İklim Değişikliği Odak Alanları: Binalarda Enerji Verimliliği & Ye n ilenebilir Enerji Kaynakları

1. İklim Değişikliği Odak Alanları: Binalarda Enerji Verimliliği & Yenilenebilir Enerji Kaynakları

2. Küresel Seragazı Salımları Ek-I Ülkeleri Toplamı = 18 milyar ton CO2 eşdeğer (1990) 1990 – 2001 (-%6,6)

3. Küresel Seragazı Salımları Ek-I Ülkeleri Toplamı = 18 milyar ton CO2 eşdeğer (1990) 1990 – 2001 (-%6,6)

4. İklim Değişikliği Süreci ve Enerji Tüketimi Enerji Tüketimi; enerji kaynağının çoğunlukla yakılarak ısı şeklinde veya ikincil bir enerji kaynağına, örneğin elektik veya buhara dönüştürüldükten sonra kullanımı ile gerçekleşir. Yanma sonucunda ise kaçınılmaz olarak CO2 açığa çıkar.

5. 2003 yılında 84 milyon TEP enerji tüketilmiştir. Bu tüketimin % 95'ini karbon kökenli • petrol • doğalgaz • kömür • odun ve bitki hayvan artıkları teşkil etmiştir.

6. Birincil Enerji Tüketimindeki Enerji Kaynakları Payları

7. Dünyanın bu kadar fosil yakıt bağımlısı olması nedeniyle İklim Değişikliğinin etkilerinin yavaşlatılmasında enerji tasarrufu sağlanması ve yenilenebilir enerji kaynaklarınınkullanım payının arttırılmasıen etkin önlemlerdir.

8. Uygulama Programları OP 5.Enerji Tasarrufu ve Enerji Verimliliğinin Önündeki Engellerin Kaldırılması OP 6.Yenilenebilir Enerji Kullanımının Önündeki Engellerin Kaldırılması ve Maliyetlerin Düşürülmesi Yoluyla Özendirilmesi OP 11. Çevresel Olarak Sürdürülebilir Ulaşımın Özendirilmesi

9. Enerji Tasarrufu Nedir? Verimlilikle Nasıl bir Bağıntısı Vardır? Enerji tasarrufu, • enerji verimliliğinin arttırılması, • tekrar kullanılması durumunda enerji tasarrufu sağlayan atıkların yeniden değerlendirilmesi, • mevcut enerji kayıplarının önlenmesi yoluyla tüketilen enerji miktarının ekonomik kalkınmayı ve sosyal refahı engellemeden, en aza indirilmesidir.

10. Hangi alanlarda enerji tasarrufu yapabiliriz? • Evlerde ve iş yerlerinde • Ulaşımda • Sanayi üretim sırasında SGP, belirlediği odak alanlar çerçevesinde ilk iki sektörü hedef alan çalışmaları desteklemeyi planlamaktadır.

11. Nerelerde, nasıl enerji verimliliğini arttırabiliriz? Evlerde ve iş yerlerinde; Verimli sıcak su ve ısıtma tesisatları, klima cihazları, verimli ev ve ofis cihazları ve verimli ampuller satın alarak ve kullanarak ; >Normal ampul yerine Florasan ile % 40 Kompakt Florasan ile % 80 > Normal yerine elektronik balast ile % 30 >Normal kazan yerine Yoğuşmalı kazan ve otomatik kontrol ile % 40 >Normal buzdolabı yerine A sınıfı etiketli buzdolabı ile % 40 enerji verimliliği sağlanabilir.

12. Nerelerde, nasıl enerji tasarruf sağlarız? • Yeni binaları standartlara yöresel koşullara uygun şekilde inşaa ederek, en az % 30 • Mevcut binaların uygun koşulları taşımadığı için ısı kaybeden çatı, duvarlar gibi dış yüzeylerini, ısı yalıtım malzemeleri ile kaplayarak, camlarını çift cam haline getirerek; >Yalıtımsız çatı ve duvarlara göre; çatıda ısı yalıtımı ile % 25 >Tek cama göre; çift cam ile %50 low- e kaplamalı çift cam ile % 70 >Çıplak sıcak su tankını yalıtılarak % 75 Enerji tasarrufu sağlanabilir.

