BİL 110 Bilgisayara Giriş

1. BİL 110 Bilgisayara Giriş Donanım (Hardware) 3 Öğrt. Gör. Ahmet Cengizhan Dirican Bilgisayar Müh. Böl.

2. İçerik • Depolama • Sabit Diskler • Taşınabilir Depolama

3. Sabit Diskler

4. Sabit Diskler (Hard Disks) Bilgisayarların temel kalıcı hafızalarıdır. Bilgisayarın kullanacağı tüm yazılımlar ve veri temel olarak burada saklanır. Kapasiteleri diğer hafıza ortamlarına göre oldukça büyüktür Flash belleklerden hızlı fakat RAM’e göre oldukça yavaş çalışırlar. Bilgisayara tornavida yardımıyla takılıp sökülebilir. Bir masa üstü bilgisayara birden fazla sabit disk takılabilir. Özel kutular vasıtası ile taşınabilir ve USB üzerinden kullanılabilir hale getirilebilirler.

5. Sabit Disk Sınıflandırmaları • Bağlantı arayüzleri (ATA ve SCSI) • Depolama kapasitesi (GB - TB) • Fiziksel büyüklük (3.5”, 2.5” …) • Dönüş hızları (5.400 RPM, 7.200 RPM …) • Ön bellek miktarları (8MB - 64MB)) • İlave teknolojiler (NCQ, TCQ …)

6. Kapasite • Sabit disklerin kapasiteleri bayt ve katları olarak ifade edilir • TB, güncel olarak en yüksek düzeydir • KB: Kilobyte, MB: Megabyte, GB: Gigabyte, TB: Terabyte • Yakın gelecekte daha yüksek kapasiteler söz konusu olacaktır • PB: Petabyte, EB: Exabyte, ZB: Zetabyte, YB: Yottabyte • 400 GB veya 1 TB depolanabilecek bilgi miktarını belirtir • Disk üreticileri, disk kapasitelerini 1000'in katlarına göre sınıflandırır • Ancak gerçek kapasite 1024'ün katlarına göre hesaplanır • Örneğin 250 GB olarak aldığınız bir sabit disk gerçekte 232,83 GB‘tır

7. Fiziksel Büyüklük • Disk büyüklüğü inç olarak ifade edilir • Bilgisayarda yaygın olarak 2 tip büyüklük vardır • Masaüstü bilgisayarlarda 3.5 inç • Dizüstü bilgisayarlarda ve taşınabilir ünitelerde 2.5 inç • Özel cihazlar için daha farklı boyutlarda diskler bulunabilir • Bu ölçülendirme mantığında belirtilen ölçüler yaklaşık olarak, sabit disk içindeki kayıt diskinin ölçülerini belirtir • Dış ölçüler biraz daha büyüktür

8. Dönüş Hızları • Kayıt diskinin dönme hızıdır • RPM, yani dakikadaki tur sayısı olarak ifade • 3.600, 5.400, 7.200, 10.000, 15.000 RPM vb. • Disk üzerindeki verilere ulaşılması için geçen zaman büyük ölçüde bu hıza bağlıdır • Dönüş hızı, sabit diskin hızını tek başına ifade etmeye yetmez • Erişim süresi ve aktarma hızı değerleri de önemlidir • Sabit diskin önbellek miktarı da, bu sürelerin üzerinde etkileşimli olarak rol oynar

9. Önbellek • Okuma kafasının veriye ulaşması ile bu verinin ana sisteme ulaşması arasında geçen zamana aktarma süresi denir. • Günümüzde sabit disklerde veriler okuma kafası tarafından okunduktan sonra, sabit diskin içinde yer alan ön belleğe aktarılarak oradan ana sisteme iletilirler • Ön bellek zaman kaybını önlemek için kullanılır. • Piyasada 2, 8, 16 ve 32 MB önbellekli sürücüler bulunmaktadır

10. Disk Erişim/Gecikme Süresi • Sabit disk üzerinde verilerin okunabilmesi için, önce ilgili sektöre ait kafanın bu kısma erişmesi gereklidir • Kafanın sabit disk üzerindeki herhangi bir bölüme ulaşması için gereken bu süre erişim süresidir ve milisaniye ile ifade edilir • Daha düşük bir erişim süresi daha hızlı bir sabit disk demektir • Dönüş hızı ile ters orantılı şekilde azalmaktadır • Ancak dönüş hızı dışında kullanılan disk erişim teknolojisi,önbellek nitelikleri ve önbellek miktarı ile de alakalıdır

