Frank Robben Algemeen bestuurder Kruispuntbank Sociale Zekerheid Gedelegeerd bestuur Smals

1. De implementatie van eenService Oriented Architecturein de sociale sector enin de gezondheidszorgsector Frank Robben Algemeen bestuurder Kruispuntbank Sociale Zekerheid Gedelegeerd bestuur Smals Sint-Pieterssteenweg 375 B-1040 Brussel E-mail: Frank.Robben@ksz.fgov.be Website CBSS: www.ksz.fgov.be Persoonlijke website: www.law.kuleuven.ac.be/icri/frobben Kruispuntbank Sociale Zekerheid - Smals

2. Structuur van de uiteenzetting • Service Oriented Architecture (SOA): definitie van de OASIS Reference Group • strategische keuze, in de sociale sector en de gezondheidszorg-sector, voor dienstenintegratie over actoren heen • actoren in de sociale sector en in de gezondheidssector • verwachtingen van de burgers en de ondernemingen i.v.m. elektronische dienstverlening in de sociale sector • verwachtingen van de patiënten en de actoren in de gezondheidszorg-sector • dienstenintegratie over actoren heen als antwoord op deze verwachtingen • algemene evolutie inzake elektronische dienstverlening door de openbare sector: naar een netwerk van dienstenintegratoren • redenen voor de keuze van een Service Oriented Architecture • concrete implementatie • enkele aanbevelingen

3. Service Oriented Architecture (SOA) “Service Oriented Architecture (SOA) is a paradigm for organizing and utilizing distributed capabilities that may be under the control of different ownership domains. It provides a uniform means to offer, discover, interact with and use capabilities to produce desired effects consistent with measurable preconditions and expectations. Enterprise architects believe that SOA can help businesses respond more quickly and cost-effectively to the changing market conditions. This style of architecture promotes reuse at the macro (service) level rather than micro levels (eg. objects). It also makes interconnection of existing IT assets trivial.” (OASIS Reference Group)

4. Actoren in de sociale sector • 2.000 instanties actief bij de inning van bijdragen voor of bij het beheer, de uitvoering of de toekenning van • de sociale verzekeringen (ziekteverzekering, werkloosheidsverzekering, pensioenen, gezinsbijslagen, …) in alle stelsels (werknemers, zelfstandigen, ambtenaren) • de sociale bijstand (leefloon, tegemoetkomingen aan gehandicapten, …) • de aanvullende voordelen voorzien in CAO’s • 1.000 instanties actief bij het beheer, de uitvoering of de toekenning van • de sociale voordelen voorzien door andere overheidsniveaus dan de federale overheid (gemeenten, steden, provincies, gewesten, gemeenschappen, …) • de afgeleide rechten toegekend op basis van het sociaal statuut van de begunstigde (belastingdiensten, vervoersmaatschappijen, openbare-nutsbedrijven, sociale huisvestingsmaatschappijen, …) • > 220.000 werkgevers

5. Actoren in de gezondheidssector • > 100.000 zorgverstrekkers (artsen, tandartsen, klinische laboratoria, apothekers, kinesisten, thuisverplegenden, …) • > 300 zorginstellingen (ziekenhuizen, rust- en verzorgingstehuizen, …) • ziekenfondsen • overheidsinstellingen • federaal (FOD Volksgezondheid, Leefmilieu en Veiligheid van de Voedselketen, Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV), Federaal Kenniscentrum voor Gezondheidszorg, …) • gemeenschappen

6. Verwachtingen van burgers en ondernemingen in de sociale sector • geïntegreerde diensten • afgestemd op hun concrete situatie, waar mogelijk gepersonaliseerd • aangeboden bij evenementen die zich voordoen tijdens hun levenscyclus (geboorte, school, werk, verhuis, ziekte, pensioen, overlijden, start van een onderneming, …) • over overheidsniveaus, overheidsdiensten en private instanties heen • afgestemd op de eigen processen • met een minimum aan kosten en administratieve formaliteiten • zo mogelijk automatisch verstrekt • met actieve inbreng van de gebruiker (zelfbediening - zelfsturing) • performant en gebruiksvriendelijk aangeboden • betrouwbaar, veilig en permanent beschikbaar • via de kanalen van hun keuze (rechtstreeks contact, telefoon, elektronisch, …) • respect voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer

