6 ve 7. SINIF FEN ve TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI

1. 6 ve 7. SINIF FEN ve TEKNOLOJIKIMYA KONULARI

2. 6. SINIF KIMYA KONULARI ELEMENTLER VE BILESIKLER FIZIKSEL VE KIMYASAL DEGISIM MADDENIN HALLERININ TANECIKLI YAPISI

3. MADDEYI OLUSTURAN TANECIKLER MADDENIN TANECIK YAPISI K�tlesi ve hacmi olan her seye MADDE denir.�evremizde g�rd�g�m�z , g�nl�k hayatta kullandigimiz yedigimiz, i�tigimiz, soludugumuz k�tlesi hacmi olan ve uzayda yer kaplayan her sey maddedir. Peki her sey madde midir? -->Isik,isi,ses,elektrik enerjisi bir madde degildir.�l��lebilecek bir k�tleye yada hacme sahip degillerdir. NOT: Maddelerin miktari i�erdikleri tanecik sayisina baglidir.Tanecik sayisi arttiginda madde miktari da artar.Madde miktari artarsa maddenin k�tlesi de artar.Ancak hacmi de artar diyemeyiz.��nk� bu maddenin fiziksel haline baglidir.Madde kati yada sivi ise madde miktari artarsa hacmi de artar eger gaz ise bu artis gazin bulundugu kaba baglidir. MADDELERIN HACMI DEGISIR!-->(SIKISMA) Kuvvet etkisi ile maddelerin hacmi degisebilir.Fakat her madde i�in bu ge�erli degildir.-->Bir kitabi alalim.Elimizle kitaba bir kuvvet uygulayalim.Kitapta bir hacim degisimi olmaz.Kitap kati bir maddedir.Tanecikleri arasindaki bosluk yok denecek kadar azdir.Bu sebeple kuvvet uygulayarak sikistirmak m�mk�n degildir.Ancak s�nger kullanmis olsaydik s�ngerde hacim degisikligi meydana gelirdi.

4. SONU� OLARAK; Kati maddeler sikistirilamaz.-->Iki siringa alarak birinin i�ini su dolduralim digerini ise bos birakalim. Bos biraktigimiz siringanin pistonunu ittigimizde pistonun ileri gidebildigini g�r�r�z ancak i�i su dolu olanin pistonunu ittigimizde pistonun ileri dogru gidebildigini g�zlemleriz. Sivi maddeler kuvvet etkisi ile sikistirilamazken Gaz maddeler kuvvet etkisi ile sikisabilmektedir. -->(GENLESME) Sicakligin etkisi ile cisimlerin hacimleri degisebilir.Sicaklik arttiginda termometre i�inde bulunan sivi maddenin y�kselmesi sivilarin genlestigini g�sterir.Ayni sekilde sicak su i�ine birakilan topun b�y�mesi top i�indeki gazin hacminin artmasindan kaynaklanir.Bir halka i�inden rahat�a ge�ebilen bir topun isitildiktan sonra ayni halkadan ge�ememesi bize katilarinda genlestigini g�sterir.

5. Maddenin bosluklu yapisi Gazlar hem kolayca sikistirilir hem de kolayca genlesirler.Buna g�re Maddeler kuvvet etkisi ile ya da sicaklik etkisi ile hacim degisimine ugrarlar. Miktari degismeyen maddelerin hacminde maddenin tanecikleri arasinda bosluklar oldugu ve bu bosluklarin b�y�kl�g�n�n sicaklik ya da kuvvet etkisi ile degistigi sonucunu ortaya �ikarir. Kati ve sivi maddeler kuvvet etkisi ile sikismaya ve sicaklik etkisi ile genlesmeye karsi, gazlara g�re daha diren�lidirler yani �ik az sikistirilirlar ya da az genlesirler.Ancak gazlardaki tanecikler arasindaki bosluk kati ve sivilara g�re olduk�a fazladir.

6. ATOM T�m maddeler taneciklerden olusur.Yani tanecikler bir araya gelerek maddeyi olusturur.Her maddenin b�l�nemez ve g�zle g�r�lemez en k���k yapi tasina ATOM denir. -->Tarihte maddelerin atomlardan olustugunu ve atomlarin b�l�nemez oldugu fikrini ilk olarak Yunanli filozof Demokritos ortaya atti.Atom kelime anlamiyla �b�l�nemez� anlamindadir. -->Demokritos disinda atom ile ilgili �alismalar yapanlar;JOHN DALTON(1819);atomlarin i�in dolu,saglam ve b�l�nmezdir.HENRI BECQUREL ve MADAM CURIE;Atomun daha k���k par�aciklara b�l�nebileceginin buldular.ERNEST RUTHERFORD;Atom b�l�nebilir ve atomlar arasinda bosluklar oldugunu deneyle ispatladi.(1871-1937)NIELS BOHR(1913);Kendinden �nceki arastirmacilarin fikirlerini gelistirerek atomun daha da k���k par�aciklardan olustugunu g�steren bir model tasarladi. 

7. DALTON ATOM TEORISIKimyasal birlesmenin yukaridaki iki yasasindan yararlanan John Dalton 1803 - 1808 tarihleri arasinda bir atom kurami gelistirdi.Dalton K�tlenin Korunumu Yasasi ve Sabit Oranlar Yasasindan yola �ikarak maddeyi olusturan ve onun b�t�n �zelliklerini g�steren �ok k���k par�aciklarin oldugu yorumunu yaparak Katli Oranlar Kanunu�nu ortaya atmistir:Katli Oranlar Kanunu, iki element birden fazla bilesik olusturuyorsa, birinin belli birmiktarina karsilik, digerinin degisken miktarlari arasinda k���k ve tam sayilarla ifade edilen bir oran vardir, seklinde tanimlanabilir.Katli Oranlar Kanunu, kimyasal elementlerin atom adi verilen par�alanamaz par�aciklardan olustugunu ve her elementin atomlarinin k�tlesinin ayni oldugunu g�sterir

8.  Dalton�a g�re: 1. Bir elementin b�t�n atomlari sekil, b�y�kl�k ve k�tle y�n�yle aynidir.2. Atomlar i�i dolu k�reciklerdir.3. Bilinen en k���k par�acik atomdur.4. Atomlar par�alanamaz, yeniden olusturulamaz.5. Atomlar belirli oranlarda birleserek molek�lleri meydana getirir. Elementin b�t�n atomlari ayni oldugu gibi bir bilesigin de b�t�n atomlari aynidir.Dalton teorisinde pek �ok yanlislik ve eksiklik olmasina ragmen �ok �nemlidir.Kendisinden sonra gelen bilim adamlarina bir kapi aralamis, fikir ortaya atarak tartisilmasini saglamistir. B�ylece daha dogruya ulasma imkani saglamistir

9. �THOMSON ATOM MODELIHavasi alinmis t�plerin iki ucuna yerlestirilen elektrotlara (katot ve anot) y�ksek gerilim uygulandiginda katottan anoda dogru isinlarin yayildigini ve bu isinlarin manyetik alanda da pozitif kutbun etkisiyle sapmaya ugradigini tespit etmistir. Katot isinlari adi verilen bu isinlar negatif elektrikle y�kl�yd�.Thomson, bu isinlarin sapmalarindan yararlanarak y�k/k�tle oranlarini hesapladi. Bu oran, iyonlarin �l��len y�k/k�tle oranlarina g�re �ok b�y�kt�.Bu sonuca g�re katot isini birimlerinegatif y�kl�, �ok k���k k�tleli atom i�i par�aciklardi. Atomda negatif (-) y�kl� par�aciklar olduguna g�re pozitif (+) y�kl� par�aciklarda, yani protonlarda olmaliydi.Bu tespitlerden sonra Thomson atomda (+) ve (-) y�kl� par�aciklarin var oldugunu ve bunlarin atomda rasgele dagildigini ifade etmistir.Rasgele dagilmayi da �z�ml� kek �rnegiyle izah etmistir

10. RUTHERFORD ATOM TEORISI Rutherford �ok ince (10-6 cm) altin levhaya alfa (a) tanecikleri (Helyum �ekirdegi) g�ndermistir. Bu taneciklerin �ok az bir kismi aynen yansirken bazilari belli a�ilarla yansimis fakat b�y�k bir b�l�m� aynen ge�mistir.Yapilan deney sonucuna g�re :1. Atomdaki pozitif(+) y�kler �ekirdek denen �ok k���k bir b�lgededir.2. Alfa (a) taneciklerinin sapmasina yol a�an yogun kesim �ekirdekte toplanmistir.3. �ekirdekteki y�k miktari, bir elementin b�t�n atomlari i�in ayni, farkli atomlari i�in farklidir.4. Elektronlar �ekirdekten olduk�a uzakta yer alirlar. Elektronlarin bulundugu hacim, �ekirdegin bulundugu hacimden �ok b�y�kt�r. Atomun b�y�k bir kismi bosluklu yapiya sahiptir.

11. BOHR ATOM MODELIBohr yaptigi �alismalarda Rutherford atom modeline g�re,elektronlarin �ekirdek etrafinda d�nmeleri ile enerji yaymalari sonucunda enerjilerinin azalacagini ve �ekirdek �zerine d�seceklerini hesapladi, fakat b�yle bir elektron d�smesi ger�eklesmedigi i�in Rutherford atom teorisinin bazi yanlisliklarinin olmasi gerektigini fark etti ve bu teoriye bazi eklemeler yaptigi yeni bir atom modeli ortaya atti.Rutherford, elektronlarin �ekirdekten olduk�a uzakta yer aldigini ifade etmisti. Bohr da elektronlarin ne kadar uzakta yer aldiklarini, �ekirdek etrafindaki hareketlerini ve enerjilerini incelemistir.Arastirmalari 1H, 2He ve 3Li+ gibi k���k atom ve iyonlar �zerinde olmustur.Elde ettigi sonu�lar k���k atomlar i�in dogru iken b�y�k atomlar i�in hatali olmustur.

13. MOLEK�L Degisik t�rlerde ya da ayni t�rlerde atomlar bir araya gelerek �atom k�meleri� olustururlar.Bazen ayni t�r atomlar birleserek demir,atom gibi maddeleri olustururken,karbondioksit,su gibi maddelerde farkli t�r atomlar birlesmistir. Ayni t�r ve ya farkli t�r en az iki atomun birlesmesiyle olusmus atom k�melerine MOLEK�L denir.

