LIFE+ Instrument Finansowy na rzecz innowacji środowiskowych

1. LIFE+Instrument Finansowy na rzecz innowacjiśrodowiskowych Andrzej Muter Wydział ds. Funduszy UE NFOŚiGW

2. Schemat prezentacji • LIFE+ Informacje ogólne • Komponenty tematyczne LIFE+ • Rola NFOŚiGW we wdrażaniu LIFE+ • LIFE+ Skąd czerpać informacje?

3. Początki programu LIFE Jednolity Akt Europejski (1986) + V Program Działań na Rzecz Środowiska (1993) LIFE I (1992-1995) 5 komponentów, dofinansowanie 30 – 100% LIFE II (1995-1999) Rozszerzenie UE, zwiększenie budżetu, 3 komponenty LIFE III (1999-2004) + 2 Rozszerzenie UE, zwiększenie budżetu LIFE + (2007-2013) Zwiększenie budżetu, zmiana komponentów • Łącznie ponad 3017 projektów / 1718 innowacyjnych lub demonstracyjnych

4. Okres wdrażania i budżet programu • Program wdrażany w l. 2007-2013 (ostatni nabór) • Projekty mogą być realizowane po 2013 r. • Coroczne nabory wniosków Alokacja nie wykorzystana w danym roku „przepada”. Nabór 2009 Polska wykorzystałaok.14 mln / 12 mln alokacji

5. Miejsce LIFE+ w systemie instrumentów finansowych wspierających ochronę środowiska BADANIA NAUKOWE ZASTOSOWANIE WYNIKÓW BADAŃ W SZEROKIEJ SKALI 7 PR LIFE+ FS, EFRR EFR, EFRROW PROTOTYPOWE TECHNOLOGIE NARZĘDZIA METODY INNOWACJE DEMONSTRACJA PROMOCJA SPRAWDZONE TECHNOLOGIE NARZĘDZIA METODY

6. Ocena wniosków i wybór projektów Krajowy Punkt Kontaktowy (od IX 2008 NFOŚiGW) Wnioskodawca Komisja Europejska Ocena formalna Ocena merytoryczna decyzja o współfinansowaniu płatności, sprawozdawczość

7. Beneficjenci „Finansowanie poprzez LIFE+ mogą otrzymywać jednostki, podmioty i instytucje publiczne lub prywatne.” Art. 7 Rozporządzenia ws. LIFE+ Każdy podmiot zarejestrowany na terytorium Wspólnoty Europejskiej • podmioty publiczne • podmioty prywatne o charakterze komercyjnym • podmioty prywatne o charakterze niekomercyjnym • (w tym organizacje pozarządowe)

8. Zasady finansowania LIFE+ Maksymalna stawka współfinansowania 50% kosztów kwalifikowalnych 60% k.k., 30 % – 50 % kosztów projektu przeznaczonych jest na konkretne działania ochronne skierowane na priorytetowe gatunki i siedliska. 75% k.k., > 50 % kosztów projektu przeznaczonych na konkretne działania ochronne skierowane na priorytetowe gatunki i siedliska. Lista gatunków ptaków priorytetowych dla LIFE+:http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/wildbirds/action_plans/index_en.htm Obowiązkowy wkład własny: W przypadku podmiotów publicznych wkład finansowy musi przekraczać o > 2% sumę kosztów wynagrodzenia ich pracowników, pobieranego w ramach projektu. (Jako wkład własny może być traktowane wynagrodzenie pracowników oddelegowanych do realizacji projektu.)

9. Zasady finansowania LIFE+ Wypłaty dotacji KE: 70% (zaliczka) 30% (płatność końcowa) - < 24 miesiące , < 300 000 euro z KE 40% (zaliczka) / 40% (płatność pośrednia) / 20% (płatność końcowa) 40% (zaliczka) / 20% x 2 (płatności pośrednie) / 20% (płatność końcowa) > 48 miesiące , > 2 000 000 euro z KE Overhead (koszty ogólne): „Koszty ogólne są kwalifikowalne dla finansowania stawką ryczałtową do maksymalnej wysokości 7% całkowitej kwoty faktycznie poniesionych kwalifikowalnych kosztów bezpośrednich, z wyłączeniem kosztów zakupu/dzierżawy gruntów. Nie muszą one być poparte dokumentami księgowymi. Są one kwalifikowalne jako koszty pośrednie, które mają pokryć ogólne koszty pośrednie potrzebne do zatrudnienia, zarządzania, przysposobienia i wsparcia, bezpośrednio lub pośrednio, personelu pracującego przy projekcie.”

