710 likes | 937 Views
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen. Clara Ceyssens Ass. Klinische Biologie 2003-2004 UZ Gasthuisberg Leuven. Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen. Epidemiologie: Belgische/Europese antigifcentra
E N D
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Clara Ceyssens Ass. Klinische Biologie 2003-2004 UZ Gasthuisberg Leuven
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Epidemiologie: Belgische/Europese antigifcentra Accidentele > intentionele intoxicaties Kinderen (0-4 jaar !) versus volwassenen: 1/1 farmaceutica > huishoudprodukten> pesticiden, planten, paddestoelen…
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Accidentele intoxicaties • Huishoudprodukten > geneesmiddelen • < 5 jaar of > 65 jaar • Lage morbiditeit en mortaliteit Intentionele intoxicaties • 2/3 van intoxicaties op spoedgevallen • Geneesmiddelen, alcohol • Multi-drug ingestion • Mortaliteit < 1%, < ICU 10%, verblijfsduur 24 uur Dr. A. Meulemans, Dr. E Dhondt (spoedgevallen UZ gasthuisberg Leuven)
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Verdeling intoxicaties bij mensen 2002 (antigifcentrum)
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Intoxicaties met geneesmiddelen bij volwassenen (intentioneel) waarbij een ziekenhuisopname vereist is. (antigifcentrum 2002)
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Management • Waakzaamheid en supportieve therapie • Klinische en medisch-technische diagnostiek • Detoxificatie • Psycho-sociale evaluatie Dr. A. Meulemans, Dr. E Dhondt (spoedgevallen UZ gasthuisberg Leuven) Adult Toxicology in Critical Care. Part I: Specific Poisonings. Chest 2003; 123:577-592 Up to date online 2004
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Management • Waakzaamheid en supportieve therapie • Klinische en medisch-technische diagnostiek • Detoxificatie • Psycho-sociale evaluatie
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen • Waakzaamheid en supportieve therapie Coma a causa ignota, cardiale aritmieën (jonge pers), metabole acidose, slachtoffers van brand, lethargie/atoon/hypotoon coma bij kind, heterogene , MVG…
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Management • Waakzaamheid en supportieve therapie • Klinische en medisch-technische diagnostiek • Detoxificatie • Psycho-sociale evaluatie
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Anamnese • patiënt, familie… • gevonden verpakkingen… • Tijdstip…
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Klinische evaluatie • CZS (GCS) • Ademhaling • Longauscultatie • Ademgeur • Pupildiameter • Cardiovasc • Gastro-intest • Lichaamstemp • Diurese… toxidroom
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Biochemische en radiografische evaluatie • Routine laboratoriumtesten • RX-thorax • ECG • RX-abdomen (body packers) Toxicologische investigaties
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Management • Waakzaamheid en supportieve therapie • Klinische en medisch-technische diagnostiek • Detoxificatie • Psycho-sociale evaluatie
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen • Ondersteunende therapie • ABC (ventilatie, circulatie, aritmie…) • correctie lichaamstemp • Convulsies • (Coma-cocktail) • Vermijden absorptie gif • Absorptie door aktieve kool • Verwijderen maaginhoud • Emesis
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen • Eliminatie van het toxische agens • Kunstmatige ventilatie met hyperventilatie • Geforceerde diurese • Hemodialyse en hemoperfusie • Wisseltransfusie • Repetitieve doses aktieve kool • Antidota
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Management • Waakzaamheid en supportieve therapie • Klinische en medisch-technische diagnostiek • Detoxicatie • Psycho-sociale evaluatie Dr. A. Meulemans, Dr. E Dhondt (spoedgevallen UZ gasthuisberg Leuven)
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen • 3297 pt met intoxicatie van 1993-1996 in UZ Leuven • 2827 intentioneel intoxicatie • 10 lethaal • Cholinesterase inh. • Paraquat • methanol • benzodiazepines • Ethanol, benzo’s, drugs, antidepressiva, analgetica, chemicalien, andere… Fatal intentional poisoning cases admitted to the University Hospitals of Leuven, Belgium from 1993 to 1996. Bruyndockx RB, Meulemans AI, Sabbe MB et al. Eur J of Emergency Medicine 2002;9:283-243
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen • Chemicalien (organofosfaten, carbamaten, paraquat, methanol) • Mortaliteit van 11,8% • Chol. esterase inh: cardiaal arrest, primaire opvang, co-morbiditeit, concentratie… • Paraquat: [plasma], start van R/ (dialysis…) • Methanol: direct toxisch effect • Benzodiazepines • Mortaliteit van 0.52% • Medische complicaties, co-morbiditeit, therapie uitstel
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Top 4 (UZ Gasthuisberg): 1. Alcohol 2. Benzodiazepines 3. Illegale drugs 4. Antidepressiva
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen • Paracetamol • Salicylaten • Benzodiazepines • Antidepressiva • Cocaïne • Opioïden • Amfetamines • Barbituraten • Neuroleptica • Organofosfaten/carbamaten • Methanol/ethyleen glycol
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Paracetamol (1): • 7,5 tot 10 g voor gezonde volwassenen • 150 mg/kg volwassenen en 200 mg/kg kinderen • Cave: chronische alcoholici, malnutritie, glutathion depletie • > 4 uur, éénmalig • R/ 8 tot 12 uur na inname • Normogram Adult Toxicology in Critical Care. Part II: Specific Poisonings. Chest 2003; 123:897-922
