Nazwa szkoły:

2. ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 16 VIII LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCACE IM. J. PIŁSUDSKIEGO W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM IX LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. KAROLA LIBELTA W POZNANIU Nazwa szkoły: ID grupy: 97/44_P_G1 97/46_P_G1 Opiekun: ARKADIUSZ DERA MAŁGORZATA RADASZEWSKA Kompetencja: PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Temat projektowy: REGIONALNY RYNEK PRACY Semestr/rok szkolny: II / 2010/2011

3. Rynek pracy w Polsce • Do 1990 r. w istniejącym w Polsce ustroju socjalistycznym pracę zdobywali praktycznie wszyscy dorośli obywatele. • Obecnie, w warunkach funkcjonowania gospodarki rynkowej, istnieje grupa ludzi, którzy nie są w stanie znaleźć pracy.

4. Bezrobotni • Jako bezrobotną określa się osobę, która: • jest zdolna do pracy i gotowa do jej podjęcia w pełnym wymiarze czasu • pozostaje bez pracy i nie uczy się • jest zarejestrowana w urzędzie pracy • ukończyła 18 lat

5. Rodzaje bezrobocia • Bezrobocie frykcyjne • Bezrobocie strukturalne • Bezrobocie koniunkturalne • Bezrobocie dobrowolne • Bezrobocie przymusowe • Bezrobocie sezonowe

6. Rodzaje bezrobocia Bezrobocie frykcyjne Nazywane również przejściowym, występuje w gospodarce bez względu na aktualnie panujące warunki do jej rozwoju. Objęte nim są osoby, które chwilowo pozostają bez pracy, gdyż są w trakcie zmiany miejsca zatrudnienia. Szacuje się je na 2-3 % zasobów siły roboczej. Stąd występowanie bezrobocia na tym poziomie uznaje się za stan pełnego zatrudnienia w gospodarce.

7. Rodzaje bezrobocia Bezrobocie strukturalne Występuje w sytuacji braku dostatecznej ilości kapitału do stworzenia miejsc pracy. Jeśli zwiększa się liczba osób w wieku produkcyjnym, o wzroście zatrudnienia, a tym samym i wielkości bezrobocia, decyduje zdolność całej gospodarki do powiększania liczby produktywnych miejsc pracy. Ten rodzaj bezrobocia może być również skutkiem przekształcania struktury gospodarki, która nie stwarza popytu na oferowane przez kapitał ludzki rodzaje kwalifikacji. Na ogół trwa ona kilka lat.

8. Rodzaje bezrobocia Bezrobocie koniunkturalne Nazywane również cyklicznym, zależne jest od aktualnych warunków produkcyjnych, handlowych, kredytowych, podatkowych i innych, w których działają podmioty rynkowe i które wpływają na osiągane przez nie efekty ekonomiczne. W okresie tzw. Braku koniunktury gospodarczej, spowodowanej np. załamaniem handlu zagranicznego, wystąpieniem bariery popytowej itp., działalność wytwórcza zostaje ograniczona , a w skrajnym przypadku dochodzi nawet do bankructw przedsiębiorstw.

9. Rodzaje bezrobocia Bezrobocie dobrowolne Jest skutkiem sytuacji, w której ogół zadowolenia pracownika z posiadanego czasu wolnego jest większa od sumy korzyści, jaką daje mu ukształtowany na rynku poziom płacy realnej.

10. Rodzaje bezrobocia Bezrobocie przymusowe Występuje wówczas, gdy liczba osób poszukujących pracy, zdolnych do niej i gotowa ją podjąć za oferowane na rynku wynagrodzenie jest większa niż liczba wolnych miejsc pracy.Występowanie bezrobocia przymusowego należy tłumaczyć sztywnością płacy realnej.

11. Rodzaje bezrobocia Bezrobocie sezonowe Wynika z sezonowości produkcji niektórych działów gospodarki, zwłaszcza tych, które wymagają dostosowania do warunków klimatycznych. Ten rodzaj bezrobocia uważa się za niezależny od zasadniczych zmian dokonujących się w gospodarce.

12. Sposoby zapobiegania bezrobociu Utrzymujący się stan wysokiego bezrobocia zmusza tak państwo, jak i bezrobotnych do podejmowania starań zamierzających w efekcie do przywrócenia równowagi pomiędzy podażą siły roboczej, a popytem zgłaszanym na nią przez gospodarkę. Brak pracy, podstawowego źródła dochodów, stwarza sytuację przymusu ekonomicznego, która wywołuje aktywność indywidualnego podmiotu, chcącego przystosować się do wymogów zgłaszanych przez popyt.

