340 likes | 1.04k Views
MINERALAK, HARRIAK GAI KRISTALINOA. LURRAREN PARTE SOLIDOA HARRIZKOA DAHARRIA: MINERAL edo mineraloide BATEZ osatua (harri mineralbakarrak)monomineralkoakMINERAL edo mineraloide GEHIAGOZ OSATUA (harri mineralanitzak) polimineralikoak. DOLOMIA: dolomitaz. GRANITO: kuartzo, feldespato eta mikaz.
E N D
1. MATERIA KRISTALINOA eta bere PROPIETATEAK
3. MINERAL KONTZEPTUA Substantzia
Solidoa (kristalinoa)
Naturala
Ez organikoa
Konposizio kimiko jakina:
finkoa edo aldakorra muga estuen artean
Kristalizazio finkoa (kristalaren forma finkoa)
4. SUBSTANTZIA SOLIDOA
Solido kristalinoa (mineralak)
Partikulak* espazioko hiru
dimentsiotan ordenatuak
Solido amorfoak:
Partikulak ordenatu gabe
Adib. Beira Bolkanikoa (obsidiana)
likidoa
5. SUBSTANTZIA EZ-ORGANIKOA EZ da MINERALA: Azukrea (sakarosa) forma kristalinoa du, baina organikoa da
sakarosa
NATURALA
Prozesu natural batean sortua
Diamante artifiziala naturala
6. Konposizio kimiko jakina: finkoa edo aldakorra muga estuen artean
Mg Forsterita (Mg) 2 SiO4
% 90 10
Olibinoa (Mg,Fe) SiO4
serie isomorfikoa
% 10 90
Fe Fayalita (Fe)2SiO4
Serie isomorfikoa hauen artean
forsterita (magnesioa bakarrik) % 10 ezpurutasunak izan dezake
Mg eta Fe-ren arteko erratioa aldakorra
fayalita (burdina bakarrik) % 10 ezpurutasunak izan dezake
7. Kristalizazio finkoa
10. Kristal forma
11. KRISTAL EGITURAMateria minerala = materia kristalinoa Kristalen osagaiak (partikulak )
Atomoak Na
Ioiak Na+
Molekulak SiO2
Espazioko hiru dimentsiotan ordenatuak
Elkarren arteko distantzia finkoa
Na eta Cl espazioan errepikatuak kristal sare kubikoa
osotuzkubo bat
Errepikatzen den oinarrizko egitura = Gelaxka unitatea (1)
konstante kristalografikoek definitua
Konstante kristalografikoak:
- aldeak: a,b,c
- Angeluak: a, ß,
12. KRISTAL SAREA
14. KRISTAL AZTURA (habitua)
15. KRISTALAREN ELEMENTUAK Aurpegiak
Ertzak
Erpinak
16. KRISTAL GAIAREN PROPIETATEAK
Homogeneotasuna: propietae baten balioa kristalaren toki konkretu betean neurtua mantentzen da beste edozein tokitan ere
Anisotropia: partikulen arteko distantzia norabidearekin aldatzen da.
Propietate bat norabide desberdinetan balio desberdinak emanen ditu.
Simetria: kristalaren partikulen kokapena errepikatzen da. Beraz periodikoa izateagatik anisotropoa da
17. Kristalen simetria Simetría elementuak
Ardatza
Planoa
Simetria Zentrua
ARDATZAK : bere inguruan kristal aren elementu bat ,errotazioz, erregularki errepikatzen da. Errepikatze kopuruaren arabera ardatzak deitzen dira:
18. Simetria ardatzak
19. Simetria planoa
20. Simetria zentrua
21. KRISTALEN ERAKETA KRISTALOGENESIA
Mineral bakoitzaren eraketa baldintzak:
TŞ eta P konkretu bat
Gai aski
Denbora
Hasierako nukleoa
NUKLEOA: partikulen kontzentrazio edo nukleo txikiak
22. NUKLEAZIOA Nukleoaren arabera:
Homogenea substantzia bereko hautsa
Heterogeneoa beste substantzia desberdin bat
Hautsa
Maskor zatiak
Etab.
KRISTALAREN HAZUNTZA:
Nukleoaren gainean partikulak gehituz kristala eratzen da
23. Kristalen hazkuntza
24. Kristalen tamaina eta forma
25. Kristal elkarketak
26. Agregakin kristalinoak
32. Kolorea Mineralak bere azalean islatzen duen argiaren kolorea. Hau da: espektrotik zurgatu egiten ez duena
Alokromatikoak: ezpurutasunengatik kolore
aldakorra dute. Adib.: Fe gorria
33. DistiraMineralaren azalean islatzen duen argiaren itxura
34. Kristalak hausteko modua:
37. GardentasunaMineralen ahalmena argia pasatzen usteko.
38. Bierrefringentzia
39. Magnetismoa