4.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ KİMYA KONULARI

1. 4.SINIF FEN VE TEKNOLOJİKİMYA KONULARI MADDEYİ TANIYALIM Madde-Cisim-Malzeme –Eşya Maddelerin Özellikleri Maddeyi Niteleyen Özellikler

2. Madde-Cisim-Malzeme-Eşya • Evimizde, okulumuzda ve çevremizde bir çok madde ve bu maddelerden yapılmış çeşitli eşyalar görürüz. •  Bu maddelerden bazıları hiç bir değişikliğe uğramadan aynı şekilde kalmışken bazıları değişikliğe uğrayarak cisim, malzeme yada eşya haline getirmişlerdir.

3. Madde-Cisim-Malzeme-Eşya •  MADDE Belli bir hacmi ve kütlesi olan her varlık bir maddedir. •  CİSİMMaddenin biçimlendirilmiş şekline cisim denir. •  MALZEMEBir yada birkaç tanesini bir araya getirdiğimiz ve bir tüketim maddesine dönüştürdüğümüz maddeler malzemeleri oluştururlar.

4. Madde-Cisim-Malzeme-Eşya •  EŞYAEvlerimizde, okulumuzda ve daha bir çok yerde kullandığımız koltuk,ayakkabı, gömlek gibi cisimler birer eşyadır. • ALET Maddeleri şekillendirmek, bir el işini yada onarımı gerçekleştirmek için özel olarak yapılmış cisimlere alet denir.

5. MADDELERİN ÖZELLİKLERİ •  MIKNATISA ÇEKİLME Mıknatıs demir, kobalt, nikelden yapılan maddeleri kendine çeker. • Bu tür maddelerden yapılan çivi, toplu iğne, ataç,raptiye gibi maddeler mıknatıs tarafından çekilirler. • SUYU ÇEKME-ÇEKMEME ÖZELİĞİBazı maddelerin su gibi sıvı maddeleri emme özelliği vardır. •  Bu durum maddelerin gözenekli bir yapıya sahip olmasından kaynaklanır. Sünger, el bezi, kağıt peçete gibi cisimler suyu emer.

6. MADDELERİN ÖZELLİKLERİ • SUDA BATMA-YÜZME ÖZELLİĞİMaddelerin bazıları suda batmaz ve su üzerinde yüzerler. Şişe mantarı, plastik köpük, kağıt, tahta gibi maddeler suda batmazlar. •  Metal para, silgi, taş, seramik ve cam parçaları suda batarlar.

7. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER • Maddeleri ve maddelerden yapılmış cisimlerin özelliklerinin duyu organlarımızla algılıya biliriz. • Çileğin tadını yiyerek anlayabiliriz. • Kolonyayı kokusundan anlayabiliriz. • Mermerin sertliğini dokunarak anlayabiliriz. • Duyu organlarımızla aldığımız maddeleri saydamlık-opaklık-matlık, sertlik- yumuşaklık, esneklik- berklik, sağlamlık- kırılganlık gibi özellikleriyle niteleriz.

8. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER • SAYDAMLIK OPAKLIKIşığı geçiren maddelere saydam, ışığı geçirmeyen maddelere opak maddeler denir. Cam, su, bazı plastik maddeler, hava saydam maddelerdendir. Tahta, demir, kitap, duvar, çelik tencere gibi maddeler ise opaktır. • Bazı maddeler ise ışığı tam olarak geçirmezler.Bu tür maddelere yarı saydam maddeler denir.Buzlucam, defter yaprağı, şeffaf poşetler,yarı saydam maddelere birer örnektir.

9. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER • PARLAKLIK-MATLIKAltın, gümüş, çelik çaydanlık, mermer, cilalı mobilya gibi cisimler parlak; halı yazı tahtası, silgi, kumaş gibi cisimler mattır. • SERTLİK-YUMUŞAKLIKÇevremizde gördüğümüz ve kullandığımız madde yada cisimlerin bazıları sert, bazıları yumuşaktır. • Taş, demir, tahta gibi cisimler sert, hamur, sünger, pamuk, lastik gibi cisimler yumuşaktır.

10. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER • ESNEKLİK-BERKLİK Lastik gibi maddelere kuvvet uygulayarak şekilden şekle sokabiliriz. Ancak esnek maddeler kuvvetin etkisi kalktığında eski şekillerine döner. Bu tür maddelere esnek maddeler denir. • Sünger, paket lastiği gibi maddeler esnektir.Esnemeyen maddelere berk maddeler denir.Kurşun kalem, mermer vazo, cam sürahi gibi berk maddeler esnetildiği zaman kırılırlar.

11. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER • SUYU GEÇİREN-SUYU GEÇİRMEYENBazı maddeler suyu geçirmezler. Bu tür maddeler suyun geçmemesi gereken durumlarda kullanılır. • Şemsiye, sereyi örten naylon, su koyduğumuz bardak, çatıyı örten kiremit bu amaçla kullanılır. • Pamuk ve yünden yapılmış kumaşlar, toprak ve kum suyu geçiren maddelerdir. Şemsiyenin malzemesi suyu geçirmez.

12. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER • KOKULU-KOKUSUZ Çevremizde kokulu ve kokusuz bir çok madde bulunur. • Çiçek, meyve, kolonya, parfüm kokusu güzel;çöp kanalizasyon kokusu gibi kokular kötü kokulara örnek verilebilir. • Hava, su, şeker, tuz, pirinç, can, demir, altın gibi birçok maddelerin kokusu yoktur. Bu maddeleri koklayarak tanıyamayız.

13. MADDEYİ NİTELEYEN ÖZELLİKLER • PÜRÜZLÜ-PÜRÜZSÜZBazı maddelere elimizle dokunduğumuzda pürüzlü yada düzgün olduğunu anlayabiliriz. • Taşın, tuğlanın, toprağın, ağaç gövdesinin, zımparanın yüzeyi pürüzlüdür. • Cilalı bir masanın, camın, toprağın, televizyon ekranının, yere döşenmiş seramiğin yüzeyi pürüzsüzdür. • Ağaç gövdesi pürüzlüdür.