P rkrahja n zbatimin e Marr veshjes s Komunitetit t Transportit

1. P�rkrahja n� zbatimin e Marr�veshjes s� Komunitetit t� Transportit Azhurnimi I Strategjis� s� Transportit Multimodal (STMM) Workshop p�r transportin e udh�tar�ve, 30 shtator 2011 Robert GOLDUP

2. 2 Korniza e strategjis� s� propozuar Zhvillimi i transportit publik t� udh�tar�ve Ristrukturimi i industris� s� autobus�ve nd�rurban Leht�simi i koncesioneve t� linjave t� autobus�ve P�rparimin n� koncesionimin e terminalit t� autobus�ve nd�rurban Strategjia e zhvillimit t� transportit urban, p�rfshir� ecjen dhe �iklizmin Lidhja e autobusit me Aeroportin Nd�rkomb�tar t� Prishtin�s

3. 3 Ristrukturimi i industris� s� autobus�ve nd�rurban Objektivat Zvog�limi i operimit t� sh�rbimeve ilegale Zbatimi i rregulloreve ekzistuese Sigurimi i nj� strukture t� industris� me entitete m� t� m�dha operative, t� cilat: Kan� burime financiare p�r t�i investuar me q�llim t� p�rmir�simit t� cil�sis� s� sh�rbimeve Kan� burime p�r t�i kompletuar dhe funksionalizuar koncesionet e linjave t� ardhme t� autobus�ve ��shtjet Struktura ekzistuese, me nj� num�r t� madh t� operator�ve t� vegj�l Efektiviteti i procedurave ekzistuese ligjore Cila struktur� do t� p�rcaktohet p�r sh�rbimet e autobus�ve nd�rurban n� t� ardhmen? �far� lloj ristrukturimi/konsolidimi duhet inkurajuar?

4. 4 Ristrukturimi i industris� s� autobus�ve nd�rurban Strategjia Rishikimi dhe p�rmir�simi i praktikave t� zbatuara, p�r t� siguruar pajtueshm�ri me rregulloret aktuale Mund�simi i ristrukturimit p�rmes konsultimeve me operator� tjer� dhe dh�nies s� k�shillave dhe p�rkrahjes afariste Rishikimi i nevoj�s p�r rregullore tjera (p.sh. mbi numrin minimal t� veturave) Plani i veprimit Sajimi i nj� plani dhe programi m� t� detajuar p�r koncesione Angazhimi me operator� p�r t� p�rcaktuar vizionin dhe strategjin� p�r sektorin e autobus�ve nd�rurban n� t� ardhmen Identifikimi i nevojave t� operator�ve p�r p�rkrahje dhe trajnim dhe sajimi i propozimeve p�r t�i plot�suar k�to nevoja (n� diskutim me Od�n Ekonomike) Krijimi i sh�rbimeve t� p�rkrahjes afariste dhe trajnimeve

5. 5 Koncesionet e linjave t� autobus�ve Objektivat Q� t� sigurohet nj� rrjet m� i integruar dhe efikas i autobus�ve, ku furnizimi p�rshtatet m� mir� me k�rkes�n Strategjia Strategjia nuk �sht� ndryshuar nga MMTS 2009: Sh�rbime t� autobus�ve nd�rurban� q� do t� sigurohen p�rmes koncesionimit t� linjave t� autobus�ve Koncesionimi n� form� testuese do t� implementohet n� korridorin Prishtin�-Prizren ��shtjet q� nd�rlidhen me implementimin Mungesa e rregulloreve t� domosdoshme Ndikimet sociale t� strategjis� s� koncesionimit.

6. 6 Koncesionet e linjave t� autobus�ve Plani i veprimit Nuk ka nevoj� p�r rregullore t� re � korniza aktuale ligjore �sht� adekuate Kryerja e nj� studimi t� ndikimeve sociale potenciale dhe t� arsyeshm�ris� dhe shpenzimeve t� opsioneve t� ndryshme p�r t� trajtuar k�to ndikime Puna e p�rbashk�t me PPP-ISC (p�rmes nj� grupi t� p�rbashk�t punues) p�r t� definuar aspektet procedurale, financiare dhe teknike t� procesit t� tenderimit dhe orarit kohor p�r implementimin e koncesionit.