7. Verwachtingen van patiënten en actorenin de gezondheidszorgsector • geïntegreerde diensten • multidisciplinair • holistisch • continu • over zorginstellingen en zorgverstrekkers heen • optimale kwaliteit van de gezondheidszorg • optimale veiligheid van de patiënt • met een minimum aan kosten en administratieve formaliteiten voor alle actoren in de gezondheidszorg • met actieve inbreng van de gebruiker (zelfbediening - zelfsturing) • degelijke ondersteuning van het gezondheidszorgbeleid • respect voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer

8. Dienstenintegratie in de sociale sector • een netwerk met basisdiensten tussen alle openbare en private actoren in de sociale sector, met een veilige verbinding met alle andere overheidsnetwerken, het internet en het interbancair netwerk Isabel • een unieke identificatiesleutel • voor elke burger, elektronisch leesbaar vanop de sociale identiteitskaart (SIS-kaart) en de elektronische identiteitskaart • voor elke onderneming en elke vestiging van een onderneming • een coherent gegevensmodel over de hele sociale sector heen • een onderlinge taakverdeling tussen de actoren in de sociale sector en daarbuiten inzake de inzameling, de validatie, de opslag, het beheer en de elektronische terbeschikkingstelling van informatie in authentieke vorm, met als gevolg een eenmalige inzameling en een multifunctioneel hergebruik van de informatie doorheen de hele sociale sector

9. Dienstenintegratie in de sociale sector • 190 elektronische diensten voor onderlinge informatieuitwisseling tussen de actoren in de sociale sector, telkens uitgebouwd na procesoptimalisatie, en in productie gesteld na machtiging van het sectoraal comité sociale zekerheid van de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer (CBPL) • omzeggens alle rechtstreekse of onrechtstreekse (via burgers of ondernemingen) papieren informatie-uitwisseling tussen actoren in de sociale sector is afgeschaft • in 2006 werden 511 miljoen elektronische berichten uitgewisseld tussen de actoren in de sociale sector, wat evenveel papieren uitwisselingen bespaarde

10. Dienstenintegratie in de sociale sector • 41 elektronische diensten voor ondernemingen, zowel in de vorm van de uitwisseling van elektronische berichten van toepassing tot toepassing, als in de vorm van onderling geïntegreerde portaaltransacties • 50 aangifteformulieren zijn afgeschaft • de 30 resterende elektronische aangifteformulieren zijn gemiddeld teruggebracht tot 1/3 van het aantal rubrieken • de aangiften worden beperkt tot 3 momenten • de onmiddellijke aangifte van aanwerving en ontslag (kan enkel elektronisch) • de trimestriële aangifte van lonen en arbeidstijden (kan enkel elektronisch) • het zich voordoen van een sociaal risico (kan elektronisch of op papier) • in 2006 werden 17,9 miljoen elektronische aangiften verricht door alle 220.000 werkgevers, waarvan 98 % van toepassing tot toepassing • op basis van een bevraging van het Belgisch Federaal Planbureau blijkt de last voor de ondernemingen t.g.v. van administratieve formaliteiten in de sociale sector tussen 2002 en 2004 met 1,7 miljard € per jaar te zijn verminderd

11. Dienstenintegratie in de sociale sector • elektronische diensten voor burgers • de burgers verkrijgen hun rechten maximaal automatisch op basis van de onderlinge elektronische dienstverlening tussen de actoren in de sociale sector • voor de rechten die niet automatisch kunnen worden verstrekt, worden geleidelijk aan geïntegreerde elektronische diensten aangeboden via portalen van de actoren in de sociale sector • 6 diensten zijn operationeel • 30 nieuwe diensten zijn voorzien • een datawarehouse arbeidsmarkt en sociale bescherming met gegevens afkomstig van alle takken van de sociale zekerheid als basis voor beleidsondersteuning, beleidsevaluatie en onderzoeksondersteuning

