Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia)

2. Dane INFORMACYJNE (do uzupełnienia) Nazwa szkół: Zespół Szkół nr 2 Gimnazjum nr 4 w Szamotułach oraz Samorządowe Gimnazjum im. Jana Pawła w Kożuchowie ID grup: 98/17_P_G1 – Szamotuły, 98/26_P_G1 - Kożuchów Opiekunowie: Piotr Gotowy – Szamotuły, Laura Maciejewska - Kożuchów Kompetencja: przedsiębiorczość Temat projektowy: Współczesne systemy społeczno – gospodarcze w oparciu o przykłady z wybranych krajów światu Semestr/rok szkolny: III semestr/ 2010/11

3. Spis treści 1. Podstawowe informacje o gospodarce rynkowej 2. Określenie reguł funkcjonowania gospodarki rynkowej a) neoliberalna gospodarka rynkowa b) społeczna gospodarka rynkowa c) socjaldemokratyczna gospodarka rynkowa d) azjatyckie tygrysy 3. Informacje o gospodarce centralnie planowanej a) socjalizm rynkowy b) realny socjalizm c) gospodarka nakazowo – rozdzielcza 4. Określenie reguł funkcjonowania gospodarki centralnie planowanej 5. Przypadek Chin jako przykład hybrydy systemowej 6. Określenie wartości PKB i PKB per capita w wybranych państwach 7. Wpływ oddziaływania kryzysu gospodarczego na gospodarkę kraju w zależności od rodzaju systemu społeczno – gospodarczego 8. Czy w dobie kryzysu gospodarczego częściej stosuje się narzędzia protekcjonizmu czy liberalizmu? 9. Występowanie zależności między systemem społeczno – gospodarczym a prowadzeniem biznesu 10. System społeczno – gospodarczy Korei Północnej 11. Czynniki, które wpłynęły na proces przechodzenia z gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej 12. System społeczno – gospodarczy Korei Południowej 13. Uwarunkowania rozwoju gospodarczego w Polsce w perspektywie lat 2010-2020

4. PODSTAWOWE POJĘCIA RYNEK całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w jakich one przebiegają.

5. PODSTAWOWE POJĘCIA GOSPODARKA RYNKOWA - gospodarka, w której decyzje dotyczące zakresu i sposobu produkcji podejmowane są przez podmioty gospodarcze (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, instytucje finansowe, rząd), kierujące się własnym interesem i postępujące zgodnie z zasadami racjonalności gospodarowania.

6. RODZAJE RYNKU wg rodzaju dóbr, którymi się obraca: rynek towarów rynek dóbr konsumpcyjnych rynek dóbr przemysłowych rynek usług rynek finansowy rynek czynników produkcji

7. RODZAJE RYNKU wg zasięgu geograficznego: lokalny regionalny narodowy (krajowy) międzynarodowy światowy

8. RODZAJE RYNKU wg głównych miejsc produkcji i konsumpcji: rynek pierwotny rynek centralny

9. RODZAJE RYNKU wg swobody dokonywania transakcji na rynku rynek wolny rynek reglamentowany szary rynek czarny rynek

10. RODZAJE RYNKU wg zorganizowania rynków: rynki formalne rynki formalne ułomne rynki nieformalne

11. RODZAJE RYNKU wg skali i wielkości transakcji: hurtowy detaliczny

12. RODZAJE RYNKU wg charakteru transakcji handlowej: dóbr i usług produkcyjny konsumpcyjny kapitałowy pracy

13. RODZAJE RYNKU wg stopnia zaspokojenia potrzeb: producenta konsumenta

14. PODSTAWOWE POJĘCIA ALOKACJA - przeznaczenie, zarezerwowanie, przydzielenie ALOKACJA ZASOBÓW jest planem użycia dostępnych środków, w szczególności w bliskiej przyszłości po to, aby osiągnąć konkretne cele w dalekiej przyszłości

15. STRUKTURY ALOKACJI RYNEK KONKURENCYJNY- jest to rodzaj rynku na którym alokacja jest ustalana poprzez mechanizmy rynkowe tj. popyt i podaż; MONOPOL różnicujący ceny - monopolista posiadający dany zasób jest w stanie sprzedać go po różnych; RYNEK REGULOWANY - cena jest odgórnie ustalana przez np. rząd.