13. Nerelerde, nasıl enerji tasarruf sağlarız? Kullanma alışkanlıklarımızı düzenleyerek; • Oda sıcaklığının 20 derecenin üzerindeki her bir derece azaltılması ile %3-7 , • Kullanılmayan yerlerin ihtiyaç halinde ısıtılması ve aydınlatması ile, • Aydınlatma ve ısıtma cihazlarının bakımlı ve temiz tutulması ile, • Tüm cihazların firması tarafından önerilmiş kullanma şartlarına uyulması ile,…. enerji tasarrufu sağlanacaktır.

14. Nerelerde, nasıl enerji tasarruf sağlarız? Geri dönüştürüldüğünde ciddi enerji tasarrufu sağlayan atıklarımızı uygun şekilde toplayarak • Cam harmanına katılan her % 5 cam kırığı ile % 1 oranında enerji tasarrufu gerçekleşiyor. • 1 ton atık kağıdın geri dönüşümü ile; 17 ağacın kesilmesi önleniyor, 4100 kwh elektrik enerjisi ve 32.000 lt su tasarrufu sağlanıyor. • Bir kilogram alüminyum kutu geri kazanıldığında; • 8 kg boksit madeni, • 4 kg kimyasal madde, • 14 kWh elektrik enerjisi tasarrufu sağlanabilmektedir.

15. Nerelerde, nasıl enerji tasarruf sağlarız? Geri dönüşümle elde edilen bu tasarruflar global olarak büyük meblağlara erişmektedir. • Örneğin 1970’lerden bu yana 1 milyon tonun üzerinde cam ambalaj atığı toplanarak 30 bin tonun üzerinde de fosil yakıt tasarrufu ve dolayısıyla sera gazı emisyonunda önemli azalma sağlanmıştır. • AB 2003-2008 yılları geri kazanım ve geri dönüşüm hedeflerine göre:Tüm ambalajları kapsayan ve % 50-65 olan geri kazanım hedefi minimum % 60 olarak kabul edilmiştir.

16. Enerji Tasarrufu ve verimliliğin arttırılması Yasal düzenlemeler, teşvikler, strateji belirlenmesi gibi devlet tarafından alınması gerekli önlemlerin yanı sıra; • bilinçlendirme ve eğitim çalışmaları • enerji tasarrufu inceleme ve etütleri • gösterimlerle teknolojinin ve uygulamaların tanıtılması • taraflarla diyalogların yürütülmesi toplumun tüm kesimlerinin katılımcı olmasını da gerektiren en etkin enstrümanlardır. Bu nedenle SGP odak alanları çerçevesinde bu tür faaliyetlerin yürütülmesi beklenmektedir.

17. Hidrolik Enerji Hidrolik enerji toplam elektrik enerjisi Türkiye Elektrik üretiminin, su şartlarına göre, %25’ i ile 35’ini karşılamaktadır.

18. Hidrolik Enerji • 2005 yılı itibariyle 129.4 milyar kWh/yıl olan hidrolik potansiyelin halihazırda mevcut santrallar ile % 35’i değerlendirildi. • Teknik ve ekonomik yapılabilirliğe sahip 708 HES in 135 adeti çalışıyor. • 50 MW ın altında yaklaşık 400 planlanmış santral var. Bunların toplam potansiyeldeki payı % 30 civarında. • 1 kW kurulu güç maliyeti 1000-2000 $

19. Güneş Enerjisi • Güneş enerjisi hiçbir atığı olmayan, bol ve tükenmeyen tek enerji kaynağıdır. • Türkiye, coğrafi konumu nedeniyle güneş enerjisi potansiyeli açısından şanslı durumdadır. • Ortalama güneşlenme süresi günlük • 7.2 saat/gün

20. Güneş Enerjisi ISI -Güneş Kollektörleri ile sıcak su üretimi Türkiye’nin güney ve batı bölgelerinde güneş kollektörleri su ısıtmak amacıyla yaygın olarak kullanılmakta olup Ülkemiz şu anda 8.2 milyon m² kurulu kollektör alanı ile bu alanda dünyada önde gelen ülkelerden biridir. ELEKTRİK- Güneş Pilleri ile elektrik üretimi • Güneş enerjisi uygulamalarının özellikle elektrik üretmek için ilk yatırım maliyeti yüksektir.Güneş pili panellerin son yıllardaki fiyatları 3-6 $/W’dır.

