Innovatieroutine Hoe managers herhaalde innovatie kunnen stimuleren Dany Jacobs

1. InnovatieroutineHoe managers herhaalde innovatie kunnen stimuleren Dany Jacobs Arnhem, PCT, 24 april 2013

2. Dany Jacobs socioloog proefschrift over 200jr W-EU staalindustrie TNO-STB: contractonderzoek: + 80 sectorstudies 1998-2007: HL strat. mgt. Rijksuniv. Groningen belang culturele aspecten van innovatie 2003-2007 lector Amsterdam Fashion Institute 2007-nu: lector Kunst, Cultuur & Economie ArtEZ & HAN (→ ARCCI); HL Ind. Ontwikkeling & Innovatiebeleid Universiteit van Amsterdam

3. aanleiding • vraag SMS: rol managers bij innovatie • idee i.s.m. Hendrik Snijders: herhaald succes bij innovatie onderzoeken • brede selectie 22 cases • simpele, brede definitie van innovatie RESULTAAT • toch een soort succesformulie: innovatietienkamp • drie mentale hinderpalen, blokkades

5. INNOVATIEiets nieuws (dat gerealiseerd wordt) met (hopelijk) een toegevoegde waarde

6. ↗ productiviteit ↗ transacties SOORTEN INNOVATIE SLIMMERE, MEER PRODUCTIEVE CREATIVITEIT productinnovaties van stijlinnovatie tot nieuwe concepten incl. informatieproducten, diensten en belevenissen transactie-innovaties ~marketing, verkoop ~ marktdoorzichtigheid procesinnovaties ~ nieuwe organisatievormen (re-engineering, sociotechniek, keteninnovatie)

7. ‘IETS NIEUWS… MET HOPELIJK TOEGEVOEDE WAARDE…’ IS DAT WEL ‘ECHTE’ INNOVATIE? WAAROM NIET ALLEEN RADICALE INNOVATIE?  99% VAN DE INNOVATIE IS (GELUKKIG) MARGINAAL

8. HOE RADICALER EN MEER OMVATTEND EEN INNOVATIE, HOE GROTER DE BREUK MET HET BESTAANDE WAARDENSYSTEEM DUS HOE GROTER DE ONZEKERHEID EN HET RISICO

9. 1898, Indiana, de eerste hybride auto EEN LEUKE PARADOX INNOVATIE MOET ER UITZIEN ALS WAT WE AL KENNEN MAYA = Most Advanced, YetAcceptable

10.  hinderpaal 1: verabsoluteren van innovatie ‘fuzzy’ benadering van innovatie beperkte stylistische innovatie nieuw automodel nieuwe soort auto’s nieuw autoconcept electrificatie internet 0 0.5 1.0

11. de meeste innovatie bouwt voort op iets bekend af en toe zul je met iets meer vernieuwends moeten komen de ambidextere organisatie “maak het jezelf niet te moeilijk” “maak het jezelf niet te gemakkellijk”

12. Innovatieroutine?→ ‘Population ecology’ (Hannan & Freeman) • organisaties zijn zowel sterk als zwak door hun organisatieroutines • adaptatie vindt plaats door geboorte en sterfte van organisatie en bevolkingen • variatie = starten van nieuwe organisatie • selectie = ‘fitness’ van organisaties in hun omgeving  hypothese: sommige organisaties hebben wellicht een innovatieroutine tot stand gebracht

13. INNOVATIEPIJPLIJNEN • MODE • DAGBLADEN • AUTO’S • FARMACEUTICA • FILM, BOEKEN, MUSIEK • TENTOONSTELLINGEN • SOFTWARE

14. Mintzbergs basis-organisatievormen ~ innovatieroutine professionele bureaucratie adhocratie [ Mintzbergs favoriet ] eenvoudig complex machine- bureaucratie simpele structuur stabiel dynamisch

15.  mentale hinderpaal 2: innovatie en routine zijn onverenigbaar Mintzbergs basis-organisatievormen ‘onttovering’ van innovatie ambidexter: exploratie én exploitatie adhocratie = de innovatieve organisatie professionele bureaucratie [ Mintzbergs favoriet ] eenvoudig complex machine- bureaucratie simpele structuur stabiel dynamisch

16.  hinderpaal 3: leider als Deus ex machina darwinistische innovatieroutine strategisch profiel implementatieroutine (externe) selectie, overleven (interne) selectie vermenigvuldigen, soortvorming variatie realisatie feedback t.a.v. doorontwikkeling ambiance, onrust, leercultuur

17. Helder strategisch profiel met daarin noodzakelijke plaats voor innovatie Maatschappijgerichtheid Klantgerichtheid Ambitie & durf Doorontwikkeling Leren van reële getallen De beste mensen Ambiance, open cultuur Sterke netwerken Focus, commitment EEN NIEUWE TIENKAMP

18. Niet alle organisaties hoeven even innovatief te zijn maar ook: noodzakelijke variëtiet INNOVATIETIENKAMP • discipline 1 = innovatie sterk verbonden met strategisch profiel • kerncompetenties • dieptestrategieën • visuele identiteit, handschrift • groeiplatforms

19. “wees verziend” “wees bijziend” INNOVATIETIENKAMP • discipline 2 = maatschappijgerichtheid • discipline 3 = klantgerichtheid

20. INNOVATIETIENKAMP • discipline 4: ambitie en durf (van de Dorpsstraat naar Fifth Avenue en Bund)

21. INNOVATIETIENKAMP • discipline 5 = doorontwikkeling (experimenteer en leer)

22. productieve creativiteit sociale constructie van innovatie ~ co-evolutie ( Bruno Latour, 1987) inspelen op veranderingen in de maatschappij sociogram = sociale omgeving onderhandelen, ‘vertalen’, herdefiniëren ‘innovator’ o experimenteren, ‘trial and error’ technogram = technische omgeving

23. INNOVATIETIENKAMP • discipline 6 = leren van reële getallen (die er toe doen, bijv. Balanced Scorecard) • discipline 7 = de beste mensen • discipline 8 = ambiance, open cultuur • discipline 9 = sterke netwerken

24. INNOVATIETIENKAMP • discipline 10 = focus, commitment lange adem, maar ook weten op te houden (= helderheid)

25. adhocratie professionele bureaucratie Kessels Kramer ASML Stage Entertainm. Intervet Unilever Kunsthal K&H Shell Gron. Museum Albert Heijn  simpel  omgeving complex  Philips DSM Ten Cate Efteling HEMA MEXX Siemens NL Effectory Achmea Amsterdam Dordrecht Rabobank simpelestructuur machinebureaucratie  stabiel  omgeving  dynamisch 

26. goud successen uit het verleden vormen geen waarborg voor de toekomst zilver brons?

27. Helder strategisch profiel met daarin noodzakelijke plaats voor innovatie Maatschappijgerichtheid Klantgerichtheid Ambitie & durf Doorontwikkeling Leren van reële getallen De beste mensen Ambiance, open cultuur Sterke netwerken Focus, commitment • Dik deze lijst niet verder in! • Concentreer u op wat u nog niet goed genoeg doet! INNOVATIETIENKAMP niet bijv: techniek… leiderschap…

28. OPMERKINGEN? VRAGEN?