7. 7 Terminalet e autobus�ve nd�rurban Objektivat T� mbahen terminalet e autobus�ve n� pron� publike si pjes� t� r�nd�sishme t� sistemit t� transportit publik nd�rurban T� shnd�rrohen terminalet n� stabilimente moderne dhe t� cil�sis� s� lart� t� transportit publik ��shtjet Pron�sia e terminaleve dhe statusi i tyre ligjor si NSH � AKP mund t� privatizoj� NSH K�rkohet financim substancial p�r t� p�rmir�suar qasjen, dizajnin operativ, stabilimentet e pasagjer�ve dhe integrimin me moduse tjera transportimi Cili �sht� modeli optimal p�r pron�sin� dhe menaxhimin e terminaleve - koncesionet?

8. 8 Terminalet e autobus�ve nd�rurban Strategjia T� mbahen terminalet e autobus�ve n� pron�si publike � t� shnd�rrohen nga NSH n� NP T� ngriten standardet n� terminale p�r t�ia p�rshtatur ato nj� sistemi modern t� transportit publik T� p�rmir�sohet integrimi i sh�rbimeve t� autobus�ve nd�rurban� me autobus� urban� dhe lokal� dhe me moduse tjera t� transportit T� implementohet modeli optimal menaxhues/operativ p�r secilin terminal. Plani i veprimit T� nxirret vendimi n� nivel t� Qeveris� me t� cilin terminalet e autobus�ve shnd�rrohen n� NP T� hartohet dhe t� miratohet ligji p�rmes t� cilit terminalet e autobus�ve shnd�rrohen n� NP T� krijohet nj� grup punues p�r terminale t� autobus�ve me p�rb�rje t� MI dhe komunave T� sajohen propozimet dhe programi p�r p�rmir�simin/menaxhimin e �do terminali T� p�rgatiten procedurat dhe dokumentacioni p�r koncesionim testues.

9. 9 Zhvillimi i transportit urban multimodal P�rgjegj�sit� p�r planifikimin e transportit urban MI ka p�rgjegj�sin� e p�rgjithshme p�r krijimin e politikave dhe zhvillimin e strategjive p�r transportin rrugor t� udh�tar�ve P�rgjegj�sia p�r sajimin dhe implementimin e strategjive dhe planeve t� transportit urban u mbetet komunave Komunat obligohen me ligj q� t� krijojn� plane t� transportit lokal, t� cil�t duhet t� jen� n� pajtim me politikat komb�tare, dhe ato t�ia dor�zojn� MI ��shtjet �ka jan� Planet e Transportit Lokal (PTL) � fush�veprimi dhe p�rmbajtja e tyre? Kjo nuk �sht� e p�rcaktuar me ligj apo me udh�zimet p�r komunat. Nevoja p�r t� promovuar integrimin e planifikimit komb�tar dhe lokal t� transportit p�rmes PTL-ve

10. 10 Zhvillimi i transportit urban multimodal Plani i veprimit Planet e transportit lokal duhet t� jen� strategji dhe programe multimodale MI duhet: Ta rishikoj� Politik�n e Transportit Multimodal n� Kosov� p�r vitin 2006, e cila paraqet korniz� politike p�r transport lokale T� hartoj� udh�zimet p�r komunat, n� lidhje me fush�veprimin, formatin, p�rgatitjen dhe monitorimin e PTL-ve (n� konsultim me Asociacionin e Komunave) T� krijoj� lidhje formale me komuna p�r t�i ndihmuar ato n� sajimin e planeve t� transportit urban dhe n� mbik�qyrjen e implementimit t� PTL-ve. T� p�rgatis� udh�zime m� t� detajuara p�r aspektet ky�e t� zhvillimit t� sistemeve t� q�ndrueshme t� transportit urban � dizajnimin e hap�sirave p�r k�mb�sor� dhe �iklist�, autobus�, sh�rbime t� transportit publik, etj.

