Wrocław, 07.09.2009 r.

1. Prognoza w zakresie finansowych instrumentów wspierania rozwoju regionalnego – analiza dotycząca trendów rozwojowych w zakresie instrumentów finansowych Wrocław, 07.09.2009 r.

2. Cele badania • Ocena dostępności finansowania dla 3 grup: • Mikro, małych i średnich przedsiębiorców (MŚP); • Organizacji pozarządowych (NGO); • Jednostek samorządu terytorialnego (JST). • Przedstawienie wyników badania. • Zaproponowanie możliwych kierunków i zakresu interwencji samorządu województwa dolnośląskiego, prowadzącej do łagodzenia ograniczeń w zakresie dostępu do finansowania oraz tworzenia nowych jego źródeł.

3. Elementy badania • Część I - badawcza • Przeprowadzenie badań wśród samorządów, MSP oraz organizacji pozarządowych w województwie dolnośląskim, dotyczących barier w dostępie do finansowania (badania ilościowe oraz jakościowe). • Okres realizacji – styczeń – luty 2009. • Część II – rekomendacje • Przedstawienie propozycji konkretnych działań, proponowanych do realizacji przez samorząd województwa dolnośląskiego.

4. Proponowane warianty zaangażowania samorządu województwa w działania wspierające • „Łagodny” – prowadzenie wyłącznie działań koordynacyjnych i informacyjnych. • „Umiarkowany” – j.w. + bezpośrednie zaangażowanie w działania wspierające oraz w tworzenie nowych instrumentów wsparcia. • „Aktywny” – samorząd staje się głównym kreatorem polityki wsparcia w regionie. W poszczególnych obszarach zaproponowano: • Wspieranie MSP – „umiarkowany” z elementami „aktywnego”; • Wspieranie NGO – wariant „umiarkowany”; • Wspieranie JST – wariant „łagodny”.

5. Proponowane kierunki działań - MSP • Opracowanie systemu wspierania funduszy poręczeniowych i pożyczkowych działających na Dolnym Śląsku. • Odpowiednie wykorzystanie Inicjatywy JEREMIE. • Promocja instrumentów finansowych dostępnych w regionie. • Promocja oferty Banku Gospodarstwa Krajowego i współpraca z BGK w jej dostosowaniu do potrzeb dolnośląskich przedsiębiorców. • Regwarancje dla funduszy poręczeniowych i ewentualnie pożyczkowych. • Ewaluacja wyników działania funduszy pożyczkowych i poręczeniowych w regionie. • Zwiększenie palety produktowej dolnośląskich instytucji finansowych. • Wzmocnienie oferty pożyczkowej i poręczeniowej, skierowanej do firm rozpoczynających działalność.

6. Proponowane kierunki działań - NGO • Minimalizacja bariery w pozyskiwaniu finansowania braku zabezpieczeń. • Stworzenie wyspecjalizowanej oferty finansowania dłużnego dla organizacji pozarządowych. • Opracowanie rankingu działających w regionie organizacji pozarządowych. • Współpraca z bankami w celu rozwoju oferty finansowania sektora organizacji pozarządowych. • Identyfikacja barier w dostępie do finansowania bezzwrotnego. • Promowanie finansowania udziału własnego organizacji pozarządowych w programach pomocowych przez samorządy lokalne.

7. Proponowane kierunki działań - JST • Promocja oferty finansowania dla samorządów terytorialnych, dostępnej w ramach działalności BGK. • Upowszechnianie mechanizmu partnerstwa publiczno-prywatnego – działalność promocyjna na i edukacyjna.

8. Opracowanie systemu wspierania funduszy poręczeniowych i pożyczkowych, działających na Dolnym Śląsku • Stymulowanie współpracy i wymiany informacji pomiędzy poszczególnymi instytucjami. • Prowadzenie dyskusji nad docelowym kształtem systemu na terenie województwa. • Proponowanie konkretnych działań prowadzących do poprawy oferty regionalnych instytucji finansowych.

9. Odpowiednie wykorzystanie Inicjatywy JEREMIE • Jak najszybsze uruchomienie wsparcia finansowego dla przedsiębiorców i pośredników finansowych. • Takie ukształtowanie oferty Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego, aby uzupełniała ona obecną ofertę instytucji finansowych w regionie, nie zaś z nią konkurowała.

10. Promocja wśród przedsiębiorców instrumentów finansowych dostępnych w regionie • Prezentowanie (można to powiązać z uruchamianiem działania DFP) oferty instrumentów finansowych dostępnych w regionie (FP, FPK, venture capital etc.): • Zorganizowanie jednodniowej konferencji, prezentującej całościowo ofertę dolnośląskich instytucji finansowych; • Stworzenie strony internetowej, na której byłyby umieszczone prezentacje i informacje przekazywane na konferencji; • W miarę możności przekształcenie konferencji w coroczne, stałe wydarzenie.

11. Promocja oferty BGK i współpraca w jej dostosowaniu do potrzeb dolnośląskich przedsiębiorców • Współpraca z BGK w promowaniu zmodyfikowanej oferty banku (nowe zasady udzielania poręczeń po zlikwidowaniu FPU i KFPK). • Promowanie oferty poręczeń BGK jako wadiów i zabezpieczeń należytego wykonania umowy w ramach zamówień publicznych. • Ocena, we współpracy z regionalnymi organizacjami przedsiębiorców, dostosowania oferty BGK do potrzeb MSP i – w razie konieczności – prowadzenie działań zmierzających do jej modyfikacji.