14. MADDELERIN SINIFLANDIRILMASI

15. SAF MADDELER Genel olarak;ayni t�r taneciklerden (ayni t�r atom veya ayni t�r molek�l) olusan maddelere SAF MADDE denir.KARISIMLARSaf olmayan maddelere KARISIM denir.Karisimlar olusurken maddeler �zelliklerini kaybetmezler.Tuzlu su,limonata,hava,toprak,salata,�orba gibi.�orba i�ine konan malzemeler piserken kimyasal yapilari degisime ugramasina ragmen �zelligini degistirmez.Havu� pisince de havu�tur.Belli bir form�lleri yoktur.*G�r�n�mleri her yerinde ayni(homojen) ya da farkli (heterojen) olabilir.Homojen karisimlar tek bir madde gibi g�r�n�rler.Tuzlu su,sekerli su gibi.Heterojen karisimlar ise tek bir madde gibi g�r�nmezler.Kumlu su yagli su,salata gibi.

17. FIZIKSEL VE KIMYASAL DEGISIMLERA.FIZIKSEL DEGISIM Bir maddenin ezilme,kirilma,yirtilma,ufalanma,erime,donma gibi olaylarla maddenin kimliginde bir degisim olmadan yalnizca g�r�n�m�nde meydana gelen degisimlere FIZIKSEL DEGISIM denir.�rnek:Cam kirilmasi,Sekerin erimesi,Kagidin yirtilmasi,Mumun erimesi,Odundan talas elde edilmesi gibi.B.KIMYASAL DEGISIM Yanma,��r�me,kokusma,k�m�rlesme,paslanma,k�flenme gibi olaylarin t�m�nde maddenin kimligi yani cinsi degisir.Bu sekilde ger�eklesen degisimlere KIMYASAL DEGISIM denir.�rnek:Elmanin ��r�mesi,mumun yanmasi,sekerin pisirilmesi,kagidin yanmasi,demirin paslanmasi gibi.

18. MADDELERIN HALLERIT�m maddeler atom ya da molek�llerden olusur ve bu taneciklerin durumuna g�re madde kati sivi ve gaz halde bulunabilir.Bu hallere ise FIZIKSEL HALLER denir.

19. A.MADDENIN KATI HALI Tahta blok,kitap,kursun kalem,demir sopa gibi maddeler kati maddelere �rnek verilir.Kati maddelerin �zellikleri;� Tanecikleri birbirine temas eder.� Tanecikleri arasindaki bosluk yok denecek kadar azdir.Bu sebeple maddenin en d�zenli halidir.� Tanecikleri yer degistiremez.Sadece bulunduklari yerde s�rekli titresim halinde bulunurlar.�teleme hareketi yapamazlar.� Belirli bir sekli vardir.Bu sekli bulunduklari kabin yada ortamin sekline g�re degistirmez.� Sicaklik ile genlesebilir .Sicaklik etkisi ile tanecikler birbirinden uzaklasir ve hacim artar.Ama sikistirilamazlar ��nk� tanecikler arasindaki bosluk yok denecek kadar azdir.NOT:Kati haldeki bir maddenin sekil almis haline CISIM denir.�rnegin altin bir madde iken altin bilezik bir cisimdir.

20. B.MADDENIN SIVI HALI Su,meyve suyu,s�t,zeytin yagi,alkol,civa gibi maddeler sivi maddelere �rnek verilebilir.Sivi maddelerin �zellikleri;� Kendilerine ait bir sekilleri yoktur.Bulunduklari kabin seklini alirlar.(Bunun sebebi akiskanliklaridir)� Akiskan halde bulunurlar.Fakat her sivinin akiskanligi ayni degildir.Yogunluklarina g�re degiskenlik g�sterirler.� Tanecikleri birbiri ile temas halindedir.� Tanecikleri arasindaki bosluk katilardan daha fazla olmasina ragmen �ok azdir.� Tanecikleri birbiri �zerinden kayarak hareket edebilirler.Yani tanecikleri yer degistirebilir.Bu sayede akiskan olurlar.� Hem titresim hem de �teleme hareketi yaparlar.� Sicaklik etkisi ile genlesebilir.Sikistirilamaz.� Maddenin sivi hali kati haline g�re d�zensizdir.� Kati haldeki bir maddenin sivi hale ge�mesi i�in disaridan isi enerji almasi gerekir.

21. C.MADDENIN GAZ HALIHava,karbondioksit,oksijen birer gazdir.Gaz maddelerin �zellikleri;� Maddenin taneciklerinin serbest hareket ettigi fiziksel hal gaz halidir.� Tanecikler birbirinden bagimsiz s�rekli hareket halindedir.� Belirli bir sekilleri ve hacimleri yoktur.� Tanecikleri arasindaki bosluk �ok fazladir.En fazla bosluk bulunan haldir.� Boslugun �ok olmasindan dolayi rahatlikla sikistirilabilir.Sikisma etkisi ile sivi hale ge�ebilir.Sicaklik etkisi ile kati ve sivilara g�re daha iyi genlesebilirler.� Akiskan haldedir.� Bulunduklari kabin her yerine esit oranda dagilirlar yani bulunduklari kabi doldurarak kabin seklini alirlar.� Hem titresim hem de �teleme hareketi yaparlar.

23. Maddelerin fiziksel hallerinde meydana gelen degisimlerin t�m� fiziksel degismedir ve meydana gelen degisimin t�r�ne g�re farkli isimler alir.ERIME:Maddenin kati halden sivi hale ge�mesidir.Bu sirada isi alir.DONMA:Maddenin sivi halden kati hale ge�mesidir.Bu sirada isi verir.BUHARLASMA:Maddenin sivi halden gaz hale ge�medir.Bu sirada isi alir.YOGUNLASMA:Maddenin gaz halden sivi hale ge�mesidir.Bu sirada isi verir.S�BLIMLESME:Maddenin kati halden sivi hale ge�meden gaz hale ge�mesidir.Bu sirada isi alir.

24. 7. SINIF KIMYA KONULARI ATOMUN YAPISI ELEMENTLER VE SEMBOLLE FIZIKSEL VE KIMYASAL DEGISIMLER KIMYASAL BAG BILESIKLER VE FORM�LLERI KARISIMLAR

25. atom ATOMUN YAPISIElementlerin t�m �zelligini g�steren en k���k par�asina atom denir. Atomu olusturan par�aciklar farkli y�klere sa-hiptir. Atomda bulunan y�kler; negatif y�kler ve pozitif y�klerdir. Atomu olusturan par�aciklar: * Cisimden cisme elektrik y�klerini tasiyan negatif y�kl� elektron,* Elektronlarin y�k�n� dengeleyen ayni sayida ama pozitif y�kl� olan proton,* Elektrik y�k� tasimayan n�tr parcacik n�tron.Atom iki kisimdan olusur :1-�ekirdek (merkez) ve 2-Katmanlar (y�r�nge; enerji d�zeyi) �ekirdek, hacim olarak k���k olmasina karsin, atomun t�m k�tlesini olusturur. �ekirdekte proton ve n�tronlar bulunur. Elektronlar ise �ekirdek �evresindeki katmanlarda bulunur.

26. Elektronlarin �ekirdek etrafinda d�nme hizi, 2,18.108 cm/sn�dir.Elementlerin �ekirdekte bulunan protonlar, atomun ( o elementin) t�m kimyasal ve fiziksel �zelliklerini belirler. Proton sayisi atomlar (elementler) i�in ayirt edici �zelliktir. Yani proton sayisinin farkli olmasi elementin digerinden farkli oldugu anlamina gelir.Elektronlarin bulunma olasiliginin oldugu b�lgelere elektron bulutu denir.Kimyasal olaylarda (reaksiyonlarda) yalnizca elektron sayisi degisir. Proton ve n�tron, �ekirdekte bulundugu i�in sayilari degismez. N�tr bir atom i�in; elektron sayisi= proton sayisi(A.N.) Atom numarasi= proton sayisi �ekirdek y�k�= proton sayisiIyon y�k�= proton sayisi � elektron sayisi (E.S.)(K.N.) K�tle numarasi= proton + (N.S)n�tron sayisi (N�kleon sayisi)(atom agirligi) Atom Numarasi = Proton Sayisi = �ekirdek Y�k� = Elektron Sayisi

27. Izotop atom: Proton sayilari (atom numaralari)ayni, n�tron sayilari farkli olan atomlara denir. Izotop atomlarin kimyasal �zellikleri ayni (p ayni) , fiziksel �zellikleri farklidir (n farkli).N�tr halde bulunmayan, iyon halindeki hem fiziksel kimyasal �zellikleri farklidir.

28. Atom Modelleri :Atom g�zle veya en gelismis elektron mikroskoplari ile bile g�r�lemez. Maddenin k�tlei oldugu halde maddeyi olusturan atomlarin tek tek k�tleleri �l��lemez ve atomlar duyu organlari tarafindan algilanamaz. Eski �aglardan g�n�m�ze kadar g�zle g�r�lemeyen atom hakkinda �esitli bilim adamlari deneyler yapmislar, atom hakkinda elde ettikleri bilgileri a�iklamak i�in �esitli bilimsel modeller ortaya koymuslardir. Atom hakkinda ortaya konan her yeni model bir �nceki modelin eksikligini gidermistir. Atom hakkinda yapilan yeni deneyleri a�iklayamayan modelin yerine de yeni bir model gelistirilmistir.Eski atom modellerinin bug�n ge�erli olmamasinin nedeni, o modelleri gelistiren bilim adamlarinin iyi d�s�nememesinden degil, o d�nemde bilinenlerin bug�n bilinenlere g�re daha az olmasindan kaynaklanir. (Dalton atom modeli a�iklandiginda o d�nemde bilinenler dikkate alindiginda o modeli gelistirmek, Bohr atom modelini gelistirmekten daha zordu).Atom hakkinda Democritus, Dalton, Thomson, Rutherford, Bohr ve De Broglie isimli bilim adamlari ve filozoflar g�r�slerini ortaya koymuslar ve g�n�m�zdeki atom modeli ortaya �ikmistir. G�n�m�zde kullanilan atom modeli Modern Atom Teorisi sonucu ortaya konmustur ve bug�nk� model, yeni bir model bulununcaya kadar ge�erliligini s�rd�recektir.