10. Zasady finansowania LIFE+ • Koszty „Pomocy zewnętrznej” zawierającej koszty prac zlecanych na zewnątrz oraz wynajmu sprzętu lub infrastruktury nie powinny przekroczyć 35% całkowitego budżetu projektu. • Kwalifikowalność kosztów zakupu „Dóbr trwałych” • Do współfinansowania kwalifikują się jedynie koszty związane z amortyzacją dóbr trwałych w trakcie realizacji projektu, pod warunkiem spełnienia zapisów zawartych w Art. 25.5-25.9 Postanowień Wspólnych. • Maksymalny poziom odpisów amortyzacyjnych: • Infrastruktura – 25% kosztu rzeczywistego • Wyposażenie (urządzenia) – 50% kosztu rzeczywistego • WYJĄTKI: • Koszty wykonania prototypów, • W przypadku komponentu I wydatki poniesione na dobra trwałe przez podmioty publiczne lub podmioty prywatne niekomercyjne, uważa się za kwalifikowane w całości.

11. Zasady finansowania LIFE+ W przypadku podmiotów o wątpliwej sytuacji finansowej KE wymaga gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej na pierwszą płatność zaliczkową! Język wniosków: Formularze w języku angielskim wypełniane w j. polskim, za wyjątkiem formularza B1, który musi być wypełniony w j. angielskim. Wartość projektu: Nie określono minimalnej wartości projektu. Komisja w przewodnikach dodaje przeciętną wartość dofinansowania KE równą ok. 1 mln euro. Patrz kryteria finansowe w przewodniku „zasady oceny wniosków LIFE+”. Wartość projektu: Nie określono minimalnej wartości projektu.

12. Komponenty tematyczne LIFE+

13. Komponenty tematyczne • Komponent I - Przyroda i różnorodność biologiczna • ochrona gatunków lub siedlisk priorytetowych sieci Natura 2000 • projekty przyczyniające się do powstrzymania procesu • spadku różnorodności biologicznej • Komponent II - Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska • rozwój i wdrażanie nowych podejść, technologii, praktyk • w zarządzaniu środowiskiem • wdrażanie polityki ochrony środowiska UE • wzrost udziału społeczeństwa w zarządzaniu i ochronie środowiska Komponent III - Informacja i komunikacja • kampanie mające na celu zwiększenie świadomości społecznej w kwestiach związanych z ochroną środowiska • kampanie informacyjne, szkolenia ws. zapobiegania pożarom lasów

14. Rodzaje projektów LIFE+ Przyroda: najlepsze praktyki lub demonstracyjne; LIFE+ Różnorodność biologiczna: innowacyjne i/lub demonstracyjne; LIFE+ Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska: innowacyjne i/lub demonstracyjne; LIFE+ Informacja i komunikacja: ogólnokrajowe kampanie informacyjne podnoszące świadomość społeczną oraz inne działania komunikacji społecznej dotyczące ochrony przyrody i/lub środowiska.

15. Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska • wkład w rozwój i prezentację innowacyjnej polityki, technologii, metod i instrumentów; • wkład w konsolidację wiedzy na rzecz rozwoju, monitoringu i oceny polityki ustawodawstwa na rzecz środowiska; • wspieranie tworzenia i wdrażania technik monitorowania i oceny stanu środowiska oraz czynników presji i reakcji z nimi związanych; • wspieranie wdrażania wspólnotowej polityki na rzecz środowiska, szczególnie na szczeblu lokalnym i regionalnym; Zgłaszane projekty mogą dotyczyć jednego z kilkunastu obszarów tematycznych

16. Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska „Zmiany klimatu” „Woda” „Powietrze” „Gleby” „Środowisko miejskie” „Hałas” „ Chemikalia” „Środowisko i zdrowie” „Odpady i zasoby naturalne” „Lasy” „Innowacje” „Kierunki strategiczne”

17. Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska Przemysł mleczarski samowystarczalny w wodę[LIFE03 ENV/NL/000488] Beneficjent:DOC Kaas ba Hoogeveen • Cel • zmniejszenie o 50 % ilości ścieków mleczarskich powstających w mleczarni w Hoogeveen; • Działania • zamknięcie wewnętrznego cyklu obiegu wody z wykorzystaniem wody zawartej w mleku (filtry membranowe) • wykorzystanie schłodzonego mleka do obniżenia temperatury wody procesowej (wymienniki ciepła) • rozpropagowanie wyników projektu • Rezultaty • zmniejszenie zużycia wody 550 tys. m3/rok; • ograniczenie ilości ścieków z 800 tys. m3 do 545 tys. m3/rok; • wyeliminowanie poboru wody podziemnej; • ograniczenie zużycia energii do schładzania o ok. 6,2 gWh/rok; • ograniczenie ilości energii do ogrzewania o ok. 2,4 mln m3 gazu/rok.

18. Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska Rekultywacja jezior Jelonek i Winiary metodą inaktywacji fosforu w osadach dennych [LIFE07 ENV/PL/000605] Beneficjent:Miasto Gniezno • Cele • powstrzymanie postępującej eutrofizacji jezior • poprawa jakości wód, zwiększenie różnorodności biologicznej • zwiększenie atrakcyjności obszaru dla potrzeb rekreacji • nawiązanie międzynarodowej współpracy naukowej • poprawa ogólnego stanu wód w dorzeczu Odry • Działania • zmniejszenie stężenia biogenów metodą wiązania • w osadach dennych • monitorowanie jakości wód • zwalczanie gatunków niepożądanych: sinic i trzciny • introdukcja rodzimych gatunków roślin

19. Polityka i zarządzanie w zakresie środowiska Recykling odpadów mleczarskich i odzysk energii [LIFE00 ENV/S/000854] Beneficjent:Norrmejerier ekonomiska foerening • Cel • zmniejszenie ilości odpadów mleczarskich poprzez recykling serwatki i substancji zawartych w ściekach; • Działania • zaprojektowanie i wybudowanie systemu odzysku białek i tłuszczów, wydajność 450 tys. m3 rocznie; • zaprojektowanie i wybudowanie biogazowni zasilanej odpadami mleczarskimi; • rozpropagowanie wyników projektu • Rezultaty • zmniejszenie ilości odpadów o ok. 450 tys. m3 na rok; • odzysk energii z odpadów: biogaz: 18 000 mWh/rocznie; • odzysk energii z odpadów: ciepła woda: 10 000 mWh/rocznie; • nawóz organiczny przydatny w rolnictwie.

20. Rola NFOŚiGW we wdrażaniu LIFE+ w Polsce.

21. Zadania NFOŚiGW wynikające z Porozumienia MŚ NFOŚiGW z dnia 5 września 2008 roku: • Krajowy Punkt Kontaktowy LIFE+ (rola pośrednika pomiędzy wnioskodawcą a KE) • Krajowa Instytucja Wdrażająca (odpowiedzialność za wdrażanie Instrumentu Finansowego LIFE+ w Polsce)

22. Funkcje informacyjne • Informowanie o terminach naboru, zasadach i miejscu składania wniosków o dofinansowanie z Instrumentu Finansowego LIFE+; • Prowadzenie strony internetowej • www.nfosigw.gov.pl/life • Aktualności • Formularz

23. Funkcje informacyjne • Organizowanie corocznych szkoleń dla potencjalnych Beneficjentów LIFE+; • Przygotowanie artykułów do czasopism branżowych; • Publikowanie informacji prasowych; • Prezentacja Instrumentu Finansowego LIFE+ na konferencjach i szkoleniach tematycznych; • Opracowywanie i rozpowszechnianie materiałów informacyjnych, podręczników; • Organizacja warsztatów (12 maja, 9 i 28 – 30 czerwca 2011 r.).

24. Polskie tłumaczenie zeszytów LIFE+ • Dostępne od marca 2011 r. zlecone przez NFOŚiGW tłumaczenia 4 zeszytów LIFE+ Focus: • „LIFE w mieście – Innowacyjne rozwiązania dla środowiska miejskiego Europy”. • „Osiągnąć więcej zużywając mniej - Program LIFE, a zrównoważona produkcja w UE”; • „LIFE na rzecz przedsiębiorstw bardziej przyjaznych środowisku – Przykłady innowacyjnego podejścia do poprawy efektywności środowiskowej europejskich przedsiębiorstw”; • „Ochrona Europejskiej przyrody: Ucząc się z LIFE - Najlepsze praktyki w ochronie przyrody”; • Wersje pdf: http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/do-pobrania/

25. Polskie tłumaczenie zeszytów LIFE+ • Dostępne od marca 2011 r. zlecone przez NFOŚiGW tłumaczenia 4 zeszytów LIFE+ Focus: • Wersje pdf: http://www.nfosigw.gov.pl/srodki-zagraniczne/instrument-finansowy-life/do-pobrania/

26. Funkcje koordynacyjne • Bieżąca współpraca z potencjalnymi wnioskodawcami LIFE+, w tym konsultacje przy przygotowywaniu wniosków do LIFE+; • Przyjmowanie i ocena kompletności wniosków do LIFE+ (weryfikacja formalna); • Przekazywanie wszystkich otrzymanych wniosków LIFE+ do Komisji Europejskiej w terminie określonym w ogłoszeniu KE o corocznym naborze wniosków.