11. Yeni teknolojiler: SSD (SolidStateDrive) • Bu tür, tamamen flaş bellekten oluşturulmuştur. • Düşme ve sarsılma sonrası içindeki verilerin kaybolması veya diskin bozulması sonuçlarını önlemeyi amaçlar. • DRAM tabanlı belleklere sahip olan SSD'lerde okuma ve yazma hızları standart sabit disklere göre çok daha yüksek seviyededir. • İçinde hareketli bir parça olmaması en önemli avantajıdır • Normal sabit diskler, 2 ms içinde 350 G'ye dayanabilirken, SSD'ler 0,5 Milisaniye içinde 1500 G'ye dayanabilmektedir • 2.5” dizüstü diskleri 2 Watt harcarken, SSD'ler 0,5 Watt harcar • Standart diskler 0/60oC'de çalışırken, SSD'ler -25/85oC'de çalışabilir. • Kapasiteleri henüz düşük tür. Buna rağmen doldukça pahalıdırlar.

12. Yeni teknolojiler: Hibrit Sabit Diskler • Standart 2.5” dizüstü sabit disklerine, diske göre daha düşük kapasiteli flash bellek eklenmesiyle oluşturulan disklerdir • Bu sürücüler sistem açılışını yarı zamana indirebilmektedirler. • Disklerin sürekli dönmek zorunda olmamaları taşınabilir bilgisayarda 20 - 30 dk. fazladan batarya süresi sağlamaktadır.

13. Fiyat Karşılaştırması

14. Taşınabilir Depolama Araçları Portable Storage Tools

15. Disket Sürücü ve Teyp Sürücüler FDD / Floppy Disk Drive & Type Drive 8” ~100 KB 1971 - 1976 5.25” ~1.2 MB 1976 - 1982 3.5” ~1.44 MB 1982 - …

16. Temel Bilgiler • Şu anki disketler 3.5" genişliğindedir ve 1.44 MB veri depolar. • Uzun yıllar bilgisayarı başlatmanın temel aracı olmuştur • Microsoft ve Intel’in yaklaşımı ve alternatiflerin güçlenmesi ile 2001 yılından itibaren kullanımı giderek azalmaktadır • Disketin içeriğine ulaşmak için 3.5" disket sürücü kullanılır

17. Optik Diskler ve Sürücüler Optical Discs & Drivers

18. Temel Kavramlar • Optik Disk: Bütün 12 cm çapındaki diskler, optik diskler olarak adlandırılır. • Optik Sürücü: Bunları okuyan ve yazan araçlara ise optik sürücüler denir. • Üç temel optik disk türü vardır • CD: Compact Disc • DVD: Digital Versatile Disc / Dijital Çok Yönlü Disk • Blu-Ray: Mavi Lazer Teknolojili Diskler • Bu disklerin okunma ve yazılabilmeyeteneklerine göre bir çok türü vardır • CD-ROM, CD-R, CD-RW, DVD, DVD+RW • İngilizce terminolojide disc ve diskkelimeleri farklı kavramları ifade eder • Disk: Manyetik medya • Disc: Optik medya

19. Optik Sürücülerin Genel Yapısı • Optik sürücülerin en önemli bileşeni optik lazerdir. • Genel olarak bu lazerle diskler üzerindeki verini okunması sağlanır. • Lazer hiçbir şekilde açık durumda çalıştırılmamalıdır • Sürücülerin iç yapısında yapmanız gereken hiç bir şey yoktur. • Tüm sürücülerin ön yüzeyinde bir kullanım LED’i yer alır • Ayrıca sorunlu durumlarda optik diski elle çıkartmanızı sağlayan bir açma deliği yer alır

20. CD: Compact Disk • İlk CD’ler CDDA (CD Digital Audio) adındaki formatta müzikleri çalmak ve düzenlemek için üretilmiştir • Audio CD olarak da adlandırılırlar • Bu CD’ler müzik saklamak için mükemmeldirler • Ancak hata denetimi, dosya veya klasör yapısına sahip değildirler • Bu yüzden CD üzerine veri saklamak için özel yöntemler geliştirilmiştir • CD-ROM, dosya ve klasör desteği eklenmiş halidir. • CD’ler CD ROM’lar tarafından okunur. • Okuma hızı CD ROM Hızı x 150 KB • 52x150 = 7800 KB, yaklaşık 7,61 MB/sn

