EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -2-

EĞİTİMDEÖLÇME&DEĞERLENDİRME-2-

SUNU İÇERİĞİ 3-ÖLÇME * Ölçmede Birim - Bir Birimin Sahip Olması Gereken Özellikler • Eşitlik • Genellik • Kullanışlılık 4-ÖLÇÜT * Mutlak * Bağıl 5-ÖLÇEK ve ÖLÇEK TÜRLERİ * Sınıflama * Sıralama * Eşit Aralıklı * Eşit Oranlı

3-ÖLÇME ÖLÇMEDE BİRİM Bir ölçme aracını oluşturan en küçük parçacığa “birim” adı verilir. Örneğin; Hava sıcaklığı 35°C denildiğinde, birim °C, Ayşe’nin boyu 165 cm denildiğinde, birim cm’dir. Eğitimdeki testlerin birimi ise soruların her birisidir.

Bir ölçme işleminde birim kullanılması, yapılan ölçme işleminin objektif olmasını ve yapılan ölçme işleminde bir standart oluşmasını sağlar.

BİRİM ÇEŞİTLERİ DOĞAL YAPAY

DOĞAL BİRİM;Ölçme sonuçlarında fiziksel olarak fark edilebilen birimlerdir. Değişkenin hangi niteliğine ya da miktarına birim denileceği tanımlanmamıştır.Örnek:Bir otoparkta bulunan araçların sayısını gösteren ölçme sonucunun birimi olan 1 otomobil doğal (temel) bir birimdir. İki sıra, on ağaç vb.

YAPAY (Tanımlanmış) BİRİM; Birimler fiziksel olarak fark edilemiyor ve belli bir büyüklük birimi olarak kabul ediliyorsa tanımlanmış birim olarak ifade edilir. Ne kadarlık kısma bir birim denileceği uzmanlar tarafından belirlenmiştir Örnek;Hava sıcaklığını gösteren bir ölçmenin sonucundaki 1 Santigrat derece yapay birimdir. TL, uzunluk, ağırlık,zeka, tarih vb.

Doğal birimler çoğu zaman anlaşmazlıklara neden olur. Bu gereklilikle oluşturulan tanımlanmış birimler, doğal birimlerden daha güvenilir ölçme sonuçlarının alınmasını sağlar.

EŞİTLİK: Ölçme aracını oluşturan birimlerin birbirine eşit olmasıdır. GENELLİK: Birimin bir çok kişi tarafından bilinmesi ve kullanılmasıdır. KULLANIŞLILIK: Birimin ölçülecek niteliğe uygun olmasıdır. Ölçme işlemini kolaylaştırması, ekonomik olmasıdır.

Örnek:Üç sınav ortalaması 45 puan ve üstünde olanlar başarılı olacaktır.Sınıfın aritmetik ortalamasına eşit ve üstünde alanlar başarılı olacaktır. 3-ÖLÇÜT Ölçme sonuçlarının anlamlandırılmasında kullanılan ve bireyler hakkında karar vermemizi sağlayan belirlenmiş kurallar veya standartlardır.

Mutlak Ölçüt:Ölçme işleminin uygulandığı gruptan bağımsız olarak, ölçme işlemi yapılmadan önce kesin, net ve standart olarak belirlenmiş kriter.Bağıl Ölçüt:Ölçme işlemi gerçekleştirildikten sonra ölçme sonuçlarına göre ve ölçme işleminin yapıldığı gruba bağlı olarak elde edilen ölçüt. ÖLÇÜT Mutlak Ölçüt Bağıl Ölçüt

ÖLÇEK Farklı Anlamlarda Kullanılmaktadır ; * Nesnelere sayılar vermede ve bu sayıların kullanılmasında uyulması gerekli kurallar ve kısıtlamalar. * Cetvel ve metre gibi ölçme araçları üzerindeki bölmeler. * Belli bir başlangıç noktasından itibaren değişmez bir birimle bölmelenmiş ölçme aracı.