11. 11 Lidhjet me autobus� me Aeroportin Nd�rkomb�tar t� Prishtin� (ANP) Objektivat T� p�rmir�sohen lidhjet multimodale me ANP p�rmes riv�nies s� sh�rbimeve t� autobus�ve publik� p�r n� aeroport Studimi i parafizibilitetit p�r sh�rbime t� autobus�ve Jan� b�r� parashikimet preliminare sa i p�rket patronatit t� mundsh�m si dhe t� ardhurave dhe shpenzimeve operative t� sh�rbimeve, n� baz� t� anketimit t� udh�tar�ve Jan� vler�suar sh�rbimet nga t� gjitha qytetet kryesore t� Kosov�s Asnj� nga opsionet e shqyrtuara nuk �sht� v�rtetuar t� jet� komercialisht i q�ndruesh�m, bazuar n� k�rkes�n aktuale. T� gjitha do t� k�rkonin subvencionim operativ n� baza vjetore. Sh�rbimet mes Prishtin�s dhe aeroportit, t� cilat do t� funksiononin 12 or� n� dit�, paraqesin opsionin m� t� mir� nga k�ndv�shtrimi financiar � por ka gjasa t� duhet t� subvencionohet n� baza vjetore. Nevojiten edhe vler�sime tjera p�r t� fizibilitetit p�r t� fituar nj� pasqyr� m� t� detajuar dhe p�r t� vler�suar p�rfitimet sociale t� cilat mund t� justifikojn� subvencionin publik

12. 12 Intermodaliteti p�r udh�tar� Objektivat Leht�simi i nd�rk�mbimit mes autobus�ve dhe hekurudh�s: Ofrimi i udh�timeve pa pages� p�rmes transportit publik p�r t� inkurajuar shfryt�zimin e transportit publik n� vend t� veturave private, dhe Optimizimi i p�rfitimeve nga investimet n� rrjetin hekurudhor. ��shtjet Barrierat p�r nd�rk�mbim � fizike, t� koordinohen sh�rbimet, shitja e biletave, informatat Sh�rbimet ekzistuese hekurudhore Mungesa e parashikimeve t� azhurnuara lidhur me patronatin n� t� ardhmen Gjat�sit� relativisht t� shkurtra t� udh�timeve nd�rurbane Ndikimet e udh�timeve pa nd�rk�mbime Propozimi i intermodaliteteve transportuese n� planet zhvillimore t� komunave

13. 13 Intermodaliteti p�r udh�tar� Strategjia N� aspekt afatshkurt�r: masat me shpenzime t� ul�ta p�r t�i trajtuar problemet e identifikuara �p.sh. qasja e k�mb�sor�ve n� stacione, lokacionet e stacioneve, sh�njat N� aspekt afatmes�m: Strategjia e nd�rlidhur me zhvillimin e sh�rbimeve hekurudhore p�r udh�tar� dhe fokusimi n� pikat ku ka m� s� shumti potencial p�r udh�time intermodale: Zhvillimi i pikave t� TP intermodal n� Prishtin�, Pej� dhe Prizren Zhvillimi i pikave �sekondare� m� t� vogla n� Ferizaj, Mitrovic�, Podujev� Planet e intermodalitetit p�r udh�tar� duhet t� sajohen p�r t� gjitha korridoret ku k�rkohet p�rmir�sim i sh�rbimeve hekurudhore (q� mbulojn� t� gjitha moduset) Krijimi i nj� web-faqeje p�r udh�time multimodale q� ofron mund�si t� planifikimit t� udh�timit Shitja e biletave intermodale p�r sh�rbime hekurudhore dhe me autobus� Strategjia do t� rregulloj� edhe ushtrimin e integruar t� p�rgjegj�sive t� MI dhe komunave

14. 14 Intermodaliteti p�r udh�tar� Plani i veprimit Veprimet kryesore afatshkurtra Azhurnimi i t� dh�nave mbi udh�timet ekzistuese dhe sajimi i parashikimeve m� afatgjata t� k�rkes�s Zhvillimi i web-faqes me informata p�r udh�time multimodale Realizimi i studimeve t� fizibilitetit p�r pikat intermodale n� Prishtin�, Pej� dhe Prizren Hartimi i planit t� Intermodalitetit p�r Udh�tar� p�r korridorin e Rut�s 10