16. Neoliberalna gospodarka rynkowana przykładzie USA

17. Cechy neoliberalnej gospodarki rynkowej Współczesny neoliberalizm jest spadkobiercą wcześniejszych XIX wiecznych systemów liberalnych. Docenia rolę państwa, ale tylko jako twórcy i strażnika ustroju. Odrzuca niemal w całości państwową gestię w gospodarce. Neoliberalizm jest reakcją na nadmierny interwencjonizm i jego ekonomiczne skutki - wzrost deficytu budżetowego, długu publicznego i inflacji. Hasłem neoliberałów jest: deregulacja, czyli powrót do samoczynności mechanizmów ekonomicznych, odchodzenie od modelu państwa opiekuńczego jako zmniejszającego aktywność i kreatywność ludzi. Gospodarka powinna być więc wolna od ingerencji państwa w mechanizm rynkowy, regulowana jedynie polityką pieniężno-kredytową banku centralnego i potrzebami budżetu państwa. Od strony teoretycznej współczesny neoliberalizm oparty jest na tzw. ekonomii podażowej Zadaniem państwa w tej koncepcji nie jest stymulacja popytu, ale tworzenie warunków sprzyjających wzrostowi podaży i aktywności wytwórców, zmuszonych konkurencją do obniżania kosztów produkcji i cen.

18. Państwo pełni rolę stróża nocnego i prawodawcy

19. Powrót do samoczynnych mechanizmów ekonomicznych, odchodzenie od modelu państwa opiekuńczego

20. Ekonomia podażowa- państwo sprzyja wzrostowi podaży, aktywności wytwórców i zmusza konkurencją do obniżenia cen

21. Przykłady państw- Chile

22. Stany Zjednoczone w latach 80-tych

23. Wielka Brytania w latach 80-tych

24. Nowa Zelandia w latach 90-tych

25. Społeczna gospodarka rynkowa

26. Cechy społecznej gospodarki rynkowej Jest to niewątpliwie bardzo ciekawa koncepcja funkcjonowania gospodarki rynkowej. Należy się jej przyjrzeć choćby dlatego, że wokół tego typu gospodarki narosło wiele różnego rodzaju nieporozumień. A przecież nie bez powodu zwolenników "czystej" społecznej gospodarki rynkowej zalicza się czasami do neoliberałów! Głównym założeniem społecznej gospodarki rynkowej jest możliwość i konieczność pogodzenia twardej logiki zasad liberalnej gospodarki rynkowej, swobodnego działania jej mechanizmów z zabezpieczeniem określonego poziomu świadczeń socjalnych i zapewnieniem w ten sposób spokoju społecznego. Odrzuca się jednak zarówno własność państwową, jak i ingerowanie państwa w funkcjonowanie mechanizmów rynkowych. Teoretyczne źródła społecznej gospodarki rynkowej tkwią w tzw. ordoliberalizmie.Ordoliberalizm odniósł ogromne sukcesy w Niemczech Zachodnich. Koncepcję tą wdrażał Ludwik Erhard, który nie dopuścił do nacjonalizacji przedsiębiorstw i ograniczenia mechanizmu rynkowego. Dlatego rozbite po wojnie Niemcy szybko stały się najbardziej rozwiniętym krajem europejskim. Trzeba więc jeszcze raz podkreślić, że społeczna gospodarka rynkowa nie ma nic wspólnego z socjalizmem i interwencjonizmem państwowym, a dzięki bezkrytycznemu zaufaniu do mechanizmów rynkowych pozwala odnieść gospodarczy sukces. Pewnym powrotem do korzeni tej koncepcji jest opublikowany w 1999 roku przez Blaira i Schroedera "Manifest socjaldemokratyczny", który wbrew nazwie jest odwrotem od koncepcji tzw. trzeciej drogi i próbą powrotu do mechanizmów wolnorynkowych.