29. Democritus Atom Modeli (Democritus�M.�. 400) :Atom hakkinda ilk g�r�s M.�. 400�l� yillarda Yunanli filozof Democritus tarafindan ortaya konmustur. (Teosta yasamistir). Democritus, maddenin taneciklerden olustugunu savunmus ve bu taneciklere atom adini vermistir. Democritus, atom hakkindaki g�r�slerini deneylere g�re degil varsayimlara g�re s�ylemistir. Democritus� a g�re;� Madde par�alara ayrildiginda en sonunda b�l�nemeyen bir tanecik elde edilir ve bu tanecik atomdur.� B�t�n maddeler ayni t�r atomlardan olusur.� Maddelerin farkli olmasinin nedeni maddeyi olusturan atomlarin sayi ve dizilisi bi�iminin farkli olmasidir. � Atom g�r�lemez.� Atom g�r�lemedigi i�in b�l�nemez. b) Dalton Atom Modeli (John Dalton 1766�1844) :Atom hakkinda ilk bilimsel g�r�s 1803 � 1808 yillari arasinda Ingiliz bilim adami John Dalton tarafindan ortaya atilmistir. Dalton� a g�re;� Maddenin en k���k yapi tasi atomdur. (Maddeler �ok k���k, b�l�nemez, yok edilemez berk taneciklerden olusur.) � Atom par�alanamaz. � Atom i�i dolu k�re seklindedir.� B�t�n maddeler farkli t�r atomlardan olusmustur. � Maddelerin birbirlerinden farkli olmasinin nedeni maddeyi olusturan atomlarin farkli �zellikte olmasidir. � Bir maddeyi olusturan atomlarin tamami birbirleriyle ayni �zelliklere sahiptir.

30. NOT : 1- Madde fiziksel veya kimyasal degismeye ugradiginda atomlar varliklarini korurlar, par�alanmaz ve yeniden olusturulamazlar.2- Kimyasal olaylar atomlarin birlesmesi veya ayrilmasi sonucu olusur. Atomlar birleserek molek�lleri olusturur. Bir bilesigin molek�lleri tamamen birbirinin aynisidir.3- Dalton Ingiltereli bir kimyaci olup daha �ok maddenin yapisini a�iklayan atom teorisiyle �n kazanmistir. Bunun yaninda gazlarin bir takim �zellikleriyle ve �zellikle kismi basin�lariyla ilgili �alismalarda yapmistir.4- Bir�ok elementin atomlarinin agirliklarini kendi ilkel ortaminda �alisarak �l�meye �alismis ve bu agirliklarla ilgili bir tablo yapmistir. Ancak daha sonra gelisen teknik ve teknolojiyle bilim adamlari tarafindan atomlarin agirliklarini yeniden �l��lm�s ve Dalton�un hazirladigi bu tablonun hatali oldugu ortaya �ikmistir.5- Sabit oranlar kanunu ve katli oranlar kanunu olarak g�rd�g�m�z bilesiklerdeki k�tlesel iliskilere bakarak 1803 yilinda John Dalton, maddelerin �ok �ok k���k yapi taslarinin toplulugu halinde bulundugu, fikrini ileri s�rd� Dalton atom teorisi olarak ortaya konular temel �zellikler sunlardir.� Ayni elementin atomlari bi�im, b�y�kl�k, k�tle ve daha baska �zellikler bakimindan aynidir. Ancak bir elementin atomlari baska bir elementin atomlarindan farklidir.

31. c) Thomson Atom Modeli (John Joseph Thomson 1856�1940) :Atomun yapisi hakkinda ilk model 1897 yilinda Thomson tarafindan ortaya konmustur. Thomson atom modeli bir karpuza ya da �z�ml� keke benzer. Thomson� a g�re;� Atom k�re seklindedir. (�api 10�8 cm)� Atomda (+) ve (�) y�kl� tanecikler bulunur.� Thomson�a g�re atom; disi tamamen pozitif y�kl� bir k�re olup negatif y�kl� olan elektronlar kek i�erisindeki g�m�l� �z�mler gibi bu k�re i�erisine g�m�lm�s haldedir.� Atomlar, daha k���k taneciklerden olustugu i�in par�alanabilirler.

32. NOT : 1- Ingiliz fizik �limlerinden biri olup, elektronlar hakkindaki �alismalardan dolayi 1906 da Nobel fizik �d�l�n� almistir. 1885�te i�i bos bir cam t�p i�erisinden elektrik akimlari �zerinde �alisirken isinlari t�p�n negatif (katot) kutbundan geldigini g�rm�s ve ilk defa katot isinlarini bulmustur. B�ylece elektronlari da bulmustur. Ve sonu� olarak elektronlarin her atomun tabiatinda var olan temel par�aciklar oldugunu s�ylemistir.2- Dalton atom modelinde (�) y�kl� elektronlardan ve (+) y�kl� protonlardan s�z edilmemistir. Yapilan deneyler yardimiyla; katot isinlarindan protonun varligini ortaya koymustur. Thomson atom alti par�aciklar �zerinde �alismalar yaparken icat ettigi katot t�p� yardimiyla 1887 yilinda elektronu kesfinden sonra kendi atom modelini ortaya atti3- Elektronlarin k�tlesi pozitif y�klerin k�tlesinden �ok k���kt�r. Bu nedenle atomlari baslica pozitif y�kler olusturur.4- Atomda elektriksel dengeyi saglamak i�in pozitif y�k sayisina esit sayida elektron k�re i�inde dagilmistir.

33. d) Rutherford Atom Modeli (Ernest Rutherford 1871�1937) :Atomun �ekirdegini ve �ekirdekle ilgili bir�ok �zelligin ilk defa kesfeden bir bilim adami Rutherforddur.� Atom k�tlesinin tamamina yakini merkezde toplanir, bu merkeze �ekirdek denir.� Atomdaki pozitif y�klere proton denir.� Elektronlar �ekirdek etrafinda gezegenlerin G�nes etrafinda dolandigi gibi dairesel y�r�ngelerde s�rekli dolanirlar. �ekirdekle elektronlar arasinda �ekim kuvveti oldugu i�in elektronlarin �ekirdege d�smemeleri i�in dolanmalari gerekir. (Y�r�nge daire seklinde degil, enerji seviyesine karsilik gelen orbitallerde dolanir).� Elektronlarin bulundugu hacim �ekirdegin hacminden �ok b�y�kt�r.� �ekirdekteki protonlarin sayisi (y�k miktari) bir maddenin b�t�n atomlarinda ayni, fakat farkli maddenin atomlarinda farklidir.� �ekirdekteki proton (y�k) sayisi, elektron sayisina esittir.� �ekirdekteki pozitif y�klerin k�tlesi yaklasik atom k�tlesinin yarisina esittir.

34. e) Bohr Atom Modeli (Niels David Bohr 1875�1962) :Bohr atom teorisi hidrojenin yayinma spektrumuna dayanilarak a�iklanir. Bohr� a g�re;� Elektronlar �ekirdek etrafinda belirli uzakliklardaki katmanlarda d�nerler, rasgele dolanmazlar.� (Y�ksek enerji d�zeyinde bulunan elektron, d�s�k enerji d�zeyine ge�erse fotonlar halinde isik yayarlar).� (Kararli hallerin tamaminda elektronlar �ekirdek etrafinda dairesel y�r�nge izlerler).

35. f) Modern Atom Teorisi :G�n�m�zde kullanilan atom modeli, modern atom teorisi sonucu ortaya konmustur. Bu teoriye g�re elektronlar �ok hizli hareket ettikleri i�in belirli bir yerleri yoktur. Yani elektronlarin bulundugu kabuk kavrami yanlis bir kavramdir. Elektronlarin sadece bulunma ihtimalinin oldugu b�lgeler bilinebilir ve elektronlarin bulunma ihtimalinin oldugu b�lgelere elektron bulutu denir. (Elektronlarin y�r�ngeleri kesin olarak belli degildir).

36. NOT : 1- Bohr, elektronu hareket halinde y�kl� tanecik olarak kabul edip, bir hidrojen atomundaki elektronun sadece bazi belirli enerjiye sahip olacagini varsayarak teorisini ortaya atti. Bu teori hidrojen gibi tek tek elektronlu He+ , Li+2 iyonlarina da uymasina ragmen, �ok elektronlu atomlarin ayrintili spektrumlarinin, kimyasal �zelliklerini a�iklanmasina uymamaktadir. Yine de modern atom modelinin gelisiminde bir basamak teskil etmistir.2- Modern atom teorisini kisaca su sekilde �zetleyebiliriz: � Atomda belirli bir enerji d�zeyi vardir. Elektron ancak bu d�zeyden birinde bulunabilir.� Elektron bir enerji d�zeyindeki hareketi sirasinda �evreye isik yaymazlar.� Atoma iki d�zey arasindaki fark kadar enerji verilirse elektron daha y�ksek enerji d�zeyine ge�er� Atoma verilen enerji kesilirse elektron enerjili d�zeyinde kalamaz daha d�s�k enerji d�zeyinden birine ge�er. Bu sirada iki d�zey arasindaki fark kadar enerjiyi isik sekline �evreye verir3- Modern atom modeli dalga mekanigimdeki gelismelerin elektronun hareketine uygulanmasina dayanmaktadir. Bu modelin �nc�leri Werner Heisenberg ve Erwin Schr�dlinger gibi �nemli bilim adamlaridir

37. ELEMENTLER Ayni cins atomlardan meydana gelmis fiziksel ve kimyasal yollarla kendinden daha basit maddelere ayrilmayan saf maddelere element denir. Su an bilinen 115 civari element vardir. Fakat bunlarin 91 tanesi dogadan bilesik olarak elde edilirler. Geri kalanlar ise laboratuar ortaminda kimyasal y�ntemlerle elde edilirler. Yaygin Kullanilan Elementlerin Genel �zellikleri G�m�sG�m�s elementinin kesfi tam olarak bilinmemekle birlikte altin ve bakir elementlerinden sonra kesfedilmistir. G�m�s�n M� 3100 yillarinda Misirlilar ve M� 2500 yillarinda �inliler ve Persler tarafindan kullanildigi belirtilmistir. Parlak, beyaz renkli kati bir maddedir. �AltinTarihte bilinen kayitlara g�re Misir h�k�mdarlari zamaninda M� 3200 yillarinda, altin darphanelerde esit boyda �ubuklar h�linde �ekilerek para olarak kullanildi. Yumusak, parlak sari renkte kati bir elementtir. CivaCiva elementi �ok u�ucu bir element oldugundan oda sicakliginda kolayca buharlasir. G�m�s�ms� gri renklidir ve oda kosullarinda sivi h�lde bulunur. Zehirli bir elementtir. Herhangi bir y�zeye civa d�k�ld�g� zaman �zerine toz k�k�rt d�k�lmelidir. BakirTuruncu renkli yumusak bir maddedir. Normal sartlarda kati h�lde bulunur. Bakira tarihte ilk defa 10.000 yil kadar �nce Kibris'ta rastlanmistir. NikelNikel elementi ilk olarak 1751 yilinda Axel Fredrik Cronstedt (Eksil Firedrik Kironsted) tarafindan kesfedilmistir. G�m�s�ms� parlak renkte kati bir maddedir.