12. Dienstenintegratie in de sociale sector • geïntegreerde portaalomgeving met • informatie over alle aspecten van de sociale zekerheid • elektronische transacties voor burgers, ondernemingen, hun dienstverleners en beroepsbeoefenaars • geharmoniseerde instructies en een beschrijving van het gehanteerde, multifunctionele informatiemodel • een persoonlijke pagina voor elke burger, onderneming, dienstverlener en beroepsbeoefenaar • een geïntegreerd, via verschillende kanalen bereikbaar contact center Eranova ondersteund door een customer relationship management tool, en werkend met strikte service level agreements (SLA’s)

13. Dienstenintegratie in de sociale sector • een verwijzingsrepertorium als basis voor de organisatie van de elektronische gegevensuitwisseling tussen de actoren in de sociale sector • bestaande uit drie onderling gerelateerde tabellen • de wie-waar-hoe-wanneer-tabel (personenrepertorium) • geeft aan welke personen in welke hoedanigheden dossiers bezitten bij welke actoren in de sociale sector m.b.t. welke periodes • de wat-waar-tabel (gegevensbeschikbaarheidstabel) • geeft aan welke soorten gegevens beschikbaar zijn bij de onderscheiden soorten actoren in de sociale sector m.b.t. de verschillende soorten dossiers • de wie-krijgt-wat-tabel (toegangsmachtigingstabel) • geeft aan welke soorten gegevens de onderscheiden soorten actoren in de sociale sector mogen verkrijgen m.b.t. de verschillende soorten dossiers • functies • routering van informatie • preventieve toegangscontrole • automatische mededeling van gewijzigde gegevens • geen massale centrale opslag van inhoudelijke persoonsgegevens

14. Kruispuntbank Sociale Zekerheidals dienstenintegrator in de sociale sector • beheerd door vertegenwoordigers van de onderscheiden actoren in de sociale sector en van de overheid • missie • vastleggen van de visie inzake E-government in de sociale sector • vastleggen van gemeenschappelijke basisprincipes inzake • modellering van informatie • eenmalige inzameling en hergebruik van informatie • beheer van informatie • elektronische uitwisseling van informatie • beveiliging van informatie en bescherming van de persoonlijke levenssfeer • coördinatie van de business process re-engineering • vastleggen, implementeren en beheren van het samenwerkingsplatform • technisch: architectuur en standaarden voor veilige uitwisseling van informatie • semantisch: begripsharmonisatie en coördinatie van de aanpassingen van de regelgeving • business logica and orchestratie • bevorderen van dienstengeoriënteerde toepassingen • beleidsondersteuning

15. Begin van dienstenintegratiein de gezondheidszorgsector • een virtueel privaat netwerk met basisdiensten tussen alle openbare en private actoren in de gezondheidszorgsector, met een veilige verbinding met alle overheidsnetwerken • een unieke identificatiesleutel • voor elke burger, elektronisch leesbaar vanop de sociale identiteitskaart (SIS-kaart) en de elektronische identiteitskaart • voor elke zorgverstrekker • authentieke gegevensbronnen met gevalideerde basisinformatie • kadaster van de zorgverstrekkers (diploma en specialiteit van de zorgverstrekker) • gegevensbank met RIZIV-erkenningen • gegevensbank met personen die gemachtigd zijn om op te treden namens een zorginstelling • geleidelijk aan bepaalde onderdelen van de elektronische medische dossiers bij de onderscheiden zorginstellingen en zorgverstrekkers