21. Rüzgar Enerjisi Rüzgar enerjisinden yararlanılabilir alanlar: Çanakkale Boğazı civarı, Bozcaada, Gökçeada, Sinop, Bandırma, Ayvalık, Dikili, Çeşme, Bodrum; Antakya, Silifke ve Mardin yöreleri (EİE) Günümüzde rüzgar enerjisi enerji üretiminde yenilenebilir kaynaklar arasında en ucuz ve fosil yakıtlı santralarla en fazla rekabet edebilecek konumda olanıdır. En yaygın üretim olan 600 kw lık üniteler için 1 kW kurulu güç maliyeti 1000 $ Türkiye rüzgar santralı toplam kurulu gücü 20.1 MW Almanya 15 162 MW (Dünya kurulu gücünün % 37 si)

22. Biyokütle • Odun;enerji ormanları, çeşitli ağaçlar,.. • Yağlı tohum bitkileri; kolza, ayçiçeği.. • Karbon-hidrat bitkileri patates, buğday, mısır, pancar, ... • Elyaf bitkileri; keten, kenevir, sorgum .. • Bitkisel artıklar ;dal,sap, saman, kabuk.. • Hayvansal atıklar ;gübre, tezek.. • Şehirsel ve endüstriyel atıklar değerlendirilerek mevcut yakıtlara alternatif olarak çok sayıda katı, sıvı ve gaz yakıt üretilebilmektedir.

23. Biyokütle Odun, hayvan ve bitki artıkları ülkemizde uzun yıllardan beri özellikle kırsal kesimdeki konutlarda alan ısıtma ve yemek pişirme amaçlı olarak basit şekilde tüketilmektedir. • birincil enerji tüketiminin % 8’ini • konutlardaki enerji tüketiminin % 35’ini oluşturmaktadır.

24. Biyokütle Gelişmiş ülkeler modern teknoloji ile enerji üretmek için biyokütle kullanıyor: • Finlandiya % 15, • İsveç % 9, • Amerika % 4 • Amerika’da 9 000 MW’dan biyokütle kaynaklı elektrik üretimi yapılmakta, Avusturya’da ise elektrik enerjisinin % 10’u 70 adet küçük ölçekli biyokütle bileşik ısı-güç santralından elde edilmektedir.

25. Jeotermal enerji • Yerkabuğunun sahip olduğu ısının doğal olarak yeraltındaki sulara aktarılması ve ısınan suyun yeryüzüne ulaşması sonucu ortaya çıkan bir enerji türüdür. • Türkiye'de yüzey sıcaklığı 40°C'nin üzerinde olan 140 adet jeotermal saha var. Potansiyel olarak dünyanın yedinci ülkesi. Potansiyelin karşılığı 9,3 Milyar USD/Yıl Fuel-Oil Eşdeğeri (30 Milyon ton/yıl) • Merkezi ısıtma, sera ısıtması, endüstriyel proses ısı kullanımına ve kaplıca kullanımına uygundur. • 50000 den fazla konut jeotermal enerji ile ısıtılmaktadır. • Jeotermal potansiyelimizin sadece %2’si değerlendirilmiş.

26. Yenilenebilir enerji kaynaklarının dezavantajları Güneş, rüzgar ve küçük sulardan elde edilen hidroelektrik enerji kesikli enerji sağlayan sistemlerdir ve depolanma problemleri nedeniyle dezavantaja sahiptir. Biyokütle, jeotermal ve küçük hidrolik enerji tesislerinden biri veya birkaçı ile oluşturulacak hibrid sistemler bu dezavantajı bertaraf edebilir.

27. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Dezavantajları • İlk yatırımları diğer klasik yöntemlere göre pahallıdır. Teknolojik gelişmeler sonucu ileride rekabet edebilir. • İklim ve coğrafya şartlara göre çoğunlukla yerel olarak temin edilebilirler.