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Paracetamol (2): • 5% NAPQI (n-acetyl-p-benzoquinomine) • Cytochroom P450 • Irreversiebele conjugatie met gluthation • Centrolobulaire hepatische necrosis
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Salicylaten (1) • T ½: 2 tot 4 uur • Tinnitus, nausea, vertigo • Metabole acidose en respiratoire alkalose Laboratory analyses for poisoned patients: joint position paper. Ann Clin Biochem 2002;39:328-339
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Salicylaten (2) • Bepaling: > 2uur herh / 2 uur tot afname • Gestegen anion gap • R/ ABC, akieve kool, alkalinisatie…
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Benzodiazepines • Anxiolyticum, sedativum, hypnoticum, spierrelaxantia, anticonvulsie • : depressie CZS (vertraagde spraak coma, < pupillen…) • T ½ : 2 uur – verschillende dagen • Grote range van veiligheid • R/ supportief, flumazenil
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Antidepressiva • Depressie, chronische pijn, paniekstoornissen… • TCA: cardiale aritmieën (†), anticholinerge , convulsies, hypotensie… • Cardiale aritmieën: Na-kanaal inhibitie met vertraging van depolarisatie (QRS-verlenging) • R/ supportief, levensbedreigende , ECG-monitoring, aktieve kool ( tot 12 uur na inname) Na-bicarbonaat… Adult Toxicology in Critical Care. Part II: Specific Poisonings. Chest 2003; 123:897-922
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Cocaïne • : CNS stimulatie, inhibitie catecholamine uptake • T ½ : 60 min, metabolieten tot 24-36 uur in urine • R/ ABC, convulsies, hyperthermie, agitatie, aktieve kool (orale inname) • Urine: immunoassay
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Opioïden • : Depressie CNS (lethargie, resp falen tot coma), pinpoint pupillen • Klinische diagnose, GCS, naloxone • Urine: immunoassay • R/ ABC, aktieve kool, naloxone
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Amfetamines • CNS stimulatie • R/ ABC, supportief • Urine: immunoassay
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Barbituraten • Verlaten • Sedativa, anxiolytica, hypnotica, anti-epileptica • CV en respiratoire depressie • R/ supportief
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Neuroleptica • Antipsychotica • extrapyramidale , cardiale aritmieën • R/ supportief
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Organofosfaten/ Carbamaten • Resp irreversiebele en reversiebele inhibitie van acetylcholinesterase accumelatie acetylcholine • : 12-24 uur, resp falen, ventriculaire aritmieën, CNS depressie • Overstimulatie van muscarine, nicotine, centrale receptoren • SLUDGE • Rbc- en pseudocholinesterase • R/ stabilisatie, atropine…
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Methanol/ethyleen glycol • Anamnese, metabole acidose, anion gap • R/ supportief, antidota, voorkoming drugabsorptie, hemodialyse
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Bij een patiënt die zich meldt met een acute intoxicatie,welke laboratoriumdiagnostiek is hierbij verantwoord/noodzakelijk en heeft invloed op de therapeutisch beleid van de patiënt? A en B = level of evidence
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Artikels • Wu AHB, McKay C, Broussard LA, Hoffman RS, Kwong TC, Moyer TP et al.National Academy of Clinical Biochemistry Laboratory Medicine Practice Guidelines: Recommendations for the use of laboratory test to support poisoned patients who present to the emergency departement. Clinical Chemistry 2003; 49(3):357-79. • National poisons information service and association of clinical Biochemist. Laboratory analyses for poisoned patients: joint position paper. Ann Clin Biochem 2002; 39: 328-39.
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Supportieve diagnostiek Complet Natrium, Kalium, ureum, creatinine Glucose Calcium, albumine, magnesium INR Leverfunctietesten Anion gap (chloride, bicarbonaat) Plasmaosmolaliteit, osmol gap Arteriële bloedgassen Creatine kinase Laboratory analyses for poisoned patients: joint position paper. Ann Clin Biochem 2002;39:328-339
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Welke testen ?
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen NACB guidelines (art 1) NPIS guidelines (art 2) Ethanol Ethanol Salicylaten Salicylaten Paracetamol Paracetamol Lithium Lithium Theophyllines Theophyllines Digoxine Digoxine Ijzer Ijzer Carboxyhemoglobine Carboxyhemoblobine Methemoglobine Methemoglobine Valproaat Methanol Ethyleenglycol Carbamazepine Phenobarbital ( zo barb positief) Transferrine
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen NACB guidelines (Tier 2) A Phenothiazines Calcium kanaal blokkers Beta-blokkers Hypnotica en tranquilizers Anticholinergica Spierrelaxantia Antidepressiva (fluoxetine) Behavorial drugs ‘Rape’ drugs Sommige anesthetica (vb ketamine) Sommige analgetica ( vb fentanyl)
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen * : Tier 1 bij NACB
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen • Cyanide/hydrogeen sulfide: bloedcollectie voor latere bepaling (A), niet en acute setting • Arseen/kwik: 12-24 uurs urine collectie, resultaat binnen 48 uur (A) • Spoorelementen: onvoldoende gevalideerde testen (B) • Pseudocholinesterase (B) met TAT van 4 uur. RBC-cholinesterase is te gecompliceerd
Laboratoriumdiagnostiek bij de geïntoxiceerde patiënt op spoedgevallen Uitvoering testen Kwantitatief (bloed) kwalitatief (urine)