12. Regwarancje dla funduszy poręczeniowych i ewentualnie pożyczkowych • Rozważenie uruchomienia regionalnych programów regwarancyjnych dla funduszy poręczeniowych i pożyczkowych przy spełnieniu następujących dodatkowych warunków: • Ustalenie wynagrodzenia za udzielenie regwarancji na możliwie minimalnym poziomie. • Wykorzystanie instrumentu regwarancji do stymulowania akcji poręczeniowej i pożyczkowej dla określonych podmiotów (firm innowacyjnych, firm rozpoczynających działalność). • Idealne byłoby łączenie różnego rodzaju regwarancji (np. 40% BGK lub DFP, 30% regionalny fundusz regwarancyjny). Takie rozwiązania są często spotykane w krajach Unii Europejskiej.

13. Ewaluacja wyników działania funduszy pożyczkowych i poręczeniowych w regionie • Badanie wartości dodanej obu rodzajów funduszy. • Idealnie przeprowadzenie badania wśród klientów obu rodzajów funduszy. • Wyniki badania pozwoliłyby na lepsze ukształtowanie kształtu instrumentów finansowych w regionie, w tym oferty Dolnośląskiego Funduszu Powierniczego.

14. Zwiększenie palety produktowej dolnośląskich instytucji finansowych • Oferta większości instytucji (z wyjątkiem MCI.BioVentures) jest skierowana do szerokiego kręgu przedsiębiorców. Można zaś rozważyć tworzenie produktów dla konkretnych grup firm, np.: • Okresowe (tam gdzie jest to możliwe) zwiększenia maksymalnej wartości udzielanej pożyczki i skierowanie tej oferty przede wszystkim do firm innowacyjnych. • Wzmocnienie współpracy między funduszami pożyczkowymi i poręczeniowymi w regionie. • Stworzenie wspólnego produktu (pożyczka z poręczeniem, skierowanego na przykład do firm innowacyjnych).

15. Wzmocnienie oferty pożyczkowej i poręczeniowej, skierowanej do firm rozpoczynających działalność • Obecnie większość funduszy dopuszcza finansowanie tego typu firm, z finansowaniem takich przedsięwzięć jest jednak – szczególnie w obecnych czasach – związane znaczne ryzyko. • Objęcie takich poręczeń (pożyczek) preferencyjnymi warunkami ewentualnych regwarancji. • Wprowadzanie i promowanie innych rozwiązań promujących udzielanie poręczeń i pożyczek dla tej grupy klientów (np. szkolenia i doradztwo przed udzieleniem finansowania).

16. Minimalizacja bariery w pozyskiwaniu finansowania, jaką jest brak odpowiednich zabezpieczeń • Bariera dotyczy zarówno aplikowania o środki unijne (nieco mniejsza po ostatnich zmianach), jak i o finansowanie dłużne. • Rozważenie uruchomienia funduszu/programu poręczeniowego dla organizacji pozarządowych. • Idealnym rozwiązaniem byłoby powierzenie tego zadania funduszowi regionalnemu (Dolnośląskiemu Funduszowi Gospodarczemu) w wydzielonej formie – np. w postaci spółki – córki.

17. Stworzenie wyspecjalizowanej oferty finansowania dłużnego dla organizacji pozarządowych • Stworzenie regionalnego funduszu pożyczkowego dla organizacji pozarządowych. • Idealne byłoby ulokowanie go w ramach istniejącego funduszu. • Skorzystanie (o ile będzie to możliwe) z doświadczeń Polsko-Amerykańskiego Funduszu Pożyczkowego Inicjatyw Obywatelskich (PAFPIO).

18. Opracowanie rankingu działających w regionie organizacji pozarządowych • Zasadniczym problemem dla banków jest ocena ryzyka, związanego z finansowaniem NGO. Naszym zdaniem rozważyć można by zatem stworzenie (pod patronatem Urzędu Marszałkowskiego) rankingu wiarygodności regionalnych organizacji pozarządowych. • Ranking byłby oparty na informacjach o prawidłowości wywiązywanie się z umów dotacyjnych, pożyczkowych, czy kredytowych.

19. Współpraca z bankami w celu rozwoju oferty finansowania sektora organizacji pozarządowych • Czas kryzysu finansowego nie sprzyja niestety podejmowaniu takich inicjatyw. W perspektywie kilkuletniej jednakże szanse na powodzenie takich działań istotnie wzrastają: • Organizowanie cyklicznych spotkań, poświęconych współpracy NGO z bankami. • Promowanie dobrych praktyk, poświęconych współpracy NGO z bankami. • Współpraca przy opracowaniu metodologii oceny ryzyka, związanego z kredytowaniem NGO. • Promowanie korzystania z rankingu wiarygodności NGO.

20. Inne działania skierowane do organizacji pozarządowych • Kontynuacja organizacji okresowych spotkań, poświęconych identyfikacji barier w dostępie do finansowania bezzwrotnego. • Branie pod uwagę wyników takich spotkań i wprowadzanie odpowiednich korekt (lobbowanie w celu ich wprowadzania) do przepisów regulujących przekazywanie i rozliczanie odpowiednich środków. • Promowanie stosowanych przez niektóre samorządy rozwiązań polegających na zapewnianiu przez nie udziału własnego organizacjom pozarządowym, aplikującym o środki strukturalne

21. Działania skierowane do samorządów • Organizowanie corocznej kompleksowej prezentacji oferty BGK dla samorządów. • Działalność promocyjna i edukacyjna w zakresie upowszechnianie mechanizmu partnerstwa publiczno-prywatnego: • Akcja informacyjna na temat nowych uregulowań prawnych. • Przygotowanie programu edukacyjnego. • Uruchomienie portalu informacyjnego.