13. Sposoby zapobiegania bezrobociu Działania te między innymi polegają na: Zdobywaniu nowych kwalifikacji, na które istnieje zapotrzebowanie Podejmowaniu pracy niezgodnej z kwalifikacjami przez to mniej płatnej W szukaniu pracy poza miejscem zamieszkania z ewentualną konsekwencją jego zmiany w przypadku znalezienia pracy.

14. Sposoby zapobiegania bezrobociu Działania państwa w zakresie zmniejszania bezrobocia polegają na: Tworzeniu warunków do działań adaptacyjnych, prowadzonych przez indywidualne podmioty, polegających miedzy innymi na tworzeniu nowych kierunków kształcenia, organizowaniu kursów zawodowych. Tworzeniu warunków do wzrostu produkcji i tym samym do wzrostu zatrudnienia

15. Sposoby zapobiegania bezrobociu Działania państwa w zakresie zmniejszania bezrobocia polegają na (cd.): Łagodzeniu siły przymusu ekonomicznego przez tworzenie osłony socjalnej dla bezrobotnych. Jej wielkość i zakres zależy od stanu gospodarki, a także od pewnych uwarunkowań psychologiczno-socjologicznych. Wiąże się to z istnieniem pewnego punktu granicznego, którego przy udzielanej bezrobotnym pomocy finansowej rząd nie może przekroczyć, i to nie z powodu trudności budżetowych, ale motywacyjnych, aby nie wyeliminować wszelkiej inicjatywy i przedsiębiorczości bezrobotnych.

16. Sposoby zapobiegania bezrobociu Pasywne i aktywne narzędzia walki z bezrobociem:

17. Przyczyny bezrobocia w Polsce Do głównych przyczyn bezrobocia w Polsce zaliczamy: Otwarcie gospodarki na import przy równoczesnej utracie rynku eksportowych, co doprowadziło do upadłości wielu przedsiębiorstw w kluczowych branżach gospodarki. Zmianę polityki celnej, polegającą na zniesieniu bądź osłabieniu barier celnych. Spowodowało to zwiększenie ilości produktów stanowiących konkurencję dla towarów polskich. Politykę ogranicza fundusz płac przedsiębiorstw, obniżającą znacznie motywację do pracy w sektorze uspołecznionym oraz powodującą zwiększenie tzw. „szarej strefy’’, w której świadczenie pracy jest nieewidencjonowane i nieopodatkowane. Słabości systemu pośrednictwa pracy.

18. Przyczyny bezrobocia w Polsce Do głównych przyczyn bezrobocia w Polsce zaliczamy (cd.): Pasywną postawę bezrobotnych, ich małą skłonność do podwyższania lub zmiany kwalifikacji, wnikająca m.in. ze zbyt małej różnicy między zasiłkiem dla bezrobotnych a najniższym uposażeniem, będącym podstawą naliczania wynagrodzenia. Aktywność zawodową emerytów, do której przyczyniają się zarówno niskie emerytury, jak i wydłużenie wieku mobilności zawodowej. Zjawisko to powoduje blokowanie stanowisk pracy, zwiększając pośrednio skalę bezrobocia. Wejście na rynek pracy roczników tzw. Wyżu demograficznego. Zwiększeniu liczby osób, wchodzących w okres tzw. aktywności zawodowej, towarzyszy jednocześnie nie dostosowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy.

19. Przyczyny pojawienia się bezrobocia w Polsce • Otwarcie gospodarki na import • Zmiana polityki celnej • Polityka ograniczania funduszu płac przedsiębiorstw • Pasywna postawa bezrobotnych • Słabość systemu pośrednictwa pracy • Aktywność zawodowa emerytów • Wejście na rynek pracy roczników tzw. Wyżu demograficznego • Likwidacja niektórych gałęzi przemysłu • Zmniejszenie popytu na dane dobra czy usługi • Niedostosowanie wykształcenia pracowników do potrzeb rynku

20. Zasiłki • Bezrobotnemu po upływie 7 dni od dnia zarejestrowania się w urzędzie pracy przysługuje prawo do zasiłku za każdy dzień kalendarzowy. • Zasiłki wypłaca się w okresach miesięcznych. • Długość pobierania zasiłku zależy od tego, jaki jest poziom stopy bezrobocia na obszarze działania powiatowego urzędu pracy. • Bezrobotny traci prawo do zasiłku, gdy np. bez uzasadnionych powodów odmawia przyjęcia propozycji zatrudnienia, szkolenia czy wykonywania prac interwencyjnych.

21. Polityka państwa w zakresie rynku pracy • Do podejmowanych przez państwo działań zaliczamy: • Publiczne programy zatrudnienia • Wspomaganie finansowe przedsiębiorstw, które zwiększają liczbę pracy • Ułatwienia w procedurze zakładania firm przez indywidualnych przedsiębiorców • Szkolenia zawodowe, pozwalające na zdobycie nowych kwalifikacji lub ich zmianę

22. Wskaźnik bezrobocia • Stopa bezrobocia – oznacza wyrażony w procentach stosunek liczby ludzi bezrobotnych do liczby ludzi stanowiących zasoby siły robotniczej. • Według GUS stopa bezrobocia wyniosła w październiku 2010: 11,5 %.