27. Zachowanie zasad wolnego rynku i konkurencji

28. Utrzymywanie pełnego zatrudnienia przez czynienie pracowników właścicielami przedsiębiorstw

29. Gwarancje minimalnych wynagrodzeń, szeroka ochrona socjalna, emerytury

30. Przykład państwa - Niemcy Ludwik Erhard

31. Socjaldemokratyczna gospodarka rynkowa

32. Cechy socjaldemokratycznej gospodarki rynkowej Jej podstawą jest przyjęcie założenia tkwiącego w tzw. ekonomii dobrobytu, iż korzyści społeczne wynikające z pewnego ograniczenia wolności gospodarczej będą większe niż straty. W praktyce państwa realizujące ten model gospodarki rynkowej mają bardzo wysoką stopę redystrybucji budżetowej, ogromne długi publiczne, nadmierne świadczenia socjalne, wysokie obciążenia fiskalne przedsiębiorstw. Powoduje to ogólnie spadek stopy inwestycji i wzrost kosztów produkcji, a co za tym idzie spadek konkurencyjności danej gospodarki. W sferze społecznej model ten powoduje demoralizację części społeczeństwa, tzw. kulturę bezrobocia, spadek aktywności i kreatywności.Model ten, realizowany w większości krajów Europy Zachodniej odniósł jednak porażkę. Dlatego następuje powolne wycofywanie się z jego niektórych założeń. Napotyka to jednak na duży opór zarówno przyzwyczajonego do świadczeń socjalnych społeczeństwa jak i przywiązanych do mirażu państwa opiekuńczego polityków.

33. Drobiazgowe regulowanie gospodarki tak aby każdy miał pracę

34. Rozbudowany system podatkowy, gdzie dużo płacą bogaci a mniej biedni

35. Rozbudowany system socjalny

36. Dążenie do budowy dobrobytu bez wielkich dysproporcji majątkowych

37. System gospodarczy przy zachowaniu wolnej konkurencji i innych zasad wolnorynkowych

38. Azjatyckie tygrysy

39. Cechy gospodarek zwanych azjatyckimi tygrysami Czasami niektórzy teoretycy ekonomii wyróżniają również dodatkowy typ gospodarki rynkowej: gospodarka rynkowa "azjatyckich tygrysów". Cechuje się ona z jednej strony daleko posunięta wolność gospodarcza, a z drugiej autokratyzmem państwa, także w sferze polityki gospodarczej. Ingerencja państwa (w przeciwieństwie do interwencjonizmu) preferuje przedsiębiorców, a nie pracowników najemnych, których niskie płace i wymagania powinny zapewnić sukces inwestycyjny i eksportowy. Gospodarki "azjatyckich tygrysów" powinny ewaluować w kierunku jednego z trzech głównych typów gospodarki rynkowej. Można jedynie przypuszczać, że najbliżej krajom tym jest do gospodarki neoliberalnej. Wśród najważniejszych cech należy wymienić niskie podatki, zrównoważony budżet, niewielkie wydatki na cele socjalne. Poza tym pracowitość, uczciwość i rzetelność ludzi Dalekiego Wschodu. Nie byłoby sukcesu tych państw gdyby nie wykorzystanie fundusz zagranicznych przede wszystkim z Europy Zachodniej i USA.