16. Begin van dienstenintegratiein de gezondheidszorgsector • 5 elektronische diensten voor zorginstellingen en zorgverstrekkers • bestellen van zorgvoorschriften • overmaking van facturen derde betaler aan de ziekenfondsen • elektronische geboorte-aangifte • overmaking medische evaluatie van gehandicapten • voeding en raadpleging Nationaal Kankerregister • pilootproject voor elektronisch voorschrijven van geneesmiddelen in ziekenhuizen • een geïntegreerde portaalomgeving met • informatie over bepaalde aspecten van de gezondheidszorg • elektronische transacties voor zorginstellingen en zorgverstrekkers • een persoonlijke pagina voor elke zorginstelling en zorgverstrekker • een geïntegreerd, via verschillende kanalen bereikbaar contact center Eranova ondersteund door een customer relationship management tool, en werkend met strikte service level agreements (SLA’s)

17. Be-Health als dienstenintegratorin de gezondheidszorgsector • beheerd door vertegenwoordigers van de onderscheiden actoren in de gezondheidszorgsector en van de overheid • missie • vastleggen van de visie inzake E-health • promoten van de visie inzake E-health bij alle actoren in de gezondheidszorgsector • coördinatie van de business process re-engineering • vastleggen, implementeren en beheren van het samenwerkingsplatform • technisch: architectuur en standaarden voor veilige uitwisseling van informatie • semantisch: begripsharmonisatie en coördinatie van de aanpassingen van de regelgeving • business logica and orchestratie • bevorderen van dienstengeoriënteerde toepassingen • beleidsondersteuning

18. PortaHealth SVA SVA SVA FOD-SZ DTW SVA SVA SVA DTW Be-Health Be-Health platform Patiënten en zorgverstrekkers Portaal SZ SVA SVA SVA DTW Portaal RIZIV PortalBeHealth MyCareNet SVA SVA SVA DTW SVA SVA SVA DTW Gebruikers Platform met basisdiensten GAB GAB GAB GAB GAB GAB Leveranciers

19. Naar een netwerk van dienstenintegratoren Diensten- integrator (Corve, Easi-Wal, …) GOD GOD Diensten- repository Extranet gewest of gemeenschap Diensten- integrator (KSZ) Diensten- repository ISZ Extranet sociale sector ISZ Internet Diensten- integrator (Be-Health) Arts FOD ISZ VPN FOD Fedman Diensten- repository Diensten- integrator (Fedict) Apotheker Ziekenhuis POD Diensten- repository

20. Waarom een Service Oriented Architecture ? • nood aan • samenwerking en procescoördinatie tussen • duizenden actoren • > 220.000 werkgevers • > 10.000.000 burgers • met respect voor hun autonomie en de hen wettelijk toebedeelde bevoegdheden • SOA biedt de mogelijkheid om • processen uit te bouwen over de actoren heen • gebaseerd op een “loosely coupled” samenwerking tussen de actoren • gebaseerd op open standaarden

21. Waarom een Service Oriented Architecture ? • nood aan hergebruik van ICT-componenten • beheersing van kosten • mogelijkheid tot ondersteuning van partners • SOA biedt de mogelijkheid om • multifunctionele basis- en businessdiensten te ontwikkelen • die hergebruikt kunnen worden door alle belangstellende actoren • nood aan een snelle aanpassing aan de voortdurende wijzigende maatschappelijke en wettelijke omgeving • SOA biedt de mogelijkheid om • diensten aan te passen, te vervangen of toe te voegen zonder gevolg op de andere diensten • nieuwe toepassingen te ontwikkelen met hergebruik van reeds bestaande diensten

22. Wat is typisch voor SOA (Gartner) ? • SOA is not identified by • the use of specific, named protocols, such as SOAP and HTTP • the use of named programming specifications, such as WSDL and BPEL • the use of modularity • the use of named types of tools, such as ESB or BPM • SOA is identified by • the use of separately defined, “remotable” service interfaces to software components and service implementations • the coarse granularity of business functionality represented by the interfaces: SOA modularity is intended for cross-application use of business services; thus, an SOA-service must be coarse-grained to be presented to the outside world as a business related service • the visibility of the interface definitions and the entry points for external use (cross-application or cross-enterprise)