ÖLÇEK TÜRLERİ 1-Sınıflama (Adlandırma / Nominal) 2- Sıralama (Ordinal) 3- Eşit Aralıklı (Interval) 4-Oranlı (Ratio)

1-Sınıflama (Adlandırma / Nominal) Ölçekleri Nesneleri, belli bir yönden benzeyip benzemediklerine göre sınıflamaktır. Farklılık ve benzerlikler kabaca saptanır. En basit ölçek türüdür. Örnek; - İnsanların cinsiyet (kadın-erkek), medeni hal (evli-bekar-boşanmış), göz rengi (mavi-yeşil-ela) gibi kategorilere ayrılması, - illere kod numarası verilmesi ve her ile ait arabaların aynı numara ile belirtilmesi

¥Bu ölçekte gruplara verilen sayıların sayısal anlamları yoktur, onlar miktar belirtmezler.¥Belli bir başlangıç noktası ve birimi yoktur.¥Ölçme sonuçları üzerinde frekans ve mod hesaplama dışında hiçbir matematiksel işlem yapılamaz.*Simetriklik özelliği vardır.A=B ise B=A*Geçişlilik özelliği vardır.A=B ve B=C ise A=C Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi Kenan DALARDIÇ

Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

2-Sıralama (Ordinal) Ölçekleri Ölçülecek değişkenin belirli büyüklüğe göre sıraya konulması işlemidir. Bu ölçekte nesneler, bir özelliğe en az sahip olandan en çok sahip olana ya da en çok sahip olandan en az sahip olana doğru sıralanır ve her bir sıraya bir sayı verilir. Örnek;Bir gruptaki boy sırası, bir koşuda alınan dereceler, bir sınıftaki başarı sırası, KPSS tercihleri sıralaması vb. Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

¥Bu ölçekte başlangıç noktası ve sıralar sabit değildir.¥Nesnelere verilen sayılar büyükten küçüğe / küçükten büyüğe sıralamayı ifade eder fakat farkın miktarını yansıtmaz.*Geçişlilik özelliği vardır. A>B ve B>C ise A>C*Asimetrik özelliği vardır. A>BiseB>Adiyemeyiz Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

3-Eşit Aralıklı (Interval) Ölçekler Özellikleri, gerçekte yokluğu/hiçliği/olmamayı ifade etmeyen (bağıl-keyfi-tanımlanmış) bir sıfır noktasına göre eşit birimler halinde bölmeleyerek ölçen araçlardır. Örnek;Termometre ile sıcaklık ölçülmesi, kullanılan takvimler, başarı testinden elde edilen standart puanlar. Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

¥ Sıfır, o noktada ölçülen özelliğin gerçekten hiçbulunmadığı anlamına gelmez yani yokluk ifade etmez.¥ Bu tür ölçeklerdeki sıfır noktası, sayısallaştırmayı kolaylaştıran bir başlangıç noktasıdır, doğal ya da mutlak sıfır noktası değildir. Dolayısıyla toplama ve çıkarma işlemleri yapılabilirken çarpma ve bölme işlemleri yapılamaz. ¥Aritmetik ortalama, standart sapma, ortalama kayma miktarı, pearson momentler çarpımı korelasyonu hesaplanabilir. Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

4-Eşit Oranlı (Ratio) Ölçekleri Birimleri birbirine eşit olan ve gerçek (mutlak) bir sıfır noktası bulunan ölçeklerdir. Dolayısıyla bu ölçekle elde edilen veriler üzerinde her türlü matematiksel işlem yapılabilir. Ağırlık ve uzunluk ölçüleri gibi ölçme araçları bu tür ölçek esasına uygun olarak geliştirilmiştir. Örnek;Metre ile uzunluk; kilogram ile ağırlık ölçülmesi, cisimlerin hacimleri, sınıftaki öğrenci sayısının tespiti vb. Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

ÖĞRENDİKLERİMİZİ KONTROL EDELİM Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

1 Değerlendirme yapılırken, ölçüt ile ölçme sonuçlarının aynı birimle ifade edilmesi gerekir. Bunun en önemli amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ölçme aracının geçerliğini artırmak B) Karşılaştırmada doğru karar verilmesini sağlamak C) Ölçme aracının güvenirliğini artırmak D) Sonuçların anlaşılmasını kolaylaştırmak E) Ölçütün uygun olmasını sağlamak Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

2 Aşağıda verilen değerlendirme örneklerinden hangisinde bağıl ölçüt kullanılmıştır? A) Mezun olmak için diploma notunun 4 üzerinden en az 2 olması B) Ortalamanın 10 puan üzerinde alanların sınıfı geçmesi C) Askere ağırlığı 150kg’nin altındaki erkeklerin alınması D) Soruların %80’ini doğru cevaplayanların bilgi yarışması elemelerine katılması E) Yüksek lisansa girebilmek için yabancı dil sınavından en az 70 puan alınması Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

