1.41k likes | 1.8k Views
Ligjërata 3. Analiza e CVP për rritje të fitimit. Funksioni i kostove. Çfarë është funksioni i kostove ?. Është një shprehje matematikore që përshkruan se si ndryshojnë kostot me ndryshimin e nivelit të një aktiviteti. 1. Funksioni i kostove. Kosova Airlines ofron tri alternativa të
E N D
Ligjërata 3 Analiza e CVP për rritje të fitimit
Funksioni i kostove Çfarë është funksioni i kostove? Është një shprehje matematikore që përshkruan se si ndryshojnë kostot me ndryshimin e nivelit të një aktiviteti
1. Funksioni i kostove Kosova Airlines ofron tri alternativa të strukturës së kostove për të akomoduar ekuipazhin e saj për një natë: €60 përnatë për shfrytëzim të dhomës y = €60x Pjerrësia e funksionit të kostove është €60.
2. Funksioni i kostove €8.000 për muaj y = €8.000 €8.000 quhet ndërprerje konstante Pjerrësia e funksionit të kostove është zero
3. Funksioni i kostove €3.000 për muaj plus €24 për dhomë Ky është një shembull i kostove mikse y = €3.000 + €24x y = a + bx
Llojet e kostove Variabile Fikse Mikse
Bazat e sjelljes së kostove Sjellja e kostove është termi i përgjithshëm që përdoret për të përshkruar nëse kostoja ndryshon kur ndryshon niveli i outputit. Kostoja që nuk ndryshon me ndryshimin e outputit të veprimtarisë quhet kosto fikse, Kostoja variabile rritet me rritjen e outputit të veprimtarisë dhe ulet në total me uljen e outputit të veprimtarisë.
Shembull i kostove variabile Fatura e juaj totale është e bazuar në atë se sa minuta keni folur. Fatura totale e telefonit Minutat e folur
Kostot variabile për njësi Kosto totale për minutat e folur është konstante. P.sh. 8 cent për minutë. Ngarkesa telefonike për minutë Minutat e folur
Kostot variabile të shkallëzuara Kostot totale mbesin të njëjta brenda nivelit të ngushtë të aktivitetit Kostot Aktiviteti
Kostot variabile të shkallëzuara Kostot totale rriten për një shumë të re të kostove tek niveli i ri më i lartë i aktivitetit Kostot Aktiviteti
Sjellja e kostove fikse Kur aktiviteti . . . . Merr në konsiderim shembullin e një koncerti ku bendi duhet të paguhet 48.000 € pa marrë parasysh numrin e biletave që shiten
$48,000 ÷ 3,000 bileta = $16.00 per bilete Sjellja e kostove fikse
Shembull i kostove totale fikse Fatura juaj bazike e telefonit është fikse dhe nuk ndryshon nëse ju bëni më shumë thirrje lokale Fatura bazike mujore e telefonit Numri i thirrjeve lokale
Kostot fikse për njësi Kostot fikse për thirrje lokale ulen, sa më shumë thirrje që të bëhen. Fatura bazike mujore e telefonit për thirrje lokale Numri i thirrjeve lokale
Sjellja e kostove Shembull i kostove normale variabile Organizatat shërbyese Furnizimet dhe udhëtimet Tregtia KMSH Tregtia dhe prodhimi Shitja me komision dhe kostot e ngarkim shkarkimit Prodhuesit MD, PD dhe kostot indirekte variabile Shembuj të kostove fikse Tregtia, prodhimi dhe shërbimet Taksa në pronë, sigurimet, zhvlerësimi, pagat e shitjes, reklamat
Raporti në mes të sjelljes së kostove dhe të ardhurat Struktura e kostove fikse Të ardhurat $ Profiti Kostot fikse Humbja Njësitë 0 1
Raporti në mes të sjelljes së kostove dhe të ardhurat Struktura e kostove variabile Të ardhurat $ Kostot variabile Profiti Njësitë 0 1
Shembull i modelit të sjelljes së kostove Kompania blen dorëza për €52 për secilën biçikletë. Çfarë është kosto totale e dorëzave nëse janë montuar 1.000 biçikleta?
