CÜMLENİN ÖĞELERİNDEN ‘NESNE’

1. CÜMLENİN ÖĞELERİNDEN ‘NESNE’ HAZIRLAYANIN Adı ve Soyadı: Selman ARIÇ Üniversite/Fakülte/Bölüm: Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe öğretmenliği Öğrenci Numarası: 20110904015

2. Nesne, öznenin yaptığı iş ve eylemden doğrudan etkilenen öğedir.. Örneğin: Yolda eşime çiçek aldım.Bu cümlede bildirilen eylem ‘alma’ işlemidir.Cümlede Alma işinden etkilenen yani alınan şey çiçektir. Bu nedenle nesne de Çiçektir.

3.  Yükleme ne, neyi ve kimi soruları sorularak bulunur. Örneğin: Arkadaşım bilgisayarı donunca, bilgisayarı yeniden başlattı.Bu cümlede yapılan eylem ‘yeniden başlatma’ işlemidir. Burada nesneyi bulmak için yükleme ne sorusunu sorduğumuzda cevabın ‘bilgisayar’ olduğunu görürüz. Bu durumda nesne yani yeniden başlatılan ‘bilgisayarı’ kelimesidir.

4. NESNE’NİN BİR TÜRÜ DE BELİRTİLİ NESNEDİR. Belirtili nesne adın belirtme hâl ekini (-ı, -i, -u, -ü) alır. Öğretmen seni görmek istiyor. (kimi?) Babam evi boyadı. (neyi?) Kardeşim, annemin hediye ettiği kolyeyi kaybetmiş. (neyi?)

5. NESNE’NİN DİĞER BİR TÜRÜ DE BELİRTİSİZ NESNEDİR. Belirtisiz nesne, ad durum eklerinden hiçbirini almaz. Yolda eşime çiçek aldım. (ne?) (Ben) Yarın terziye bir takım elbise diktireceğim. (ne?) Belirtisiz nesneyi tespit etmek için sorulan "ne" sorusunun özne tespitinde kullanılan "ne" sorusu ile karıştırılmaması gerekir: Kedi su içiyordu. (Ne su içiyordu? Kedi [özne]) Kedi su içiyordu (Kedi ne içiyordu?) Su [belirtisiz nesne])

6. KISACA NESNE ; • Cümlede işten etkilenendir. • Belirtli ve Belirtisiz nesne olarak 2 alt türü vardır. • Yükleme sorulan ‘ne’, ‘neyi’ ve ‘kimi’ sorusuna verilen cevaptır nesne. • Düz tümleç olarak da bilinir. 

7. KAYNAKÇA • http://tr.wikipedia.org/wiki/Nesne_(dilbilgisi)