23. Wskaźnik bezrobocia • Największe bezrobocie zanotowano w województwie Warmińsko-Mazurskim, Zachodniopomorskim i Kujawsko-Pomorskim • Najmniejsze bezrobocie jest w województwie Wielkopolskim, Mazowieckim i Śląskim

24. Skutki • Negatywne: • Konieczność zwiększenia wydatków rządu na zasiłki dla bezrobotnych • Niewykorzystanie przez gospodarkę możliwości produkcyjnych • tzw. Aspekt społeczny bezrobocia: obniżenie poczucia własnej wartości • Niewykorzystany potencjał ludzki • Rozszerzenie się społecznych kręgów ubóstwa • Zjawiska patologii społecznej, np. alkoholizm, przestępczość • Pozytywne: • prowadzi do poszanowania stanowiska pracy, konkurencyjności na rynku pracy i podwyższania kwalifikacji

25. Podział terytorialny województwa lubuskiego Podział województwa wielkopolskiego na podregiony wg przynależności powiatowych urzędów pracy

26. Zmiany stopy bezrobociaw woj.: wielkopolskim i lubuskim na tle Polski w okresie od XI 2009 do XI 2010 S T O P A B E Z R O B O C I A [%]

27. Stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu listopada 2010 roku w Polsce i województwach wielkopolskim i lubuskim

28. Zmiany bezrobocia odnotowane w listopadzie 2010r. • POLSKA: • Do listopada 2009:wzrost liczby bezrobotnych o 47,2 tys. osób wzrost stopy bezrobocia o 0,3 pkt. procentowego • Do października 2010: wzrost liczby bezrobotnych o 39,7 tys. osób wzrost stopy bezrobocia o 0,2 pkt. procentowego • WIELKOPOLSKA: • Do listopada 2009: wzrost liczby bezrobotnych o 0,4 tys. osób poziom stopy bezrobocia nie uległ zmianie • Do października 2010: wzrost liczby bezrobotnych o 2,4 tys. osób wzrost stopy bezrobocia o 0,1 pkt. procentowego • LUBUSKIE: • Do listopada 2009: spadek liczby bezrobotnych o 2,1 tys. osób spadek stopy bezrobocia o 3,6% • Do października 2010: spadek liczby bezrobotnych o 0,8 tys. osób spadek stopy bezrobocia o 1,5%

29. Na poziomie powiatów województwa wielkopolskiego rozpiętość stopy bezrobocia w listopadzie 2010 roku wyniosła 15,3 pkt. procentowe

30. Udział w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu w podregionach województwa wielkopolskiego w 2010 roku

31. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w listopadzie 2010 roku w podregionach województwa wielkopolskiego

32. Zgłoszenia zwolnień i zwolnienia grupowe w listopadzie 2010 roku

33. Stopa bezrobocia w podregionach województwa wielkopolskiego

35. OSOBY BEZ KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH, OSOBY BEZ DOŚWIADCZENIA ZADOWEGO ORAZ OSOBY BEZ WYSZKSZTAŁCENIA ŚREDNIEGO W PODREGIONACH WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO W 2010r.

36. Procentowy udział bezrobotnych osób bez kwalifikacji zawodowych ogółem w całej populacji bezrobotnych w 2010 roku w Wielkopolsce

37. Procentowy udział bezrobotnych osób bez doświadczenia zawodowego ogółem w całej populacji bezrobotnych w 2010 roku w Wielkopolsce

38. Procentowy udział bezrobotnych osób bez wykształcenia średniego ogółem w całej populacji bezrobotnych w 2010 roku w Wielkopolsce

39. ŹRÓDŁA: • Piotr Urbaniak „Wprowadzenie do mikro- i makroekonomii’’, wydawnictwo eMPi2 • Barbara Stańda, Barbara Wierzbowska „Przedsiębiorczość’’, Wydawnictwo Szkolne PWN Warszawa 2002 • Sylwester Gregorczyk, Maria Romanowska, Agnieszka Sopińska, Piotr Wachowiak „Przedsiębiorczość bez tajemnic”, Wydawnictwo WSIP • Franciszek Kabat, Marian Pietraszewski „Wybrane zagadnienia z biznesu część 2 przedsiębiorczość dla klasy trzeciej liceum technicznego”, Wydawnictwo eMPI2 • Alicja Pacewicz, Tomasz Merta „Z ekonomią na ty” CEO Civitas, Warszawa 2003 • Witryny Internetowe: http://www.wup.poznan.pl/ http://www.wup.zgora.pl/