21. CD-R: CD-Recordable • CD-R türü, kullanıcılara CD üzerine veri kaydetme imkanı sağlar • 74 ve 80 dakikalık 650 ve700 MB kapasiteye sahip 2 türü vardır • CD-R teknolojisi veriyi kaydetmek için diskin içinde gömülü bulunan özel organik boyalar kullanır • Yazma yeteneğine sahip sürücüler, okuyucu lazerlerden yaklaşık 10 kat daha güçlü ikinci bir yakıcı lazere sahiptirler • Dolayısıyla sürücülerin okuma ve yazma yetenekleri farklıdır • Yazma hızı da 150 KB/sn hızının katı olarak ifade edilir • Her zaman okuma hızına eşit ya da ondan daha yavaş olur

22. Tekli ve Çoklu Oturum • Eski CD-R sürücüleri, kullanılmayan disk alanının boşa harcamasına neden olan tek kullanımlık oturumda yazıyorlardı. • Daha sonra kalan boş alanı kullanma imkanı oluşturuldu ve çoklu oturumlu yazma kavramı gelişti • Çoklu oturum disk dolana kadar defalarca veri eklenmesine olanak sağlar • Çoklu oturum aynı zamanda kısmen dolmuş bir CD-R’yi kapatarak sonradan üzerine veri yazılmasını durdurabilir

23. CD-RW: CD-Rewritable • CD-R disk türü halen yoğun şekilde kullanılır; ancak CD-R sürücüleri yerlerini CD-RW sürücülere bırakmıştır • Optik disk ile sürücü kavramlarını birbirine karıştırmayınız • RW disklerin kullanımı yaygın olmasa da, RW sürücüler popülerdir; kullanıcılar az kullanıyor olsalar da bu özelliğe sahip olmak ister • CD-RW yeniden yazılabilir CD türünü ifade eder • CD-R disklere bir kez veri yazılabilir ve geri silinemez • CD-RW bir disk silinebilir ve tekrar veri yazılabilir • CD-RW sürücüler 3 farklı hıza sahiptir; • Yazma, yeniden yazma, okuma • 8 x 4 x 32 veya 48 x 24 x 48 • RW sürücüler, eski tümformatları okuyabilir ve yazabilir

24. DVD: Digital Versatile Disk • DVD ilk olarak film endüstrisinin VHS kasetlerine alternatif arayışı olarak çıkmıştır • 1995’de ilk olarak “Dijital Video Disk” olarak piyasaya sunuldu • DVD’lerin veri saklama ortamına dönüşümünde ismi “versatile” yani çok yönlü olarak değiştirildi • Bunun yerine veri DVD ile film DVD’leri arasındaki ayrım “DVD Video” terimi ile yapılmaktadır • DVD Video’lar, MPEG-II görüntü kod çözücüsüne ihtiyaç duyar • DVD’lerde CD lere göre daha küçük oyuklar mevcuttur • Bu sayede daha fazla veri saklar ve daha dar lazer ışığı kullanır

25. DVD Kapasitesi • Tek veya çift yönlü kullanılan türleri vardır • SS: Single Sided / DS: Double Sided • Ayrıca çift veri katmanı olan DVD türleri de vardır • SL: Single Layer / DL: Double Layer • Bu özelliklere göre 4 farklı DVD sürümü bulunur • DVD-5 (SS/SL) 4.37 GB • DVD-9 (SS/DL) 7.95 GB • DVD-10 (DS/SL) 8.74 GB • DVD-18 (DS/DL) 15.9 GB • Yaygın olarak DVD-5 ve DVD-9, yani single sided türleri kullanılır

26. DVD Türleri • DVD-ROM'lar, 16 GB'lık veri saklama kapasitesine sahip olması dışında CD-ROM’larla eşit standartlara sahiptirler • DVD-R ve DVD+R, CD-R türüne karşılık gelir ve yazılabilirdir • DVD-RW ve DVD+RW türleri ise CD-RW gibi yazma ve yeniden yazma yeteneğine sahip türleri ifade eder • - ve + ifadeleri farklı firmaların standartlarını ifade eder • Her iki türü de destekleyen sürücüler ± simgesini kullanırlar • DVD-RAM ise kartuş kullanır ve özel bir sürücü gerektirir. • Bu teknoloji DVD’ler ile uzun süre saklamak istendiğinde tercih edilmektedir.