23. Maturiteitsfasen in SOA (IBM)

24. Aantal use patterns (Gartner) • in rising degree of complexity • multichannel applications built around the same database or around the same set of reusable, back-end business logic • composite applications built of software components that belong to multiple, independently designed applications, so that the components used in one composition are used again in future ones • business process composition: use of services for the composition of flows, including the service invocation steps, as well as the people interaction steps; BPM suites are the tools devoted to implementing such SOA-based multistep processing flows • service oriented enterprise: all applications are perceived as components of one, integrated whole; no new application is created in isolation; each application is built of reusable components that are availbale for use in their initially intended context, as well as by other clients in other contexts

25. Presentatie Toepassingen Businessdiensten Basisdiensten Gegevens Concrete implementatie in sociale sectoren gezondheidssector

26. Multifunctionele basisdiensten • component die een generieke dienst aanbiedt aan elke businessdienst die ze wil gebruiken • toegevoegde waarde • besparing op ontwikkelings- en exploitatiekost: develop once, use many • biedt de ontwikkelaars van businessdiensten de mogelijkheid om zich op de businessdiensten te concentreren • coherentie voor de gebruikers over de onderscheiden toepassingen heen • vergemakkelijkt het aanbod en de monitoring van processen en procesketens

27. Multifunctionele basisdiensten • voorbeelden • gebruikers- en toegangsbeheer voor burgers, ondernemingen en beroepsbeoefenaars • elektronische handtekening • transformatie van formaten • ticketing en ontvangstmelding • time stamping • verwijzingsrepertorium • routing • statusbeheer • modellering en orchestratie van processen • rule engine • codering en anonimisering • logging • persoonlijke pagina • customer relationship management (CRM)

28. Voorbeeld: gebruikers- en toegangsbeheer • identificatie: uniek identificatienummer van de entiteit • authenticatie van de identiteit van een natuurlijk persoon: in functie van het vereiste beveiligingsniveau • elektronische identiteitskaart • gebruikersnummer, paswoord en burgertoken • gebruikersnummer en paswoord • verificatie van hoedanigheden en mandaten: toegang tot gevalideerde authentieke bronnen • autorisatie tot gebruik van een toepassing: beheer door aanbieder van de toepassing • uitgebouwd via een generiek policy enforcement model

29. Policy Enforcement Model Actie op Actie toepassing op Policy GEWEIGERD toepassing Gebruiker Toepassing Toepassing TOEGESTAAN ( PEP ) Actie op toepassing Beslissings Beslissings aanvraag antwoord Informatie Vraag / Policy Ophalen Antwoord Policies Beslissing ( PDP ) Informatie Vraag / Antwoord Autorisatie Policy Administratie Policy Informatie Policy Informatie beheer ( PAP ) ( PIP ) ( PIP ) Beheerder Authentieke bron Authentieke bron Policy repository

30. Policy Enforcement Point (PEP) • onderscheppen van de autorisatieaanvraag met alle beschikbare informatie inzake de gebruiker, de gevraagde actie, de resources en de omgeving • de autorisatieaanvraag doorsturen naar het Policy Decision Point (PDP) en een autorisatiebeslissing afdwingen • toegang verlenen tot de toepassing en relevante credentials meegeven Actie op Actie toepassing op Policy GEWEIGERD toepassing Gebruiker Toepassing Toepassing TOEGESTAAN ( PEP ) Actie op toepassing Beslissings Beslissings aanvraag antwoord Policy Beslissing ( PDP )

31. Policy Decision Point (PDP) • op basis van de ontvangen autorisatieaanvraag de passende autorisation policy opzoeken in de Policy Administration Point(s) (PAP) • de policy evalueren en, zo nodig, de relevante informatie ophalen uit de Policy Information Point(s) (PIP) • de autorisatiebeslissing (permit/deny/not applicable) nemen en doorsturen naar het PEP Policy Toepassing ( PEP ) Beslissings Beslissings aanvraag antwoord Informatie Vraag / Policy Ophalen Antwoord Policies Beslissing ( PDP ) Informatie Vraag / Antwoord Policy Administratie Policy Informatie Policy Informatie ( PAP ) ( PIP ) ( PIP )

