 2007 • II runda negocjacji z KE – 19 września 2007

17. Najważniejsze zmiany wprowadzone do projektu POIiŚ po uwagach KE • likwidacja osi priorytetowej XVII Konkurencyjność regionów – linia demarkacyjna • likwidacja osi priorytetowejIX Infrastruktura drogowa w Polsce Wschodniej i włączenie jej zakresu do osi priorytetowej VI Drogowa i lotnicza sieć TEN-T • uzupełnienie części diagnostycznej i strategicznej • uzupełnienie wykazu wskaźników produktu i rezultatu • ujednolicenie zapisów osi priorytetowych dotyczących pomocy technicznej • wprowadzenie nowego rozdziału dotyczącego zrównoważonego rozwoju • wskazanie,jak podczas realizacji programu będzie respektowana zasada równości szans, m.in. w zakresie dostępności infrastruktury dla osób niepełnosprawnych

18. PO Infrastruktura i Środowisko Wytyczne w sprawie POIiŚ • Obowiązujące: • Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ – obowiązują od 26.06.2007 (konsultacje społeczne zakończone 13 kwietnia 2007) W trakcie przygotowania: • Wytyczne w zakresie sprawozdawczości POIiŚ – projekt (w trakcie konsultacji społecznych, uwagi można zgłaszać do 10 września 2007) • Wytyczne w zakresie kontroli realizacji POIiŚ – projekt (konsultacje społeczne zakończone 8 sierpnia 2007) • Szczegółowy opis priorytetów POIiŚ – projekt (konsultacje społeczne zakończone 19 maja 2007)

19. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko • Zawiera projekty indywidualne – określone w programie operacyjnym, zgłaszane przez beneficjentów imiennie wskazanych w programie zatwierdzonym przez Radę Ministrów (zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1. Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U.06. nr 227, poz. 1658)) • Ze strategicznego punktu widzenia tworzą go projekty kluczowe, czyli przedsięwzięcia istotne z punktu widzenia osiągnięcia zakładanych wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego kraju, danego sektora bądź województwa • W ramach projektów kluczowych wyróżniono projekty duże, czyli inwestycje o wartości powyżej 25 mln euro w przypadku środowiska naturalnego oraz 50 mln euro w przypadku innych dziedzin (zgodnie z art. 39 Rozp. 1083/2006)

20. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Projekty podstawowe Przeznaczone do realizacji w pierwszej kolejności dzięki rezerwacji środków na ich pokrycie w ramach alokacji programu operacyjnego Projekty rezerwowe Projekty, które mogą zostać zrealizowane poprzez włączenie do wykazu projektów podstawowych w momencie usunięcia z tego wykazu innego projektu podstawowego

21. PO Infrastruktura i Środowisko Wykaz projektów dla POIiŚ • Indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych dla POIiŚ opublikowano w sierpniu 2007 r. (dokument zawiera 205 projektów o wartości całkowitej 39 mld euro) • strategiczny charakter projektu • kwalifikowalność projektu oraz beneficjenta • zgodność projektu z celami Strategii Rozwoju Kraju (SRK), Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO), programu operacyjnego oraz strategiami wojewódzkimi i strategiami sektorowymi

22. PO Infrastruktura i Środowisko Wykaz projektów dla POIiŚ c.d. • skala oddziaływania projektu (regionalna w RPO, ponadregionalna i krajowa w programach krajowych) • stopień wpływu projektu na osiągnięcie wskaźników SRK, NSRO oraz programu operacyjnego • dostępność środków finansowych w ramach alokacji danego priorytetu programu operacyjnego • inne kryteria specyficzne dla sektora np. istotne dla EURO 2012

23. PO Infrastruktura i Środowisko Inne dokumenty dla POIiŚ • W przygotowaniu: • organizacja systemu oceny i wyboru projektów w tym procedura odwoławcza • kryteria wyboru projektów dla POIiŚ • instrukcja wypełniania wniosku o dofinansowanie • wzory umów o dofinansowanie • wzory wniosków o płatność

24. PO Infrastruktura i Środowisko Pomoc publiczna w POIiŚ a kwalifikowalność wydatków Początek okresu kwalifikowania do refundacji wydatków dla projektów realizowanych w ramach PO Infrastruktura i Środowisko, co do zasady stanowi się od 1 stycznia 2007 r., za wyjątkiem działań objętych pomocą publiczną! Dla pomocy publicznej termin kwalifikowalności jest uzależniony od zasad określonych w szczególności w programach pomocy. W przypadku pomocy regionalnej, jeśli prace rozpoczną się zanim zostaną spełnione określone szczegółowo warunki, projekt w całości nie będzie kwalifikował się do pomocy.

25. Procedury wyboru projektów PO Infrastruktura i Środowisko • I. Tryb konkursowy • II. Tryb pozakonkursowyobejmie zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju: • projekty systemowe - polegające na dofinansowaniu realizacji przez poszczególne organy administracji publicznej i inne jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach dotyczących tych organów i jednostek • projekty indywidualne (kluczowe) – indykatywny wykaz indywidualnych projektów kluczowych dla POIiŚ • projekty pomocy technicznej

26. PO Infrastruktura i Środowisko Przygotowanie projektów JASPERS (Joint Assistance to Support Projects in the European Regions) • Europejski Bank Inwestycyjny + Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju + KE • Wsparcie w przygotowaniu dużych projektów finansowanych z EFRR i FS • wsparcie na etapie koncepcyjnym przygotowania projektów • weryfikacja przygotowanej dokumentacji (studium wykonalności, sposób wyliczenia poziomu dofinansowania, dokumentacja środowiskowa) • wytyczne dla projektów generujących dochód, programy pomocy publicznej • Bezpłatny konsulting w zakresie przygotowania dokumentacji technicznej • Pre-umowy z beneficjentami projektów kluczowych • Kwalifikowalność kosztów przygotowania kompleksowej dokumentacji niezbędnej do wnioskowania i realizacji przedsięwzięcia w ramach wszystkich działań POIiŚ (85%) • PROJECT PIPELINE – POPT, POIiŚ

27. Kiedy start? PO Infrastruktura i Środowisko • Stan negocjacji POIiŚ z Komisją Europejską • I runda negocjacyjna z KE – 14-15 maja br. • KE zaakceptowała zakres programu i podział na sektory. • II runda negocjacji z KE – 19 września br. • Obecnie trwają spotkania robocze z KE. • Prawdopodobnie POIiŚ zostanie przyjęty przez Komisję Europejską i Radę Ministrów w październiku 2007 r. • Nabory projektów rozpoczną się najwcześniej w IV kwartale br.

28. Ministerstwo Rozwoju RegionalnegoUl. Wspólna 2/4www.mrr.gov.plwww.funduszspojnosci.gov.pl www.funduszspojnosci@mrr.gov.pl Dziękuję za uwagę