28. Uygulama Programları OP 5.Enerji Tasarrufu ve Enerji Verimliliğinin Önündeki Engellerin Kaldırılması OP 6.Yenilenebilir Enerji Kullanımının Önündeki Engellerin Kaldırılması ve Maliyetlerin Düşürülmesi Yoluyla Özendirilmesi OP 11. Çevresel Olarak Sürdürülebilir Ulaşımın Özendirilmesi

29. SGP Odak Alanı Çerçevesinde Enerji Tasarrufu ve Enerji Verimliliği • Yerel enerji kullanımı, verimli ve yenilenebilir enerji kaynakları üzerine topluluk tabanlı, katılımcı değerlendirmeler; • Enerji tasarrufu ve verimliliğinin anlaşılmasını, eyleme geçilmesini sağlamak üzere genel bilgi aktarımlarıve bilinç artırıcı çalışmalar; • yerel yönetimler ve mülki idareler, topluluklar ve STK’lara yönelik eğitim ve kapasite geliştirici etkinlikler;

30. SGP Odak Alanı Çerçevesinde Enerji Tasarrufu ve Enerji Verimliliği • Enerji tasarrufu ve verimliliği çözümlerinin konutlarda, işyerlerinde, otel, okul, hastane gibi hizmet binalarında araştırılması (mevcut durum analizi , potansiyel belirleme, ön etüd) ve uygulama çalışmaları; • yerel iklim değişimi gözlemlerini ve bilgisini de dahil ederek, iklim değişikliği ve etkileri üzerine bilgi paylaşımı, kapasite geliştirme ve bilinç artırma etkinlikleri; • Enerji içeriği yüksek ürünlerin (cam, metal, kağıt vs) yeniden kullanımı, geri dönüşümü hedefli çalışmalar.

31. SGP Odak Alanı Çerçevesinde Yenilenebilir Enerji Kullanımının özendirilmesi • Ülke şartlarına en uygun hukuki düzenleme, ekonomik teşvik ya da teknik uygulama modellerinin ortaya konulması çalışmaları; • teşviklerin verimli ve temiz enerji kaynaklarına yönlendirilmesi için savunu çalışmaları; • yerel ya da bölgesel en uygun yenilenebilir enerji kaynakları seçeneklerin ortaya konulması; • yenilenebilir enerji teknolojilerinin tek başına veya hibrid sistemler şeklinde gösterim projeleri; • Devam

32. SGP Odak Alanı Çerçevesinde Yenilenebilir Enerji Kullanımının özendirilmesi • sürdürülebilirliği için teşviklerin olduğu uygun durumlarda biyogaz ve biyoyakıt gösterim projeleri; • düşük maliyetli, sürdürülebilir enerji olanakları oluşturabilmek için yerel bilgi /akademi işbirliği içinde prototip / model geliştirme ve deneme çalışmaları; • yerel yönetimler ve mülki idareler, topluluklar ve sivil toplum kuruluşlarına (STK) yönelik eğitim ve kapasite geliştirici etkinlikler.

33. Nasıl projeler yapabiliriz? • Bulunduğumuz yörede enerjinin daha verimli kullanılması , yenilenebilir enerjinin payının arttırılması ve geri dönüşüm ile bölgemizin fosil yakıt bağımlılığını nasıl düşürürüz konusunda araştırmalar yaparak uygulanabilir ve katılımcı önerleri belirleyebiliriz. • Yerel kaynakları kullanarak; güneş, rüzgar, küçük hidro, jeotermal, biogaz gibi kaynakların tek başına veya hibrid olarak kullanımı için model uygulamalar yapabiliriz. İşleyen ve ihtiyaçlara karşılık veren minik tesisler kurabiliriz. Bu tesisler için geliştirilmiş prototipleri uyarlarız.

34. Nasıl projeler yapabiliriz? • Binalarımızda ve yaşantımızdaki verimsiz enerji kullanımını tespit etmek ve önlemek için, enerji taramaları yapabiliriz ve toplumun her kesimine rolleri ile uygun eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri düzenleyerek yerel düzeydeki duyarlılığı ve aksiyonları arttırabiliriz. • Konferanslar, seminerler, kampanyalar düzenleyebiliriz. Broşür, kitap, gazete, sürdürebilirliğini sağlayabiliyorsak web sayfası hazırlayabiliriz.

35. Projelerimizi nasıl etkinleştirebiliriz. • Projelerde teknik bilgi ilgili kamu kuruluşları, üniversiteler ve diğer STK lar ile kurulacak işbirlikleri ile sağlanabilir. • Projelere yerel kamu kuruluşlarının ve yönetimlerin, okulların, bölgesel odalar ve derneklerin ve malzeme üreticisi ve satıcısı olan firmaların katılımcı olarak katkısı alınabilir.

36. Teşekkür ederiz..