32. Policy Administration Point (PAP) • omgeving voor het bewaren en beheren van de autorisation policies door de bevoegde perso(o)n(en) aangeduid door de verantwoordelijke voor de toepassing • ter beschikking stellen van de autorisation policies aan het PDP Autorisatie Ophalen beheer Policies PDP PAP Beheerder Policy repository

33. Policy Information Point (PIP) • ter beschikking stellen aan het PDP van informatie voor het beoordelen van de autorisation policies (authentieke bronnen met hoedanigheden, mandaten, …) Informatie Vraag/ Antwoord PDP Informatie Vraag/ Antwoord PIP 1 PIP 2 Authentieke bron Authentieke bron

34. Implementatie over sectoren heen Niet-sociale FOD’s (Fedict) Be-Health Sociale sector (KSZ) USER USER USER APPLICATIONS APPLICATIONS APPLICATIONS Authen - Authorisation Authen - Authorisation Authen - Authorisation tication tication tication PEP PEP PEP WebApp WebApp WebApp Role Role Role XYZ XYZ XYZ Mapper Mapper Mapper Role Role Role Mapper Mapper Mapper DB DB DB PDP Role PAP PDP PDP Role Role PAP PAP Provider Role Provider Provider ‘’Kephas’’ Role Role ‘’Kephas’’ ‘’Kephas’’ DB Provider DB DB Provider Provider PIP PIP PIP PIP PIP PIP PIP PIP PIP Attribute Attribute Attribute Attribute Attribute Attribute Attribute Attribute Attribute Provider Provider Provider Provider Provider Provider Provider Provider Provider Beheer Beheer DB DB Beheer Gerechts- deurwaar- ders DB DB DB DB DB RIZIV UMAF XYZ XYZ Mandaten XYZ GAB Mandaten XYZ GAB GAB

35. Businessdiensten en toepassingen • ontwikkeling van businessdiensten door coördinatie van componenten en gebruik van de basisdiensten • ontwikkeling van toepassingen afgestemd op de behoeften van de onderscheiden soorten gebruikers door coördinatie van businessdiensten • waarbij dezelfde componenten en basisdiensten kunnen worden gebruikt worden voor het ontwikkelen van verschillende businessdiensten, en dezelfde businessdiensten voor het ontwikkelen van verschillende toepassingen

36. Gefaseerde implementatie SOA in KSZ • pilootfase • 6 maanden • doelstellingen • vastleggen van de basisbeginselen van een dienstgeoriënteerde organisatie • validatie van de uitgewerkte SOA-architectuur • implementatie van de aangepaste analyse- en ontwikkelingstools en -methoden • taken • opzetten van 1 ontwikkelings- en 1 acceptatieplatform, met inbegrip van de veiligheidscomponenten • migratie van 5 bestaande toepassingen naar en ontwikkeling van 1 nieuwe toepassing op het SOA-platform, en analyse daartoe • laten functioneren van de gemigreerde en de nieuwe toepassingen op het SOA-acceptatieplatform • vastleggen van de noodzakelijke organisatorische veranderingen • vorming van de medewerkers

37. Gefaseerde implementatie SOA in KSZ • industrialisatiefase • 1 jaar • doelstellingen • uitwerken van een geïndustrialiseerd proces voor de migratie van alle toepassingen naar en de ontwikkeling van nieuwe toepassingen op het SOA-platform • implementatie van de monitoring en veiligheidstools en –procedures om de beschikbaarheid, perfomantie en continuïteit te waarborgen • doorvoeren van de noodzakelijke organisatorische veranderingen • taken • opzetten van een 2e acceptatie- en 2 productieplatformen, met inbegrip van de veiligheidscomponenten • beschikbaarheids- en performantietesten • migratie van 40 bestaande toepassingen naar en ontwikkeling van 5 nieuwe toepassingen op het SOA-platform, en analyse daartoe • laten functioneren van gemigreerde en nieuwe toepassingen op de SOA-productieplatformen • coaching van de medewerkers