27. DVD Sürücüler ve Oynatıcılar • Bilgisayar için DVD’ler ilk olarak Combo olarak adlandırılan sürücülerle geldi • Combo sürücüler aslında DVD okuyabilen CD-RW sürücülerdi ve kısa sürede yerlerini DVD±RW sürücülere bıraktılar • Bilgisayar ortamında oluşturulan her DVD formatı, televizyona direkt bağlanan DVD oynatıcılar tarafından desteklenmeyebilir. • DVD için 1x hızı 1.350 KB/s’dir • CD için bu hız 150 KB/s idi; yani CD’den yaklaşık 10 kat hızlıdır Güncellendi

28. HD DVD • HD DVD’nin tek katmanda 15 GB depolama kapasitesi vardır • Çift katmanlı bir HD DVD 8 saatlik yüksek çözünürlüklü video saklar • Kapasite dışında DVD formatı ile aynı özelliklere sahiptir • Yüksek çözünürlüklü video için H.264/MPEG-4 desteği sunar • Blu-Ray ile HD DVD rekabetinde başlangıçta Toshiba, NEC, Microsoft ve Intel desteğiyle öne çıkan HD DVD olmuştur • 2004’de Hollywood film stüdyoları HD DVDiçin özel olarak destek vermeyi kesmiştir • 2008’de de teknolojinin lideri olan Toshiba HD DVD’yi tamamen durdurmuştur • Blu-Ray’in en büyük destekçisi Sony’dir

29. Blu-Ray Diskler • Tek katmanlı (single side) bir Blu-Ray disk 25 GB kapasite ile HDTV kalitesinde 2 saatten fazla, standart çözünürlükte ise 13 saat civarında ise görüntüyü saklayabilir • Çift katman ve çift yön kullanım desteği de sunmaktadır • CD ve DVD’den farklı olarak kırmızı yerine mavi lazer kullanır • Ancak optik okuyucu CD ve DVD’de okuyabilmektedir • Mavi lazer daha kısa dalga boyu ile daha hassas odaklama yapabilmektedir

30. Blu-Ray’de İsimler ve Türler • Blu-ray, ismini veri yazıp okumak için kullandığı mavi-mor lazer ışınının “Blue” su ile optik ışının “ray” inin birleşmesinden alır • Blu-ray yazımındaki “e” harfinin eksikliği, adın bir ticari marka olarak kaydettirilebilmesi için bilerek yapılan bir oynamadır • CD ve DVD’ye karşılık gelen türleri vardır • BD-ROM: Dağıtımlar için sadece okunabilir biçim • BD-R: Üzerine veri kaydedilebilir biçim • BD-RE: Yeniden yazılabilir (rewritable) biçim

31. Blu-Ray Hızları • Blu-ray’de 1x hızı 36 MB/s olarak tanımlanmıştır • DVD için 1x hızı 1.350 KB/s, CD için ise 150 KB/s idi • Ancak BD-ROM filmler en az 54 MB/s veri hızına ihtiyaç duyduklarından, ilk nesil cihazlar 2x olarak piyasaya çıkmıştır • Yüksek dönme hızları kullanılan CD malzemeleri için bir fiziksel sınır bulunmaktadır • Blu-ray’de kullanılan sayısal açıklık değeri ile 8x’e kadar bir dönme hızı hedeflenmektedir

32. Ek Uygulamalar • Okuyucu sürücüler için hiçbir ek uygulama gerekmez • Ancak yazma yeteneğine sahip optik sürücülerin bu özelliğinin kullanılması için ek uygulamalara gerek vardır • Windows yerleşik olarak kısıtlı özelliklerde optik sürücü yazma yeteneğine sahiptir • İleri düzey optik ortamoluşturan popüleryazılımlar vardır • Nero • Roxio • CDBurnerXP • Alcohol • CloneCD

33. Disk ve Yazma Sorunları • Optik endüstrisindeki gelişmeler, diskler ve sürücüler arasındaki uyumsuzluk sorunlarının önemli miktarda artırmıştır • Farklı marka CD-R ve CD-RW diskler arasında önemli kalite farkları bulunmaktadır • En ideal yöntem sürücünüzün en sağlıklı çalıştığı disk türlerini deneyerek tespit etmenizdir • Disk yüzeyinde kullanılan renk kalite açısından bir anlam ifade etmez • Yazma sorunlarının en yaygınsebebi tampon seviyesinin yetersiz kalması, yani “Buffer Underrun” durumudur

