C hào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh

1. Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh ROSE

2. Chương VII CHẤT RẮN VÀ CHẤT LỎNG SỰ CHUYỂN THỂ

3. Bài 50 CHẤT RẮN

4. Quan sát và rút ra nhận xét hình dạng bên ngoài của hạt muối và thạch anh Viên đá thạch anh Hạt muối ăn I.Chất rắn kết tinh

5. Viên đá thạch anh Hạt muối ăn I.Chất rắn kết tinh Hình dạng của hạt muối và thạch anh có các cạnh thẳng, các mặt phẳng,các góc đa diện Về hình dạng bên ngoài chất rắn kết tinh có dạng hình học xác định Các vật rắn có dạng hình học xác định được gọi là các tinh thể

6. I.Chất rắn kết tinh • Cấu trúc tinh thể hay tinh thểlà cấu trúc tạo bởi các hạt (nguyên tử, phân tử, ion ) • Liên kết chặt với nhau bằng những lực tương tác và sắp xếp theo 1 trình tự hình học không gian xác định gọi là mạng tinh thể. • Trong đó mỗi hạt luôn dao động nhiệt quanh vị trí cân bằng của nó 1.Cấu trúc tinh thể Chất rắn có cấu trúc tinh thể gọi là chất rắn kết tinh

7. I.Chất rắn kết tinh • Hạt ở mạng tinh thể có thể gồm những loại hạt : 1.Cấu trúc tinh thể • Ion dương hoặc âm. VD:Mạng tinh thể NaCl, KCl… • Ion dương. VD:Mạng tinh thể kim loại… • Nguyên tử. VD:Tinh thể kim cương,silic,gemani… • Phân tử: VD: Tuyết cacbonic,nước đá… • Giữa các hạt trong mạng tinh thể có lực tương tác. Lực này phụ thuộc vào bản chất của các hạt

8. Hãy quan sát và phân tích cấu trúc của tinh thể muối ăn? I.Chất rắn kết tinh 1.Cấu trúc tinh thể VD:Tinh thể muối ăn: • Tinh thể muối ăn có dạng hình lập phương • Đựơc cấu trúc bởi các ion Cl - và Na+ • Mỗi iôn luôn dao động nhiệt quanh 1 vị trí cân bằng trùng với mỗi đỉnh của khối lập phương Liên kết giữa chúng là liên kết ion.liên kết này mạnh nên chất rắn thuộc loại này thường bền vững

9. Hãy quan sát và phân tích cấu trúc của tinh thể than chì I.Chất rắn kết tinh 1.Cấu trúc tinh thể VD:Tinh thể than chì • Mỗi nguyên tử cacbon nằm ở đỉnh của 1 hình phẳng 6 cạnh đều • Các hình này sắp xếp nối tiếp nhau trên mặt phẳng tạo thành mạng phẳng Các maïng phẳng sắp xếp song song cách đều nhau tạo thành mạng không gian

10. I.Chất rắn kết tinh Kích thước tinh thể của 1 chất có thể khác nhau không? Vì sao ? 1.Cấu trúc tinh thể Kích thước tinh thể của 1 chất có thể thay đổi từ vài xentimét đến cỡ phần mười nanômét tuỳ thuộc quá trình hình thành tinh thể diễn biến nhanh hay chậm • Tốc độ kết tinh càng nhỏ, tinh thể có kích thước càng lớn

11. VD:So sánh tính chất vật lý của chúng Than chì Kim cương I.Chất rắn kết tinh 1.Cấu trúc tinh thể 2.Các đặc tính của chất rắn kết tinh

12. VD:So sánh tính chất vật lý của chúng • Kim cương rất cứng và không dẫn điện • Than chì khá mềm và dẫn điện Kim cương và than chì được cấu tạo từ cùng nguyên tử cacbon nhưng có cấu trúc tinh thể khác nhau nên có cấu trúc vật lý không giống nhau

13. I.Chất rắn kết tinh 1.Cấu trúc tinh thể a) Các chất rắn kết tinh được cấu tạo từ cùng 1 loại hạt, nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì những tính chất vật lý rất khác nhau 2.Các đặc tính của chất rắn kết tinh b) Mỗi chất rắn kết tinh(ứng với 1 cấu trúc tinh thể) có1 nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước

14. I.Chất rắn kết tinh 1.Cấu trúc tinh thể 2.Các đặc tính của chất rắn kết tinh a) Các chất rắn kết tinh được cấu tạo từ cùng 1 loại hạt, nhưng cấu trúc tinh thể không giống nhau thì những tính chất vật lý rất khác nhau b) Mỗi chất rắn kết tinh (ứng với 1 cấu trúc tinh thể) có 1 nhiệt độ nóng chảy xác định không đổi ở mỗi áp suất cho trước c) Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể, có thể là chất đa tinh thể