Shembull i modelit të sjelljes së kostove 1.000 njësi × €52 = €52.000 Çfarë është kosto totale e dorëzave kur montohen 3.500 biçikleta? 3.500 njësi× €52 = €182.000
Shembull i modelit të sjelljes së kostove Kompania shkakton €94.500 kosto lizingu brenda një viti. Ky është një shembull i kostove fikse duke respektuar numrin e biçikletave të montuara
Shembull i modelit të sjelljes së kostove Çfarë janë kostot fikse (të lizingut) për një njësi nëse prodhohen 1.000 biçikleta? €94.500 ÷ 1.000 = €94,50 Çfarë janë kostot fikse (të lizingut) për një njësi nëse montohen 3.500 biçikleta? €94.500 ÷ 3.500 = €27
Shembull i kostove totale edhe kostove për njësi Çfarë është kosto për njësi (lizingu dhe dorëzat) kur kompania monton 1.000 biçikleta? Kosto totale fikse €94,500 + Kostot totale variabile €52,000 = €146,500 €146,500 ÷ 1,000 = €146.50
Shembull i kostove totale edhe kostove për njësi €146,500 €94,500 + €52x €94,500
Shembull i kostove totale edhe kostove për njësi Supozojmë se menaxhmenti i kompanisë ka koston për njësi prej €146,50 (lizingu dhe timoni). Menaxhmenti ka buxhetuar kosto të ndryshme për nivele të ndryshme të prodhimit Çfarë janë kostot e buxhetuara për prodhimin mesatar prej 600 biçikletave? 600 × €146,50 = €87.900
Shembull i kostove totale edhe kostove për njësi Çfarë janë kostot e buxhetuara për prodhimin mesatar prej 3.500 biçikletave? 3.500 × €146,50 = €512.750 Çfarë duhet të jenë kostot e buxhetuara për prodhimin mesatar prej 600 biçikletave?
Shembull i kostove totale edhe kostove për njësi Kosto totale fikse € 94,500 Kostot totale variabile (€52 × 600 31,200 Totali €125,700 €125,700 ÷ 600 = €209.50 Duke shfrytëzuar koston prej €146,50 për njësi do të mund të llogaritnim kostot totale aktuale për 1.000 biçikleta
Shembull i kostove totale edhe kostove për njësi Çfarë do të jenë kostot e buxhetuara për 3.500 biçikleta? Kosto totale fikse € 94,500 Kostot totale variabile (52 × 3,500) 182,000 Total €276,500 €276,500 ÷ 3,500 = €79.00
Kostot e përziera - metodat • Në teori, kostot paraqiten në dy skajshmëri: • Kosto fikse absolute me koeficient të reagibilitetit baras me zero • Kosto variabile proporcionale me koeficient të reagibilitetit baras me një, • Në praktikë, në mes këtyre dy skajshmërive, paraqiten një tërësi kostosh që nuk janë as tërësisht fikse absolute, por as tërësisht variabile proporcionale.