38. IyotIyot ilk kez Barnard Courtois (Bernird K�rtis) tarafindan 1811 yilinda kesfedildi. Parlak menekse-siyah renkli kati bir maddedir. �inko�inko elementi 1746 yilinda Andreas Maggrat (Andrea Magrat) tarafindan kesfedilmistir. Mavimsi a�ik gri renkte, kirilgan bir maddedir. Kati h�lde bulunur. DemirDemir metalinin kesfi tam olarak bilinmemektedir. Grimsi parlak renkli kati bir maddedir. Element h�ldeki saf demir d�v�lebilir, ince levha ve tel h�line getirebilir. KalayG�m�s�ms� parlak gri renklidir, kati h�lde bulunur. Tarih�esi M� 3000 yillarina dayanir. KursunKursun elementinin kesfi tam olarak bilinmemektedir. Mavimsi-beyaz renkte bulunur. Yumusak, agir, zehirleyici, kolay d�v�lebilen kati bir maddedir.

39. �ok az sayida elementin bilindigi zamanlarda, elementler, Plato'nun Eski Yunanlilarin kullandigi toprak-hava-su ve ates sembollerinden yaptigi uyarlamalarla simgeleniyordu. Daha sonra yeni elementler kesfedildik�e, t�m elementlerin eninde sonunda "altin"a d�n�secegi d�s�ncesinden yola �ikan simyacilar tarafindan, g�nes (altin) merkezli sistemdeki her gezegenin adi, bir elemente verildi. O d�nemde bilinen elementlerin bazilarinin "simya" sembolleri s�yle: Altin Civa K�k�rt Sodyum Atom kuramiyla tanidigimiz John Dalton, elementlerin simgelenmesi konusunda, �emberlerden olusan sembollerin kullanilmasini �nerdi. Bu y�nteme g�re, bazi elementlerin simgeleri s�yleydi: Karbon Civa K�k�rt Sodyum

40. En sonunda, 1813 yilinda, Jon Jakob Berzelius isimli arastirmaci, elementlerin adlari temel alinarak simgelenmesi fikrini ortaya atti. H�l� kullanilmakta olan bu y�nteme g�re: 1. Her element, 1 ya da 2 harften olusan bir simgeyle ifade ediliyor ve bu simgenin ilk harfi her zaman b�y�k yaziliyor. 2. Simgelerde siklikla, elementin Ingilizce adinin ilk harfi kullaniliyor. �rnegin: H (Hidrojen: Hydrogen), C (Karbon: Carbon), N (Azot: Nitrogen) 3. Eger elementin bas harfiyle simgelenen baska bir element varsa, bu elementin simgesinde bas harfin yanina, Ingilizce adinin ikinci harfi de ekleniyor. �rnegin: He (Helyum, Helium), Ca (Kalsiyum: Calcium), Ne (Neon: Neon) 4. Eger elementin Ingilizce adinin ilk 2 harfi, bir diger elementle ayniysa, simgesinde bas harfin yanina, bu kez bas harften sonraki ilk ortak olmayan sessiz harf getiriliyor. �rnegin: Cl (Klor: Chlorine) ve Cr (Krom: Chromium) 5. Bazi elementlerin simgelerinde de, bu elementlerin Latince ya da eski dillerdeki adlari temel alinmis. Bu 11 elementin simgeleri ve adlari s�yle:Na (Sodyum: Natrium) K (Potasyum: Kalium) Fe (Demir: Ferrum) Cu (Bakir: Cuprum) Ag (G�m�s: Argentum) Sn (Kalay: Stannum) Sb (Antimon: Stibium) W (Tungsten: Wolfram) Au (Altin: Aurum) Hg (Civa: Hydrargyrum) Pb (Kursun: Plumbum) 6. �ogu yapay olarak sentezlenen yeni elementlerin simgeleriyse, atom numaralarina karsilik gelen Latince rakamlar esas alinarak veriliyor. �rnegin: atom numarasi 116 olan Ununheksiyum elementinin simgesi olan "Uuh", 1: uni - 1: uni - 6: hexa kelimelerinin bas harflerinden olusuyor

41. Periyodik Bize Neler Anlatiyor? Periyodik tabloyu kullanarak, her element hakkinda belirli bilgiler elde edebiliriz. �rnegin, 1 kilogramlik bir karbon blogunda ka� karbon atomu bulundugunu tayin etmek i�in, karbon atomunun bagil atom k�tlesini kullanmamiz yeterli. Bagil Atom K�tlesi: Bir elementin, atom k�tle birimi (atomic mass units: amu) cinsinden ortalama k�tlesini belirtir. Bu rakam, siklikla elementin izotoplarinin da ortalama k�tlesini belirttigi i�in, ondalikli bir sayidir. Bir elementin bagil atom k�tlesinden atom numarasinin (proton sayisinin) �ikarilmasiyla, o elementin n�tron sayisi bulunabilir. Atom Numarasi: Bir atomda bulunan proton sayisi, elementi tanimlar ve atom numarasi olarak adlandirilir. Atomda bulunan proton sayisi ayni zamanda, elementin kimyasal karakteri hakkinda da bilgi verir. �Periyodik tabloda siklikla karsilasilan g�r�n�m, yandaki gibidir. Burada, element simgesinin altinda verilen "bagil atom k�tlesi", proton ve n�tron sayisinin toplamina esittir. Element simgesinin �st�nde verilen atom numarasi da, proton sayisina esit olduguna g�re, bu iki sayinin farki bize elementin n�tron sayisini verir.

42. Elementler benzer �zelliklerine g�re siniflandirilirlar.Elementlerin benzer �zelliklerine g�re siniflandirilmasiyla olusturulan tabloya periyodik cetvel denir. Periyodik cetvelde, elementler artan atom numaralarina g�re dizilmis ve benzer �zellikteki elementler alt alta gelmistir. Periyodik cetvele periyodik tablo ya da periyodik �izelge de denir. Periyodik cetveli olusturan yatay siralara periyot adi verilir.Yatay siralarda atom numaralari arttik�a, elementlerin fiziksel ve kimyasal �zellikleri degisir. Periyodik cetveldeki d�sey s�tunlara grup denir.Ayni gruptaki elementler benzer kimyasal �zellikler g�sterir.Periyodik cetvelde 8 tane A ve 8 tane B olmak �zere 16 tane grup vardir. Periyodik cetvel 18 s�tundan olusur. B gruplarindan �� tanesi birden 8B olarak isimlendirilir.Periyodik cetveldeki ilk s�tuna 1A grubu denir.Son s�tunu ise 8A grubu olusturur.1 A grubu elementlerine alkali metaller adi verilir.Hidrojen 1 A grubunda oldugu h�lde alkali metaller grubuna girmez. 7 A grubu elementlerine halojenler, 8A grubu elementlerine soy gazlar adi verilir.

43. Grup ve Periyodun BulunmasiBir elementin atom numarasi biliniyorsa, bu elementin grup ve periyodu bulunabilir. �rnegin 7N elementinin elektronlarinin dagilimi s�yledir:7N ) )���� 2 5Burada en son enerji seviyesindeki elektron sayisi, grup numarasini; enerji seviyelerinin sayisi ise periyot numarasini verir.Bu sonu�lara g�re, 7N elementi 2. periyotta 5 A grubundadir.�rnek17Cl elementinin periyot ve grup numarasini bulunuz.Degerlik Elektron SayisiN�tr bir atomun son enerji d�zeyindeki elektron sayisina, degerlik elektron sayisi denir.Gruplara g�re elementlerin degerlik elektron sayilari s�yledir:

44. Elementlerin SiniflandirilmasiElementler, metaller, ametaller, yari metaller ve soy gazlar olmak �zere siniflara ayrilir.Metallerin Genel �zellikleriPeriyodik �izelgenin sol tarafinda bulunurlar.Parlak ve serttirler.Sekil verilebilirler, tel veya levha h�line gelebilirler.Oda sicakliginda kati h�lde bulunurlar. Civa (Hg) hari�.Elektrigi ve isiyi iyi iletirler.Bilesik olustururken elektron verirler. Elektron verince (+) pozitif y�kl� olurlar.Kendi aralarinda bilesik olusturmazlar.Ametallerin Genel �zellikleriPeriyodik �izelgenin sag tarafinda bulunurlar.Mat g�r�n�sl�d�rler.Vurulunca kirilabilirler, sekil verilemezler.Grafit hari� elektrik ve isiyi iyi iletmezler.Oda sicakliginda brom sivi, karbon, k�k�rt ve bor kati, digerleri gaz h�ldedir.Metallerle yaptiklari bilesiklerde (�) negatif y�kl�d�rler.Kendi aralarinda bilesik olusturabilirler.

45. Yari MetallerPeriyodik �izelgede metallerle ametalleri ayiran zig-zag �izginin sag ve solunda bulunurlar.Bazen metal, bazen ametal �zellik g�sterirler.Bor, silisyum, germanyum, arsenik, antimon, tell�r, polonyum ve astatin yari metallerdir.Soy GazlarKararli yapiya sahiptirler. Elektron alma ve verme egilimleri yoktur.Baska maddelerle reaksiyona girmezler.Oda sicakliginda gaz h�lde bulunurlar.Periyodik �izelgenin en saginda bulunurlar.