40. Niskie podatki, zrównoważony budżet, niewielkie wydatki na cele socjalne

41. Pracowitość, uczciwość i rzetelność ludzi Dalekiego Wschodu

42. Wykorzystanie funduszy zagranicznych

43. Przykłady państw- pierwsze tygrysy azjatyckie: Singapur Korea Południowa Tajwan Hongkong

44. Kolejnymi azjatyckimi tygrysami były takie państwa jak: Tajlandia Malezja Indonezja

45. Dziś coraz częściej mianem azjatyckich tygrysów określa się Chiny i Indie Chiny Indie

46. GOSPODARKA CENTRALNIE PLANOWANA Nakazowo-rozdzielczy charakter systemu. Ceny były kształtowane administracyjnie. Centralizacja uprawnień do tworzenia i reorganizacji jednostek gospodarczych. Niemal całkowity brak konkurencji między jednostkami gospodarczymi. Brak działających na zasadach komercyjnych instytucji finansowych. Duży stopień izolacji gospodarki i przedsiębiorstw od procesów i zjawisk dominujących w gospodarce światowej. Centralizacja zarządzania gospodarką i planowania.

47. PODSTAWOWE POJĘCIA SOCJALIZM RYNKOWY - pozostawienie swobody działania mechanizmów rynkowych w warunkach redukcji własności prywatnej, planowania gospodarczego i częściowego stanowienia cen przez państwo (pojawił się w krajach socjalistycznych lat 50-tych)

48. PODSTAWOWE POJĘCIA REALNY SOCJALIZM - termin wprowadzony przez oficjalną propagandę radziecką w latach 70-tych XX wieku, określający ustroje polityczne ukształtowane w krajach rządzonych przez partie komunistyczne i robotnicze

49. Gospodarka centralnie planowana na przykładzie Kuby Kubańska gospodarka opiera się na centralnym planowaniu i państwowej własności środków produkcji. Charakteryzuje się podziałem na swa segmenty: zewnętrzny, wydajny i konkurencyjny, obejmujący turystykę, produkcję dóbr luksusowych, eksport usług, wydobycie niklu i biotechnologię oraz wewnętrzny, obejmujący produkcję dóbr dystrybuowanych przez państwo wśród ludności. Korzystne dla Kuby tendencje na światowych rynkach przyczyniły się do osiągnięcia przez kubańską gospodarkę wysokich wskaźników wzrostu PKB w latach 2005-07 (kolejno 11,2%, 12,1%, 7,3%). W 2008 roku nastąpił spadek dynamiki wzrostu do 4,3%, do czego przyczyniło się odwrócenie korzystnych trendów (spadek cen niklu, wzrost cen żywności i paliw, ograniczenie dostępności kredytów) oraz trzy huragany, które przeszły przez wyspę w drugiej połowie roku powodując duże straty materialne. Wedle różnych szacunków, w 2009 roku na Kubie może nastąpić spadek PKB. Z uwagi na państwową kontrolę cen i zasadę pełnego zatrudnienia, wskaźniki inflacji i bezrobocia są bardzo niskie, odpowiednio 0,8% i 1,6%.

50. Gospodarka centralnie planowana na przykładzie Kuby Sektorami kubańskiej gospodarki, które najbardziej przyczyniły się do wzrostu PKB w 2008 r. były: komunikacja (9% PKB w 2008 r.), usługi (8%), transport (7,4%) i budownictwo (3,3%). Infrastruktura telekomunikacyjna na Kubie jest przestarzała i zaniedbana, jednak zniesienie w pierwszej połowie 2008 roku ograniczeń w korzystaniu z usług (telefonów komórkowych) i obniżenie cen przyczyniło się do znacznego rozwoju sektora. Liczba abonentów telefonii komórkowej wzrosła w ciągu roku o 120 000, podczas gdy telefonów stacjonarnych o 29 400, a publicznych o 6 tysięcy. W sektorze usług największy przyrost odnotowały ochrona zdrowia i opieka społeczna, edukacja, kultura i sport. Duży postęp odnotowano w 2008 r. w sektorze transportowym. Dokonano znacznych zakupów nowych ciężarówek i autobusów, co przyczyniło się do zwiększenia wydajności sektora i oszczędności w zużyciu paliwa. Wartość sektora budowlanego wyniosła w 2008 r. ok. 3 mld USD. Oddano do użytku 44 775 mieszkań. W drugiej połowie roku aktywność sektora budowlanego koncentrowała się na naprawie szkód powstałych w wyniku huraganów.