15. I.Chất rắn kết tinh 1.Cấu trúc tinh thể 2.Các đặc tính của chất rắn kết tinh c) Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể, có thể là chất đa tinh thể Chất rắn đơn tinh thể ? Tính chất? • Chất đơn tinh thể là chất được cấu tạo từ 1 tinh thể VD:Muối, thạch anh • Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng

16. Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng Các tính chất vật lý của nó(độ nở dài, độ bền…) không giống nhau theo các hướng khác nhau trong tinh thể VD:Ở tinh thể than chì Các nguyên tử cacbon được xắp xếp thành các mạng phẳng song song Liên kết giữa các nguyên tử trong mạng lớn hơn liên kết giữa các nguyên tử ở 2 mạng Do đó tách than chì theo lớp phẳng dễ hơn theo các phương khác

17. I.Chất rắn kết tinh c) Chất rắn kết tinh có thể là chất đơn tinh thể, có thể là chất đa tinh thể 2.Các đặc tính của chất rắn kết tinh • Chất đơn tinh thể là chất được cấu tạo từ 1 tinh thể • Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng • Chất đa tinh thể được cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ liên kết hỗn độn với nhau VD:Hầu hết các kim loại (sắt, đồng…) và hợp kim • Chất rắn đa tinh thể có tính đẳng hướng

18. Chất rắn đa tinh thể được cấu tạo bởi vô số các tinh thể nhỏ sắp xếp hỗn độn.Vì thế tính dị hướng của mỗi tinh thể nhỏ được bù trừ trong toàn khối chất Câu hỏi:Tại sao chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng, còn chất rắn đa tinh thể lại có tính đẳng hướng

19. I.Chất rắn kết tinh 1.Cấu trúc tinh thể 2. Các đặc tính của chất rắn kết tinh 3. Ứng dụng của các chất rắn kết tinh Đơn tinh thể: - Si, Ge được dùng làm các linh kiện bán dẫn… - Kim cương rất cứng dùng làm mũi khoan, dao cắt kính, đá mài… Ứng dụng: Kim loại và hợp kim dùng trong các nghành công nghệ: luyện kim, chế tạo máy, sản xuất đồ gia dụng…

20. Hổ phách Muối ăn Thạch anh II.Chất rắn vô định hình Quan sát và nhận xét hình dạng bên ngoài của các chất

21. II.Chất rắn vô định hình VD: Thuỷ tinh, nhựa đường, các chất dẻo,… Là các chất không có cấu trúc tinh thể • Chất rắn vô định hình Có tính đẳng hướng Không có nhiệt độ nóng chảy xác định • Ứng dụng: Dùng phổ biến trong nhiều nghành công nghệ khác nhau • Ưu điểm:dễ tạo hình, không bị gỉ, không bị ăn mòn, giá thành rẻ….

22. II.Chất rắn vô định hình Chú ý:Một số chất rắn như: Lưu huỳnh, đường,…có thể tồn tại ở dạng tinh thể hoặc vô định hình

23. Củng cố Vẽ bảng sơ đồ phân loại các chất rắn và so sánh đặc điểm của chúng về cấu trúc và các tính chất vật lý

24. Củng cố Chất rắn Chất rắn kết tinh Chất rắn vô định hình • Có cấu trúc tinh thể • Có nhiệt độ nóng chảy xác định • Không có cấu trúc tinh thể • Không có nhiệt độ nóng chảy xác định Chất rắn đơn tinh thể Chất rắn đa tinh thể Có tính đẳng hướng Có tính dị hướng Có tính đẳng hướng

25. sai Đúng Chúc mừng em Trắc nghiệm Câu 1: Đặc điểm và tính chất nào dưới đây không liên quan đến chất rắn kết tinh: A. Có dạng hình học xác định B. Có cấu trúc tinh thể C. Có nhiệt độ nóng chảy không xác định D. Có nhiệt độ nóng chảy xác định

26. Câu2:Phân loại chất rắn theo cách nào dưới đây là đúng? A. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn vô định hình B. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình C. Chất rắn đa tinh thể và chất rắn vô định hình D. Chất rắn đơn tinh thể và chất rắn đa tinh thể

27. Câu 3:Đặc điểm và tính chất nào dưới đây liên quan đến chất rắn vô định hình A. Có dạng hình học xác định B. Có cấu trúc tinh thể C. Có tính dị hướng D. Không có nhiệt độ nóng chảy xác định

28. Câu 4 chất rắn nào dưới đây thuộc loại chất rắn kết tinh? A. Thuỷ tinh B. Nhựa đường C. Kim loại D. Cao su

29. Câu 5: Chất rắn nào dưới đây thuộc loại chất rắn vô định hình? • Nhựa đường • Băng phiến • Kim loại • Hợp kim

30. Cám ơn cô và các bạn đã lắng nghe