34. ISO Dosyaları – Disk Image • ISO dosyaları, optik sürücünün içeriğinin tam bir kopyasıdır. • Önyüklenebilir CD veya DVD’lerin paylaşımı için kullanılır • Artan geniş bant internet ortamında optik içeriğin bozulmadan taşınabilirliğini artırmaktadır • Ayrıca sanal sürücü yazılımlarının yardımı ile, sanki bir sürücüye takılmış optik disk gibi Windows’da kullanılabilir • ISO dosyaları, buffer underrunsorunlarında da bir çözüm alternatifi olarak kullanılabilir

35. Firmware Güncellemesi • Optik sürücülerin işletim sistemleri için geliştirilmiş özel aygıt sürücü yazılımları yoktur; standart sürücüler kullanırlar • Optik sürücüler yükseltilebilir flash ROM yongası ile gelirler • Eğer sürücü belirli bir tür içeriği okuyamıyorsa veya düzensiz okuma/yazma sorunları varsa, üreticinin web sitesinden bir firmware güncellemesi olup olmadığı kontrol ediniz • Firmware güncellemesi var isebunu nasıl yapacağınıza dairyazılım ve yönlendirmeler üreticiweb sitesinde vardır • Ancak bu işlemin yetkili teknik servis ortamında yapılması dahasağlıklı olacaktır

36. Optik Sürücülerin Bakımı • Çok nadir de olsa optik sürücülerin temizlenmesi mümkündür • Ancak maliyetlerin düşük olması, sorun çıkması durumunda çoğunlukla yeni bir sürücü alınmasını mantıklı kılar • Optik sürücünün en ciddi problemi aşırı tozlu ortamlarda kullanılması durumunda optik kalitenin düşmesidir • Temizleme araçları çoğunlukla sorunlu aygıtları düzeltmez • Sadece bakım açısından belirli dönemlerde uygulanması aygıtın ömrünü uzatabilir • En iyi tedbir, aygıtı aşırı tozluortamlarda kullanmamaktır

37. Optik Disklerde Sorun Giderme • Eğer bir optik disk için özellikle okuma sorunu yaşıyorsanız, yüzeylerin temiz ve sağlam durumda olduğundan emin olun • Disk üzerindeki kir veya çizik lazer ışığının yansıması gerekirken yansımamasına ve hatalı veri okunmasına neden olabilir • Hafif nemli bir bez ile disk üzerindeki kiritemizleyebilirsiniz • Eğer disk üzerindeki bilgi sizin için çok değerliyse temizleme ve çizik kapatma donanımları alarak onarmayı deneyin • Eğer hasar optik diskin üst yan etiketyüzeyinde ise çoğu zaman yapılacak birşey kalmamıştır

38. Sıkışmış Diskin Çıkartılması • Nadir de olsa bazen sürücüler, içerisindeki optik diski çıkartamazlar • Buna işletim sistemindeki bir kilitlenme sebep olabileceği gibi, mekanik bir arıza sebebiyle de disk çıkarılamayabilir • Bu durumlar için sürücünün ön yüzeyinde bir delik bulunur • Sivri uçlu bir kalem veyaataş ile bu deliği kullanarak mekanizmanın açılmasını elle sağlayabilirsiniz

39. USB Flash Sürücüler ve Hafıza Kartları USB Flash Sticks & Memory Cards

40. Flash Bellek Nedir? • Flash, güç kesildiğinde de veriyi tutabilen ve elektronik olarak içeriği silinip, yeniden programlanabilen bir bellek türüdür • Yaygın olarak USB bellek aygıtlarında ve özel donanımların içinde yer alan hafıza kartlarında kullanılır • Sabit diskler bölümünde ele aldığımız ve yeni gelişen bir tür olan SSD sürücüler de bir flash bellek türüdür

41. Taşınabilir USB Bellekler • Genellikle veri taşımak için disketlerin yerine kullanılmaktadır • Sadece uygun USB portuna takılması yeterlidir; sitemin yeniden başlatılması gerekmez • Harici güç kaynağına ihtiyaç duymazlar; USB enerjisi yeterlidir • Bilgisayarda, sabit sürücülerin yanında çıkarılabilir sürücü olarak listelenirler • Disk yönetimi yazılımından sabitdisk sürücüleri gibi yönetilebilirler • Bootable aygıt olarak kullanılabilir • Farklı tip işletim sistemlerinde vebilgisayar dışında değişikplatformlarda kullanılabilirdir