47. Periyodik tabloda siklikla karsilasilan g�r�n�m, asagidaki gibidir. Burada, element simgesinin altinda verilen "bagil atom k�tlesi", proton ve n�tron sayisinin toplamina esittir. Element simgesinin �st�nde verilen atom numarasi da, proton sayisina esit olduguna g�re, bu iki sayinin farki bize elementin n�tron sayisini verir. �rnek: Kalsiyumun (Ca) n�tron sayisi: Bagil atom k�tlesi - Atom numarasi = 40-20= 20'dir

48. Element Simgesi: Her elemente ait bir ya da iki harften olusan simgelerin,uluslararasi ge�erliligi vardir. Element simgeleri hakkinda detayli bilgi i�in tiklayiniz. Elektron Dizilimi: Uyarilmamis bir atomdaki elektronlarin konumlarini g�sterir. Kimya bilimciler, temel fizik bilgilerine dayanarak, atomlarin elektron dizilimlerine g�re nasil davranabilecekleri konusunda fikir y�r�tebilirler. Elektron dizilimi, bir atomun kararlilik, kaynama noktasi ve iletkenlik gibi �zellikleri hakkinda bilgi verir. Atomlarin son enerji d�zeylerine (en dis y�r�ngelerine) "valans d�zeyi", burada yer alan elektronlara da "valans elektronlari" adi verilir. Kimyasal tepkimelerde birinci derecede �nem tasiyan elektronlar, valans elektronlaridir. Bir elementin periyodik tablodaki yerine bakarak, o elementin elektron dizilimi de anlasilabilir. Ayni grupta (dikey sirada) yer alan elementlerin elektron dizilimleri b�y�k benzerlik g�sterir ve bu nedenle de kimyasal tepkimelerde benzer sekilde davranirlar. Y�kseltgenme basamagi (sayisi): Bir elementin, bilesiklerinde alabilecegi degerliklerdir. Ingilizce� deki "oxidation state" kullanimina karsilik gelmektedir.

49. Periyodik tabloda yer alan elementler, g�sterdikleri belirli ortak �zelliklere g�re gruplar halinde inceleniyor. Bu gruplar hakkinda kisaca bilgi vermek gerekirse: 1. Alkali Metaller:Periyodik tablonun ilk grubunda (dikey sirasinda) yer alan metallerdir. Fransiyum disinda hepsi, yumusak yapida ve parlak g�r�n�mdedir. Kolaylikla eriyebilir ve u�ucu hale ge�ebilirler. Bagil atom k�tleleri arttik�a, erime ve kaynama noktalari da d�s�s g�sterir. Diger metallere kiyasla, �z k�tleleri de olduk�a d�s�kt�r. Hepsi de, tepkimelerde etkindir. En y�ksek temel enerji d�zeylerinde bir tek elektron tasirlar. Bu elektronu �ok kolay kaybederek +1 y�kl� iyonlar olusturabildikleri i�in, kuvvetli indirgendirler. Isi ve elektrigi �ok iyi iletirler. Suyla etkilesimleri �ok g��l�d�r, suyla tepkime sonucunda hidrojen gazi a�iga �ikarirlar. 2. Toprak Alkali Metaller:Periyodik tablonun bastan ikinci grubunda (dikey sirasinda) yer alan elementlerdir. Siklikla beyaz renkli olup, yumusak ve islenebilir yapidadirlar. Alkali metallerden daha az tepken (tepkimelere girmeye egilimli) karakterde olmalarinin yaninda, erime ve kaynama sicakliklari da daha d�s�kt�r. Iyonlasma enerjileri de alkali metallerden daha y�ksektir. Toprak elementleri ismi, bu gruptaki elementlerin toprakta bulunan oksitlerinin, eski kimya bilimciler tarafindan ayri birer element olarak d�s�n�lmesinden gelir.

50. 3. Ge�is metalleri:Sertlikleri, y�ksek yogunluklari, iyi isi iletkenlikleri ve y�ksek erime-kaynama sicakliklariyla taninirlar. �zellikle sertlikleri nedeniyle, saf halde ya da alasim halinde yapi malzemesi olarak kullanilirlar. Ge�is elementlerinin hepsi, elektron dizilimlerinde, en dista her zaman d orbitalinde elektron tasirlar. Tepkimelere giren elektronlar da, d orbitalindeki elektronlardir. Ge�is metalleri siklikla birden fazla y�kseltgenme basamagina sahiptir. �ogu, asit ��zeltilerinde hidrojenle yer degistirecek kadar elektropozitiftir. Iyonlari renkli oldugu i�in, analizlerde kolay ayirt edilirler. 4. Lantanidler:Ge�is metallerinin bir alt serini olustururlar ve toprakta eser miktarda bulunmalari nedeniyle, "nadir toprak elementleri" olarak da isimlendirilirler. En �nemli ortak �zellikleri, elektron degisiminin yalnizca 4f orbitaline elektron katilimiyla ger�eklesmesidir. �zellikle +3 degerlikli hallerinde, birbirlerine �ok benzeyen �zellikler g�sterirler. Kuvvetli elektropozitif olmalari nedeniyle, �retilmeleri zordur. �ogunun iyon hallerinin karakteristik renkleri vardir. 5. Aktinidler:Bu elementlerin en �nemli ortak �zelligi, elektron katiliminin 5f orbitalinde ger�eklesmesidir. Ge�is metallerinin bir alt serisi konumundadirlar ve dogada �ok ender bulunabilirler.

51. ELEKTRON ALISVERISI VE SONU�LARI:  Helyum (2), neon (10), argon (18)in elektron dagilimlari incelendiginde Eger bu �� elementin birer elektronu daha olsaydi, her birinde yeni bir katman olusacakti. ��nk� her ���n�n de en distaki katmanlari tamamen dolu durumdadir. 1.Katmanda en �ok 2 elektron bulunmasi durumu dublet kurali, 2. ve 3. katmanlarda en �ok 8 elektron bulunmasi durumu oktet kurali olarak adlandirilir. Helyum dublet, neon ve argon oktet kuralina uyar. Oktet veya dublet kuralina uyan atomlar kararli yapiya sahiptir. 

52. Atomlar elektron alarak veya vererek kararli yapiya ulastiklarinda artik, iyon olarak adlandirilirlar.N�tr bir atomun elektron almis veya vermis haline iyon denir.Atom elektron alarak kararli hale ge�erse elektron sayisi>proton sayisi olur. Bu t�r iyonlara negatif(-) y�kl� iyon (anyon)denir. Atom elektron vererek kararli hale ge�erse elektron sayisi(+)y�kl� iyon (katyon)denir. Atomlar kaybettikleri elektron sayisi kadar +y�kl�, kazandiklari elektron sayisi kadar � y�kl� olurlar. Not: iyon y�k� =proton sayisi- elektron sayisiEger iyon anyonsa sembol�n sag �st kismina � isareti konur ve aldigi elektron sayisi yazilir. Katyonsa + isareti konur ve sayisi yazilir.

53. FIZIKSEL VE KIMYASAL DEGISMELER Fiziksel degismeler:Maddenin dis g�r�n�s� ile ilgili, �l��lebilen hissedilebilen veya g�zlenebilen �zelliklere fiziksel �zellikler denir. Renk, koku, tat, kirilganlik, �z k�tle, kati,sivi ve gaz halde olma gibi �zellikler fiziksel �zelliklerdir.Maddenin fiziksel �zelliklerinde meydana gelen degismelere fiziksel olay denir. �rnekler:� K�m�r�n toz haline gelmesi� Demirin tel ve levha haline gelmesi� Kagidin yirtilmasi� Suyun buharlasmasi� Sekerin suda ��z�nmesi*** Bu olaylar sonunda maddenin i� yapisinda degisme olmaz.*** B�t�n hal degistirme olaylari fiziksel degismedir.

54. Kimyasal degismeler:B�t�n maddeler atom veya molek�l dedigimiz k���k taneciklerden olusur. Maddelerin atom veya molek�l yapilariyla ilgili �zelliklere kimyasal �zellikler denir. Yanma, ��r�me, paslanma, bilesik yapma gibi �zellikler kimyasal �zelliklerdir.Buna bagli olarak bu �zelliklerde meydana gelen degismelere de kimyasal degismeler denir. Kisaca maddenin i� yapidsinda meydana gelen degismeler kimyasal degismelerdir. �rnekler:� Kagidin yanmasi� Mumun yanmasi� S�t�n eksimesi� Yumurtanin bozulup ��r�mesi� Demirin paslanmasi� Fotosentez olayi� Solunum olayi*** Kimyasal degismeler sonucunda maddeler baska maddelere d�n�s�r.*** B�t�n yanma olaylari kimyasal degismedir.

55. Kimyasal Tepkimeler Kimyasal degismelere ya da kimyasal tepkimelere kimyasal reaksiyonlar da denir. Kimyasal tepkime sirasinda degisim ge�iren maddelere reaksiyona girenler, yeni olusan maddelere de reaksiyondan �ikanlar ya da �r�nler adi verilir.Demirin paslanmasi sirasinda havadaki oksijenle demir birleserek demir oksit denilen pasi olusturur. Burada demir ve oksijen girenler, demir oksit ise �ikan �r�nd�r.Kimyasal tepkimeler sirasinda meydana gelen degisiklikler, kimyasal denklemlerle g�sterilir.Kimyasal denklemlerde giren ve �ikan maddeler form�llerle g�sterilir. �rnegin k�m�r yanarken i�indeki karbon havadaki oksijenle birlesir ve karbon dioksit gazi a�iga �ikar. Bu olaya iliskin tepkime denklemi su sekilde yazilir:C������ +������� O2 CO2K�m�r Oksijen�������� Karbon dioksitGirenler��������������������� �ikanlar (�r�n)Denklemden de g�r�ld�g� gibi tepkimeye giren ve �ikan maddeler arasina ok konur. Giren maddeler okun sol tarafinda, �ikanlar ise sag tarafinda bulunur.Kimyasal denklemler tepkime hakkinda bir �ok bilgiyi basit bir sekilde g�stermemize yarar. �rnegin; C + O2 CO2 tepkimesi bize 1 karbon atomuyla 2 oksijen atomunun birleserek 1 karbon dioksit molek�l� olusturdugunu g�sterir.