27. Funkcje koordynacyjne • W przypadku ryzyka przekroczenia przewidzianej rocznej alokacji krajowej, przygotowywanie komentarzy do wniosków LIFE+ oraz przedkładanie ww. komentarzy do akceptacji Ministra Środowiska; • Udział w organizowanych przez KE posiedzeniach Komitetu Sterującego, Grupach Roboczych i innych spotkaniach dotyczących LIFE+.

28. Funkcje finansowe: • Uzupełnianie wkładu krajowego do maksymalnie 95 %kosztów kwalifikowalnych projektu [w przypadku państwowych jednostek budżetowych(pjb) do 100% kosztów kwalifikowalnych] • przyjmowanie i dokonywanie oceny wniosków o uzupełnienie wkładu krajowego według jawnych kryteriów oceny oraz wydawanie na ich podstawie decyzji w sprawie udzielenia dofinansowania ze środków NFOŚiGW dla wybranych przedsięwzięć; • poświadczanie udzielenia dofinansowania ze środków Krajowej Instytucji Wdrażającej na właściwym formularzu wniosku do LIFE+. NFOŚiGW - Krajowa Instytucja Wdrażająca LIFE+

29. Program priorytetowy Program priorytetowy NFOŚiGW „Współfinansowanie LIFE+” • Program obejmujący wszystkie komponenty LIFE+; • Wzory wniosków zbliżone do wzorów obowiązujących w LIFE+; • Koszty kwalifikowane identyczne jak dla programu LIFE+ (Infrastruktura i wyposażenie finansowane po kosztach amortyzacji); • Budżet programu na lata 2010-2014: blisko 230 mln zł • Dofinansowanie NFOŚiGW (uzupełnienie do 95 % (100 % pjb) kk): • do 45%(50% pjb) kosztów kwalifikowanych (dla przedsięwzięć dofinansowywanych przez LIFE+ na poziomie 50%), • do 35%(40% pjb) kosztów kwalifikowanych (dla przedsięwzięć dofinansowywanych przez LIFE+ na poziomie 60%), • do 20%(25% pjb) kosztów kwalifikowanych (dla przedsięwzięć dofinansowywanych przez LIFE+ na poziomie 75%);

30. Kalendarium naboru wniosków LIFE+ 2011

31. LIFE +Skąd czerpać informacje?

32. Skąd czerpać informacje? • http://ec.europa.eu/environment/life/index.htm • www.nfosigw.gov.pl • life@nfosigw.gov.pl (pytania) tel. 0 (22) 459 05 43 • adres: ul Konstruktorska 3A • 02 – 673 Warszawa

33. www.nfosigw.gov.pl/life Skąd czerpać informacje?

34. STRONA INTERNETOWA LIFE Skąd czerpać informacje?

35. Skąd czerpać informacje ? • Life FOCUS • zeszyty tematyczne • Life BEST PROJECTS • najlepsze projekty • Life COMPILATIONS • coroczne zestawienia projektów • Przewodniki dla wnioskodawców • dostępne w języku polskim !!! • (także: Zasady oceny wniosków LIFE+) 35

36. O czym należy pamiętać !!! • Nabory 2011 - 2013 – Polska ma do dyspozycji > 55 mln euro w ramach Instrumentu finansowego LIFE+ • Można liczyć na wyższą kwotę, jeśli Polska będzie przygotowywała dobre projekty! • Uwzględniając dofinasnowanie NFOŚiGW łączny budżet projektów LIFE+ może przekroczyć 100 mln euro. • LIFE+ po 2013 r. – plany znacznego zwiększenia budżetu!!!

37. Departament Ochrony Przyrody Wydział ds. Projektów UE NFOŚiGW fax. (22) 459 01 93 life@nfosigw.gov.pl Krajowy Punkt Kontaktowy Chrońmy aleje !! www.nfosigw.gov.pl Jesienna aleja kolo Swignajna http://www.sadyba.free.ngo.pl/aleje.html 37