38. Gefaseerde implementatie SOA in KSZ • adoptiefase • 1 jaar • doelstellingen • alle bestaande toepassingen en nieuwe toepassingen functioneren op het SOA-platform • de vroegere omgeving verdwijnt • taken • migratie van alle bestaande toepassingen naar en ontwikkeling van alle nieuwe toepassingen op het SOA-platform, en analyse daartoe • migratie van de gegevens naar het SOA-platform

39. Rollen bij implementatie SOA in KSZ • visionair • sponsor • projectleider • portfoliobeheerder • lead architect • adviserend SOA architect (tijdelijk en extern) • (lead) toepassingsarchitect • (lead) technisch architect • gegevensarchitect • beveiligingsarchitect • test architect • functioneel domeinexpert • technisch domeinexpert • business/service analist • web service beheerder

40. 6000000 5000000 4000000 3000000 2000000 1000000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 SOA platform Bestaand platform Kostvergelijking tussen de platformen

41. Enkele aanbevelingen • ontwikkel SOA als een strategisch initiatief om een optimale dienstverlening te ondersteunen • waak erover dat de directie en de business verantwoordelijken • de uitbouw van SOA als strategisch initiatief ondersteunen • een goed inzicht hebben in wat aan voordelen kan worden verwacht onder welke voorwaarden • een goed inzicht hebben in de beperkingen van SOA • weet dat SOA maar succesvol is als de hele organisatie bij de uitbouw van informatiesystemen dienstgericht en procesintegrerend denkt, leeft en ademt (paradigm shift): SOA is iets wat je doet, niet iets wat je koopt en installeert • zorg voor een sfeer van vertrouwen en goede samenwerking tussen de teams

42. Enkele aanbevelingen • implementeer evolutief en gefaseerd: start met een pilootfase met een beperkte scope om • de SOA-architectuur te valideren • te leren (best practices) • sponsorship te verwerven door succesvolle quick wins • zorg voor een goede SOA governance • zorg voor aangepaste wijzigingen aan de functiebeschrijvingen • zorg voor een gepaste vorming en coaching van de medewerkers • creëer een competentiecentrum voor dienstenintegratie, o.a. om SOA-discipline te installeren • investeer in integratie-infrastructuur gebaseerd op open standaarden of specificaties, service repositories en metadatabeheer • zorg voor een goede design van diensten, die redundantie vermijdt; zoniet dreigen hogere kosten en complexiteit dan deze van de door SOA vervangen systemen

43. Enkele aanbevelingen • ga na welke extern ontwikkelde diensten gebruikt of overgenomen kunnen worden • zorg voor diensteninterfaces die beschreven worden onafhankelijk van de concrete implementatie van de diensten • zorg voor een goede beveiliging: hergebruikte diensten kunnen een bron zijn van hergebruikte onveiligheid • zoek een goed evenwicht tussen toegevoegde waarde en performantie: niet alles moet een dienst zijn • zorg voor degelijk metings- en monitoringstools inzake performantie en veiligheid om het gedrag van elke component te analyseren en de zwakke punten te identificeren • zorg voor een solide architectuur die onverwachte gedragingen van te enthousiaste gebruikers weerstaat • industrialiseer (automatiseer) de beheersprocessen: installatie, updates, integratietesten, …

44. United Nations Public Service Award

45. Meer informatie • website Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid • http://www.ksz.fgov.be • website Smals • http://www.smals.be • portaal van de sociale zekerheid • https://www.socialsecurity.be • portaal van Be-Health • https://www.behealth.be • persoonlijke website van Frank Robben • http://www.law.kuleuven.ac.be/icri/frobben

46. D@nk u !Vragen ? Kruispuntbank Sociale Zekerheid - Smals