3 Aşağıdaki ölçme sonuçlarından hangisi "oranlı ölçekle“ elde edilmiş olabilecek ölçülere bir örnektir? A) Anne babanın eğitim düzeyleri B) Okulun üniversiteye giriş sınavına göre sıraları C) Akademik başarı ve okula yönelik tutum arasındaki ilişki D) Öğrencilerin boyları E) Sınıfların genel başarı düzeyleri Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

4 Bir öğretmen, değerlendirmede şu amaçlara hizmet etmeyi düşünmektedir. I.Öğrencilerin birbirine göre başarı düzeylerini belirleyerek ileri ve geri öğrenciler için ek önlemler alma II.Ders süresince öğrencilerin öğrenme eksikliklerini belirleyerek bunları, tamamlayıcı etkinliklerle giderme III.Dönem sonunda öğrencilerin bu dersten alacakları notu belirlerken sınıf ortalamasını dikkate alma Bu öğretmen, I, II, III numaralı amaçları için hangi tipte birer değerlendirme yapmalıdır? I. Amaç II.Amaç III.Amaç A) Bağıl Mutlak Bağıl B) Mutlak Mutlak Bağıl C) Bağıl Bağıl Mutlak D) Mutlak Bağıl Bağıl E) Bağıl Mutlak Mutlak Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

5 Bir ölçüm yapılmış sonuç 30 çıkmıştır. Bu çıkan sonuç 60'ın tam, gerçek yarısı ise bu hangi tür ölçek ile ölçülmüştür? A)Oranlı ölçek B)Sınıflamalı ölçek C)Eşit aralıklı ölçek D)Sıralamalı ölçek E)Sabit ölçek Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

5 Bir ölçüm yapılmış sonuç 30 çıkmıştır. Bu çıkan sonuç 60'ın tam, gerçek yarısı ise bu hangi tür ölçek ile ölçülmüştür? A) Oranlı ölçekB)Sınıflamalı ölçek C)Eşit aralıklı ölçek D)Sıralamalı ölçek E)Sabit ölçek Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

6 Bir öğretmen fen bilgisi öğretiminde performans değerlendirme yaklaşımını kullanmanın öğrencilerin bilimsel yöntem süreç becerilerine etkisini incelemektedir. Bu araştırmadaki bağımlı değişken aşağıdakilerden hangisidir? A)Bilimsel yöntem süreç becerileri B) Fen bilgisi dersi C) Öğretmen D) Öğrenciler E) Performans değerlendirme Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

6 Bir öğretmen fen bilgisi öğretiminde performans değerlendirme yaklaşımını kullanmanın öğrencilerin bilimsel yöntem süreç becerilerine etkisini incelemektedir. Bu araştırmadaki bağımlı değişken aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilimsel yöntem süreç becerileriB) Fen bilgisi dersi C) Öğretmen D) Öğrenciler E) Performans değerlendirme Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

7 Yabancı dil sınavında Duru 80, Berke 40 puan almıştır. Duru’nun yabancı dil bilgisinin Berke’nin yabancı dil bilgisinin iki katı kadar olduğunu öne süren bir kişi, bu ölçme sonuçlarının aşağıdaki ölçek türlerinin hangisiyle elde edildiğini kabul etmektedir? A) Eşit aralıklı B) Sıralama C) Dereceleme D)Sınıflama E) Eşit oranlı Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

8 İş birliğine dayalı bir öğrenme uygulamasında gruplar öğrencilerin soyadlarının baş harfleri kullanılarak oluşturulmuştur. Bu uygulamadaki gruplara ayırma, bir ölçme işlemi olarak kabul edilirse kullanılan ölçek türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Sıralama B) Eşit oranlı C) Sınıflama D) Dereceleme E) Eşit aralıklı Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

8 İş birliğine dayalı bir öğrenme uygulamasında gruplar öğrencilerin soyadlarının baş harfleri kullanılarak oluşturulmuştur. Bu uygulamadaki gruplara ayırma, bir ölçme işlemi olarak kabul edilirse kullanılan ölçek türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Sıralama B) Eşit oranlı C) SınıflamaD) Dereceleme E) Eşit aralıklı Kenan DALARDIÇ Akhisar Anadolu Öğretmen Lisesi

EĞİTİMDE ÖLÇME & DEĞERLENDİRME -2-