42. Hafıza Kartları • Yaygın olarak PDA, fotoğraf makinesi veya cep telefonları gibi depolama birimine ihtiyaç duyan aygıtlarda kullanılır • Bu tarz bir çok aygıtın hem sabit, hem de değiştirilebilir olmak üzere iki tip flash belleği vardır • Sabit hafızalar çıkartılamazlar, temel fonksiyonelliği sağlamak için kullanılırlar ve genellikle çok düşük boyutlardadır • Çıkarılabilir kartlar ile ilgili farklı standartlar vardır • CF, SmartMedia, MemoryStick, SD, xD • Her formatın kendisine uygun bir kart yuvası standardı vardır

43. Bilgisayara Bağlama ve Kart Okuyucular • Hafıza kartları bilgisayarlara yaygın olarak okuyucular ile takılır • Kart okuyucular masaüstü bilgisayarlarda genellikle USB genişleme aygıtı olarak bulunurken, dizüstü bilgisayarlarda standart bileşen olarak yer alır • Çok sayıda kart formatını destekleyen kart okuyucular vardır • Bunun dışında fotoğraf makinesi gibi özel aygıtların USB arayüz kabloları ile cihaz üzerinden çıkarılmadan da bağlanabilirler • Her durumda da sistemde birer sürücü olarak görünürler • Hafıza kartları bilgisayarda sabitdisk gibi davranırve yönetilir

44. Güvenli Kaldırma İşlemi • Flash depolama ürünlerinin, kullanımda oldukları sırada bilgisayardan çıkartılması donanım hasarlarına yol açabilir • USB portları, takılı aygıtlara sürekli enerji beslemesi sağlarlar • Elektrik ve veri geçişinin kontrollü olarak kesilmesi zorunludur • Windows, bu işlem için bir güvenli kaldırma aracı sunar • Diskin güvenle çıkarılabileceği uyarısını almadan, depolama birimlerinin fiziksel bağlantısını sakın kesmeyin • Eğer sürekli kullanımda uyarısı alıyorsanız, aygıtı sisteminizi tamamen kapattıktan sonra çıkartın Yeni Eklendi

45. Harici Depolama Aygıtları External Storage Devices

46. Temel Özellikler • Harici depolama aygıtları olarak sabit disk sürücüler ve optik sürücüler bulunurlar. • Çoğunlukla USB veya FireWire arayüzü ile sisteme bağlanırlar. • Özellikle taşınabilir sabit disk sürücüler son zamanlarda oldukça yaygınlaşmıştır. • Çoğunlukla kendi özel güç beslemeleri veya fazladan güç çekmek için çift uçlu özel USB kabloları bulunur. • Özel bir sürücü kurulumu gerektirmezler. • En yaygın sorun bağlantı sorunlarıdır ve bu durumlarda genel USB uyarılarına göre davranmanız gerekir

47. Harici Sabit Diskler • Sabit disk kapasitelerindeki artış ve ucuzlama, taşınabilir sabit disklerin popülerliğini artırmıştır • 3.5” sabit diskler için USB enerjisi yeterli değildir • Genellikle taşınabilirlik yeteneği az olup, daha çok güvenli yedekleme çözümü olarak kullanılırlar • 2.5” sabit diskler ise yaygın olarak çift USB girişi ile enerji alırlar • Cepte rahatlıkla taşınabilecek boyutlara sahiptirler • Taşınabilir sabit disklerin çoğu (SSD’ler hariç) standart sabit disktir ve çalışma esnasında hareket ettirilmemelidir • Ayrıca düşme ve darbelere karşıhassas cihazlardır

48. Güvenli Kaldırma İşlemi • Flash depolama ürünlerinde olduğu gibi, diğer harici depolama aygıtları da sitemden güvenli kaldırma yoluyla ayrılmalıdırlar • Taşınabilir disklerde bu işlem disk kafalarının uygun yere park edilmesi sağladığından kritik derecede önemlidir • Ayrıca sistemden güvenli kaldırma onayı verilse dahi, elinizle harici disk ünitesini kontrol edin; plaka devir ve motor işlemlerinin tamamlandığına emin olduktan sonra çıkartın Yeni Eklendi