56. Tepkime �esitleri Kimyasal tepkimeler ger�eklesirken bazi maddeler arasinda baglar koparken, bazi maddeler arasinda yeni baglar olusur. Kimyasal tepkimeler olus sekline g�re siniflandirilabilir:1. Sentez (Birlesme) Tepkimeleri:Element ya da bilesiklerin birlesmesiyle yeni bir madde olusumuna sentez (birlesme) tepkimesi adi verilir.�rnek; karbon dioksit ve suyun olusumu:C + O2 CO22 H2 + O2 2 H2O2. Analiz (Ayrisma) Tepkimeleri:Bir bilesik kendini olusturan daha basit maddelere ayrisiyorsa, buna analiz (ayrisma) tepkimesi adi verilir.�rnek; suyun ve potasyum kloratin (KClO3) ayrismasi:2 H2O 2 H2 + O2KClO3 KCl + 3/2O23. Yer Degistirme Tepkimeleri:Bir element ve bir bilesik arasinda ya da iki farkli bilesik arasinda olusan tepkimelerde, atomlar birbiriyle yer degistirip yeni bilesikler olusturabilir. Bu tip tepkimelere yer degistirme tepkimesi adi verilir.�rnegin magnezyum ile �inko oksit tepkimeye girdiginde magnezyum oksit ve �inko olusur. Mg + ZnO MgO + ZnTepkime denkleminde de g�r�ld�g� gibi elementler yer degistirerek yeni bilesikler olusturur.

57. Tepkime Denklemlerinin DenklestirilmesiKimyasal tepkimelere giren maddelerle �ikan maddeleri olusturan atomlarin cinsleri ve sayilari aynidir. Dolayisiyla bir tepkime denkleminin sol ve sag tarafinda ayni cins ve ayni sayida atom bulunmalidir. B�yle tepkime denklemlerine denklestirilmis tepkime denklemi adi verilir.Eger bir tepkime denklemi denk degilse, form�l ve sembollerin �n�ne uygun sayilar yazilarak tepkime denklestirilir.�rnegin su, oksijen ve hidrojenin birlesmesiyle olusur. Fakat oksijen ve hidrojen tek atom h�linde degil, O2 ve H2 molek�lleri seklinde ve gaz h�lde bulunur. Suyun tepkime denklemini H2 + O2 H2O seklinde yazarsak denk bir tepkime denklemi yazmis olmayiz. ��nk� giren atom sayisi ile �ikan atom sayisi ayni degildir. Girenler tarafinda 2 tane O atomu, �ikanlar tarafinda ise 1 tane O atomu vardir.Denklemi denklestirmek i�in H2 ve H2O�nun �n�ne 2 yazalim;2 H2 + O2 2 H2O4 adet H�������������� 4 adet H 2 adet O�������������� 2 adet O Bu durumda girenler ve �ikanlar denklesmis olur.

58. Tepkimelerde K�tlenin KorunumuBir kimyasal tepkimede, tepkimeye giren maddelerin k�tlelerinin toplami, �ikan maddelerin k�tlelerinin toplamina esittir. Demirin k�k�rt ile tepkimesinden demir s�lf�r olusur. Demir s�lf�r�n tepkime denklemi su sekildedir.Fe + S FeS56�� 32���������� 88 gGiren �ikank�tle = 56 + 32 = 88 g k�tle = 88 g

59. KIMYASAL BAGLAR Atomlar birlestigi zaman elektron dagilimindaki degismelerin bir sonucu olarak kimyasal baglar meydana gelir. �� �esit temel bag vardir. ������ Bir metal bir ametalle etkilestigi zaman elektronlar metal atomundan ametal atomuna aktarilir ve bunun sonucunda bir iyonik(veya elektrovalent) bilesik meydana gelir. Atomlardan elektron kaybiyla olusan pozitif iyonlara katyon denir. Atomlarin elektron kazanarak olusturduklari negatif iyonlar da anyon olarak isimlendirilir. Bu iyonlar bir araya getirildiklerinde bir kristal olusturmak �zere birbirlerini �ekerler. 1 - IYONIK BAG; �������� A gruplarindaki elementlerin bilesikleri �ogu kez elementlerin simgeleri ile birlikte degerlik elektronlarini g�steren noktalar kullanilarak ifade edilir. Degerlik elektronlari bas grup(A grubu) elementlerinin kimyasal tepkimelerinde kullanilan elektronlardir.

60. 2 - KOVALENT BAG; �������� Elektronlari baglamak i�in girilen yarisma, iyon baginda oldugu kadar siddetli degilse atomlarin var olan dis elektronlar paylasilir ve bir ortaklasma bagi ya da Kovalent Bag olusur.�������� Ametal atomlari etkilestigi zaman kovalent baglarda bir arada tutulan molek�ller olusur. Bu atomlar elektron �ekimi bakimindan birbirlerine benzediklerinden, kovalent baglarin olusmasi sirasinda herhangi bir elektron aktarimi olmaz. �������� Bunun yerine elektronlar ortaklasa kullanilirlar. Kovalent bir bag genellikle iki atom tarafindan par�alanmis ters spinli bir elektron �ifti i�erir. �������� Kovalent baglar yapisina g�re ikiye ayrilir: �������� 2.a -Apolar Kovalent Bag: � Ayni cins iki ametal atomunun birlesmesiyle olusur. Apolar kovalent baga en iyi �rneklerden biri, iki oksijen atomunun elektronlarini ortaklasa kullanarak olusturduklari� bagidir. (Sekil 2) Bu baglarda ortaklasa kullanilan elektronlar esit paylasildigindan dolayi molek�l�n pozitif veya negatif kutbu yoktur. �(hidrojen),� (oksijen), (klor)...

61. .b -Polar Kovalent Baglar: Iki farkli cins atomun bir araya gelmesiyle olusur. Bu baglarda ametallerden biri ortaklasa kullanildigindan dolayi molek�l�n bir ucu pozitif (+), diger ucu negatif (-) y�klenir. Suyu olusturan Hidrojen� ve Oksijen� molek�llerinin son orbitallerindeki elektronlarin ortak kullanilmasiyla olusan Polar Kovalent bag sekil 3�de g�r�lmektedir. (su), , (karbondioksit)...

62. � 3 - METALIK BAGLAR; ������ Metallerin iyonlasma enerjileri ile elektronegatiflikleri olduk�a d�s�kt�r. Bunun sonucu olarak metal atomlarinin en dis elektronlari nispeten gevsek tutulur. Metalik bir kristalde, en dis elektronlari �ikarilmis atomlardan ibaret olan pozitif iyonlar kristal �rg�de ilgili yerlerde bulunur ve en dis elektronlarin �rg�n�n her tarafinda serbest�e hareket etmesiyle de kristaldeki atomlar bir arada tutulur. Diger bir deyisle �rg� i�ersinde dagilan ve kristalin b�t�n�ne ait olan elektron bulutu ile pozitif iyonlar arasindaki elektrostatik �ekim metalik bagi olusturmaktadir. �������� Bant kurami bu baglanma seklini, t�m kristalin her tarafini kapsayan molek�ler orbitaller cinsinden a�iklar. �������� Metalik katilarin �ogunda hareketlidirler. Bunun sonucu olan arti iyonlar,genislemis bir ��boyutlu dizilis i�inde yer alirlar;ama elektronlar y�resizlesir. Bu maddelerin y�ksek isi, iletkenligi, dayaniklilik, y�ksek kaynama noktasi, y�ksek yogunluk, renk ve elektrik iletkenligi gibi �zelliklerinin bir �ogu, hareketli elktronlardan kaynaklanir. Yalnizca birka� iyon yigismasi semasi uygulanabilir ve X isini ��z�mlemesi,metal iyonlarinin genislemis �rg�l� yapi i�inde kazandigi bag uzunluklari ve geometrik sekiller konusunda ayrintili bilgi saglar. Basit k�p bi�imi sekiller, ortada baska bir iyonun bulundugu k�p bi�imi sekiller ve altigen yigisma, en sik rastlanan sekillerdir. Metal alasimlari,erimis haldeki metallerin karistirildiktan sonra dikkatlice sogutulmasiyla elde edilir. Bu yolla olusan gere�lerin �zellikleri bilesenlerinin �zelliklerinden genellikle �ok farklidir.

63. 4 - VAN DER WAALS BAGLARI; ������ Kapali kabuklu iki kararli molek�lde �Van Der Waals� g��leri ve �London� g��leri adi verilen zayif g��ler araciligiyla etkilesmeye girebilir. Iki molek�l�n elktron bulutlari etkilestiginde zayif bir itme ortaya �ikar; �Van Der Waals g�c�� adi verilen bu dengesizlestirici etkilesme sonucunda,elektron dagilimi kisa s�re bozulabilir ve anlik(kalici olmayan) bir �ift kutup momenti olusabilir. Bu ge�ici �ift kutuplar(London g��leri) etkilestiginde, �Van Der Waals� itmesine alt edebilen k���k �apli bir dengesizlesme ger�eklesir ve zayif,kimyasal olmayan� bir bag olusur. Bu baglanma bi�imi en �ok,kapali kabuklu ender gaz atomlarinin etkilesmelerinde ve k���k molek�llerin d�s�k sicakliklarda birlesimsel baglanmasinda �nem tasir. Bu bag zayiftir (g�c� genellikle ortaklasma baginin binde biri kadardir). Sivi azot ve helyum gibi d�s�k sicaklikli kriyojenik maddelerin yada bunlarin daha da d�s�k sicakliktaki kat hallerinin �zellikleri, bu t�r zayif etkilesmelerden kaynaklanir.

64. 5 - HIDROJEN BAGLARI; �������� Bazi hidrojen i�eren bilesiklerde molek�ller arasi �ekim kuvvetleri olagan �st� y�ksektir. Bu �ekim kuvvetleri, hidrojenin atom �api k���k ve �ok elektronegatif olan elementlere kovalent bagli oldugu bilesiklerde g�r�l�r. Bu bilesiklerde elektronegatif element bagi elektronlarini �yle kuvvetlice �eker ki hidrojen �nemli miktarda kismi + y�k kazanir. Aslinda,hidrojen elementinin perdeleyici elektronlari olmadigindan burada hidrojen hemen hemen �iplak bir protondur. �������� Bir molek�l�n hidrojen atomu ve diger bir molek�l�n elektronegatif elementinde bulunan paylasilmamis elektron �ifti birbirini �ekerek bir hidrojen bagi olusturur. Her hidrojen atomu k���k boyutlu oldugundan ancak bir hidrojen bagi yapabilir. �������� Bir �ok ortaklasma molek�l�nde bulunan �ift kutup momentlerinin etkilesmesinin� yol a�tigi zayif �ekim g��leri, kararlilasmaya ve birlesimsel baglanmaya neden olabilir.