Kostot e përziera Kostot e përziera kanë komponentë variabile dhe fikse • Merr në konsiderim: • Shpenzimin e energjisë elektrike • Shpenzimet e qirasë • Shpenzimet e kafes në kafiteri
Kostot e përziera Kostot totale të përziera Shpenzimet variabile Kostot totale të shërbimit Shpenzimet fikse Aktiviteti (Kwh)
Y X Kostot e përziera Kostot totale mikse Kostot totale të en.el. Kostot variabile për KW Kostot fikse të ngarkimit mujor me en.el. Aktiviteti (kwh)
Kostot e përziera - metodat Kostot e tilla zakonisht quhen kosto të tërësishme gjysmë fikse të përbëra nga komponenti fiks dhe variabil, për ndarjen e të cilave përdoren një varg metodash. Cilat janë arsyet kryesore për ekzistimin e këtyre kostove? Skender Ahmeti
Kostot e përziera - metodat 1. Ekzistimi i detyrueshëm i minimumit të organizimit, përkatësisht minimumit të pajisjeve që mirëmbajnë gatishmërinë e ndërmarrjes për prodhimtari. Deri te ai minimum kostot janë fikse, mbi atë minimum ato marrin karakter të kostove variabile Skender Ahmeti
Kostot e përziera - metodat 2. Nga praktika e ndërmarrjeve, dimë se disa kosto kanë karakteristika fikse po ashtu edhe variabile. Kështu, kostot e ngrohjes në procesin e prodhimit lidhen me vëllimin e prodhimit, ndërsa kostot e ngrohjes së zyreve janë tërësisht të pavarura nga vëllimi i prodhimit. Në kontabilitet, kostot e ngrohjes tregohen në një llogari, pa marrë parasysh se kostot e para janë variabile, ndërsa të dytat fikse. Skender Ahmeti
Kostot e përziera - metodat 3. Nganjëherë, është e pamundur sigurimi i materialit në sasi të nevojshme, andaj ndërmarrjes i duhet të furnizohet me sasi të mëdha, e cila ruhet e gatshme për t’u përdorur pas një kohe të caktuar. Derisa materiali (si kosto variabile) është në rezerva, ai shkakton kosto të caktuara fikse.
Kostot e përziera - metodat • Metoda empirike apo metoda e analizës kontabël • Përcaktimi i komponentit fiks me ndihmën e përvojës • Përcaktimi i komponentit fiks me ndihmën e koeficientit të • reagibilitetit • Metoda matematikore • Ndarja e komponentit fiks përmes interpolacionit • Ndarja e komponentit fiks përmes kostove margjinale • Ndarja e komponentit fiks përmes metodës së ekstremumeve
Shembull i metodës së analizës kontabël Analisti i kostove përdorë eksperiencën e tij për të ndarë kostot totale në fikse dhe variabile Ardi & Co. shet programe softweri Shitja totale = €390.000 Kompania shet 1.000 programe
Shembull i metodës së analizës kontabël KMSH = €130.000 Paga e menaxherit = €60.000 Paga e asistentes = €29.000 Komisioni = 12% nga shitja Çfarë janë kostot fikse totale? €60.000 + €29.000 = €89.000 Çfarë janë kostot fikse për njësi të shitur?
Shembull i metodës së analizës kontabël €89.000 ÷ 1.000 = €89,00 Çfarë janë kostot variabile për njësi të shitur? KMSH: €130.000 Komisioni: €390.000 × 12% = €46.800 (€130.000 + €46.800) ÷ 1.000 = €176,80
Metoda e ekstremumeve Firma ka aktivitetin vijues të prodhimit dhe të mirëmbajtjes për dy muaj: Duke përdorur dy nivelet e aktivitetit, llogarit: • koston variabile për njësi; • Kostot fikse, pastaj • shpreh kostot përmes formës së ekuacionit Y = a + bX.
Metoda e ekstremumeve Changein costChange in units • Kostot variabile për njësi = Ndryshimet në kosto ÷ • ndryshimet në njësi
Metoda e ekstremumeve • Kostot variabile për njësi = $2,400 ÷ 3,000 njësi = $0.80 për njësi
A vlen kjo edhe për nivelin e ulët të aktivitetit ? Provojeni !
Shembull i metodës së ekstremumeve Kapaciteti i lartë për dhjetor: 55.000 orë makine Kosto e elektricitetit: €80.450 Kapaciteti i ulët për dhjetor: 30.000 orë makine Kosto e elektricitetit: €64.200 Çfarë është shkalla variabile?
Shembull i metodës së ekstremumeve (€80.450 – €64.200) ÷ (55.000 – 30.000) €16.250 ÷ 25.000 = €0,65 Çfarë janë kostot fikse?
Shembull i metodës së ekstremumeve €80.450 = Kostot fikse + (55.000 × €0,65) Kostot fikse = €80.450 – €35.750 = €44.700 €64.200 = Kostot fikse + (30.000 × €0,65) Kostot fikse = €64.200 – €19.500 = €44.700 y = a + bx y = €44.700 + (€0,65 ×orët e makinës)