65. Bilesikler ve Form�lleri Farkli elementlere ait atomlarin belirli oranlarda bir araya gelerek bag yapmasiyla olusan yeni ve saf maddeye bilesik denir.Bilesikler kendilerini olusturan elementlerden tamamen farkli fiziksel ve kimyasal �zelliklere sahiptir.Bilesikler molek�ler yapida olabilecekleri gibi, olmayabilirler de. �rnegin su, su molek�llerinden olusur. ��nk� suyu olusturan hidrojen ve oksijen arasinda kovalent bag vardir.( amonyak, karbondioksit, basit seker, k�k�rtdioksit gibi.)Bilesikler molek�ler yapida degilse, bilesigi olusturan atomlar arasinda iyonik bag vardir. Bu t�r bilesiklere iyonik yapili bilesik denir. Iyonlar yiginlar halinde d�zg�n bir �rg� olusturur.

66. Bilesikler i�erdikleri elementlere g�re adlandirilir. Bilesikleri g�stermek i�in element sembollerini kullaniriz. Bunlara form�l denir. Bir bilesik form�l�nde, o bilesigi olusturan elementlerin sembolleri ve o elementin atomlarindan ka� tane oldugu yazilir. �rnegin:CO de 1 karbon atomu, 2 oksijen atomu,HCI�de 1 hidrojen atomu, 1 klor atomu,C H O �da 6 karbon, 12 hidrojen, 6 oksijen atomu vardir.

67. Bilesiklerin Kimyasal Yolla Ayristirilmasi: 1.Isi ile ayristirma:Bazi bilesikler isitildiginda kimyasal degismeye ugrayarak daha basit maddelere ayrisabilirler.�rnek: Civaoksit ---> Civa + Oksijen 2. Elektrik enerjisi ile ayristirma (Elektroliz)Elektroliz kaplamacilikta yaygin olarak kullanilan bir y�ntemdir.Elektrolizle bir bilesik kendisini olusturan elementlere ayristirilabilir.�rnegin su elektrolizle ayrisabilen bir bilesiktir.Elektroliz.Su---> Hidrojen + Oksijen 

68. Elementlerden Bilesik Olusturulmasi; Elementlerin birleserek bilesik olusturmasina sentez denir. Hidrojen ve oksijenin birlesmesiyle su olusur, bu olaya suyun sentezi denir.Bitki yapraklarinda isikla ger�eklesen su ve karbondioksitin birlesmesi olayina fotosentez denir.� Elementler bilesik haline gelirken kendi �zelliklerini kaybederler. Yeni �zelliklerde madde olusur.� Elementler bilesik olustururken belli oranlarda birlesirler.� Bilesikler kendilerini olusturan elementlerin �zelliklerini tasimaz.Demir + K�k�rt isi Demir s�lf�rDemirs�lf�r kendini olusturan maddelerin �zelliklerini tasimaz �rnegin miknatis demir tozlarini �ekerken demir s�lf�r bilesigine etki etmez.K�m�r�n yanmasi:K�m�r karbon i�erir, k�m�r�n oksijenle yanmasi sonucunda karbondioksit olusur. Karbondioksit bir bilesiktir.Karbon + Oksijen Karbondioksit

69. karisimlar Karisim: Birden �ok element veya bilesigin kimyasal �zelliklerini kaybetmeden bir araya getirilmesiyle olusan madde topluluguna karisim denir. Soldugumuz hava; i�tigimiz gazoz, s�t, �orba, serbet, karisik meyve sulari, �ay; yeraltindaki petrol; deniz suyu; kire�li su, zeytinyagli su, b�cek ila�lari, deodorant, lehim, sel suyu, kolonya, �elik� g�nl�k hayatta karsilastigimiz birka� karisimdir. Karisimlarda birden �ok element olabilir �rnegin; hava(oksijen, karbondioksit, azot� gazlari) Karisimlarda birden �ok bilesik bulunabilir �rnegin; Deniz suyu(su ve tuz) Karisimlarda birden �ok element ve bilesik olabilir �rnegin;sel(su ve toprak) �

70. Karisimlarin �zellikleri; 1)���Karisimi olusturan maddeler kendi �zelliklerini kaybetmezler. Tuzlu suda su ve tuz tadi algilanir 2)�� Karisimi olusturan maddelerin miktarlari arasinda belirli bir oran yoktur. Istenildigi oranda karistirilabilirler. Az sekerli veya �ok sekerli �ay olur. 3)�� Karisimlarin erime ve kaynama noktalari sabit degildir. Tuzlu su bazen 103 bazen 110 derecede kaynar,donma noktasi ise -5 veya -10 derece olabilir 4)���� Karisimlarin belirli bir kimyasal form�lleri yoktur. Oksijen elementi: O ile su bilesigi H2O ile g�sterilir fakat karisimlarda madde isimleri hepsi birden s�ylenir. 5)Karisimlar fiziksel yollarla olusur ve bilesenlerine fiziksel yollarla ayrilirlar.

71. Karisimlar g�r�n�mlerine g�re iki �esittir 1.Heterojen (Adi) karisim: Karisimi olusturan Maddeler karisimin her yerine esit olarak dagilmadiysa Heterojen (Adi) karisim denir Her yerinde ayni �zellikleri g�stermeyen karisimlardir Kati kati karisimi; toprak kati-sivi karisimi; su-kum,su-tebesir tozu sivi-sivi karisimi: su-zeytin yagi,su-benzin karisimi,s�t i�indeki yag damlaciklari �rnek verilir.� � 2.Homojen karisimlar: Her tarafinda ayni �zelligi g�steren,tek bir madde gibi olan karisimlara denir.Homojen karisimlara genel olarak ��zeltiler de denir. Tuzlu su,hava,kolonya,24 ayar altin �rnektir.Metallerin eritilip karistirilmasiyla olusan homojen karisimlara ise alasim denir. Pirin�, lehim, tun�, bilezik, �elik �

72. Heterojen ile Homojen karisimin farklari; Heterojen karisimda, - Karisan maddeler g�zle g�r�l�r ve kolayca ayirt edilebilir, - Karisimin �st tarafi ile alt tarafi arasinda yogunluk farki g�r�l�r. �rnegin ayranini dibi daha yogun olur, Sel suyunun dibi daha �amurludur. ��zeltiler(homojen karisim) ; - Tek madde gibi g�r�l�r karisan maddeleri disaridan fark edemeyiz.�rnegin �ayin i�indeki ��z�nm�s sekeri fark edemeyiz. - Bekletilse dahi ��kelti olusmaz, - S�zge� kagidindan ge�erler, - Genellikle saydam ve akiskan olur, - ��zeltiler kati,sivi ve gaz halde olabilir

73. Bir ��zelti olusmasi sirasinda ��z�c� ile ��z�nen maddenin tanecikleri arasinda etkilesim olur. ��z�c� tanecikleri ��z�necek maddenin tanecikleri etrafini kusatip en k���k yapisina kadar ayirarak ��zeltiyi meydana getirir bu olay ��z�nme olayi olarak da adlandirilir. � Molek�ll� ��zeltiler Alkol ve seker gibi maddeler suda ��z�nd�klerinde tamamen par�alanma ger�eklesmez, iyonize olmazlar. Seker molek�lleri birbirinden ayrilir,her seker molek�l�n�n etrafina su molek�lleri kusatmis olarak fiziksel degisimi g�r�l�r Alkoll� su ve sekerli su ��zeltileri molek�ler ��z�nme yapar. Iyot alkolde ��z�n�r, ��z�nen madde molek�llerine ayrilir Iyonlu ��zeltiler Asit,baz ve tuzlar suda ��z�nd�klerinde (+) ve ( � ) iyonlarina yani katyon ve anyonlarina ayrilarak suyun her tarafina esit dagilirlar. �rnegin yemek tuzu su i�ine d�k�l�rse tuzu olusturan sodyum(Na) ve klor(Cl) iyonlasir.Na+ ve Cl� halini alarak su i�inde homojen dagilirlar

74. ��zelti �esitleri ��zeltiler; fiziksel hallerine g�re, ��z�c� ve ��z�nen madde miktarina g�re ve ��z�nen maddenin azligina, �okluguna g�re ve elektrik akimini iletip iletmemesine g�re olmak �zere d�rt sekilde gruplandirilabilir.a) Fiziksel Hallerine G�re ��zeltiler :��zeltiler, ��z�c� maddenin haline g�re kati�kati, sivi�sivi, gaz�gaz, kati�sivi, sivi�kati, sivi�gaz ��zeltileri olarak gruplandirilirlar.1- Kati � Kati ��zeltileri : ��z�c� ve ��z�nen katidir.Alasimlar kati � kati karisimindan olusan homojen karisimlardir (��zeltilerdir).� Bakir + Kalay ? Bronz (Tun�)� Bakir + �inko ? Pirin�� Kursun + Kalay ? Lehim� Nikel + Krom + Demir + Karbon ? Paslanmaz �elik2- Sivi � Sivi ��zeltileri : ��z�c� ve ��z�nen sividir.� Su + Alkol ? Kolonya � Su + Asetik Asit ? Sirke3- Gaz � Gaz ��zeltileri : ��z�c� ve ��z�nen gazdir.� N + O + CO2 + H2O Buhari ? Hava

75. 4- Sivi � Kati ��zeltileri : ��z�c� sivi, ��z�nen katidir.� Tuz + Su ? Burun Damlasi (Tuzlu Su)� Seker + Su ? Serbet (Sekerli Su)5- Kati � Sivi ��zeltileri : ��z�c� kati, ��z�nen sividir.� G�m�s + Civa ? Amalgam6- Sivi � Gaz ��zeltileri :��z�c� sivi, ��z�nen gazdir.� Oksijen + Su ? Deniz Suyu� Karbondioksit + Su ? Kola, Gazoz, Sodab) ��z�c� ve ��z�nen Madde Miktarina G�re ��zeltiler :��zeltiler, ��z�c� ve ��z�nen madde miktarina g�re doymus, asiri doymus ve doymamis ��zeltiler olarak �� grupta incelenir.1- Asiri Doymus ��zelti :I�erisinde ��zebileceginden daha fazla ��z�nen madde bulunduran ��zeltilerdir. Fazla olan madde zamanla ��z�nmeden dibe ��ker.2- Doymamis ��zelti :I�erisinde ��zebileceginden daha az ��z�nen madde bulunduran ��zeltilerdir

76. 3- Doymus ��zelti :I�erisinde ��zebilecegi kadar ��z�nen madde bulunduran ��zeltilerdir.c) ��z�nen Maddenin Azligina ve �okluguna G�re ��zeltiler :��zeltiler, ��z�nen maddenin azligina veya �okluguna g�re derisik ve seyreltik ��zeltiler olarak iki grupta incelenir.1- Derisik ��zelti :��z�c�s� az, ��z�nen fazla olan ��zeltilerdir.2- Seyreltik ��zelti :��z�c�s� fazla, ��z�neni az olan ��zeltilerdir.d) Elektrik Akimini Iletip Iletmemesine G�re ��zeltiler :��zeltiler, elektrik akimini iletip iletmemesine g�re elektrolit ve elektrolit olmayan ��zeltiler olarak iki grupta incelenir.

77. 1- Elektrolit ��zeltiler :Suda ��z�nd�g� zaman iyonlarina ayrilan iyonik yapili bilesiklerin suda ��z�nmeleri ile olusan ��zeltiye elektrolit ��zeltiler denir. Iyonik yapili bilesikler suda ��z�nd�klerinde ayrilan (+) ve (�) iyonlar (elektrik y�kl� tanecikler), ��zeltide hareket ederek elektrik akiminin iletilmesini saglar.Asit, baz ve tuzlarin sulu ��zeltileri elektrik akimini iletebilir ve bu nedenle elektrolit ��zeltilerdir.� Tuz (NaCl) bilesigi suda ��z�nd�g�nde (+) y�kl� Na+ iyonu yani katyonu ile (�) y�kl� Cl� iyonu yani anyonu olusur. Na+ ve Cl� iyonlarinin tuzlu sudaki hareketi ile elektrik akimi iletilebilir.Tuz (NaCl) + Su ? Tuzlu Su � Asit + Su ? Asitli Su (Sirke)� Baz + Su ? Bazik Su (�amasir Suyu) 2- Elektrolit Olmayan ��zeltiler :Suda ��z�nd�g� zaman iyonlarina ayrilamayip sadece molek�llerine ayrilan kovalent yapili bilesiklerin suda ��z�nmeleri ile olusan ��zeltiye elektrolit olmayan ��zeltiler denir. Kovalent yapili bilesikler suda ��z�nd�klerinde molek�llerine ayrilir ve molek�ller n�tr oldugu i�in elektrik akimini iletmez.� Seker + Su ? Sekerli Su� Su (Musluk Suyu)

78. ��z�nme Olayi Nasil Olur? ��z�c� ve ��z�nen maddelerin birbiri i�erisinde iyonlarina veya molek�llerine kadar ayrilmasina ��z�nme denir.Bir maddenin molek�llerinin veya iyonlarinin, diger maddenin molek�llerinin veya iyonlarinin arasina girmesine ��z�nme denir.��z�nme olayinda; � ��z�c� ve ��z�nen maddeleri olusturan tanecikler yani molek�ller veya iyonlar ��z�nme olayi ger�eklesmeden �nce birbirlerine �ok yakindir. � ��z�c� maddelerin tanecikleri ile ��z�nen maddelerin tanecikleri yani molek�lleri veya iyonlari etkilesir. � ��z�nme olayinda, ��z�c� ve ��z�nen maddenin tanecikleri yani molek�lleri veya iyonlari arasinda elektron alis verisi veya ortaklasmasi ger�eklesmedigi i�in ��z�c� ve ��z�nen madde sadece fiziksel degisime ugrar, kimyasal degisime ugramaz ve maddelerin kimliklerinde degisme meydana gelmez.� ��z�nme sonrasinda, ��z�c� ve ��z�nen tanecikleri birbirlerinin etrafini sardigi i�in ��z�c� ve ��z�nen tanecikleri ��zeltinin her tarafinda esit miktarda bulunur.� ��z�c� madde tanecikleri, ��z�nen madde taneciklerinin etrafini sardigi i�in ��z�c� maddenin tanecikleri de birbirinden ayrilir.� ��z�nen madde molek�ler yapili ise, ��z�c� maddenin molek�lleri, ��z�nen maddenin molek�llerinin arasina girerek ��z�nen maddenin molek�llerinin etrafini sarar ve ��z�nen maddenin molek�llerine kadar ayrilmasini saglar. Ayrilan molek�ller ��z�c�n�n her tarafina esit oranda dagilir.� ��z�nen madde iyonik yapili ise, ��z�c� maddenin molek�lleri, ��z�nen maddenin (+) ve (�) iyonlarinin arasindaki iyonik bagi zayiflatir ve (+) ve (�) iyonlar birbirinden ayrilir. ��z�c� maddenin molek�lleri, ayrilan (+) ve (�) iyonlarin arasina girerek bu iyonlarin etrafini sarar ve ��z�nen maddenin iyonlarina kadar ayrilmasini saglar. Ayrilan iyonlar ��z�c�n�n her tarafina esit oranda dagilir.

79. �rnekler : 1- Su � sirke ��zeltisinde, ��z�nen olan sirke, molek�ler yapili maddedir. ��z�c� olan su molek�lleri, ��z�nen olan sirke molek�llerinin etrafini sararak sirke molek�llerinin birbirinden uzaklasmasini yani ��z�nmesini saglar.2- Su � seker ��zeltisinde, ��z�nen olan seker, molek�ler yapili maddedir. ��z�c� olan su molek�lleri, ��z�nen olan seker molek�llerinin etrafini sararak seker molek�llerinin birbirinden uzaklasmasini yani ��z�nmesini saglar.

80. - ��z�nme Hizina Etki Eden Fakt�rler :��z�c�n�n ��z�nme hizinin artmasi i�in, ��z�c� molek�llerinin birim zamanda daha fazla ��z�nen molek�l�n�n veya iyonunun etrafini sarmasi gerekir. a) Sicaklik : ��zeltilerde, sicakligin arttirilmasi, kati ve sivi haldeki maddelerin ��z�nme hizini arttirir, gaz ��z�nen maddenin ��z�nme hizini azaltir.Sicaklik arttirildiginda ��z�c� ve ��z�nen maddeyi olusturan taneciklerin hizlari artar. Hizli hareket eden ��z�c� maddenin tanecikleri, ��z�nen maddenin taneciklerin etrafini daha hizli sararak ��z�nme olayini hizlandirir.b) Tanecik Boyutunu K���ltme :��zeltilerde, ��z�nen maddenin tanecik boyutunun k���lt�lmesi, yani maddenin ufalanip toz haline getirilmesi kati haldeki maddelerin ��z�nme hizini arttirir.��z�nen maddenin tanecik boyutu k���lt�ld�g�nde, ��z�c� maddenin tanecikleri, daha fazla ��z�nen maddenin tanecigi ile temas eder yani etrafini sarar ve bu nedenle ��z�nme olayi hizlanir.c) Sallama, Karistirma : Kati ve sivilarin ��z�nme hizini arttirir, gazlarinkini azaltir.d) Basin� Artisi : Kati ve sivilarin ��z�nme hizina etki etmez,gazlarin ��z�nme hizini arttirir.e) ��z�c� Miktari : ��z�c� miktari artarsa genelde ��z�nme hizi artar.f) ��z�nen Miktari : ��z�nen miktari artarsa genelde ��z�nme hizi azalir.

81. Alasimlar ve �zellikleri Alasim:Iki veya birka� maddenin muhtelif oranlarda beraberce eritilerek meydana getirilen karisima alasim denir.Alasimda civa bulunursa malgama adini alir. Civa yalniz demir ve platin madenleriyle malgama yapmaz. Madenlerin �esitli �zellikleri vardir. Bazi madenler yumusak yalniz basina kullanilamazlar. Altin ve g�m�s gibi. Bazi madenler ise d�k�me elverisli degildirler. Bakir gibi, bazilari kolayca asinabilirler. Bazilari dayanikli veya dayaniksizdirlar. Bazilari y�ksek ve bazilari da al�ak sicaklikta ergirler. Iste madenlerin g�sterdikleri bu �esitli �zelliklerden �t�r� teknikte layikiyla faydalanmak i�in ve daha elverisli olmalarini temin amaciyla alasimlar yapildi. Mesela bakir d�k�me elverisli olmadigindan bakiri kalayla birlikte eriterek tun� ve �inko ile eriterek pirin� alasimlari yapildi. Alasimlar; kendisini meydana getiren madenlerin erime noktalarindan daha asagi derecede eridikleri i�in teknikte kullanilmaya elverislidirler.

82. En �nemli Alasimlar Bakir alasimlariBakir + Kalay ---> Tun�Bakir + �inko ---> Pirin�Bakir + �inko + Nikel ---> MayakorBakir + �inko + Kalay ---> Teknik eserler tuncuBakir + Al�minyum ---> Fen aygitlarinda, deniz valfleri, pervaneler, d�menler.Altin, g�m�s ve altin, bakir alasimlariAltin + G�m�s ---> Yesil altinAltin + G�m�s ---> Solmus yaprak altiniAltin + G�m�s ---> Su yesili altiniAltin + G�m�s + Bakir ---> Roz altiniAltin + G�m�s + Bakir ---> Sari, �ok beyaz, degerli Ingiliz altiniKursun alasimlariKursun + Kalay ---> LehimKursun + Arsenik ---> Sa�ma ve mermiKursun + Antimon + Kalay ---> Matbaa harfleriDemir alasimlariKrom + Demir ---> Tel-silindir yataklariDemir + Nikel ---> Fen aletleriDemir + Nikel ---> Ampul teliDemir + Molibden ---> Y�ksek hizli d�k�mdeDemir + Volfram ---> Par�a d�k�m�nde (tungsten �eligi)Demirin fosforlu, karbonlu, silisyumlu, �elikleri de �nemli alasimlardandir.